[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.80,0:00:04.26,Default,,0000,0000,0000,,Ik ga het even hebben \Nover het bekijken van de wereld
Dialogue: 0,0:00:04.26,0:00:06.99,Default,,0000,0000,0000,,vanuit een uniek oogpunt:
Dialogue: 0,0:00:06.99,0:00:10.02,Default,,0000,0000,0000,,de microwereld.
Dialogue: 0,0:00:10.02,0:00:12.60,Default,,0000,0000,0000,,Na jaren hiermee bezig te zijn,\Nheb ik gevonden
Dialogue: 0,0:00:12.60,0:00:15.31,Default,,0000,0000,0000,,dat er een magische wereld schuilgaat \Nachter de werkelijkheid.
Dialogue: 0,0:00:15.31,0:00:18.47,Default,,0000,0000,0000,,Die kan je zien \Ndoor een microscoop
Dialogue: 0,0:00:18.47,0:00:20.58,Default,,0000,0000,0000,,en daarvan wil ik vandaag \Nwat laten zien.
Dialogue: 0,0:00:20.58,0:00:24.26,Default,,0000,0000,0000,,We beginnen met iets \Ndat niet eens erg klein is,
Dialogue: 0,0:00:24.26,0:00:26.53,Default,,0000,0000,0000,,iets dat we nog \Nmet het blote oog kunnen zien:
Dialogue: 0,0:00:26.53,0:00:28.97,Default,,0000,0000,0000,,een honingbij.
Dialogue: 0,0:00:28.97,0:00:31.86,Default,,0000,0000,0000,,Een bij is ongeveer een centimeter groot.
Dialogue: 0,0:00:31.86,0:00:34.15,Default,,0000,0000,0000,,Maar voor de details
Dialogue: 0,0:00:34.15,0:00:37.88,Default,,0000,0000,0000,,moet je wat dichterbij gaan.
Dialogue: 0,0:00:37.88,0:00:40.97,Default,,0000,0000,0000,,Hier het oog van de honingbij \Ndoor een microscoop.
Dialogue: 0,0:00:40.97,0:00:43.31,Default,,0000,0000,0000,,Zo zie je dat bijen
Dialogue: 0,0:00:43.31,0:00:46.14,Default,,0000,0000,0000,,duizenden aparte ogen \Nof ‘ommatidia’ hebben.
Dialogue: 0,0:00:46.14,0:00:48.58,Default,,0000,0000,0000,,Door de sensorische haren in hun ogen
Dialogue: 0,0:00:48.58,0:00:50.94,Default,,0000,0000,0000,,weten ze wanneer ze dicht bij iets zijn,
Dialogue: 0,0:00:50.94,0:00:54.65,Default,,0000,0000,0000,,omdat ze niet in stereo kunnen zien.
Dialogue: 0,0:00:54.65,0:00:58.35,Default,,0000,0000,0000,,Nog kleiner is een mensenhaar.
Dialogue: 0,0:00:58.35,0:01:01.17,Default,,0000,0000,0000,,Een mensenhaar is zowat het kleinste ding \Ndat het oog kan zien.
Dialogue: 0,0:01:01.17,0:01:03.91,Default,,0000,0000,0000,,Het is ongeveer \Neen tiende van een millimeter dik.
Dialogue: 0,0:01:03.91,0:01:05.08,Default,,0000,0000,0000,,Nog kleiner,
Dialogue: 0,0:01:05.08,0:01:08.49,Default,,0000,0000,0000,,ongeveer tien keer kleiner, is een cel.
Dialogue: 0,0:01:08.49,0:01:11.07,Default,,0000,0000,0000,,10 menselijke cellen gaan
Dialogue: 0,0:01:11.07,0:01:14.74,Default,,0000,0000,0000,,in de breedte van een haar.
Dialogue: 0,0:01:14.74,0:01:16.32,Default,,0000,0000,0000,,Door cellen onder een microscoop te observeren,
Dialogue: 0,0:01:16.32,0:01:19.59,Default,,0000,0000,0000,,Door cellen onder een microscoop te observeren,
Dialogue: 0,0:01:19.59,0:01:22.06,Default,,0000,0000,0000,,werd ik bioloog.
Dialogue: 0,0:01:22.06,0:01:24.13,Default,,0000,0000,0000,,De eerste keer dat ik levende cellen
Dialogue: 0,0:01:24.13,0:01:28.03,Default,,0000,0000,0000,,door een microscoop zag,\Nwas ik verkocht.
Dialogue: 0,0:01:28.03,0:01:31.34,Default,,0000,0000,0000,,Kijk eens naar de cellen \Nvan het immuunsysteem.
Dialogue: 0,0:01:31.34,0:01:33.17,Default,,0000,0000,0000,,Ze bewegen de hele tijd.
Dialogue: 0,0:01:33.18,0:01:36.93,Default,,0000,0000,0000,,Deze cel is op zoek \Nnaar vreemde indringers,
Dialogue: 0,0:01:36.93,0:01:39.29,Default,,0000,0000,0000,,bacteriën, dingen die ze kan vinden.
Dialogue: 0,0:01:39.29,0:01:41.94,Default,,0000,0000,0000,,Als ze zo’n indringer vindt,
Dialogue: 0,0:01:41.94,0:01:44.23,Default,,0000,0000,0000,,herkent ze die als vreemd,
Dialogue: 0,0:01:44.23,0:01:45.53,Default,,0000,0000,0000,,vloeit errond en eet hem op.
Dialogue: 0,0:01:45.53,0:01:49.81,Default,,0000,0000,0000,,Daar zie je zo’n kleine bacterie
Dialogue: 0,0:01:49.81,0:01:55.43,Default,,0000,0000,0000,,die ze opeet.
Dialogue: 0,0:01:55.43,0:01:58.61,Default,,0000,0000,0000,,Hartcellen van een dier
Dialogue: 0,0:01:58.61,0:02:01.51,Default,,0000,0000,0000,,blijven in een schoteltje\Ngewoon doorgaan met kloppen.
Dialogue: 0,0:02:01.51,0:02:05.10,Default,,0000,0000,0000,,Dat is hun taak. \NElke cel heeft een levensmissie
Dialogue: 0,0:02:05.10,0:02:06.90,Default,,0000,0000,0000,,en deze cellen moeten
Dialogue: 0,0:02:06.90,0:02:10.43,Default,,0000,0000,0000,,het bloed in ons lichaam laten rondgaan.
Dialogue: 0,0:02:10.43,0:02:13.21,Default,,0000,0000,0000,,Dit zijn zenuwcellen.
Dialogue: 0,0:02:13.21,0:02:16.15,Default,,0000,0000,0000,,Dezelfde cellen \Nwaarmee we dit zien en begrijpen.
Dialogue: 0,0:02:16.15,0:02:18.26,Default,,0000,0000,0000,,Onze hersenen en onze zenuwcellen \Nzijn daar nu mee bezig.
Dialogue: 0,0:02:18.26,0:02:20.80,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn altijd aan het bewegen.
Dialogue: 0,0:02:20.80,0:02:24.30,Default,,0000,0000,0000,,Ze maken nieuwe verbindingen \Nterwijl we leren.
Dialogue: 0,0:02:24.30,0:02:27.10,Default,,0000,0000,0000,,Als je verder naar beneden gaat \Nop deze schaal,
Dialogue: 0,0:02:27.10,0:02:29.100,Default,,0000,0000,0000,,komen we aan de micron of micrometer
Dialogue: 0,0:02:29.100,0:02:32.35,Default,,0000,0000,0000,,en nog verder aan de nanometer
Dialogue: 0,0:02:32.35,0:02:35.10,Default,,0000,0000,0000,,en de ångström. \NNu is één ångström de grootte
Dialogue: 0,0:02:35.10,0:02:38.47,Default,,0000,0000,0000,,van de diameter van een waterstofatoom.
Dialogue: 0,0:02:38.47,0:02:40.10,Default,,0000,0000,0000,,Zo klein is dat.
Dialogue: 0,0:02:40.10,0:02:42.41,Default,,0000,0000,0000,,Onze microscopen kunnen vandaag
Dialogue: 0,0:02:42.42,0:02:45.48,Default,,0000,0000,0000,,individuele atomen zien. \NDit zijn enkele beelden
Dialogue: 0,0:02:45.48,0:02:48.31,Default,,0000,0000,0000,,van individuele atomen. \NElke bult is een individueel atoom.
Dialogue: 0,0:02:48.31,0:02:51.14,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een ring van kobaltatomen.
Dialogue: 0,0:02:51.14,0:02:53.80,Default,,0000,0000,0000,,Dit gebied
Dialogue: 0,0:02:53.80,0:02:56.99,Default,,0000,0000,0000,,noemen we de nanowereld.
Dialogue: 0,0:02:56.99,0:03:00.13,Default,,0000,0000,0000,,In die hele microwereld
Dialogue: 0,0:03:00.13,0:03:03.16,Default,,0000,0000,0000,,zit nog eens een nanowereld verpakt
Dialogue: 0,0:03:03.16,0:03:07.56,Default,,0000,0000,0000,,Dat is de wereld \Nvan moleculen en atomen.
Dialogue: 0,0:03:07.56,0:03:10.01,Default,,0000,0000,0000,,Maar ik wil het hebben \Nover deze grotere wereld,
Dialogue: 0,0:03:10.01,0:03:12.35,Default,,0000,0000,0000,,de microwereld.
Dialogue: 0,0:03:12.35,0:03:16.47,Default,,0000,0000,0000,,Als je een klein beestje in een bloem was,
Dialogue: 0,0:03:16.47,0:03:19.62,Default,,0000,0000,0000,,hoe zou die bloem er dan uitzien, \Nals die bloem zo groot was?
Dialogue: 0,0:03:19.62,0:03:22.14,Default,,0000,0000,0000,,Helemaal niet \Nzoals wij die bloem zouden zien.
Dialogue: 0,0:03:22.14,0:03:25.43,Default,,0000,0000,0000,,Een klein beestje
Dialogue: 0,0:03:25.43,0:03:27.26,Default,,0000,0000,0000,,op die bloem
Dialogue: 0,0:03:27.26,0:03:31.33,Default,,0000,0000,0000,,zou ze zo zien.
Dialogue: 0,0:03:31.33,0:03:33.70,Default,,0000,0000,0000,,Voor een mier zou een bloemblad
Dialogue: 0,0:03:33.70,0:03:36.38,Default,,0000,0000,0000,,er zo uitzien.
Dialogue: 0,0:03:36.38,0:03:39.73,Default,,0000,0000,0000,,Vlak bij die porie en meeldraad
Dialogue: 0,0:03:39.73,0:03:42.47,Default,,0000,0000,0000,,zie je de stijl van deze bloem.
Dialogue: 0,0:03:42.47,0:03:46.70,Default,,0000,0000,0000,,Die kleine gelei-achtige dingen
Dialogue: 0,0:03:46.70,0:03:51.44,Default,,0000,0000,0000,,heten we sporen. \NDit zijn nectarsporen.
Dialogue: 0,0:03:51.44,0:03:54.06,Default,,0000,0000,0000,,Voor die kleine mier
Dialogue: 0,0:03:54.06,0:03:55.88,Default,,0000,0000,0000,,is het een soort Willy Wonka-land.
Dialogue: 0,0:03:55.88,0:04:00.02,Default,,0000,0000,0000,,Of Disneyland. \NNiet zoals wij het zien.
Dialogue: 0,0:04:00.02,0:04:03.92,Default,,0000,0000,0000,,Dit zijn enkele stuifmeelkorrels.
Dialogue: 0,0:04:03.92,0:04:07.37,Default,,0000,0000,0000,,Dit zijn stuifmeelkorrels van graan.
Dialogue: 0,0:04:07.37,0:04:09.95,Default,,0000,0000,0000,,Zo’n kleine gele stip van stuifmeel
Dialogue: 0,0:04:09.95,0:04:11.91,Default,,0000,0000,0000,,bestaat, als je door een microscoop kijkt,
Dialogue: 0,0:04:11.91,0:04:15.67,Default,,0000,0000,0000,,uit duizenden kleine stuifmeelkorrels.
Dialogue: 0,0:04:15.67,0:04:17.91,Default,,0000,0000,0000,,Deze bijen verzamelen stuifmeel
Dialogue: 0,0:04:17.91,0:04:20.71,Default,,0000,0000,0000,,bij deze kleine planten.
Dialogue: 0,0:04:20.71,0:04:23.14,Default,,0000,0000,0000,,Ze stoppen die in hun pootjes
Dialogue: 0,0:04:23.14,0:04:25.57,Default,,0000,0000,0000,,en nemen ze mee naar de korf.
Dialogue: 0,0:04:25.57,0:04:28.20,Default,,0000,0000,0000,,Daaruit maken ze
Dialogue: 0,0:04:28.20,0:04:32.02,Default,,0000,0000,0000,,de was in de bijenraat. \NZe verzamelen ook nectar
Dialogue: 0,0:04:32.02,0:04:35.93,Default,,0000,0000,0000,,voor de honing die wij opeten.
Dialogue: 0,0:04:35.93,0:04:39.19,Default,,0000,0000,0000,,Hier is een close-up beeld \Nof liever een gewone foto
Dialogue: 0,0:04:39.19,0:04:41.86,Default,,0000,0000,0000,,van een waterhyacint. \NAls je echt, echt goede ogen had,
Dialogue: 0,0:04:41.86,0:04:44.42,Default,,0000,0000,0000,,kon je ze ook zo zien.
Dialogue: 0,0:04:44.42,0:04:47.05,Default,,0000,0000,0000,,Daar is de meeldraad en de stamper. \NMaar kijk hoe ze
Dialogue: 0,0:04:47.05,0:04:50.56,Default,,0000,0000,0000,,eruitzien onder een microscoop. \NDat is de meeldraad.
Dialogue: 0,0:04:50.56,0:04:53.21,Default,,0000,0000,0000,,Dat zijn duizenden kleine stuifmeelkorrels.
Dialogue: 0,0:04:53.21,0:04:56.50,Default,,0000,0000,0000,,Daar de stamper \Nen deze kleine dingen heten trichomen.
Dialogue: 0,0:04:56.50,0:05:00.22,Default,,0000,0000,0000,,Die geven de bloem haar geur.
Dialogue: 0,0:05:00.22,0:05:04.18,Default,,0000,0000,0000,,Planten communiceren via hun geuren.
Dialogue: 0,0:05:04.18,0:05:09.57,Default,,0000,0000,0000,,Planten communiceren via hun geuren.
Dialogue: 0,0:05:09.57,0:05:11.94,Default,,0000,0000,0000,,Nu over iets echt alledaags: zand.
Dialogue: 0,0:05:11.94,0:05:13.86,Default,,0000,0000,0000,,Nu over iets echt alledaags: zand.
Dialogue: 0,0:05:13.86,0:05:15.79,Default,,0000,0000,0000,,Ik raakte ongeveer 10 jaar geleden \Ngeïnteresseerd in zand,
Dialogue: 0,0:05:15.79,0:05:18.36,Default,,0000,0000,0000,,door het zand van Maui, \Neen eiland van Hawaï.
Dialogue: 0,0:05:18.36,0:05:21.50,Default,,0000,0000,0000,,Dit is wat zand van Maui.
Dialogue: 0,0:05:21.50,0:05:24.53,Default,,0000,0000,0000,,Zandkorrels zijn ongeveer \Neen tiende van een millimeter groot.
Dialogue: 0,0:05:24.53,0:05:27.44,Default,,0000,0000,0000,,Zandkorrels zijn ongeveer \Neen tiende van een millimeter groot.
Dialogue: 0,0:05:27.44,0:05:30.03,Default,,0000,0000,0000,,Maar van dichterbij
Dialogue: 0,0:05:30.03,0:05:33.53,Default,,0000,0000,0000,,zijn ze heel verbazingwekkend. \NJe vindt microschelpen
Dialogue: 0,0:05:33.53,0:05:35.72,Default,,0000,0000,0000,,en dingen als koraal.
Dialogue: 0,0:05:35.72,0:05:39.26,Default,,0000,0000,0000,,Fragmenten van andere schelpen. \NOlivijn.
Dialogue: 0,0:05:39.26,0:05:41.45,Default,,0000,0000,0000,,Stukjes vulkaan. Daar zie je
Dialogue: 0,0:05:41.45,0:05:44.08,Default,,0000,0000,0000,,zo’n stukje. \NOok buiswormen kom je tegen.
Dialogue: 0,0:05:44.08,0:05:48.80,Default,,0000,0000,0000,,Een ongelooflijke waaier van dingen.
Dialogue: 0,0:05:48.80,0:05:51.48,Default,,0000,0000,0000,,Dat komt omdat op dit eiland
Dialogue: 0,0:05:51.48,0:05:53.85,Default,,0000,0000,0000,,veel van het zand \Nvoortkomt van biologisch materiaal.
Dialogue: 0,0:05:53.85,0:05:56.85,Default,,0000,0000,0000,,De riffen bieden een habitat
Dialogue: 0,0:05:56.85,0:06:00.74,Default,,0000,0000,0000,,voor microscopische \Nof macroscopische dieren.
Dialogue: 0,0:06:00.74,0:06:03.08,Default,,0000,0000,0000,,Na hun dood vergruizen
Dialogue: 0,0:06:03.08,0:06:05.42,Default,,0000,0000,0000,,hun schelpen, tanden en botten. \NDat worden zandkorrels,
Dialogue: 0,0:06:05.42,0:06:08.39,Default,,0000,0000,0000,,dingen zoals koraal enzovoort.
Dialogue: 0,0:06:08.39,0:06:12.18,Default,,0000,0000,0000,,Hier een afbeelding van zand uit Maui.
Dialogue: 0,0:06:12.18,0:06:14.72,Default,,0000,0000,0000,,Dit is van Lahaina.
Dialogue: 0,0:06:14.72,0:06:16.45,Default,,0000,0000,0000,,Op zo’n strand lopen we
Dialogue: 0,0:06:16.45,0:06:19.90,Default,,0000,0000,0000,,langs miljoenen jaren van biologische \Nen geologische geschiedenis.
Dialogue: 0,0:06:19.90,0:06:22.37,Default,,0000,0000,0000,,We realiseren het ons niet, \Nmaar hier ligt een verslag
Dialogue: 0,0:06:22.37,0:06:24.94,Default,,0000,0000,0000,,van die hele ecologie.
Dialogue: 0,0:06:24.94,0:06:28.10,Default,,0000,0000,0000,,Hier zien we \Neen skeletnaald van een spons,
Dialogue: 0,0:06:28.10,0:06:30.68,Default,,0000,0000,0000,,hier twee stukjes koraal,
Dialogue: 0,0:06:30.68,0:06:34.54,Default,,0000,0000,0000,,dat is een stekel van een zee-egel. \NEcht een aantal fantastische dingen.
Dialogue: 0,0:06:34.54,0:06:36.91,Default,,0000,0000,0000,,Ik had het gevoel
Dialogue: 0,0:06:36.91,0:06:38.66,Default,,0000,0000,0000,,een schat te hebben gevonden.
Dialogue: 0,0:06:38.66,0:06:40.83,Default,,0000,0000,0000,,Ik kon het niet geloven.
Dialogue: 0,0:06:40.83,0:06:44.14,Default,,0000,0000,0000,,Ik wilde de stukjes eruit halen \Nen er foto's van maken.
Dialogue: 0,0:06:44.14,0:06:46.65,Default,,0000,0000,0000,,Zo ziet het meeste zand \Nvan onze wereld eruit.
Dialogue: 0,0:06:46.65,0:06:49.91,Default,,0000,0000,0000,,Kwartskristallen en veldspaat.
Dialogue: 0,0:06:49.91,0:06:52.37,Default,,0000,0000,0000,,Daar is het meeste zand \Nop het vasteland van gemaakt.
Dialogue: 0,0:06:52.37,0:06:56.12,Default,,0000,0000,0000,,Het is het erosieproduct van graniet.
Dialogue: 0,0:06:56.12,0:07:00.47,Default,,0000,0000,0000,,Bergen worden opgebouwd
Dialogue: 0,0:07:00.47,0:07:02.50,Default,,0000,0000,0000,,en water, regen, ijs, enzovoort \Neroderen ze weg
Dialogue: 0,0:07:02.50,0:07:03.80,Default,,0000,0000,0000,,tot zandkorrels.
Dialogue: 0,0:07:03.80,0:07:06.25,Default,,0000,0000,0000,,Sommige zandsoorten zijn kleurrijker.
Dialogue: 0,0:07:06.25,0:07:08.32,Default,,0000,0000,0000,,Dit is zand van bij de Grote Meren.
Dialogue: 0,0:07:08.34,0:07:10.35,Default,,0000,0000,0000,,Het bevat mineralen
Dialogue: 0,0:07:10.35,0:07:13.84,Default,,0000,0000,0000,,zoals roze granaat en groene epidoot, \Nallemaal prachtige dingen.
Dialogue: 0,0:07:13.84,0:07:16.22,Default,,0000,0000,0000,,Zanden van verschillende plaatsen,
Dialogue: 0,0:07:16.22,0:07:19.48,Default,,0000,0000,0000,,van verschillende stranden,
Dialogue: 0,0:07:19.48,0:07:24.51,Default,,0000,0000,0000,,zijn allemaal anders. \NDeze van Big Sur zijn net kleine juwelen.
Dialogue: 0,0:07:24.51,0:07:26.100,Default,,0000,0000,0000,,Waar ze in Afrika \Nedelstenen opdelven,
Dialogue: 0,0:07:26.100,0:07:31.16,Default,,0000,0000,0000,,kan je in de rivierzanden
Dialogue: 0,0:07:31.16,0:07:33.46,Default,,0000,0000,0000,,onder de microscoop
Dialogue: 0,0:07:33.46,0:07:36.33,Default,,0000,0000,0000,,letterlijk kleine edelstenen zien.
Dialogue: 0,0:07:36.33,0:07:39.50,Default,,0000,0000,0000,,Elke zandkorrel is uniek. \NElk strand is anders.
Dialogue: 0,0:07:39.50,0:07:42.69,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn geen twee dezelfde korrels\Nin de wereld.
Dialogue: 0,0:07:42.69,0:07:44.39,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn geen twee dezelfde korrels\Nin de wereld.
Dialogue: 0,0:07:44.39,0:07:47.92,Default,,0000,0000,0000,,Elke zandkorrel komt ergens vandaan \Nen gaat ergens heen.
Dialogue: 0,0:07:47.92,0:07:51.65,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn een momentopname in de tijd.
Dialogue: 0,0:07:51.65,0:07:55.07,Default,,0000,0000,0000,,Zand vind je niet alleen op aarde,
Dialogue: 0,0:07:55.07,0:07:57.67,Default,,0000,0000,0000,,maar overal in het universum.
Dialogue: 0,0:07:57.67,0:08:01.33,Default,,0000,0000,0000,,In feite vind je in de ruimte\Noveral zand.
Dialogue: 0,0:08:01.33,0:08:04.53,Default,,0000,0000,0000,,Het is het bouwmateriaal \Nvoor de planeten en de Maan.
Dialogue: 0,0:08:04.53,0:08:06.11,Default,,0000,0000,0000,,Je vindt het in micrometeorieten.
Dialogue: 0,0:08:06.11,0:08:08.65,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een micrometeoriet \Ndie ik van het leger kreeg.
Dialogue: 0,0:08:08.65,0:08:11.75,Default,,0000,0000,0000,,Ze vinden ze in waterputten\Nop de Zuidpool.
Dialogue: 0,0:08:11.75,0:08:14.49,Default,,0000,0000,0000,,Ze zien er verbazingwekkend uit.
Dialogue: 0,0:08:14.49,0:08:18.92,Default,,0000,0000,0000,,Het zijn kleine bestanddelen \Nvan de wereld waarin we leven,
Dialogue: 0,0:08:18.92,0:08:20.83,Default,,0000,0000,0000,,de planeten en de Maan.
Dialogue: 0,0:08:20.83,0:08:24.08,Default,,0000,0000,0000,,NASA vroeg me wat foto's \Nvan zand van de Maan te nemen.
Dialogue: 0,0:08:24.08,0:08:26.34,Default,,0000,0000,0000,,Ze bezorgden me zanden \Nvan de verschillende landingsplaatsen,
Dialogue: 0,0:08:26.34,0:08:30.82,Default,,0000,0000,0000,,van de Apollo-missies \Nvan 40 jaar geleden.
Dialogue: 0,0:08:30.82,0:08:34.46,Default,,0000,0000,0000,,Ik gebruikte mijn 3D-microscopen.
Dialogue: 0,0:08:34.46,0:08:37.42,Default,,0000,0000,0000,,Dit was de eerste afbeelding. \NGeweldig.
Dialogue: 0,0:08:37.42,0:08:41.21,Default,,0000,0000,0000,,Ik vond het een beetje op de Maan lijken, \Ntoch interessant.
Dialogue: 0,0:08:41.21,0:08:43.87,Default,,0000,0000,0000,,In mijn microscopen
Dialogue: 0,0:08:43.87,0:08:46.34,Default,,0000,0000,0000,,zie je maar weinig in één keer.
Dialogue: 0,0:08:46.34,0:08:49.28,Default,,0000,0000,0000,,Je moet de hele tijd \Nopnieuw scherpstellen,
Dialogue: 0,0:08:49.28,0:08:53.07,Default,,0000,0000,0000,,foto's nemen \Nen dan met een computerprogramma
Dialogue: 0,0:08:53.07,0:08:55.55,Default,,0000,0000,0000,,al die foto's combineren
Dialogue: 0,0:08:55.55,0:08:58.67,Default,,0000,0000,0000,,tot één beeld in 3D.
Dialogue: 0,0:08:58.67,0:09:01.90,Default,,0000,0000,0000,,tot één beeld in 3D.
Dialogue: 0,0:09:01.90,0:09:04.61,Default,,0000,0000,0000,,Daar zie je de beelden \Nvoor het linker- en het rechteroog.
Dialogue: 0,0:09:04.61,0:09:07.16,Default,,0000,0000,0000,,Daar zie je de beelden \Nvoor het linker- en het rechteroog.
Dialogue: 0,0:09:07.16,0:09:09.53,Default,,0000,0000,0000,,Nu iets interessants. \NDit ziet er heel anders uit
Dialogue: 0,0:09:09.53,0:09:11.91,Default,,0000,0000,0000,,dan enig zand \Ndat ik ooit op Aarde heb gezien.
Dialogue: 0,0:09:11.91,0:09:15.71,Default,,0000,0000,0000,,En ik heb een heleboel zand \Nvan de Aarde gezien, geloof me. (Gelach)
Dialogue: 0,0:09:15.71,0:09:18.66,Default,,0000,0000,0000,,Kijk naar dit gat in het midden. \NDat werd veroorzaakt
Dialogue: 0,0:09:18.66,0:09:21.00,Default,,0000,0000,0000,,door een micrometeoriet \Ndie insloeg op de Maan.
Dialogue: 0,0:09:21.00,0:09:23.36,Default,,0000,0000,0000,,De Maan heeft geen atmosfeer.
Dialogue: 0,0:09:23.36,0:09:26.58,Default,,0000,0000,0000,,Het hele oppervlak van de Maan
Dialogue: 0,0:09:26.58,0:09:29.18,Default,,0000,0000,0000,,is bedekt met poeder, \Nomdat het al vier miljard jaar lang
Dialogue: 0,0:09:29.18,0:09:31.97,Default,,0000,0000,0000,,wordt gebombardeerd met micrometeorieten.
Dialogue: 0,0:09:31.97,0:09:34.36,Default,,0000,0000,0000,,Die slaan in met snelheden
Dialogue: 0,0:09:34.36,0:09:38.37,Default,,0000,0000,0000,,van 30 tot 100.000 km per uur. \NZe verdampen bij de inslag.
Dialogue: 0,0:09:38.37,0:09:40.28,Default,,0000,0000,0000,,Hier kan je dat zien.
Dialogue: 0,0:09:40.28,0:09:42.87,Default,,0000,0000,0000,,Het is verdampt en dat materiaal houdt
Dialogue: 0,0:09:42.87,0:09:45.42,Default,,0000,0000,0000,,een klompje zandkorrels samen.
Dialogue: 0,0:09:45.42,0:09:47.60,Default,,0000,0000,0000,,Dit hele ding \Nis een zeer kleine zandkorrel
Dialogue: 0,0:09:47.60,0:09:49.76,Default,,0000,0000,0000,,en heet een agglutinaatring.
Dialogue: 0,0:09:49.76,0:09:53.70,Default,,0000,0000,0000,,Veel zandkorrels op de Maan zien er zo uit.
Dialogue: 0,0:09:53.70,0:09:57.16,Default,,0000,0000,0000,,Op aarde kom je dat nooit tegen.
Dialogue: 0,0:09:57.16,0:10:00.41,Default,,0000,0000,0000,,Het meeste zand op de Maan
Dialogue: 0,0:10:00.41,0:10:02.11,Default,,0000,0000,0000,,ziet er zo uit,
Dialogue: 0,0:10:02.11,0:10:04.47,Default,,0000,0000,0000,,vooral dan in de donkere gebieden.
Dialogue: 0,0:10:04.47,0:10:08.61,Default,,0000,0000,0000,,Dat zijn basaltische lavastromen.
Dialogue: 0,0:10:08.61,0:10:11.28,Default,,0000,0000,0000,,Dat zand doet erg denken
Dialogue: 0,0:10:11.28,0:10:15.04,Default,,0000,0000,0000,,aan het zand van de Haleakala \N(vulkaan op het eiland Maui).
Dialogue: 0,0:10:15.04,0:10:18.46,Default,,0000,0000,0000,,Andere zanden verdampen \Ndoor deze micrometeorieten
Dialogue: 0,0:10:18.46,0:10:21.55,Default,,0000,0000,0000,,en vormen fonteinen.
Dialogue: 0,0:10:21.55,0:10:24.18,Default,,0000,0000,0000,,Deze microscopische fonteinen gaan --
Dialogue: 0,0:10:24.18,0:10:26.54,Default,,0000,0000,0000,,ik zei bijna "de lucht in", \Nmaar er is geen lucht op de Maan --
Dialogue: 0,0:10:26.54,0:10:30.76,Default,,0000,0000,0000,,omhoog en vormen ogenblikkelijk
Dialogue: 0,0:10:30.79,0:10:33.30,Default,,0000,0000,0000,,microscopische glasparels.
Dialogue: 0,0:10:33.30,0:10:36.69,Default,,0000,0000,0000,,Die vallen terug op de Maan.
Dialogue: 0,0:10:36.69,0:10:39.58,Default,,0000,0000,0000,,Het zijn prachtig gekleurde glazen ‘sferulen’.
Dialogue: 0,0:10:39.58,0:10:41.13,Default,,0000,0000,0000,,Je hebt een microscoop nodig
Dialogue: 0,0:10:41.13,0:10:44.10,Default,,0000,0000,0000,,om ze te kunnen zien.
Dialogue: 0,0:10:44.10,0:10:47.54,Default,,0000,0000,0000,,Op deze zandkorrel van de Maan
Dialogue: 0,0:10:47.54,0:10:49.69,Default,,0000,0000,0000,,kan je de hele kristalstructuur
Dialogue: 0,0:10:49.69,0:10:52.17,Default,,0000,0000,0000,,nog steeds waarnemen.
Dialogue: 0,0:10:52.17,0:10:54.32,Default,,0000,0000,0000,,Deze zandkorrel is waarschijnlijk ongeveer
Dialogue: 0,0:10:54.32,0:10:56.60,Default,,0000,0000,0000,,3,5 tot 4 miljard jaar oud
Dialogue: 0,0:10:56.60,0:10:58.79,Default,,0000,0000,0000,,en werd nooit geërodeerd zoals het zand
Dialogue: 0,0:10:58.79,0:11:02.81,Default,,0000,0000,0000,,op aarde door water, tuimelen,
Dialogue: 0,0:11:02.81,0:11:06.06,Default,,0000,0000,0000,,lucht, enzovoort. \NAlleen hierbeneden een beetje erosie door de zon
Dialogue: 0,0:11:06.06,0:11:10.67,Default,,0000,0000,0000,,door zonnestormen.
Dialogue: 0,0:11:10.67,0:11:15.43,Default,,0000,0000,0000,,Dus erosie door zonnestraling.
Dialogue: 0,0:11:15.43,0:11:18.02,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb vandaag proberen duidelijk te maken
Dialogue: 0,0:11:18.02,0:11:21.59,Default,,0000,0000,0000,,dat zelfs dingen als een ordinaire zandkorrel
Dialogue: 0,0:11:21.59,0:11:24.56,Default,,0000,0000,0000,,buitengewoon zijn
Dialogue: 0,0:11:24.56,0:11:27.87,Default,,0000,0000,0000,,als je ze met nieuwe ogen bekijkt.
Dialogue: 0,0:11:27.87,0:11:32.24,Default,,0000,0000,0000,,Ik denk dat dit best door William Blake \Nwerd verwoord toen hij zei:
Dialogue: 0,0:11:32.24,0:11:34.78,Default,,0000,0000,0000,,"Een wereld zien in een korrel zand
Dialogue: 0,0:11:34.78,0:11:37.54,Default,,0000,0000,0000,,en een hemel in een wilde bloem,
Dialogue: 0,0:11:37.54,0:11:39.87,Default,,0000,0000,0000,,vang oneindigheid in de palm van je hand
Dialogue: 0,0:11:39.87,0:11:42.20,Default,,0000,0000,0000,,en eeuwigheid in een uur."
Dialogue: 0,0:11:42.20,0:11:45.93,Default,,0000,0000,0000,,Bedankt. (Applaus)