WEBVTT

00:00:00.318 --> 00:00:02.213
3,5 roku temu

00:00:02.213 --> 00:00:05.463
podjęłam jedną z najlepszych 
decyzji w życiu.

00:00:05.463 --> 00:00:07.526
Na Nowy Rok postanowiłam

00:00:07.526 --> 00:00:11.765
porzucić diety, 
przestać się martwić o wagę

00:00:11.765 --> 00:00:14.790
i nauczyć się jeść świadomie.

00:00:14.790 --> 00:00:18.673
Teraz jem, gdy jestem głodna,

00:00:18.673 --> 00:00:21.736
i schudłam 4,5 kilo.

NOTE Paragraph

00:00:21.736 --> 00:00:24.273
To ja w wieku 13 lat,

00:00:24.273 --> 00:00:26.813
gdy zaczęłam pierwszą dietę.

00:00:26.813 --> 00:00:29.825
Patrzę na to zdjęcie i myślę:

00:00:29.825 --> 00:00:31.659
nie potrzebowałaś diety,

00:00:31.659 --> 00:00:34.330
ale porady stylisty.

00:00:34.330 --> 00:00:36.737
(Śmiech)

00:00:36.737 --> 00:00:39.806
Uważałam, że muszę schudnąć,

00:00:39.806 --> 00:00:41.718
a kiedy znowu przytyłam

00:00:41.718 --> 00:00:45.196
winiłam się za to.

00:00:45.196 --> 00:00:47.703
Przez kolejne trzy dekady

00:00:47.703 --> 00:00:50.458
z przerwami byłam na diecie.

00:00:50.458 --> 00:00:52.530
Czegokolwiek nie próbowałam,

00:00:52.530 --> 00:00:55.361
stracona waga zawsze wracała.

00:00:55.361 --> 00:00:58.962
Wielu z was zna to uczucie.

NOTE Paragraph

00:00:58.962 --> 00:01:00.523
Jako neurolog

00:01:00.523 --> 00:01:03.337
zastanawiałam się, 
dlaczego to takie trudne?

00:01:03.337 --> 00:01:05.897
Jasne, że waga zależy od tego,

00:01:05.897 --> 00:01:08.487
ile jesz i jak dużo energii spalasz.

00:01:08.487 --> 00:01:10.703
Ludzie nie rozumieją,

00:01:10.703 --> 00:01:12.516
że uczucie głodu i zużycie energii

00:01:12.516 --> 00:01:14.620
są kontrolowane przez mózg,

00:01:14.620 --> 00:01:18.135
często nieświadomie.

00:01:18.135 --> 00:01:21.695
Mózg pracuje głównie "za kulisami"

00:01:21.695 --> 00:01:23.911
i to dobra rzecz,

00:01:23.911 --> 00:01:26.097
bo nasza świadomość,

00:01:26.097 --> 00:01:27.964
delikatnie mówiąc,

00:01:27.964 --> 00:01:31.239
łatwo się rozprasza.

00:01:31.239 --> 00:01:33.944
Nie musisz pamiętać o oddychaniu,

00:01:33.944 --> 00:01:36.584
gdy wciągnie cię dobry film.

00:01:36.584 --> 00:01:38.601
Nie zapominamy jak chodzić,

00:01:38.601 --> 00:01:41.516
myśląc, co ugotować na obiad.

NOTE Paragraph

00:01:41.516 --> 00:01:43.500
Mózg ma własny zmysł,

00:01:43.500 --> 00:01:45.265
ile powinieneś ważyć,

00:01:45.265 --> 00:01:48.327
nieważne w co wierzysz.

00:01:48.327 --> 00:01:50.367
Nazywamy to ustaloną wagą fizjologiczną,

00:01:50.367 --> 00:01:52.033
co jest mylące,

00:01:52.033 --> 00:01:53.743
bo to zakres

00:01:53.743 --> 00:01:56.307
od około 4 do 7 kilo.

00:01:56.307 --> 00:01:59.530
Możesz wybrać styl życia, żeby waga ciała

00:01:59.530 --> 00:02:01.598
była niższa lub wyższa w tym zakresie.

00:02:01.598 --> 00:02:06.003
O wiele trudniej jest być poza nim.

00:02:06.003 --> 00:02:08.030
Podwzgórze to część mózgu

00:02:08.030 --> 00:02:09.943
regulująca wagę.

00:02:09.943 --> 00:02:12.366
Istnieje ponad tuzin sygnałów chemicznych,

00:02:12.366 --> 00:02:16.096
które mówią o potrzebie zwiększenia wagi

NOTE Paragraph

00:02:16.096 --> 00:02:18.666
i tuzin nakazujących jej zrzucenie.

00:02:18.666 --> 00:02:21.976
Ten system działa jak termostat,

00:02:21.976 --> 00:02:24.323
reagujący na sygnały organizmu,

00:02:24.323 --> 00:02:27.931
dostosowując poziom głodu,
aktywność i metabolizm,

00:02:27.931 --> 00:02:31.657
by utrzymać stabilną wagę
w zmieniających się warunkach.

00:02:31.657 --> 00:02:33.759
Tak działają termostaty.

00:02:33.759 --> 00:02:37.191
Utrzymują stałą temperaturę w domu,

00:02:37.191 --> 00:02:39.951
gdy na zewnątrz pogoda się zmienia.

00:02:39.951 --> 00:02:42.773
Można próbować zmienić temperaturę w domu,

00:02:42.773 --> 00:02:46.269
otwierając okno zimą,

00:02:46.269 --> 00:02:50.035
co nie wpłynie na ustawienia termostatu,

00:02:50.035 --> 00:02:52.234
a spowoduje włączenie pieca,

00:02:52.234 --> 00:02:54.671
który znów ogrzeje pomieszczenie.

00:02:54.671 --> 00:02:57.993
Mózg działa tak samo,

00:02:57.993 --> 00:03:01.136
uruchamiając przy spadku wagi narzędzia,

00:03:01.136 --> 00:03:03.360
które zmuszają organizm do powrotu

00:03:03.360 --> 00:03:06.320
do stanu, uważanego 
przez mózg za normalny.

00:03:06.320 --> 00:03:08.295
Przy dużej stracie na wadze,

00:03:08.295 --> 00:03:12.620
organizm reaguje, jakby umierał z głodu

00:03:12.620 --> 00:03:15.252
i nieważne, czy byłeś gruby czy chudy,

00:03:15.252 --> 00:03:18.217
organizm zareaguje tak samo.

00:03:18.217 --> 00:03:20.490
Fajnie byłoby, 
gdyby mózg potrafił stwierdzić,

00:03:20.490 --> 00:03:21.956
czy zrzucić wagę czy nie,

00:03:21.956 --> 00:03:24.091
ale tak nie jest.

00:03:24.091 --> 00:03:26.984
Przy dużej stracie na wadze

00:03:26.984 --> 00:03:29.283
pojawi się głód,

00:03:29.283 --> 00:03:32.169
a mięśnie spalą mniej energii.

00:03:32.169 --> 00:03:34.818
Dr Rudy Leibel z Uniwersytetu Columbia

00:03:34.818 --> 00:03:37.027
odkrył, że ludzie, którzy stracili

00:03:37.027 --> 00:03:38.726
10% wagi ciała,

00:03:38.726 --> 00:03:41.549
spalają od 250 do 400 kalorii mniej,

00:03:41.549 --> 00:03:44.057
bo ich metabolizm się osłabia.

00:03:44.057 --> 00:03:46.487
To sporo pożywienia.

00:03:46.487 --> 00:03:48.711
Zatem aby skutecznie schudnąć,

00:03:48.711 --> 00:03:51.679
należy już zawsze jeść mniej

00:03:51.679 --> 00:03:53.641
niż osoba o tej samej wadze,

00:03:53.641 --> 00:03:55.474
która zawsze była szczupła.

NOTE Paragraph

00:03:55.474 --> 00:03:57.264
Z punktu widzenia ewolucji

00:03:57.264 --> 00:03:59.808
opór ciała wobec odchudzania ma sens.

00:03:59.808 --> 00:04:02.944
Przy braku pożywienia, 
przetrwanie naszych przodków

00:04:02.944 --> 00:04:05.438
zależało od oszczędzania energii,

00:04:05.438 --> 00:04:07.691
przywracanie wagi przy dostępie pokarmu,

00:04:07.691 --> 00:04:10.798
chroniło ich przed kolejnym niedoborem.

00:04:10.798 --> 00:04:13.325
W dziejach ludzkości

00:04:13.325 --> 00:04:16.327
głód był zawsze większym problemem,

00:04:16.327 --> 00:04:18.011
niż przejadanie się.

00:04:18.011 --> 00:04:22.242
To wyjaśnienie smutnego faktu:

00:04:22.242 --> 00:04:25.071
ustalona fizjologicznie waga 
może wzrosnąć,

00:04:25.071 --> 00:04:27.943
ale rzadko spada.

00:04:27.943 --> 00:04:30.132
Jeżeli matka mówiła wam,

00:04:30.132 --> 00:04:32.428
że życie jest niesprawiedliwe,

00:04:32.428 --> 00:04:35.221
właśnie to miała na myśli.

00:04:35.221 --> 00:04:38.259
(Śmiech)

00:04:38.259 --> 00:04:41.444
Skuteczna dieta nie obniża masy ciała 
"zapisanej" w mózgu.

00:04:41.444 --> 00:04:42.988
Choć utrzymasz niższą wagę

00:04:42.988 --> 00:04:44.817
nawet przez siedem lat

00:04:44.817 --> 00:04:48.790
mózg będzie próbował 
zmusić cię do jej przywrócenia.

00:04:48.790 --> 00:04:52.080
Jeśli waga spadła w wyniku
długiej głodówki,

00:04:52.080 --> 00:04:54.409
to będzie to rozsądna reakcja.

00:04:54.409 --> 00:04:57.090
W naszych czasach, pełnych
barów z burgerami,

00:04:57.090 --> 00:05:00.547
system ten nie służy większości z nas.

00:05:00.547 --> 00:05:04.290
Różnica między czasami naszych przodków,

00:05:04.290 --> 00:05:06.693
a obfitą teraźniejszością

00:05:06.693 --> 00:05:08.982
to przyczyna, dla której dr Yoni Freedhoff

00:05:08.982 --> 00:05:11.042
z Uniwersytetu Ottawa

00:05:11.042 --> 00:05:13.743
chciałby zabrać niektórych 
pacjentów w czasy,

00:05:13.743 --> 00:05:15.842
gdy jedzenie było mniej dostępne.

00:05:15.842 --> 00:05:17.543
To też powód, dla którego

00:05:17.543 --> 00:05:19.927
zmiana otoczenia żywieniowego

00:05:19.927 --> 00:05:24.043
będzie najskuteczniejszą metodą

00:05:24.043 --> 00:05:26.153
walki z otyłością.

NOTE Paragraph

00:05:26.153 --> 00:05:29.430
Niestety chwilowy przyrost wagi

00:05:29.430 --> 00:05:31.475
może nigdy nie zniknąć.

00:05:31.475 --> 00:05:34.109
Jeżeli żyje się z nadwagą zbyt długo,

00:05:34.109 --> 00:05:36.583
zwykle mowa tu o latach,

00:05:36.583 --> 00:05:41.021
mózg może przyjąć, że to nowa norma.

NOTE Paragraph

00:05:41.021 --> 00:05:45.081
Psychologowie wyróżniają dwie grupy:

00:05:45.081 --> 00:05:46.699
jedzących z głodu

00:05:46.699 --> 00:05:50.528
i starających się kontrolować 
spożycie siłą woli,

00:05:50.528 --> 00:05:52.511
jak większość osób na diecie.

00:05:55.331 --> 00:06:01.842
Pierwszych nazwijmy intuicyjnymi
i kontrolującymi konsumentami.

00:06:01.842 --> 00:06:04.025
Ciekawe, że intuicyjni

00:06:04.025 --> 00:06:06.656
rzadziej stają się otyli

00:06:06.656 --> 00:06:10.358
i mniej czasu poświęcają 
na myślenie o jedzeniu.

00:06:10.358 --> 00:06:14.002

Kontrolujący są bardziej podatni

00:06:14.002 --> 00:06:16.865
na przejadanie się pod wpływem reklam,

00:06:16.865 --> 00:06:20.728
dostępności zwiększonych porcji 
i bufetów typu "jesz, ile chcesz".

00:06:20.728 --> 00:06:22.473
Mała chwila słabości,

00:06:22.473 --> 00:06:25.679
jak zjedzenie porcji lodów

00:06:25.679 --> 00:06:31.289
może doprowadzić do objadania się

00:06:31.289 --> 00:06:33.186
w przypadku tych osób.

00:06:33.186 --> 00:06:35.113
Zwłaszcza dzieci są podatne

00:06:35.113 --> 00:06:38.242
na tego typu cykl - najpierw dieta,
potem objadanie się.

00:06:38.242 --> 00:06:41.071
Według długoterminowych 
badań u dziewczyn,

00:06:41.071 --> 00:06:45.223
które odchudzały się jako nastolatki,

00:06:45.223 --> 00:06:48.548
wystąpienie nadwagi za pięć lat

00:06:48.548 --> 00:06:50.085
jest trzy razy większe,

00:06:50.085 --> 00:06:52.904
nawet jeżeli kiedyś ich waga 
była w normie.

00:06:52.904 --> 00:06:55.553
Badania wykazały też,

00:06:55.553 --> 00:06:57.860
że czynniki

00:06:57.860 --> 00:07:01.254
zapowiadające wzrost wagi,

00:07:01.254 --> 00:07:04.254
były zwiastunem rozwoju
zaburzeń jedzenia.

00:07:04.254 --> 00:07:05.822
Innym czynnikiem,

00:07:05.822 --> 00:07:07.251
mówię to rodzicom,

00:07:07.251 --> 00:07:10.480
były przytyki ze strony krewnych

00:07:10.480 --> 00:07:11.991
w związku z wagą.

00:07:11.991 --> 00:07:13.827
Nie róbcie tego.

00:07:13.827 --> 00:07:15.565
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:07:15.565 --> 00:07:18.201
Zostawiłam wszystkie wykresy w domu,

00:07:18.201 --> 00:07:20.494
ale nie mogłam się oprzeć i wrzuciłam ten,

00:07:20.494 --> 00:07:22.907
bo jestem kujonem i taki mam styl.

00:07:22.907 --> 00:07:25.386
(Śmiech)

00:07:25.386 --> 00:07:27.734
To badanie pokazujące ryzyko śmierci

00:07:27.734 --> 00:07:29.600
w ciągu 14 lat,

00:07:29.600 --> 00:07:32.102
oparte na czterech zdrowych nawykach:

00:07:32.102 --> 00:07:34.222
spożycie wystarczającej
ilość warzyw i owoców

00:07:34.222 --> 00:07:36.448
ćwiczenie trzy razy w tygodniu,

00:07:36.448 --> 00:07:37.824
niepalenie

00:07:37.824 --> 00:07:39.794
i picie alkoholu z umiarem.

00:07:39.794 --> 00:07:41.723
Zacznijmy od przyjrzenia się

00:07:41.723 --> 00:07:43.311
ludziom z normalną wagą.

00:07:43.311 --> 00:07:45.198
Wysokość słupków
oznacza ryzyko śmierci,

00:07:45.198 --> 00:07:47.579
a liczby 0, 1, 2, 3, 4

00:07:47.579 --> 00:07:48.825
na osi poziomej

00:07:48.825 --> 00:07:50.858
to liczba zdrowych nawyków,

00:07:50.858 --> 00:07:52.418
które miała dana osoba.

00:07:52.418 --> 00:07:55.407
Jak pewnie przypuszczaliście,
im zdrowszy styl życia,

00:07:55.407 --> 00:07:58.319
tym mniejsze ryzyko zgonu
w czasie trwania badania.

00:07:58.319 --> 00:07:59.641
Zobaczmy, co będzie

00:07:59.641 --> 00:08:01.487
w przypadku ludzi z nadwagą.

00:08:01.487 --> 00:08:03.559
U nie mających zdrowych nawyków,

00:08:03.559 --> 00:08:05.330
ryzyko śmierci było wyższe.

00:08:05.330 --> 00:08:07.094
Dodanie jednego zdrowego nawyku

00:08:07.094 --> 00:08:10.556
sprawia, że osoby z nadwagą 
"wychodzą" z niepokojących statystyk.

00:08:10.556 --> 00:08:13.298
Dla otyłych ludzi bez zdrowych nawyków

00:08:13.298 --> 00:08:16.008
ryzyko jest nawet siedem razy większe

00:08:16.008 --> 00:08:18.144
od najzdrowszych badanych.

00:08:18.144 --> 00:08:22.084
Zdrowy tryb życia pomaga także otyłym.

00:08:22.084 --> 00:08:24.602
Jeżeli spojrzymy tylko na grupę

00:08:24.602 --> 00:08:26.876
z 4 zdrowymi nawykami,

00:08:26.876 --> 00:08:29.488
zobaczymy, że waga nie ma
tu większego znaczenia.

00:08:29.488 --> 00:08:31.544
Możesz kontrolować swoje zdrowie

00:08:31.544 --> 00:08:33.418
przejmując władzę nad stylem życia,

00:08:33.418 --> 00:08:34.899
nawet jeśli nie możesz schudnąć

00:08:34.899 --> 00:08:36.635
i nie możesz utrzymać wagi.

NOTE Paragraph

00:08:36.635 --> 00:08:40.745
Diety nie są zbyt wiarygodne.

00:08:40.745 --> 00:08:42.522
Pięć lat po zastosowaniu diety

00:08:42.522 --> 00:08:45.310
większość osób przytyła.

00:08:45.310 --> 00:08:47.792
40% z ważyło nawet więcej niż przed dietą.

00:08:47.792 --> 00:08:49.217
Jeżeli się nad tym zastanowić

00:08:49.217 --> 00:08:51.564
typowym rezultatem diety

00:08:51.564 --> 00:08:53.452
jest nabranie wagi na dłuższą metę,

00:08:53.452 --> 00:08:56.221
a nie utrata.

NOTE Paragraph

00:08:56.221 --> 00:08:59.075
Jeżeli was przekonam, że odchudzanie

00:08:59.075 --> 00:09:01.104
może być problemem,

00:09:01.104 --> 00:09:03.742
powstaje pytanie: co z tym zrobić?

00:09:03.742 --> 00:09:08.198
Odpowiadam: uważna obecność.

00:09:08.198 --> 00:09:10.733
Nie mówią, że macie nauczyć się medytować,

00:09:10.733 --> 00:09:12.725
albo zacząć chodzić na jogę.

00:09:12.725 --> 00:09:16.065
Mówię tu o "uważnym" jedzeniu,

00:09:16.065 --> 00:09:18.785
czyli nauce rozumienia sygnałów ciała,

00:09:18.785 --> 00:09:21.174
żeby jeść tylko, gdy jesteśmy głodni

00:09:21.174 --> 00:09:23.516
i przestać, gdy czujemy się najedzeni,

00:09:23.516 --> 00:09:25.694
ponieważ przyrost wagi
sprowadza się

00:09:25.694 --> 00:09:28.760
do jedzenia, kiedy nie czujemy głodu.

00:09:28.760 --> 00:09:30.244
Jak to zrobić?

00:09:30.244 --> 00:09:32.958
Dajcie sobie pozwolenie
na jedzenie do woli

00:09:32.958 --> 00:09:35.093
a potem próbujcie zrozumieć,

00:09:35.093 --> 00:09:36.835
co sprawia, że czujecie się dobrze.

00:09:36.835 --> 00:09:39.764
Jedzcie regularne posiłki, w skupieniu.

00:09:39.764 --> 00:09:41.563
Pomyślcie, co czuje wasze ciało,

00:09:41.563 --> 00:09:43.617
kiedy zaczynacie jeść i kiedy kończycie

00:09:43.617 --> 00:09:46.104
i pozwólcie, aby uczucie głodu decydowało,

00:09:46.104 --> 00:09:48.032
kiedy skończyć.

00:09:48.032 --> 00:09:49.993
Nauka tego zajęła mi prawie rok,

00:09:49.993 --> 00:09:51.764
ale było warto.

00:09:51.764 --> 00:09:55.669
Czuję się bardziej odprężona, 
kiedy widzę jedzenie

00:09:55.669 --> 00:09:57.712
niż kiedykolwiek w życiu.

00:09:57.712 --> 00:10:00.277
Nie myślę o nim zbyt często.

00:10:00.277 --> 00:10:03.010
Zapominam nawet, że mam czekoladę w domu.

00:10:03.010 --> 00:10:06.404
To jakby kosmici przejęli kontrolę 
nad moim mózgiem.

00:10:06.404 --> 00:10:08.712
Jest zupełnie inaczej.

00:10:08.712 --> 00:10:11.378
Powinnam powiedzieć,

00:10:11.378 --> 00:10:14.171
że taki stowunek do jedzenia
nie pomoże zrzucić wagi,

00:10:14.171 --> 00:10:17.088
chyba że często jecie nie będąc głodni.

00:10:17.088 --> 00:10:20.986
Z drugiej strony lekarze 
nie znają podejścia,

00:10:20.986 --> 00:10:25.461
które powoduje zmniejszenie wagi
u większości osób

00:10:25.461 --> 00:10:28.831
i dlatego wielu ludzi skupia się

00:10:28.831 --> 00:10:30.990
na zapobieganiu tyciu,

00:10:30.990 --> 00:10:34.213
zamiast promować utratę wagi.

00:10:34.213 --> 00:10:35.749
Spójrzmy prawdzie w oczy.

00:10:35.749 --> 00:10:39.960
Gdyby diety działały, 
wszyscy dawno bylibyśmy chudzi.

00:10:39.960 --> 00:10:41.860
(Śmiech)

00:10:41.860 --> 00:10:43.497
Czemu robiąc wciąż to samo,

00:10:43.497 --> 00:10:46.380
oczekujemy innych rezultatów?

00:10:46.380 --> 00:10:48.063
Diety mogą zdawać się nieszkodliwe,

00:10:48.063 --> 00:10:51.781
ale naprawdę robią dużo złego.

00:10:51.781 --> 00:10:54.216
W najgorszym przypadku niszczą życie.

00:10:54.216 --> 00:10:56.532
Ciągłe odchudzanie wiedzie 
do zaburzeń jedzenia,

00:10:56.532 --> 00:10:59.475
zwłaszcza u dzieci.

00:10:59.475 --> 00:11:04.353
W USA jest 80% dziesięciolatek,

00:11:04.353 --> 00:11:06.130
które twierdzą, że były na diecie.

00:11:06.130 --> 00:11:08.391
Nasze córki nauczyły się

00:11:08.391 --> 00:11:11.494
mierzyć swoją wartość niewłaściwą miarą.

00:11:11.494 --> 00:11:13.519
Nawet najlepsza dieta

00:11:13.519 --> 00:11:16.247
to strata czasu i energii.

00:11:16.247 --> 00:11:20.469
Kosztuję to siłę woli,
którą można wykorzystać

00:11:20.469 --> 00:11:23.091
do pomagania dzieciom w lekcjach

00:11:23.091 --> 00:11:26.707
albo do skończenia 
ważnego projektu w pracy,

00:11:26.707 --> 00:11:30.194
Ponieważ siła woli jest ograniczona,

00:11:30.194 --> 00:11:34.817
każda strategia, która polega
na ciągłym jej zużyciu

00:11:34.817 --> 00:11:39.700
w zasadzie gwarantuje porażkę,

00:11:39.700 --> 00:11:43.542
kiedy skupiasz się na czymś innym.

NOTE Paragraph

00:11:43.542 --> 00:11:47.474
Zostawię was z jeszcze jedną myślą.

00:11:47.474 --> 00:11:50.377
A może powiemy wszystkim
dziewczynkom na diecie,

00:11:50.377 --> 00:11:53.378
że w porządku jest jeść, 
kiedy czujesz głód?

00:11:53.378 --> 00:11:55.628
Jeśli nauczymy je współpracować

00:11:55.628 --> 00:11:57.753

ze swoim apetytem, zamiast się go bać?

00:11:57.753 --> 00:12:01.180
Myślę, że większość z nich byłaby
szczęśliwsza i zdrowsza,

00:12:01.180 --> 00:12:03.195
a jako dorosłe kobiety

00:12:03.195 --> 00:12:06.968
w większości byłyby chudsze.

00:12:06.968 --> 00:12:09.081
Szkoda, że mnie ktoś o tym nie powiedział,

00:12:09.081 --> 00:12:12.502
kiedy miałam 13 lat.

NOTE Paragraph

00:12:12.502 --> 00:12:14.508
Dziękuję.

00:12:25.078 --> 00:12:29.078
(Brawa)