1
00:00:00,000 --> 00:00:02,000
Μεγάλωσα στη Βόρεια Ιρλανδία, εκεί...

2
00:00:02,000 --> 00:00:04,000
στο πιο βόρειο άκρο της,

3
00:00:04,000 --> 00:00:06,000
όπου το κρύο είναι πραγματικά τσουχτερό.

4
00:00:07,000 --> 00:00:10,000
Εδώ είμαι πίσω στον κήπο μας στα μέσα του καλοκαιριού.

5
00:00:10,000 --> 00:00:11,000
(Γέλια)

6
00:00:11,000 --> 00:00:12,000
Δεν ήξερα τι καριέρα να επιλέξω.

7
00:00:12,000 --> 00:00:14,000
Στην Ιρλανδία η προφανής επιλογή είναι ο στρατός,

8
00:00:14,000 --> 00:00:18,000
αλλά για να είμαι ειλικρινής δε λέει καθόλου.

9
00:00:18,000 --> 00:00:19,000
(Γέλια)

10
00:00:19,000 --> 00:00:22,000
Η μητέρα μου ήθελε να γίνω οδοντίατρος.

11
00:00:22,000 --> 00:00:24,000
Το πρόβλημα ήταν πως οι άνθρωποι τότε είχαν την τάση να ανατινάζουν τα πάντα.

12
00:00:24,000 --> 00:00:26,000
Τελικά πήγα σχολείο στο Μπέλφαστ,

13
00:00:26,000 --> 00:00:28,000
εκεί όπου συνέβαινε όλη η δράση.

14
00:00:28,000 --> 00:00:30,000
Αυτό ήταν σύνηθες θέαμα.

15
00:00:30,000 --> 00:00:32,000
Το σχολείο μου ήταν πολύ βαρετό.

16
00:00:32,000 --> 00:00:34,000
Μας ανάγκαζαν να μάθουμε Λατινικά.

17
00:00:35,000 --> 00:00:37,000
Οι καθηγητές μας δεν το διασκέδαζαν και πολύ,

18
00:00:37,000 --> 00:00:39,000
τα αθλήματα ήταν είτε πολύ βρώμικα είτε πολύ επώδυνα.

19
00:00:39,000 --> 00:00:42,000
Οπότε επέλεξα την κωπηλασία, και έγινα πολύ καλός.

20
00:00:42,000 --> 00:00:44,000
Εδώ κωπηλατώ για το σχολείο μου

21
00:00:44,000 --> 00:00:47,000
μέχρι τη μοιραία μέρα, που αναποδογύρισα μπροστά

22
00:00:47,000 --> 00:00:48,000
σε ολόκληρο το σχολείο.

23
00:00:48,000 --> 00:00:50,000
Αυτή ήταν η γραμμή τερματισμού, ακριβώς εκεί.

24
00:00:50,000 --> 00:00:51,000
(Γέλια)

25
00:00:51,000 --> 00:00:52,000
Ήταν υπερβολικά ντροπιαστικό.

26
00:00:52,000 --> 00:00:55,000
Εκείνη την εποχή το σχολείο πήρε μια κυβερνητική επιχορήγηση,

27
00:00:55,000 --> 00:00:57,000
και αγόρασαν ένα φοβερό υπολογιστή, το ερευνητικό μηχάνημα 3DZ,

28
00:00:57,000 --> 00:01:00,000
και άφησαν το εγχειρίδιο προγραμματισμού να περιφέρεται.

29
00:01:01,000 --> 00:01:03,000
Μαθητές όπως εγώ, που δεν είχαμε τι να κάνουμε,

30
00:01:03,000 --> 00:01:05,000
μάθαμε πώς να το προγραμματίζουμε.

31
00:01:05,000 --> 00:01:07,000
Επίσης, εκείνη την περίοδο, στα σπίτια,

32
00:01:07,000 --> 00:01:08,000
αυτός ήταν ο υπολογιστής που αγόραζε ο κόσμος.

33
00:01:08,000 --> 00:01:11,000
Το έλεγαν Σινκλέρ ZX80, είχε μνήμη 1Κ,

34
00:01:11,000 --> 00:01:14,000
και τα προγράμματα του έβγαιναν σε κασσέτες.

35
00:01:14,000 --> 00:01:16,000
Θα κάνω μία παρένθεση εδώ,

36
00:01:16,000 --> 00:01:18,000
γιατί άκουσα πως προϋπόθεση για να μιλήσεις στο TED --

37
00:01:18,000 --> 00:01:21,000
είναι να έχεις μια παλιά φωτογραφία σου με μακριά μαλλιά.

38
00:01:21,000 --> 00:01:23,000
Οπότε έφερα μία.

39
00:01:23,000 --> 00:01:24,000
(Γέλια)

40
00:01:24,000 --> 00:01:26,000
Απλώς θέλω να βγει αυτό από τη μέση.

41
00:01:26,000 --> 00:01:30,000
Μετά το Σινκλέρ ΖΧ80 βγήκε το πολύ έξυπνα αποκαλούμενο

42
00:01:30,000 --> 00:01:32,000
Σινκλέρ ΖΧ81.

43
00:01:32,000 --> 00:01:33,000
(Γέλια)

44
00:01:33,000 --> 00:01:34,000
Και -- βλέπετε τη φωτογραφία στο κάτω μέρος;

45
00:01:34,000 --> 00:01:36,000
Δείχνει κάποιον που κάνει με το γιο του τα μαθήματα του σχολείου.

46
00:01:36,000 --> 00:01:39,000
Αυτός νόμιζαν πως ήταν ο σκοπός της δημιουργίας του.

47
00:01:39,000 --> 00:01:41,000
Στην πραγματικότητα πήραμε το εγχειρίδιο προγραμματισμού

48
00:01:41,000 --> 00:01:42,000
και αρχίσαμε να φτιάχνουμε παιχνίδια.

49
00:01:42,000 --> 00:01:43,000
Προγραμματίζαμε σε γλώσσα BASIC,

50
00:01:43,000 --> 00:01:45,000
η οποία είναι απαίσια για παιχνίδια,

51
00:01:45,000 --> 00:01:47,000
και έτσι καταλήξαμε να μάθουμε τη γλώσσα προγραμματισμού Assembly

52
00:01:47,000 --> 00:01:50,000
ώστε να πάρουμε πραγματικά τον έλεγχο του υλικού.

53
00:01:50,000 --> 00:01:52,000
Αυτός είναι ο εφευρέτης του, ο Σερ Κλάιβ Σινκλέρ,

54
00:01:52,000 --> 00:01:53,000
μας επιδεικνύει το μηχάνημα του.

55
00:01:53,000 --> 00:01:55,000
Ένα αντίστοιχο κυκλοφόρησε και στην Αμερική,

56
00:01:55,000 --> 00:01:57,000
το έλεγαν Τάιμεξ Σινκλέρ 1000.

57
00:01:58,000 --> 00:02:00,000
Για να παίξεις ένα παιχνίδι εκείνες τις ημέρες ήθελε φαντασία

58
00:02:00,000 --> 00:02:03,000
για να πιστέψεις ότι παίζεις πραγματικά "Battlestar Galactica".

59
00:02:03,000 --> 00:02:06,000
Τα γραφικά ήταν απλώς απαράδεκτα.

60
00:02:06,000 --> 00:02:08,000
Ήθελε ακόμα περισσότερη φαντασία για να παίξεις αυτό το παιχνίδι,

61
00:02:08,000 --> 00:02:09,000
"Death Rider" (Καβαλάρης του Θανάτου)

62
00:02:09,000 --> 00:02:11,000
Φυσικά οι επιστήμονες δεν μπορούσαν να αντισταθούν.

63
00:02:11,000 --> 00:02:14,000
Άρχισαν να φτιάχνουν τα δικά τους παιχνίδια.

64
00:02:14,000 --> 00:02:18,000
Ένα από τα αγαπημένα μου, αφορά την αναπαραγωγή κουνελιών,

65
00:02:18,000 --> 00:02:21,000
όπου τα αρσενικά επιλέγουν το τυχερό κουνέλι.

66
00:02:21,000 --> 00:02:23,000
Εκείνη την εποχή μεταβήκαμε από το 1Κ στα 16Κ.

67
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
το οποίο ήταν πραγματικό άλμα.

68
00:02:25,000 --> 00:02:27,000
Κι αν αναρωτιέστε πόσο είναι 16Κ,

69
00:02:27,000 --> 00:02:29,000
το σήμα του eBay είναι 16Κ.

70
00:02:29,000 --> 00:02:32,000
Με αυτήν την μνήμη κάποιος προγραμμάτισε

71
00:02:32,000 --> 00:02:34,000
έναν πλήρη εξομοιωτή πτήσης.

72
00:02:34,000 --> 00:02:36,000
Ορίστε πώς ήταν.

73
00:02:36,000 --> 00:02:39,000
Πέρασα ώρες πετώντας σ' αυτόν τον εξομοιωτή,

74
00:02:39,000 --> 00:02:42,000
και πραγματικά πίστευα πως μπορούσα να πετάξω αεροπλάνα.

75
00:02:42,000 --> 00:02:46,000
Εδώ, ο Κλάιβ Σινκλέρ όταν κυκλοφόρησε ο έγχρωμος υπολογιστής του.

76
00:02:46,000 --> 00:02:49,000
Θεωρείται ο πατέρας των βιντεοπαιχνιδιών στην Ευρώπη.

77
00:02:49,000 --> 00:02:51,000
Είναι πολυεκατομμυριούχος, νομίζω πως γι' αυτό

78
00:02:51,000 --> 00:02:53,000
χαμογελάει στην φωτογραφία.

79
00:02:53,000 --> 00:02:55,000
Τα επόμενα 20 χρόνια συνέχισα

80
00:02:55,000 --> 00:02:57,000
να φτιάχνω διάφορα παιχνίδια.

81
00:02:57,000 --> 00:02:59,000
Μερικά από τα κατορθώματά μου ήταν "Ο Εξολοθρευτής",

82
00:02:59,000 --> 00:03:02,000
"Ο Αλαντίν", "Οι Χελωνοήρωες".

83
00:03:02,000 --> 00:03:03,000
Επειδή στο Ηνωμένο Βασίλειο

84
00:03:03,000 --> 00:03:07,000
θεώρησαν πως η λέξη Χελωνονιντζάκια ήταν κάπως σκληρή για τα παιδιά,

85
00:03:07,000 --> 00:03:09,000
αποφάσισαν να τα αποκαλούν ήρωες.

86
00:03:09,000 --> 00:03:11,000
Προσωπικά προτιμώ την ισπανική έκδοση,

87
00:03:11,000 --> 00:03:13,000
"Τορτούγας Νίντζα"

88
00:03:13,000 --> 00:03:15,000
Πολύ καλύτερο.

89
00:03:15,000 --> 00:03:17,000
(Γέλια)

90
00:03:17,000 --> 00:03:21,000
Στο τελευταίο μου παιχνίδι προσπάθησα να βάλω τις εταιρείες παιχνιδιών

91
00:03:21,000 --> 00:03:24,000
και το Χόλιγουντ να συνεργαστούν πάνω σε κάτι,

92
00:03:24,000 --> 00:03:27,000
αντί να δανείζονται η μία από την άλλη, να κάνουν πραγματική δουλειά.

93
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
Ο Κρις μου ζήτησε να φέρω μερικά στατιστικά μαζί μου,

94
00:03:29,000 --> 00:03:31,000
κι έτσι έκανα.

95
00:03:31,000 --> 00:03:35,000
Το 2005 η αξία της βιομηχανίας βιντεοπαιχνιδιών ανέρχονταν στα 29 δισεκατομμύρια δολάρια.

96
00:03:35,000 --> 00:03:36,000
Αυξάνεται κάθε χρόνο.

97
00:03:36,000 --> 00:03:38,000
Η περσινή ήταν η μεγαλύτερη χρονιά.

98
00:03:38,000 --> 00:03:40,000
Το 2008 θα σκίσουμε τη μουσική βιομηχανία.

99
00:03:41,000 --> 00:03:44,000
Το 2010 θα αγγίξουμε τα 42 δισεκατομμύρια.

100
00:03:45,000 --> 00:03:47,000
Το 43% των παιχτών είναι γυναίκες.

101
00:03:47,000 --> 00:03:49,000
Παίζουν πολύ περισσότερες γυναίκες από ότι νομίζουμε.

102
00:03:49,000 --> 00:03:51,000
Ο μέσος όρος ηλικίας των παιχτών;

103
00:03:51,000 --> 00:03:53,000
Προφανώς απευθύνονται στα παιδιά, σωστά;

104
00:03:53,000 --> 00:03:54,000
Όχι, στην πραγματικότητα είναι 30 χρόνων.

105
00:03:54,000 --> 00:03:58,000
Είναι ενδιαφέρον πως το μεγαλύτερο αγοραστικό κοινό είναι 37 χρόνων.

106
00:03:58,000 --> 00:04:00,000
Γι αυτό ο στόχος μας είναι οι 37άρηδες.

107
00:04:01,000 --> 00:04:02,000
Όλα τα παιχνίδια είναι βίαια.

108
00:04:02,000 --> 00:04:05,000
Ο τύπος μας το χτυπάει πολύ αυτό.

109
00:04:05,000 --> 00:04:09,000
Αλλά το 83% των παιχνιδιών δεν περιέχει ακατάλληλες σκηνές,

110
00:04:09,000 --> 00:04:11,000
οπότε δεν αληθεύει.

111
00:04:11,000 --> 00:04:13,000
Στατιστικά διαδικτυακών παιχνιδιών.

112
00:04:13,000 --> 00:04:16,000
Το World of Warcraft, έχει 5,5 εκατομμύρια παίκτες.

113
00:04:16,000 --> 00:04:19,000
Βγάζει περίπου 80 εκατομμύρια δολάρια το μήνα από συνδρομές.

114
00:04:19,000 --> 00:04:22,000
Κοστίζει 50 δολάρια μόνο η εγκατάστασή του στον υπολογιστή σας,

115
00:04:22,000 --> 00:04:26,000
που επιφέρει στην εταιρεία άλλα 275 εκατομμύρια.

116
00:04:26,000 --> 00:04:28,000
Το παιχνίδι κόστισε κάπου 80 εκατομμύρια δολάρια για να φτιαχτεί,

117
00:04:28,000 --> 00:04:30,000
άρα η απόσβεση του κόστους του γίνεται σ΄έναν μήνα.

118
00:04:30,000 --> 00:04:33,000
Ένας παίκτης του "Project Entropia"

119
00:04:33,000 --> 00:04:37,000
αγόρασε ένα νησί για 26.500 δολάρια.

120
00:04:37,000 --> 00:04:39,000
Θυμηθείτε πως δεν πρόκειται για αληθινό νησί.

121
00:04:39,000 --> 00:04:41,000
Στην πραγματικότητα δεν αγόρασε τίποτα, μόνο τα δεδομένα.

122
00:04:41,000 --> 00:04:43,000
Αλλά έκανε καλή συμφωνία.

123
00:04:43,000 --> 00:04:46,000
Πήρε τα δικαιώματα εξόρυξης και κυνηγιού,

124
00:04:46,000 --> 00:04:48,000
την ιδιοκτησία της γης όλου του νησιού και ένα κάστρο,

125
00:04:48,000 --> 00:04:50,000
όχι όμως επιπλωμένο.

126
00:04:50,000 --> 00:04:51,000
(Γέλια)

127
00:04:51,000 --> 00:04:55,000
Η αγορά δεδομένων υπολογίζεται πως φέρνει ετησίως 800 εκατομμύρια δολάρια.

128
00:04:55,000 --> 00:04:57,000
Και το ενδιαφέρον είναι πως δημιούργηθηκε

129
00:04:57,000 --> 00:04:59,000
από τους ίδιοι τους παίκτες.

130
00:04:59,000 --> 00:05:01,000
Βρήκαν έναν έξυπνο τρόπο να ανταλλάσουν αντικείμενα,

131
00:05:01,000 --> 00:05:03,000
να πωλούν τους λογαριασμούς τους ο ένας στον άλλο

132
00:05:03,000 --> 00:05:05,000
κι έτσι να βγάζουν λεφτά παίζοντας τα αγαπημένα τους παιχνίδια.

133
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
Μπήκα στο eBay πριν λίγες μέρες

134
00:05:07,000 --> 00:05:11,000
να δω τι γίνεται, έγραψα World of Warcraft και έβγαλε 6.000 αντικείμενα.

135
00:05:11,000 --> 00:05:13,000
Αυτό που μου άρεσε περισσότερο

136
00:05:13,000 --> 00:05:17,000
Ήταν ένας Warlock επιπέδου 60 με πολλά epics στην τιμή των $174.000.

137
00:05:17,000 --> 00:05:20,000
Προφανώς ο τύπος ίδρωσε πολύ για τον φτιάξει.

138
00:05:22,000 --> 00:05:24,000
Όσο για τη δημοτικότητα των παιχνιδιών,

139
00:05:24,000 --> 00:05:26,000
τι νομίζετε πως κάνουν αυτοί οι άνθρωποι εδώ;

140
00:05:26,000 --> 00:05:31,000
Βρίσκονται στο Χόλιγουντ Μπόουλ του Λος Άντζελες

141
00:05:31,000 --> 00:05:34,000
ακούγοντας τη Φιλαρμονική του Λ.Α. να παίζει μουσική βιντεοπαιχνιδιών.

142
00:05:34,000 --> 00:05:35,000
Η παράσταση ήταν κάπως έτσι .

143
00:05:35,000 --> 00:05:37,000
Ίσως θα περιμένατε να είναι κιτς, αλλά όχι.

144
00:05:37,000 --> 00:05:39,000
Είναι μια πολύ επική και πολύ όμορφη συναυλία.

145
00:05:39,000 --> 00:05:41,000
Όσοι παρευρέθησαν ξετρελάθηκαν.

146
00:05:42,000 --> 00:05:43,000
Τι νομίζετε πως κάνουν αυτοί οι άνθρωποι;

147
00:05:43,000 --> 00:05:45,000
Έφεραν τους υπολογιστές τους για να παίξουν παιχνίδια

148
00:05:45,000 --> 00:05:47,000
ο ένας εναντίον του άλλου.

149
00:05:47,000 --> 00:05:49,000
Αυτό συμβαίνει σε όλες τις πόλεις του κόσμου.

150
00:05:49,000 --> 00:05:51,000
Συμβαίνει και στις δικές σας πόλεις,

151
00:05:51,000 --> 00:05:52,000
ίσως απλά δεν το γνωρίζετε.

152
00:05:52,000 --> 00:05:55,000
Ο Κρις μου είπε πως πριν μερικά χρόνια είδατε εδώ ένα βίντεο

153
00:05:55,000 --> 00:05:59,000
που παρουσίαζε την εξέλιξη των γραφικών των παιχνιδιών.

154
00:05:59,000 --> 00:06:02,000
Ήθελα να προσθέσω στο βίντεο τα νέα δεδομένα.

155
00:06:02,000 --> 00:06:04,000
Θέλω να προσπαθήσετε να καταλάβετε,

156
00:06:04,000 --> 00:06:06,000
πως είμαστε σε αυτήν την καμπύλη και τα γραφικά γίνονται

157
00:06:06,000 --> 00:06:08,000
ολοένα και καλύτερα.

158
00:06:08,000 --> 00:06:11,000
Θα δείτε μέχρι το 2007.

159
00:06:11,000 --> 00:06:13,000
Αλλά θέλω να σκεφτείτε πώς θα είναι τα παιχνίδια

160
00:06:13,000 --> 00:06:15,000
σε 10 χρόνια από σήμερα.

161
00:06:15,000 --> 00:06:17,000
Ας ξεκινήσει το βίντεο.

162
00:06:18,000 --> 00:06:21,000
Βίντεο: Καθ' όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, παίζονταν παιχνίδια.

163
00:06:21,000 --> 00:06:24,000
Όσο η νοημοσύνη και η τεχνολογία του ανθρώπου εξελισσόταν

164
00:06:24,000 --> 00:06:27,000
εξελισσόταν και τα παιχνίδια του.

165
00:06:27,000 --> 00:08:47,000
(Μουσική)

166
00:08:47,000 --> 00:08:50,000
(Χειροκρότημα)

167
00:08:50,000 --> 00:08:52,000
Ντέιβιντ Πέρι: Αυτό που θέλω να σκεφτείτε,

168
00:08:52,000 --> 00:08:54,000
μη βλέπετε τα γραφικά και πως είναι τα πράγματα τώρα.

169
00:08:54,000 --> 00:08:56,000
Αναλογιστείτε πως εδώ είμαστε σήμερα,

170
00:08:56,000 --> 00:08:58,000
και βάση της καμπύλης που βρισκόμαστε θα συνεχίσουν

171
00:08:58,000 --> 00:09:00,000
να βελτιώνονται.

172
00:09:00,000 --> 00:09:02,000
Να ένα παράδειγμα γραφικών που θα πρέπει να μπορείτε να σχεδιάσετε

173
00:09:02,000 --> 00:09:05,000
αν θέλετε να δουλέψετε σε μία εταιρεία παιχνιδιών σήμερα.

174
00:09:05,000 --> 00:09:07,000
Πρέπει να είστε πραγματικοί καλλιτέχνες.

175
00:09:07,000 --> 00:09:09,000
Κι όταν ήδη υπάρχουν αρκετοί, θα θέλουμε

176
00:09:09,000 --> 00:09:10,000
καλλιτέχνες με μεγαλύτερη φαντασία που να μπορούν να δημιουργήσουν μέρη

177
00:09:10,000 --> 00:09:13,000
που δεν έχουμε πάει ποτέ, ή ήρωες

178
00:09:13,000 --> 00:09:14,000
που δεν έχουμε ξαναδεί.

179
00:09:15,000 --> 00:09:18,000
Το προφανές θα ήταν να σας μιλήσω για τα γραφικά και τον ήχο.

180
00:09:18,000 --> 00:09:20,000
Αλλά στα συνέδρια προγραμματιστών παιχνιδιών,

181
00:09:20,000 --> 00:09:22,000
μιλάνε για συναισθήματα,για τον σκοπό,

182
00:09:22,000 --> 00:09:24,000
το νόημα, την κατανόηση και την αίσθηση.

183
00:09:24,000 --> 00:09:27,000
Θα ακούσετε ομιλίες για το αν μπορεί να σε κάνει ένα παιχνίδι να κλάψεις.

184
00:09:27,000 --> 00:09:30,000
Αυτά τα θέματα μας απασχολούν πραγματικά.

185
00:09:30,000 --> 00:09:33,000
Συνάντησα έναν μαθητή με εξαιρετική

186
00:09:33,000 --> 00:09:36,000
ικανότητα εκφράσης και συμφώνησε

187
00:09:36,000 --> 00:09:40,000
να μην δείξει το βίντεό του σε κανένα μέχρι

188
00:09:40,000 --> 00:09:41,000
να το δείτε όλοι εσείς εδώ στο TED.

189
00:09:41,000 --> 00:09:43,000
Έτσι ήθελα να παίξω αυτό το βίντεο.

190
00:09:43,000 --> 00:09:47,000
Είναι η αντίληψη ενός μαθητή πάνω στα παιχνίδια.

191
00:09:47,000 --> 00:09:50,000
Βίντεο: Ζω, όπως και μερικοί από εσάς, κάπου ανάμεσα

192
00:09:50,000 --> 00:09:52,000
στην πραγματικότητα και τα βιντεοπαιχνίδια.

193
00:09:52,000 --> 00:09:56,000
Ένα κομμάτι μου -- ενός αληθινού, ζωντανού ανθρώπου --

194
00:09:56,000 --> 00:10:00,000
είναι προγραμματισμένο, ηλεκτρονικό και εικονικό.

195
00:10:00,000 --> 00:10:02,000
Τα όρια πραγματικού και φανταστικού μέσα στο μυαλό μου

196
00:10:02,000 --> 00:10:04,000
έχουν τελικά αρχίσει να καταρρέουν.

197
00:10:05,000 --> 00:10:08,000
Είμαι εθισμένος στα βιντεοπαιχνίδια κι αυτήν είναι η ιστορία μου.

198
00:10:08,000 --> 00:10:24,000
(Μουσική)

199
00:10:24,000 --> 00:10:25,000
Τη χρονιά που γεννήθηκα

200
00:10:25,000 --> 00:10:29,000
δημιουργήθηκε επίσης η παιχνιδομηχανή Νιντέντο.

201
00:10:34,000 --> 00:10:36,000
Έπαιζα στην αυλή, μάθαινα να διαβάζω,

202
00:10:36,000 --> 00:10:38,000
έτρωγα και μερικά λαχανικά.

203
00:10:38,000 --> 00:10:42,000
Πέρασα τα παιδικά μου χρόνια παίζοντας Lego.

204
00:10:43,000 --> 00:10:45,000
Αλλά όπως οι περισσότεροι της γενιάς μου,

205
00:10:45,000 --> 00:10:48,000
περνούσα πολύ ώρα μπροστά στην τηλεόραση.

206
00:10:48,000 --> 00:10:51,000
Ο κ.Ρότζερς, ο Ντίσνεϊ, ο Νικ Τζούνιορ,

207
00:10:51,000 --> 00:10:54,000
και μισό εκατομμύριο άλλα διαφημιστικά έχουν σίγουρα

208
00:10:54,000 --> 00:10:56,000
αφήσει το σημάδι τους πάνω μου.

209
00:10:57,000 --> 00:10:59,000
Όταν οι γονείς μου πήραν στην αδελφή μου κι εμένα το πρώτο μας Νιντέντο,

210
00:10:59,000 --> 00:11:03,000
η έντονη εθιστικότητα που προκαλεί αυτή η πρώιμη διαδραστική

211
00:11:03,000 --> 00:11:09,000
ηλεκτρονική ψυχαγωγία, με κυρίευσε αμέσως.

212
00:11:14,000 --> 00:11:17,000
Κάποια στιγμή κάτι μού έκανε κλικ.

213
00:11:17,000 --> 00:11:23,000
(Μουσική)

214
00:11:23,000 --> 00:11:25,000
Συνδυάζοντας απλές, διαδραστικές ιστορίες

215
00:11:25,000 --> 00:11:29,000
και τη ζεστασιά της τηλεόρασης, το απλό 16μπιτο Νιντέντο μου

216
00:11:29,000 --> 00:11:31,000
έγινε κάτι παραπάνω από απόδραση.

217
00:11:31,000 --> 00:11:35,000
Έγινε μια εναλλακτική παρουσία, μια ιδεατή πραγματικότητα.

218
00:11:35,000 --> 00:11:53,000
(Μουσική)

219
00:11:53,000 --> 00:11:55,000
Είμαι εθισμένος στα παιχνίδια, όχι για τις

220
00:11:55,000 --> 00:11:56,000
άπειρες ώρες που έχω ξοδέψει παίζοντας,

221
00:11:56,000 --> 00:12:00,000
ή τις νύχτες που έμεινα ξάγρυπνος για να τελειώσω μία πίστα.

222
00:12:00,000 --> 00:12:03,000
Αλλά γιατί είχα εμπειρίες που άλλαξαν τη ζωή μου στον ιδεατό αυτό κόσμο,

223
00:12:03,000 --> 00:12:06,000
και τα παιχνίδια άρχισαν να μου δημιουργούν μια λανθασμένη αντίληψη

224
00:12:06,000 --> 00:12:09,000
για το τι είναι πραγματικό και τι όχι.

225
00:12:10,000 --> 00:12:13,000
Είμαι εθισμένος, γιατί παρότι ξέρω ότι χάνω την επαφή με την πραγματικότητα,

226
00:12:13,000 --> 00:12:16,000
λαχταρώ κι άλλο.

227
00:12:16,000 --> 00:12:26,000
(Μουσική)

228
00:12:26,000 --> 00:12:29,000
Από μικρός έμαθα να επενδύω συναισθηματικά

229
00:12:29,000 --> 00:12:32,000
σε ότι ξετυλίγονταν μπροστά μου.

230
00:12:32,000 --> 00:12:36,000
Σήμερα, βλέπω για 20 χρόνια τηλεόραση που έχει σκοπό να συγκινήσει,

231
00:12:36,000 --> 00:12:40,000
ακόμα και μια καλή διαφήμιση για ασφαλιστήρια μπορεί να φέρει δάκρυα στα μάτια μου.

232
00:12:44,000 --> 00:12:47,000
Είμαι απλώς ένα μέλος μιας νέας γενιάς που μεγαλώνει.

233
00:12:47,000 --> 00:12:50,000
Μιας γενιάς που μπορεί να βρει περισσότερο νόημα

234
00:12:50,000 --> 00:12:53,000
στα παιχνίδια απ' ότι στην πραγματική ζωή.

235
00:12:54,000 --> 00:12:56,000
Τα παιχνίδια πλησιάζουν σε ένα εξελικτικό άλμα,

236
00:12:56,000 --> 00:12:59,000
που θα τα φέρει στο σημείο να μοιάζουν τόσο αληθινά όσο

237
00:12:59,000 --> 00:13:02,000
οι ταινίες στο σινεμά ή οι ειδήσεις στην τηλεόραση.

238
00:13:02,000 --> 00:13:04,000
Και παρότι στους ιδεατούς κόσμους η αίσθηση ελευθερίας

239
00:13:04,000 --> 00:13:08,000
παραμένει περιορισμένη, όσα μαθαίνω έχουν εφαρμογή στη ζωή μου.

240
00:13:09,000 --> 00:13:11,000
Αν παίξεις αρκετά παιχνίδια, κάποια στιγμή

241
00:13:11,000 --> 00:13:14,000
θα πιστέψεις πως μπορείς να κάνεις σνόουμπορντ, να πιλοτάρεις αεροπλάνο,

242
00:13:14,000 --> 00:13:18,000
να κάνεις τα 0 στα 400μ σε 9" ή να σκοτώσεις έναν άνθρωπο.

243
00:13:18,000 --> 00:13:21,000
Ξέρω πως εγώ μπορώ.

244
00:13:25,000 --> 00:13:28,000
Σε αντίθεση με τα προηγούμενα φαινόμενα ποπ κουλτούρας,

245
00:13:28,000 --> 00:13:30,000
τα παιχνίδια μας επιτρέπουν να γίνουμε μέρος τους.

246
00:13:30,000 --> 00:13:33,000
Μας επιτρέπουν να διεισδύσουμε σε μία διαδραστική,

247
00:13:33,000 --> 00:13:37,000
πραγματικότητα κατεβασμένη σε Υψηλή Ποιότητα.

248
00:13:37,000 --> 00:13:39,000
Αλληλοεπιδρούμε με την ψυχαγωγία μας.

249
00:13:40,000 --> 00:13:42,000
Έχω φτάσει σε σημείο να την περιμένω πια αυτή την αλληλεπίδραση.

250
00:13:42,000 --> 00:13:45,000
Χωρίς αυτή, τα προβλήματα του πραγματικού κόσμου --

251
00:13:45,000 --> 00:13:50,000
φτώχια, πόλεμος, αρρώστειες και γενοκτονίες -- δεν είναι όσο ανάλαφρα θα έπρεπε.

252
00:13:51,000 --> 00:13:53,000
Η σημασία τους μπλέκεται με τον επιτηδευμένο δραματισμό

253
00:13:53,000 --> 00:13:56,000
της βραδινής ζώνης της τηλεόρασης.

254
00:13:56,000 --> 00:13:59,000
Αλλά η ομορφιά των παιχνιδιών σήμερα έγκειται, όχι στα αληθοφανή γραφικά,

255
00:13:59,000 --> 00:14:02,000
τα χειριστήρια με δόνηση ή το surround ήχο.

256
00:14:03,000 --> 00:14:06,000
Έγκειται στο ότι τα παιχνίδια αρχίζουν να με συγκινούν.

257
00:14:07,000 --> 00:14:10,000
Έχω πολεμήσει σε πολέμους, φοβήθηκα για την ίδια μου τη ζωή,

258
00:14:10,000 --> 00:14:14,000
είδα το λόχο μου να πεθαίνει σε παραλίες και δάση που μοιάζουν

259
00:14:14,000 --> 00:14:17,000
πιο αληθινά από οποιοδήποτε σχολικό βιβλίο ή ρεπορτάζ ειδήσεων.

260
00:14:18,000 --> 00:14:20,000
Οι δημιουργοί των παιχνιδιών αυτών είναι έξυπνοι.

261
00:14:20,000 --> 00:14:24,000
Ξέρουν τι με φοβίζει, με ενθουσιάζει, με πανικοβάλει, με κάνει περήφανο ή λυπημένο.

262
00:14:24,000 --> 00:14:28,000
Και χρησιμοποιούν τα αισθήματα αυτά για να δώσουν διάσταση στους κόσμους τους.

263
00:14:28,000 --> 00:14:30,000
Ένα καλοσχεδιασμένο παιχνίδι θα τραβήξει ομαλά

264
00:14:30,000 --> 00:14:33,000
το χρήστη μέσα στο πλέγμα της εικονικής εμπειρίας.

265
00:14:33,000 --> 00:14:35,000
Όσο γίνεσαι πιο έμπειρος

266
00:14:35,000 --> 00:14:38,000
η επίγνωση του σωματικού ελέγχου εξαφανίζεται.

267
00:14:38,000 --> 00:14:40,000
Ξέρω τι θέλω να κάνω και το κάνω.

268
00:14:40,000 --> 00:14:45,000
Δεν υπάρχουν κουμπιά και σκανδάλες, μόνο εγώ και το παιχνίδι.

269
00:14:45,000 --> 00:14:49,000
Η τύχη μου και η τύχη του κόσμου βρίσκεται στα χέρια μου.

270
00:14:53,000 --> 00:14:56,000
Ξέρω πως τα βίαια παιχνίδια ανησυχούν τη μητέρα μου.

271
00:14:56,000 --> 00:14:58,000
Δε με ανησυχεί ότι η βία των παιχνιδιών

272
00:14:58,000 --> 00:15:01,000
μοιάζει ολοένα και περισσότερο με την βία στην πραγματικότητα,

273
00:15:01,000 --> 00:15:04,000
αλλά ότι η βια στην πραγματική ζωή μοιάζει όλο και περισσότερο

274
00:15:04,000 --> 00:15:06,000
σαν να ήταν παιχνίδι στον υπολογιστή.

275
00:15:06,000 --> 00:15:13,000
(Μουσική)

276
00:15:13,000 --> 00:15:16,000
Αυτά είναι προβλήματα μακριά από μένα.

277
00:15:16,000 --> 00:15:18,000
Υπάρχει ωστόσο ένα πρόβλημα πολύ πιο κοντά μου.

278
00:15:18,000 --> 00:15:21,000
Κάτι συνέβη στον εγκέφαλό μου.

279
00:15:21,000 --> 00:15:32,000
(Μουσική)

280
00:15:32,000 --> 00:15:34,000
Ίσως υπάρχει ένα μέρος του εγκεφάλου υπεύθυνο για

281
00:15:34,000 --> 00:15:36,000
τα ένστικτά μας, τα πράγματα που ξέρουμε να κάνουμε

282
00:15:36,000 --> 00:15:38,000
χωρίς να το σκεφτούμε.

283
00:15:38,000 --> 00:15:41,000
Παρότι μερικά είναι έμφυτα, τα περισσότερα τα μαθαίνουμε,

284
00:15:41,000 --> 00:15:43,000
και όλα εντυπώνονται στον εγκέφαλό μας.

285
00:15:44,000 --> 00:15:49,000
Τα ένστικτά είναι απαραίτητα για την επιβίωση τόσο στον αληθινό όσο και τον εικονικό κόσμο.

286
00:15:54,000 --> 00:15:56,000
Μόλις τα τελευταία χρόνια η τεχνολογία επέτρεψε στα παιχνίδια

287
00:15:56,000 --> 00:16:00,000
να μοιραστούν την ίδια γκάμα ερεθισμάτων.

288
00:16:00,000 --> 00:16:03,000
Σαν παίχτες ζούμε κάτω από τους ίδιους νόμους της φυσικής

289
00:16:03,000 --> 00:16:05,000
στις ίδιες πόλεις, κάνοντας τα ίδια πράγματα

290
00:16:05,000 --> 00:16:09,000
που κάποτε κάναμε στην πραγματική ζωή, αλλά εικονικά.

291
00:16:09,000 --> 00:16:11,000
Σκεφτείτε το --

292
00:16:11,000 --> 00:16:14,000
το αληθινό μου αυτοκίνητο έχει 25.000 μίλια.

293
00:16:14,000 --> 00:16:19,000
Στα παιχνίδια συνολικά έχω διανύσει 31.459 μίλια.

294
00:16:19,000 --> 00:16:22,000
Κατά κάποιο τρόπο έμαθα να οδηγώ μέσα από τα παιχνίδια.

295
00:16:22,000 --> 00:16:24,000
Τα ερεθίσματα της αντίληψης είναι παρόμοια.

296
00:16:24,000 --> 00:16:26,000
Είναι περίεργο το αίσθημα που έχεις όταν περνάς περισσότερο χρόνο

297
00:16:26,000 --> 00:16:29,000
κάνοντας κάτι στην τηλεόραση παρά στην πραγματική ζωή.

298
00:16:30,000 --> 00:16:33,000
Όταν οδηγώ και ο ήλιος δύει το μόνο που σκέφτομαι είναι

299
00:16:33,000 --> 00:16:36,000
πως μοιάζει σχεδόν τόσο όμορφο όσο στα παιχνίδια.

300
00:16:36,000 --> 00:16:38,000
Γιατί οι εικονικοί μου κόσμοι είναι τέλειοι.

301
00:16:38,000 --> 00:16:41,000
Πιο όμορφοι και πλούσιοι από τον αληθινό κόσμο που μας περιβάλλει.

302
00:16:41,000 --> 00:16:44,000
Δεν ξέρω ποιες είναι οι επιπτώσεις των εμπειριών μου,

303
00:16:44,000 --> 00:16:48,000
αλλά η δυνατότητα επαναλαμβανόμενης χρήσης ρεαλιστικών, εικονικών ερεθισμάτων

304
00:16:48,000 --> 00:16:52,000
πάνω σε πλήθος από πιστούς συμμετέχοντες με τρομάζει.

305
00:16:52,000 --> 00:16:55,000
Σήμερα, πιστεύω πως ο Μεγάλος Αδελφός θα είχε μεγαλύτερη επιτυχία

306
00:16:55,000 --> 00:16:57,000
στην πλύση εγκεφάλου της μάζας μέσω παιχνιδιών

307
00:16:57,000 --> 00:17:00,000
παρά μέσω της τηλεόρασης.

308
00:17:00,000 --> 00:17:03,000
Τα βιντεοπαιχνίδια είναι ευχάριστα, συμμετέχεις και αφήνεις τον εγκέφαλό σου

309
00:17:03,000 --> 00:17:06,000
εντελώς επιρρεπή στον επαναπρογραμματισμό.

310
00:17:07,000 --> 00:17:10,000
Αλλά ίσως η πλύση εγκεφάλου να μην είναι πάντα κακή.

311
00:17:10,000 --> 00:17:12,000
Φανταστείτε ένα παιχνίδι που μας μαθαίνει να σεβόμαστε τον άλλο,

312
00:17:12,000 --> 00:17:15,000
ή μας βοηθά να καταλάβουμε τα προβλήματα που όλοι αντιμετωπίζουμε

313
00:17:15,000 --> 00:17:16,000
στον πραγματικό κόσμο.

314
00:17:16,000 --> 00:17:18,000
Υπάρχει περιθώριο να γίνει και κάτι καλό.

315
00:17:20,000 --> 00:17:22,000
Είναι σημαντικό όσο οι εικονικοί αυτοί κόσμοι αντιγράφουν

316
00:17:22,000 --> 00:17:25,000
τον πραγματικό κόσμο που ζούμε, οι προγραμματιστές να αντιληφθούν

317
00:17:25,000 --> 00:17:27,000
ότι έχουν τεράστιες ευθύνες.

318
00:17:28,000 --> 00:17:31,000
Δεν ξέρω τι κρύβει το μέλλον των παιχνιδιών

319
00:17:31,000 --> 00:17:32,000
για τον πολιτισμό μας.

320
00:17:32,000 --> 00:17:36,000
Αλλά όσο οι εικονικές και πραγματικές εμπειρίες μας επικαλύπτονται

321
00:17:36,000 --> 00:17:38,000
υπάρχουν ολοένα μεγαλύτερες δυνατότητες για άλλους ανθρώπους

322
00:17:38,000 --> 00:17:41,000
να νιώσουν όπως εγώ.

323
00:17:42,000 --> 00:17:44,000
Αυτό που μόλις πρόσφατα συνειδητοποίησα

324
00:17:44,000 --> 00:17:48,000
είναι πως πέρα από γραφικά, ήχο, χειρισμό και συναισθήματα

325
00:17:48,000 --> 00:17:51,000
αυτό που με συναρπάζει είναι η δυνατότητα να αποδομήσεις την πραγματικότητα

326
00:17:51,000 --> 00:17:53,000
κι αυτό είναι εθιστικό για μένα.

327
00:17:53,000 --> 00:17:55,000
Ξέρω πως χάνω τον έλεγχο.

328
00:17:55,000 --> 00:17:59,000
Μέρος του εαυτού μου απλώς περιμένει να συμβεί.

329
00:18:02,000 --> 00:18:05,000
Ξέρω όμως, ότι όσο εντυπωσιακά κι αν γίνουν τα βιντεοπαιχνίδια,

330
00:18:05,000 --> 00:18:08,000
όσο πεζός κι αν δείχνει ο κόσμος,

331
00:18:08,000 --> 00:18:11,000
πρέπει να συνειδητοποιούμε τι μας διδάσκουν τα παιχνίδια

332
00:18:11,000 --> 00:18:16,000
και τι συναισθήματα μας αφήνουν όταν τελικά τα κλείνουμε.

333
00:18:19,000 --> 00:18:20,000
(Χειροκροτήματα)

334
00:18:20,000 --> 00:18:21,000
ΝΠ: Ουάου!

335
00:18:21,000 --> 00:18:28,000
(Χειροκροτήματα)

336
00:18:28,000 --> 00:18:31,000
ΝΠ: Θεωρώ πως το βίντεο προκαλεί μεγάλο προβληματισμό,

337
00:18:31,000 --> 00:18:33,000
και γι' αυτό ήθελα να το φέρω εδώ και να σας το δείξω.

338
00:18:33,000 --> 00:18:35,000
Το ενδιαφέρον είναι, πως το προφανές θα ήταν

339
00:18:35,000 --> 00:18:38,000
να μιλήσω για γραφικά και ήχο.

340
00:18:38,000 --> 00:18:41,000
Αλλά όπως ακούσατε, ο Μάικλ μίλησε επίσης και για άλλα στοιχεία.

341
00:18:42,000 --> 00:18:44,000
Τα βιντεοπαιχνίδια δίνουν πολλά περισσότερα,

342
00:18:44,000 --> 00:18:45,000
και γι' αυτό οι άνθρωποι εθίζονται.

343
00:18:45,000 --> 00:18:47,000
Το πιο σημαντικό είναι ότι είναι διασκεδαστικά.

344
00:18:47,000 --> 00:18:49,000
Το κομμάτι αυτό λέγεται "Η Μαγεία Που Θα Έρθει".

345
00:18:49,000 --> 00:18:50,000
Από ποιον θα έρθει;

346
00:18:50,000 --> 00:18:52,000
Θα έρθει από τους καλύτερους σκηνοθέτες του κόσμου

347
00:18:52,000 --> 00:18:53,000
όπως νομίζαμε πως θα συνέβαινε;

348
00:18:53,000 --> 00:18:54,000
Δε νομίζω.

349
00:18:54,000 --> 00:18:57,000
Νομίζω πως θα έρθει από τα παιδιά που μεγαλώνουν τώρα

350
00:18:57,000 --> 00:19:02,000
που δεν έχουν μείνει κολλημένα με αυτά που θυμόμαστε από το παρελθόν.

351
00:19:02,000 --> 00:19:04,000
Θα το κάνουν με το δικό τους τρόπο, με τα εργαλεία που δημιουργήσαμε.

352
00:19:04,000 --> 00:19:07,000
Το ίδιο και με τους μαθητές ή τους δημιουργικούς ανθρώπους,

353
00:19:07,000 --> 00:19:09,000
συγγραφείς και τα λοιπά.

354
00:19:10,000 --> 00:19:12,000
Όσο αφορά τα πανεπιστήμια, υπάρχουν 350 ανά τον κόσμο

355
00:19:12,000 --> 00:19:15,000
που δίνουν μαθήματα για βιντεοπαιχνίδια.

356
00:19:15,000 --> 00:19:18,000
Αυτό σημαίνει πως υπάρχουν χιλιάδες νέες ιδέες.

357
00:19:18,000 --> 00:19:21,000
Κάποιες είναι πραγματικά απαράδεκτες και κάποιες είναι εκπληκτικές.

358
00:19:21,000 --> 00:19:23,000
Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από το να ακούς κάποιον

359
00:19:23,000 --> 00:19:25,000
να προωθεί μία πολύ κακή ιδέα για παιχνίδι.

360
00:19:25,000 --> 00:19:31,000
(Γέλια)

361
00:19:31,000 --> 00:19:33,000
Κρις Άντερσον: Έφυγες, έφυγες! Αυτό ήταν.

362
00:19:33,000 --> 00:19:36,000
Τελείωσε ο χρόνος του.

363
00:19:36,000 --> 00:19:38,000
ΝΠ: Μου έχει μείνει λιγάκι ακόμα αν μου επιτρέψεις.

364
00:19:38,000 --> 00:19:40,000
ΚΑ: Συνέχισε. Αλλά θα μείνω εδώ.

365
00:19:40,000 --> 00:19:41,000
(Γέλια)

366
00:19:41,000 --> 00:19:44,000
Μια πολύ όμορφη εικόνα, γιατί αυτοί είναι μαθητές που έχουν έρθει μετά το τέλος των μαθημάτων .

367
00:19:44,000 --> 00:19:47,000
Το σχολείο είναι κλειστό, έρχονται τα μεσάνυχτα

368
00:19:47,000 --> 00:19:49,000
γιατί θέλουν να προωθήσουν τις ιδέες τους για κάποιο παιχνίδι.

369
00:19:49,000 --> 00:19:50,000
Στέκομαι στην αίθουσα.

370
00:19:50,000 --> 00:19:52,000
Και παρουσιάζουν τις ιδέες τους.

371
00:19:52,000 --> 00:19:54,000
Οπότε, είναι δύσκολο να κάνεις τους μαθητές να επιστρέψουν στην τάξη,

372
00:19:54,000 --> 00:19:55,000
αλλά όχι αδύνατο.

373
00:19:55,000 --> 00:19:58,000
Αυτή είναι η κόρη μου, η Έμμα, είναι 17 μηνών.

374
00:19:58,000 --> 00:20:01,000
Αναρωτιέμαι, τι θα βιώσει η Έμμα

375
00:20:01,000 --> 00:20:03,000
στον κόσμο των παιχνιδιών;

376
00:20:03,000 --> 00:20:06,000
Κι όπως έδειξα, το κοινό υπάρχει.

377
00:20:06,000 --> 00:20:09,000
Δε θα γνωρίσει ποτέ έναν κόσμο, όπου δεν μπορείς πατώντας ένα κουμπί

378
00:20:09,000 --> 00:20:11,000
να συνδεθείς με εκατομμύρια άλλους χρήστες έτοιμους να παίξουν.

379
00:20:11,000 --> 00:20:13,000
Ξέρετε, έχουμε την τεχνολογία.

380
00:20:13,000 --> 00:20:15,000
Δε θα γνωρίσει ποτέ έναν κόσμο όπου τα γραφικά δεν θα είναι

381
00:20:15,000 --> 00:20:17,000
εκθαμβωτικά και πολύ αληθοφανή.

382
00:20:17,000 --> 00:20:20,000
Κι όπως το βίντεο έδειξε, μπορούμε να επηρεάσουμε και να συγκινήσουμε.

383
00:20:20,000 --> 00:20:22,000
Δε θα γνωρίσει ποτέ έναν κόσμο όπου τα παιχνίδια

384
00:20:22,000 --> 00:20:25,000
δε θα είναι απίστευτα συγκινητικά, πιθανότατα θα την κάνουν να κλάψει.

385
00:20:25,000 --> 00:20:27,000
Ελπίζω μόνο να της αρέσουν τα παιχνίδια.

386
00:20:27,000 --> 00:20:28,000
(Γέλια)

387
00:20:28,000 --> 00:20:29,000
Η τελευταία μου σκέψη λοιπόν.

388
00:20:29,000 --> 00:20:31,000
Τα παιχνίδια με μια πρώτη ματιά μοιάζουν ως απλή διασκέδαση.

389
00:20:31,000 --> 00:20:33,000
αλλά γι' αυτόν που θα το δει προσεκτικά,

390
00:20:33,000 --> 00:20:36,000
η νέα γενιά παιχνιδιών θα ανοίξει νέους ορίζοντες

391
00:20:36,000 --> 00:20:38,000
για τα δημιουργικά μυαλά που σκέφτονται σε μεγαλύτερη κλίμακα.

392
00:20:39,000 --> 00:20:41,000
Πού αλλού να βρεις αυτά τα μυαλά, παρά εδώ στο TED;

393
00:20:41,000 --> 00:20:42,000
Ευχαριστώ.

394
00:20:42,000 --> 00:20:44,000
Κρις Άντερσον: Ντέιβιντ Πέρι. Φοβερός.