1
00:00:00,560 --> 00:00:01,480
Historia Wikipedii

2
00:00:01,480 --> 00:00:03,580
w dwie i pół minuty.

3
00:00:03,580 --> 00:00:06,270
Historia Wikipedii 
zaczyna się od tego człowieka.

4
00:00:06,270 --> 00:00:07,310
Ward Cunningham,

5
00:00:07,310 --> 00:00:11,470
który w 1994 roku stworzył
nowy model znany jako Wiki.

6
00:00:11,470 --> 00:00:12,960
Wiki to strony internetowe,

7
00:00:12,960 --> 00:00:14,610
które pozwalają użytkownikom 
na tworzenie i edytowanie

8
00:00:14,610 --> 00:00:16,510
w czasie rzeczywistym.

9
00:00:16,510 --> 00:00:18,370
Mimo, że Wiki istnieją już od dawna,

10
00:00:18,370 --> 00:00:20,890
dopiero od pewnego czasu 
są powszechnie używane.

11
00:00:20,890 --> 00:00:23,360
Teraz zmieniają sposób,
w jakim ludzie współpracują

12
00:00:23,360 --> 00:00:26,370
oraz dzielą się pomysłami i informacjami 
w Internecie.

13
00:00:26,370 --> 00:00:28,070
Przenieśmy się do marca 2000 roku,

14
00:00:28,070 --> 00:00:30,770
kiedy ci dwaj panowie, 
Jimmy Wales i Larry Sanger

15
00:00:30,770 --> 00:00:32,060
postanowili, że chcą stworzyć

16
00:00:32,060 --> 00:00:33,930
darmową encyklopedię online,

17
00:00:33,930 --> 00:00:36,430
która konkurowałaby
z produktami jak Microsoft Encarta

18
00:00:36,430 --> 00:00:38,460
lub Encyklopedia Brittanica.

19
00:00:38,460 --> 00:00:41,740
Wales i Sanger 
nazwali ich projekt "Nupedia",

20
00:00:41,740 --> 00:00:43,410
który był nastawiony na zysk

21
00:00:43,410 --> 00:00:45,090
i wymagał wzajemnej weryfikacji

22
00:00:45,090 --> 00:00:46,840
podczas rygorystycznego procesu,

23
00:00:46,840 --> 00:00:49,680
przed publiczną publikacją.

24
00:00:49,680 --> 00:00:52,200
Współtwórcy Nupedii musieli być ekspertami

25
00:00:52,200 --> 00:00:53,530
w swoich dziedzinach,

26
00:00:53,530 --> 00:00:55,869
a preferowanymi kandydatami byli doktorzy.

27
00:00:55,869 --> 00:00:58,460
Niestety, we wczesnych latach 2000,

28
00:00:58,460 --> 00:01:00,720
Internet doświadczał 
początkowych trudności

29
00:01:00,720 --> 00:01:03,000
i wiele początkujących firm upadało.

30
00:01:03,000 --> 00:01:05,840
Nupedia nie była odporna 
na internetową gospodarkę,

31
00:01:05,840 --> 00:01:08,460
i jej brak zasobów, 
brak ukierunkowania

32
00:01:08,460 --> 00:01:10,350
i uciążliwy proces recenzowania

33
00:01:10,350 --> 00:01:13,560
spowodowały, że projekt upadł w 2003 roku.

34
00:01:13,560 --> 00:01:15,160
Po trzech latach istnienia,

35
00:01:15,160 --> 00:01:18,450
Nupedia opublikowała tylko 24 artykuły.

36
00:01:18,450 --> 00:01:21,010
Mniej więcej w tym samym czasie,
gdy powstała Nupedia,

37
00:01:21,010 --> 00:01:22,950
Wales i Sanger 
wykorzystali technologię Wiki

38
00:01:22,950 --> 00:01:24,660
aby stworzyć Wikipedię.

39
00:01:24,660 --> 00:01:27,500
Wikipedia powstała w styczniu 2001 roku

40
00:01:27,500 --> 00:01:29,470
i miała być forum dyskusyjnym,

41
00:01:29,470 --> 00:01:32,020
gdzie internauci mogliby
sugerować i edytować treści

42
00:01:32,020 --> 00:01:34,810
do potencjalnego dodania na Nupedii.

43
00:01:34,810 --> 00:01:38,540
Obecnie, w przeciwieństwie do Nupedii,
każdy może tworzyć, edytować i omawiać

44
00:01:38,540 --> 00:01:40,640
treści na Wikipedii.

45
00:01:40,640 --> 00:01:43,110
Po fiasku Nupedii w 2003 roku,

46
00:01:43,110 --> 00:01:45,200
Wales i Sanger przyjrzeli się Wikipedii,

47
00:01:45,200 --> 00:01:48,370
w porównaniu do Nupedii z 24 artykułami,

48
00:01:48,370 --> 00:01:49,084
Wikipedia opublikowała
trochę ponad 20 tysięcy,

49
00:01:49,084 --> 00:01:49,799
zaskoczony popularnością 
i sukcesem Wikipedii,

50
00:01:49,799 --> 00:01:51,228
Jimmy Wales postanowił 
zrezygnować z wzajemnej weryfikacji

51
00:01:51,228 --> 00:01:54,360
i skupić się na zachęcaniu
każdego do edytowania

52
00:01:54,360 --> 00:01:57,570
na Wikipedii.

53
00:01:57,570 --> 00:02:00,550
Larry Sanger nie pochwalił tej decyzji

54
00:02:00,550 --> 00:02:02,080
i całkowicie opuścił projekt.

55
00:02:02,080 --> 00:02:04,290
Od 2003 roku Wikipedia powiększyła się

56
00:02:04,290 --> 00:02:06,520
o ponad 10 milionów artykułów
w 260 językach,

57
00:02:06,520 --> 00:02:08,940
prawie 3 miliony artykułów 
tylko w języku angielskim.

58
00:02:08,940 --> 00:02:12,470
Wikipedia nieustanie znajduje się

59
00:02:12,470 --> 00:02:14,810
w pierwszej 10 stron internetowych

60
00:02:14,810 --> 00:02:16,340
pod względem odsłon

61
00:02:16,340 --> 00:02:18,240
a jej popularność zachęciła Google News

62
00:02:18,240 --> 00:02:19,500
do linkowania
treści Wikipedii

63
00:02:19,500 --> 00:02:22,520
w swoich artykułach informacyjnych

64
00:02:22,520 --> 00:02:25,020
i dzięki temu,

65
00:02:25,020 --> 00:02:26,850
Wikipedia zachowała swoją mantrę
"każdy może edytować".

66
00:02:26,850 --> 00:02:27,683
Wikipedia spotkała się 
z pochwałami i krytyką

67
00:02:27,683 --> 00:02:30,630
triumfami i kontrowersją,

68
00:02:30,630 --> 00:02:33,100
i choć przyszłość projektu

69
00:02:33,100 --> 00:02:34,580
może nie być pewna,

70
00:02:34,580 --> 00:02:36,140
jedno jest pewne, 
czy się nam podoba, czy nie

71
00:02:36,140 --> 00:02:38,440
Wikipedia radykalnie wpłynęła na to,

72
00:02:38,440 --> 00:02:41,210
jak uzyskujemy
dostęp do informacji w Internecie.