1
00:00:06,677 --> 00:00:08,401
Živimo u društvu

2
00:00:08,401 --> 00:00:10,336
opsednutom muzikom.

3
00:00:10,336 --> 00:00:12,323
Koristimo muziku za obožavanje,

4
00:00:12,323 --> 00:00:13,621
za pričanje priča,

5
00:00:13,621 --> 00:00:14,738
za slavlje,

6
00:00:14,738 --> 00:00:16,180
za rad,

7
00:00:16,180 --> 00:00:17,543
za vežbanje,

8
00:00:17,543 --> 00:00:19,514
za izjavljivanje ljubavi

9
00:00:19,514 --> 00:00:21,270
i ponekad, mržnje

10
00:00:21,270 --> 00:00:23,710
i možda najvažnije,

11
00:00:23,710 --> 00:00:25,453
za ples.

12
00:00:25,453 --> 00:00:27,380
I naravno, sami sviramo muziku

13
00:00:27,380 --> 00:00:30,021
jer je to prijatno.

14
00:00:30,021 --> 00:00:33,026
Hiljadama godina ranije,
u antičkoj Grčkoj,

15
00:00:33,026 --> 00:00:34,306
što se tiče muzike

16
00:00:34,306 --> 00:00:36,779
stvari se nisu mnogo razlikovale.

17
00:00:36,779 --> 00:00:39,020
Možda su imali lire i tunike

18
00:00:39,020 --> 00:00:41,261
umesto MP3 plejera i farmerki,

19
00:00:41,261 --> 00:00:43,182
ali stari Grci su bili
jednako opsednuti muzikom

20
00:00:43,182 --> 00:00:45,019
kao i mi danas.

21
00:00:45,019 --> 00:00:47,236
U stvari, muzika je bila
toliko važan deo

22
00:00:47,236 --> 00:00:48,686
društva u antičkoj Grčkoj

23
00:00:48,686 --> 00:00:51,718
da mi izgledamo dosadni
u poređenju sa njima.

24
00:00:51,718 --> 00:00:54,305
Da bismo stvarno razumeli
koliko je muzika bila

25
00:00:54,305 --> 00:00:55,686
sastavni deo života starih Grka,

26
00:00:55,686 --> 00:00:57,329
počnimo tako što ćemo se upoznati

27
00:00:57,329 --> 00:00:59,658
sa delom njihove mitologije.

28
00:00:59,658 --> 00:01:01,265
U starogrčkoj mitologiji

29
00:01:01,265 --> 00:01:03,543
verovalo se da je ljudska kreativnost

30
00:01:03,543 --> 00:01:05,929
rezultat božanske inspiracije

31
00:01:05,929 --> 00:01:08,963
koja potiče od grupe boginja
poznatih kao Muze.

32
00:01:08,963 --> 00:01:11,266
Dok su naučnici raspravljali
tokom godina

33
00:01:11,266 --> 00:01:14,308
da li ima 3 ili 13 Muza,

34
00:01:14,308 --> 00:01:17,315
standardni broj
prihvaćen danas je 9.

35
00:01:17,315 --> 00:01:19,960
Svaka Muza je zadužena
za posebnu

36
00:01:19,960 --> 00:01:21,714
oblast umetnosti

37
00:01:21,714 --> 00:01:23,464
u rasponu od pesme i plesa

38
00:01:23,464 --> 00:01:26,048
do istorije i astronomije.

39
00:01:26,048 --> 00:01:27,714
Možda izgleda čudno
svrstavati

40
00:01:27,714 --> 00:01:29,900
istoriju i astronomiju
u kreativna zanimanja,

41
00:01:29,900 --> 00:01:31,729
ali stari Grci su videli
ove discipline

42
00:01:31,729 --> 00:01:33,943
kao nešto više 
od prostih školskih predmeta.

43
00:01:33,943 --> 00:01:37,191
One su bile obeležja civilizacije

44
00:01:37,191 --> 00:01:38,681
koja je, u njihovim očima,

45
00:01:38,681 --> 00:01:40,847
bila prilično varvarski svet.

46
00:01:40,847 --> 00:01:42,909
Od obrazovane,
civilizovane osobe

47
00:01:42,909 --> 00:01:44,711
se očekivalo da bude vešta

48
00:01:44,711 --> 00:01:46,423
u svim aspektima
kreativne misli

49
00:01:46,423 --> 00:01:48,009
inspirisane Muzama

50
00:01:48,009 --> 00:01:49,057
i uobičajeni medijum

51
00:01:49,057 --> 00:01:50,529
kroz koji su se
ove discipline učile,

52
00:01:50,529 --> 00:01:51,274
proučavale

53
00:01:51,274 --> 00:01:52,297
i širile,

54
00:01:52,297 --> 00:01:54,520
bila je muzika.

55
00:01:54,520 --> 00:01:56,340
Nije slučajnost

56
00:01:56,340 --> 00:01:58,584
da je reč "Muza" veoma slična

57
00:01:58,584 --> 00:02:00,227
reči "muzika".

58
00:02:00,227 --> 00:02:02,320
Odatle ona vodi poreklo.

59
00:02:02,320 --> 00:02:04,148
Poezija, bilo ljubavna

60
00:02:04,148 --> 00:02:07,184
ili epska pesma
o heroju ubici zmajeva,

61
00:02:07,184 --> 00:02:09,692
pevala se uz muzičku pratnju.

62
00:02:09,692 --> 00:02:11,741
Ples i pevanje su, naravno,

63
00:02:11,741 --> 00:02:13,494
bili praćeni muzikom.

64
00:02:13,494 --> 00:02:15,602
Pozorište je uvek bilo

65
00:02:15,602 --> 00:02:18,036
kombinacija govorne reči
i muzike.

66
00:02:18,036 --> 00:02:20,749
Istorija se prepričavala kroz pesmu.

67
00:02:20,749 --> 00:02:22,296
Čak je i proučavanje astronomije

68
00:02:22,296 --> 00:02:24,038
bilo povezano
sa istim fizičkim principima

69
00:02:24,038 --> 00:02:25,383
kao muzička harmonija,

70
00:02:25,383 --> 00:02:27,553
kao što je verovanje
mnogih grčkih mislilaca

71
00:02:27,553 --> 00:02:29,602
da svaka planeta i zvezda

72
00:02:29,602 --> 00:02:31,305
proizvodi svoj jedinstveni zvuk

73
00:02:31,305 --> 00:02:32,757
dok putuje kosmosom

74
00:02:32,757 --> 00:02:35,105
vibrirajući kao ogromna
žica od gitare

75
00:02:35,105 --> 00:02:36,971
dugačka više svetlosnih godina.

76
00:02:36,971 --> 00:02:39,558
Ali muzika je,
osim obrazovanja

77
00:02:39,558 --> 00:02:41,141
prožimala i druge aspekte
njihovog života.

78
00:02:41,141 --> 00:02:42,639
Stari Grci su smatrali muziku

79
00:02:42,639 --> 00:02:44,439
osnovom za razumevanje

80
00:02:44,439 --> 00:02:46,479
ključne međupovezanosti

81
00:02:46,479 --> 00:02:48,857
svih stvari u svemiru.

82
00:02:48,857 --> 00:02:50,569
Ovaj koncept povezanosti

83
00:02:50,569 --> 00:02:51,940
je poznat kao harmonia

84
00:02:51,940 --> 00:02:54,515
i od toga smo dobili reč harmonija.

85
00:02:54,515 --> 00:02:56,580
Muzika se koristila kao oblik lečenja

86
00:02:56,580 --> 00:02:58,605
bolesti i fizičkih tegoba,

87
00:02:58,605 --> 00:03:01,804
kao neophodna pratnja
za sportska takmičenja

88
00:03:01,804 --> 00:03:03,702
i kao sredstvo za
usklađivanje radnika

89
00:03:03,702 --> 00:03:08,522
koji su kulučili na monotonim
ili ropskim poslovima.

90
00:03:08,522 --> 00:03:10,127
Jedna od najvažnijih primena muzike

91
00:03:10,127 --> 00:03:12,211
u društvu stare Grčke

92
00:03:12,211 --> 00:03:13,173
je bila u verovanju

93
00:03:13,173 --> 00:03:16,355
da muzika može da utiče
na etos (karakter) osobe.

94
00:03:16,355 --> 00:03:17,935
Etos, reč koju koristimo i danas,

95
00:03:17,935 --> 00:03:19,551
predstavlja nečija uverenja

96
00:03:19,551 --> 00:03:20,859
ili lični moral,

97
00:03:20,859 --> 00:03:22,307
način na koji se neko ponaša

98
00:03:22,307 --> 00:03:24,437
prema sebi i drugima.

99
00:03:24,437 --> 00:03:25,851
Grčki filozof Platon,

100
00:03:25,851 --> 00:03:27,105
jedan od najpoznatijih

101
00:03:27,105 --> 00:03:29,102
i najuticajnijih grčkih mislilaca
onog vremena,

102
00:03:29,102 --> 00:03:31,399
potvrdio je da muzika
direktno utiče

103
00:03:31,399 --> 00:03:33,328
na etos ljudi.

104
00:03:33,328 --> 00:03:34,520
Određene vrste muzike

105
00:03:34,520 --> 00:03:36,104
mogu da podstaknu čoveka na nasilje,

106
00:03:36,104 --> 00:03:38,024
dok druge mogu da ga smire

107
00:03:38,024 --> 00:03:40,791
do dobroćudne omamljenosti.

108
00:03:41,513 --> 00:03:42,880
Po Platonu

109
00:03:42,880 --> 00:03:44,629
samo specifične vrste muzike

110
00:03:44,629 --> 00:03:47,398
su korisne za etos ljudi.

111
00:03:47,398 --> 00:03:49,021
Trebalo bi samo slušati
muziku koja

112
00:03:49,021 --> 00:03:50,582
unapređuje inteligenciju,

113
00:03:50,582 --> 00:03:51,378
samodisciplinu

114
00:03:51,378 --> 00:03:52,517
i hrabrost,

115
00:03:52,517 --> 00:03:56,259
a sve druge vrste muzike
bi trebalo izbegavati.

116
00:03:56,259 --> 00:03:58,350
Takođe, Platon je žestoko osuđivao

117
00:03:58,350 --> 00:04:00,190
svaku muziku koja odstupa

118
00:04:00,190 --> 00:04:01,682
od utvrđenih muzičkih konvencija,

119
00:04:01,682 --> 00:04:03,160
plašeći se da bi to dovelo

120
00:04:03,160 --> 00:04:04,806
do degradacije

121
00:04:04,806 --> 00:04:06,603
civilizacijskih standarda,

122
00:04:06,603 --> 00:04:07,896
kvarenja omladine

123
00:04:07,896 --> 00:04:12,274
i konačno, do potpune anarhije.

124
00:04:12,274 --> 00:04:14,604
I dok Platonovi strahovi
mogu izgledati preterani,

125
00:04:14,604 --> 00:04:16,780
ovaj argument se pojavio
i u modernim vremenima

126
00:04:16,780 --> 00:04:17,938
da osudi muzičke trendove

127
00:04:17,938 --> 00:04:20,492
kao što su džez ili pank ili rep.

128
00:04:20,492 --> 00:04:21,999
Šta mislite da bi Platon rekao

129
00:04:21,999 --> 00:04:23,888
o muzici koju slušate?

130
00:04:23,888 --> 00:04:26,183
Da li je korisna za vaš etos

131
00:04:26,183 --> 00:04:27,615
ili će vas izopačiti

132
00:04:27,615 --> 00:04:30,801
u brbljivog, nemoralnog varvarina?