1
00:00:06,677 --> 00:00:08,401
Ζούμε σε μια κοινωνία

2
00:00:08,401 --> 00:00:10,336
που έχει εμμονές με τη μουσική.

3
00:00:10,336 --> 00:00:12,323
Χρησιμοποιούμε τη μουσική
για να λατρέψουμε,

4
00:00:12,323 --> 00:00:13,621
να πούμε ιστορίες,

5
00:00:13,621 --> 00:00:14,738
να γιορτάσουμε,

6
00:00:14,738 --> 00:00:16,180
να εργαστούμε,

7
00:00:16,180 --> 00:00:17,543
να κάνουμε γυμναστική,

8
00:00:17,543 --> 00:00:19,514
να δηλώσουμε την αγάπη μας

9
00:00:19,514 --> 00:00:21,270
και μερικές φορές το μίσος μας

10
00:00:21,270 --> 00:00:23,710
κι εύλογα πιο σημαντικό,

11
00:00:23,710 --> 00:00:25,453
για να χορέψουμε.

12
00:00:25,453 --> 00:00:27,380
Φυσικά, παίζουμε μουσική οι ίδιοι

13
00:00:27,380 --> 00:00:30,021
επειδή είναι κάτι ευχάριστο.

14
00:00:30,021 --> 00:00:33,026
Πριν από χιλιάδες χρόνια,
στην Αρχαία Ελλάδα,

15
00:00:33,026 --> 00:00:34,306
όταν επρόκειτο για τη μουσική,

16
00:00:34,306 --> 00:00:36,779
τα πράγματα δεν ήταν
και πολύ διαφορετικά.

17
00:00:36,779 --> 00:00:39,020
Ίσως είχαν λύρες και χιτώνες

18
00:00:39,020 --> 00:00:41,261
αντί για MP3 players
και τζιν παντελόνια,

19
00:00:41,261 --> 00:00:43,182
αλλά οι αρχαίοι Έλληνες
είχαν τόση εμμονή

20
00:00:43,182 --> 00:00:45,019
με τη μουσική όση
έχουμε κι εμείς σήμερα.

21
00:00:45,019 --> 00:00:47,236
Στην πραγματικότητα,
η μουσική ήταν τόσο σημαντικό κομμάτι

22
00:00:47,236 --> 00:00:48,686
της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας

23
00:00:48,686 --> 00:00:51,718
ώστε μας κάνει να φαινόμαστε
ανιαροί συγκριτικά.

24
00:00:51,718 --> 00:00:54,305
Για να κατανοήσουμε επακριβώς
πόσο ζωτική ήταν η μουσική

25
00:00:54,305 --> 00:00:55,686
για τους αρχαίους Έλληνες,

26
00:00:55,686 --> 00:00:57,329
ας εξοικειωθούμε, για αρχή,

27
00:00:57,329 --> 00:00:59,658
με ένα κομμάτι της μυθολογίας τους.

28
00:00:59,658 --> 00:01:01,265
Στην αρχαία ελληνική μυθολογία,

29
00:01:01,265 --> 00:01:03,543
πίστευαν ότι η ανθρώπινη δημιουργικότητα

30
00:01:03,543 --> 00:01:05,929
ήταν το αποτέλεσμα θείας έμπνευσης

31
00:01:05,929 --> 00:01:08,963
από μια ομάδα θεές,
γνωστές ως Μούσες.

32
00:01:08,963 --> 00:01:11,266
Ενώ οι μελετητές
όλα αυτά τα χρόνια υποστηρίζουν

33
00:01:11,266 --> 00:01:14,308
ότι υπάρχουν περίπου
ανάμεσα στις 3 και 13 Μούσες,

34
00:01:14,308 --> 00:01:17,315
ο κοινά αποδεκτός αριθμός σήμερα είναι 9.

35
00:01:17,315 --> 00:01:19,960
Κάθε μούσα επιβλέπει
τη δική της συγκεκριμένη περιοχή

36
00:01:19,960 --> 00:01:21,714
καλλιτεχνικής εμπειρογνωμοσύνης,

37
00:01:21,714 --> 00:01:23,464
που κυμαίνεται 
από το τραγούδι και τον χορό

38
00:01:23,464 --> 00:01:26,048
έως την ιστορία και την αστρονομία.

39
00:01:26,048 --> 00:01:27,714
Μπορεί να φαίνεται παράξενο
να κατηγοριοποιούμε

40
00:01:27,714 --> 00:01:29,900
την ιστορία και την αστρονομία
ως δημιουργικές ασχολίες,

41
00:01:29,900 --> 00:01:31,729
αλλά οι αρχαίοι Έλληνες
έβλεπαν αυτές τις επιστήμες

42
00:01:31,729 --> 00:01:33,943
ως κάτι παραπάνω
από απλά σχολικά μαθήματα.

43
00:01:33,943 --> 00:01:37,191
Αυτά ήταν τα κύρια
γνωρίσματα του πολιτισμού

44
00:01:37,191 --> 00:01:38,681
μέσα σε αυτό που, 
στα δικά τους μάτια,

45
00:01:38,681 --> 00:01:40,847
ήταν ένας αρκετά βάρβαρος κόσμος.

46
00:01:40,847 --> 00:01:42,909
Ένα άτομο μορφωμένο, πολιτισμένο

47
00:01:42,909 --> 00:01:44,711
αναμενόταν να είναι ικανό

48
00:01:44,711 --> 00:01:46,423
σε όλες τις πτυχές
της δημιουργικής σκέψης

49
00:01:46,423 --> 00:01:48,009
που ενέμπνεαν οι Μούσες,

50
00:01:48,009 --> 00:01:49,057
και το κοινό μέτρο

51
00:01:49,057 --> 00:01:50,529
μέσω του οποίου αυτοί
οι επιστημονικοί κλάδοι διδάσκονταν,

52
00:01:50,529 --> 00:01:51,274
μελετώνταν

53
00:01:51,274 --> 00:01:52,297
και διαδίδονταν

54
00:01:52,297 --> 00:01:54,520
ήταν η μουσική.

55
00:01:54,520 --> 00:01:56,340
Βλέπετε, δεν είναι τυχαίο

56
00:01:56,340 --> 00:01:58,584
ότι η λέξη μούσα είναι πολύ παρόμοια

57
00:01:58,584 --> 00:02:00,227
με τη λέξη μουσική.

58
00:02:00,227 --> 00:02:02,320
Από εκεί προέρχεται η λέξη.

59
00:02:02,320 --> 00:02:04,148
Η ποίηση, είτε πρόκειται
για ένα ποίημα αγάπης

60
00:02:04,148 --> 00:02:07,184
ή για ένα επικό ποίημα σχετικά
με έναν ήρωα δρακο-φονιά,

61
00:02:07,184 --> 00:02:09,692
τραγουδιόνταν με μουσική συνοδεία.

62
00:02:09,692 --> 00:02:11,741
Ο χορός και το τραγούδι, προφανώς,

63
00:02:11,741 --> 00:02:13,494
συνοδεύονταν από μουσική.

64
00:02:13,494 --> 00:02:15,602
Το θέατρο ήταν πάντα ένας συνδυασμός

65
00:02:15,602 --> 00:02:18,036
προφορικού λόγου και μουσικής.

66
00:02:18,036 --> 00:02:20,749
Η ιστορία εξιστορούνταν
μέσα από το τραγούδι.

67
00:02:20,749 --> 00:02:22,296
Ακόμη και η μελέτη της αστρονομίας

68
00:02:22,296 --> 00:02:24,038
συνδέονταν με τις ίδιες φυσικές αρχές

69
00:02:24,038 --> 00:02:25,383
ως μουσική αρμονία,

70
00:02:25,383 --> 00:02:27,553
όπως η πεποίθηση που επικρατούσε
ανάμεσα σε πολλούς Έλληνες στοχαστές

71
00:02:27,553 --> 00:02:29,602
ότι κάθε ένας απ' τους πλανήτες
και τ' αστέρια

72
00:02:29,602 --> 00:02:31,305
δημιουργούσαν το δικό τους μοναδικό ήχο

73
00:02:31,305 --> 00:02:32,757
καθώς ταξίδευαν μέσα από το σύμπαν,

74
00:02:32,757 --> 00:02:35,105
βουίζοντας σαν μια τεράστια χορδή κιθάρας

75
00:02:35,105 --> 00:02:36,971
μήκους ετών φωτός.

76
00:02:36,971 --> 00:02:39,558
Ωστόσο, η μουσική διαπότιζε
περισσότερες πτυχές της ζωής τους

77
00:02:39,558 --> 00:02:41,141
από ότι απλά την εκπαίδευση.

78
00:02:41,141 --> 00:02:42,639
Οι Αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τη μουσική

79
00:02:42,639 --> 00:02:44,439
ως τη βάση για κατανόηση

80
00:02:44,439 --> 00:02:46,479
της θεμελιώδους διασύνδεσης

81
00:02:46,479 --> 00:02:48,857
όλων των πραγμάτων στο σύμπαν.

82
00:02:48,857 --> 00:02:50,569
Αυτή η έννοια της σύνδεσης

83
00:02:50,569 --> 00:02:51,940
είναι γνωστή ως αρμονία

84
00:02:51,940 --> 00:02:54,515
κι από εκεί παίρνουμε τη λέξη harmony.

85
00:02:54,515 --> 00:02:56,580
Η μουσική χρησιμοποιόταν
ως μια μορφή ιατρικής

86
00:02:56,580 --> 00:02:58,605
για τη θεραπεία ασθενειών
και σωματικών ενοχλήσεων,

87
00:02:58,605 --> 00:03:01,804
ως μια συνοδεία ζωτικής σημασίας
σε αθλητικούς διαγωνισμούς

88
00:03:01,804 --> 00:03:03,702
κι ως ένα μέσο για να διατηρήσει
το ρυθμό των εργαζομένων

89
00:03:03,702 --> 00:03:08,522
καθώς αυτοί τραβούσαν κουπί
με μονότονες ή δευτερεύουσες αγγαρείες.

90
00:03:08,522 --> 00:03:10,127
Μία από τις πιο σημαντικές εφαρμογές

91
00:03:10,127 --> 00:03:12,211
μουσικής στην αρχαία ελληνική κοινωνία

92
00:03:12,211 --> 00:03:13,173
βρίσκεται στην πεποίθηση

93
00:03:13,173 --> 00:03:16,355
ότι η μουσική μπορεί να επηρεάσει
το ήθος ενός ατόμου.

94
00:03:16,355 --> 00:03:17,935
Μια λέξη που χρησιμοποιούμε
ακόμη και σήμερα,

95
00:03:17,935 --> 00:03:19,551
«ήθος» είναι οι κατευθυντήριες πεποιθήσεις
ενός ατόμου

96
00:03:19,551 --> 00:03:20,859
ή η προσωπική ηθική,

97
00:03:20,859 --> 00:03:22,307
ο τρόπος που συμπεριφέρεται κάποιος

98
00:03:22,307 --> 00:03:24,437
προς τον εαυτό του και τους άλλους.

99
00:03:24,437 --> 00:03:25,851
Ο Έλληνας φιλόσοφος Πλάτωνας,

100
00:03:25,851 --> 00:03:27,105
ένας από τους πιο διάσημους

101
00:03:27,105 --> 00:03:29,102
και σημαντικούς Έλληνες στοχαστές
της εποχής,

102
00:03:29,102 --> 00:03:31,399
υποστήριζε ότι η μουσική
είχε άμεση επίδραση

103
00:03:31,399 --> 00:03:33,328
στο ήθος ενός ατόμου.

104
00:03:33,328 --> 00:03:34,520
Κάποια είδη μουσικής

105
00:03:34,520 --> 00:03:36,104
μπορεί να υποκινούν ένα άτομο στη βία

106
00:03:36,104 --> 00:03:38,024
ενώ άλλα είδη θα μπορούσαν
να εξευμενίσουν ένα άτομο

107
00:03:38,024 --> 00:03:40,791
σε σημείο καλοήθους, ασυλλόγιστης
βαθιάς αποχαύνωσης.

108
00:03:41,513 --> 00:03:42,880
Κατά τον Πλάτωνα,

109
00:03:42,880 --> 00:03:44,629
μόνο πολύ συγκεκριμένα είδη μουσικής

110
00:03:44,629 --> 00:03:47,398
ήταν ευεργετικά για το ήθος ενός ατόμου.

111
00:03:47,398 --> 00:03:49,021
Κάποιος θα πρέπει να ακούει μόνο μουσική

112
00:03:49,021 --> 00:03:50,582
που προωθεί την ευφυΐα,

113
00:03:50,582 --> 00:03:51,378
την αυτοπειθαρχία,

114
00:03:51,378 --> 00:03:52,517
και το θάρρος

115
00:03:52,517 --> 00:03:56,259
κι όλα τα άλλα είδη της μουσικής,
πρέπει ν' αποφεύγονται.

116
00:03:56,259 --> 00:03:58,350
Επιπλέον, ο Πλάτων διακαώς αποδοκίμαζε

117
00:03:58,350 --> 00:04:00,190
οποιαδήποτε μουσική απέκλινε

118
00:04:00,190 --> 00:04:01,682
από τις καθιερωμένες μουσικές συμβάσεις,

119
00:04:01,682 --> 00:04:03,160
φοβούμενος ότι κάνοντας κάτι τέτοιο

120
00:04:03,160 --> 00:04:04,806
θα οδηγούσε στην υποβάθμιση

121
00:04:04,806 --> 00:04:06,603
των προτύπων του πολιτισμού,

122
00:04:06,603 --> 00:04:07,896
στη διαφθορά της νεολαίας,

123
00:04:07,896 --> 00:04:12,274
και τελικά στην πλήρη κι απόλυτη αναρχία.

124
00:04:12,274 --> 00:04:14,604
Ενώ οι φόβοι του Πλάτωνα
μπορεί να φαίνονται ακραίοι,

125
00:04:14,604 --> 00:04:16,779
αυτό το επιχείρημα
έχει εμφανιστεί στη σύγχρονη εποχή

126
00:04:16,779 --> 00:04:17,938
για να καταδικάσει μουσικές τάσεις

127
00:04:17,938 --> 00:04:20,492
όπως η τζαζ ή η πανκ ή η ραπ.

128
00:04:20,492 --> 00:04:21,999
Τι πιστεύετε ότι θα έλεγε ο Πλάτωνας

129
00:04:21,999 --> 00:04:23,888
για τη μουσική που ακούτε;

130
00:04:23,888 --> 00:04:26,183
Είναι χρήσιμη για το ήθος σας,

131
00:04:26,183 --> 00:04:27,615
ή θα σας καταντήσει

132
00:04:27,615 --> 00:04:30,801
έναν ασυνάρτητο, ανήθικο βάρβαρο;