WEBVTT

00:00:01.135 --> 00:00:02.873
သိပ်မကြာခင်တုန်းက

00:00:02.897 --> 00:00:04.904
ကျွန်တော် ဖိတ်ကြားစာတစ်စောင် ရခဲ့တယ်

00:00:04.928 --> 00:00:10.003
James Madison ရဲ့ သမိုင်းဝင်အိမ်ကြီးမှာ
ရက်အနည်းငယ်လောက် တည်းခိုဖို့ပါ။

00:00:10.441 --> 00:00:11.640
တကယ်က James Madison ဟာ

00:00:11.664 --> 00:00:14.418
အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ လေးယောက်မြောက် သမ္မတ၊

00:00:14.442 --> 00:00:16.846
ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရဲ့ ဖခင်ကြီး၊

00:00:16.870 --> 00:00:19.400
လူ့အခွင့်အရေးမူကြမ်းရဲ့
ဗိသုကာ ဖြစ်ပါတယ်။

00:00:19.845 --> 00:00:21.036
သမိုင်းပညာရှင် အနေနဲ့

00:00:21.060 --> 00:00:24.630
ဒီသမိုင်းဝင်နေရာကိုသွားဖို့ ကျွန်တော် 
တော်တော်စိတ်လှုပ်ရှားမိပါတယ်။

00:00:24.654 --> 00:00:30.403
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒီနေရာရဲ့ အရေးပါမှုကို 
ကျွန်တော် နားလည်တယ် အသိအမှတ်ပြုလို့ပါ။

NOTE Paragraph

00:00:30.427 --> 00:00:34.848
အခုအချိန်မှာ Madisonက သူ့နေရာကို 
Montpelier လို့ခေါ်ခဲ့တယ်။

00:00:34.872 --> 00:00:37.570
Montpelier က လုံးဝ လှပတယ်။

00:00:37.594 --> 00:00:41.348
အဲဒီမှာ ဧက ထောင်ချီတဲ့တောင်ကုန်းတွေရှိတယ်။

00:00:41.372 --> 00:00:43.476
လယ်ယာမြေတွေနဲ့ သစ်တောတွေ ရှိတယ်

00:00:43.500 --> 00:00:48.269
အသက်ရှူမှားလောက်တဲ့ 
တောင်တန်းအလှရှုခင်းတွေရောပေါ့

00:00:48.619 --> 00:00:50.419
ဒါပေမဲ့ ဒါက ကြောက်ဖို့ကောင်းတဲ့ အလှပါ

00:00:51.244 --> 00:00:57.013
ဘာလို့လဲဆိုတော့ Montpelier က တစ်ချိန်က
ကျွန်စခန်းဖြစ်ခဲ့လို့ပါ။

NOTE Paragraph

00:00:57.720 --> 00:01:00.976
James Madisonက သူ့ဘဝသက်တမ်း
တစ်လျှောက်မှာ လူပေါင်းတစ်ရာကျော်ကို

00:01:01.000 --> 00:01:03.212
ကျွန်ပြုခဲ့တယ် ဆိုတာကို သိကြမှာပါ။

00:01:03.236 --> 00:01:05.522
သူသေသွားသည့်တိုင်အောင် တစ်ယောက်ကိုမှ

00:01:05.546 --> 00:01:07.226
ကျွန်အဖြစ်ကနေ လွှတ်မပေးခဲ့ဘူး။

00:01:07.546 --> 00:01:11.537
Montpelierရဲ့ အရေးအပါဆုံးနေရာကတော့ 
Madison ရဲ့ အိမ်ကြီးပဲ ဖြစ်ပါတယ်

00:01:11.561 --> 00:01:13.959
ဒါက James Madison ကြီးပြင်းလာတဲ့
နေရာ ဖြစ်ပါတယ်

00:01:13.983 --> 00:01:17.379
သူ့သမ္မတသက်တမ်းကုန်လွန်ပြီးတဲ့နောက် 
ပြန်သွားတဲ့နေရာဖြစ်ပြီး

00:01:17.403 --> 00:01:19.466
နောက်ဆုံး သူသေဆုံးခဲ့တဲ့နေရာပဲ ဖြစ်ပါတယ်

00:01:19.490 --> 00:01:23.418
Madison အိမ်ကြီးရဲ့ အဓိကနေရာကတော့
သူ့ရဲ့စာကြည့်တိုက်ပါ

00:01:23.442 --> 00:01:25.121
ဒီအခန်းက ဒုတိယအထပ်မှာ ရှိပြီး

00:01:25.145 --> 00:01:30.506
Bill of Rightsကို Madison တွေးခေါ်
ပုံဖော်ခဲ့တဲ့နေရာ ဖြစ်တယ်။

NOTE Paragraph

00:01:30.530 --> 00:01:32.649
ဒီနေရာကို ပထမဆုံးအကြိမ် သွားလည်တုန်းက

00:01:32.673 --> 00:01:36.196
ပညာရေးဒါရိုက်တာ Christian Cotz က

00:01:36.220 --> 00:01:37.498
အရမ်းမိုက်တဲ့ လူဖြူကြီးလေ

NOTE Paragraph

00:01:37.522 --> 00:01:39.557
(ရယ်သံ)

NOTE Paragraph

00:01:39.581 --> 00:01:43.001
စာကြည့်တိုက်ဆီကို ချက်ချင်းဆွဲခေါ်သွားတယ်

00:01:43.446 --> 00:01:46.732
အမေရိကန်သမိုင်းမှာ အရေးကြီးတဲ့
အဖြစ်အပျက်တစ်ခုဖြစ်ခဲ့တဲ့

00:01:46.756 --> 00:01:51.084
အဲဒီနေရာမှာ မတ်တပ်ရပ်နေနိုင်ခဲ့တာ 
အရမ်းကို အံ့ဩစရာပါပဲ။

NOTE Paragraph

00:01:51.909 --> 00:01:53.683
ဒါပေမဲ့ အဲဒီမှာနေပြီး နည်းနည်းကြာတော့

00:01:53.707 --> 00:01:58.275
Christian ကအောက်ထပ်မှာရှိတဲ့ 
အိမ်ရဲ့ အကျဉ်းခန်းတွေဆီကို ခေါ်သွားတယ်။

00:01:58.624 --> 00:02:00.727
အိမ်ရဲ့အကျဉ်းခန်းဆိုတာကတော့

00:02:00.751 --> 00:02:05.189
ကျွန်ပြုခံခဲ့ရတဲ့ အာဖရိက အမေရိကန်ဖွားတွေ​
သူတို့အချိန်တော်တော်များများကို ဒီအိမ်ကို

00:02:05.213 --> 00:02:06.781
စီမံခန့်ခွဲပြီး နေခဲ့တဲ့နေရာပါ။

00:02:06.805 --> 00:02:11.630
အမေရိကားရဲ့ ကျွန်ပြုခြင်းအခန်းကဏ္ဌကို
လည်း အခု ဒိနေရာမှာ ပြပွဲအနေနဲ့ ပြထားတယ်

00:02:11.964 --> 00:02:13.800
ကျွန်တော်တို့ အဲဒီမှာရှိနေတုန်း

00:02:13.824 --> 00:02:17.387
Christianက ကျွန်တော့်ကို ထူးဆန်းတာ 
တစ်ခုလုပ်ခိုင်းတယ်

00:02:17.411 --> 00:02:18.729
သူက ကျွန်တော့်လက်ကို အကျဉ်းခန်းရဲ့

00:02:18.753 --> 00:02:23.696
ထူတဲ့ နံရံတွေပေါ်တင်ခိုင်းပြီး 
နံရံတစ်လျှောက် လျှောဆင်းခိုင်းတယ်

00:02:23.720 --> 00:02:28.283
ဒီနံရံရဲ့ မျက်နှာစာပေါ်မှာရှိတဲ့ ခတ်နှိပ်
ချက်တွေကို ကျွန်တော် မခံစားရမချင်းပါ။

00:02:28.632 --> 00:02:29.790
ကဲ ကြည့်ပါဦး၊

00:02:29.814 --> 00:02:33.030
ကျွန်ပြုခြင်းအစပျိုးခဲ့တဲ့ 
ဒီအိမ်ကြီးမှာ ကျွန်တော်

00:02:33.054 --> 00:02:34.211
ရက်အနည်းငယ် နေခဲ့တယ်။

00:02:34.235 --> 00:02:36.356
အခြားလူဖြူတွေကို စိတ်မပျက်အောင်လို့ပါ။

NOTE Paragraph

00:02:36.380 --> 00:02:37.593
(ရယ်သံ)

NOTE Paragraph

00:02:37.617 --> 00:02:39.037
ဘာလို့လဲဆိုတော့ နေပြီးမှသာ

00:02:39.061 --> 00:02:41.188
ငါဒီကနေလွတ်မြောက်ခဲ့တာပါလား
ဆိုတာခံစားရမှာလေ။

NOTE Paragraph

00:02:41.212 --> 00:02:44.006
(ရယ်သံ)

NOTE Paragraph

00:02:44.030 --> 00:02:48.226
တကယ်ကတော့ ကျွန်တော့်လက်တွေကို 
နံရံတစ်လျှောက်တင်လိုက်တဲ့အခါ

00:02:48.250 --> 00:02:50.696
ကျွန်တော့်သမီးတွေအကြောင်းကို
မတွေးဘဲနဲ့ မနေနိုင်ဘူး

00:02:50.720 --> 00:02:52.356
အထူးသဖြင့် ကျွန်တော့်သမီးအငယ်ဆုံးပ

00:02:52.380 --> 00:02:54.919
ဒီအချိန်က သူကနှစ်နှစ် 
သုံးနှစ်လောက်ပဲ ရှိသေးတယ်

00:02:54.943 --> 00:02:57.180
ဘာလို့တွေးတာလဲဆိုတော့ ကားထဲကနေထွက်တိုင်း

00:02:57.204 --> 00:03:00.315
သူ့လက်ကို ကားနံရံတစ်လျှောက် ဆွဲတယ်။

00:03:00.339 --> 00:03:02.355
အမှန်တော့ ဒါက ရွံ့ဖို့ကောင်းတယ်လေ။

00:03:02.379 --> 00:03:03.736
ပြီးတော့

00:03:03.760 --> 00:03:06.387
ပြီးတော့ ကျွန်တော် သူ့ဆီ 
အဲဒီအချိန်မှာမရောက်သွားရင်

00:03:06.411 --> 00:03:08.896
သူ့လက်တွေကို ရုတ်ပြီး 
ပါးစပ်ထဲ ထည့်လိုက်တယ်

00:03:08.920 --> 00:03:10.744
သူအဲ့ဒါလုပ်ရင် ကျွန်တော် လုံးဝ ရူးချင်သွားမှာပဲ။

00:03:10.768 --> 00:03:14.188
ဒါကတော့ သမိုင်းပညာရှင်တစ်ယောက်အနေနဲ့ 
ကျွန်တော်စဉ်းစားနေတဲ့အရာပဲ

NOTE Paragraph

00:03:14.212 --> 00:03:15.513
(ရယ်သံ)

NOTE Paragraph

00:03:15.537 --> 00:03:20.932
ဒါပေမဲ့ ဒီနောက်မှာ နံရံတွေပေါ်မှာရှိတဲ့ 
ခတ်နှိပ်ချက်တွေကို တကယ် စမ်းမိတယ်

00:03:20.956 --> 00:03:23.138
ဒီအုတ်ထဲက ခေါင်ချုပ်တွေကို 
ကျွန်တော်စမ်းမိတယ်

00:03:23.162 --> 00:03:26.797
ဒါတွေက ဘာလဲဆိုတာသဘောပေါက်ဖို့ 
ခဏ အချိန်ယူလိုက်ရတယ်

00:03:26.821 --> 00:03:28.417
ဘာကြောင့် ဒါတွေက

00:03:28.441 --> 00:03:30.416
သေးငယ်တဲ့လက်ရာလေးတွေ ဖြစ်တာလဲ။

00:03:30.990 --> 00:03:35.903
ဘာလို့လဲဆိုတော့ James Madisonရဲ့ 
အိမ်ကြီးမှာရှိတဲ့ဒီအုတ်ခဲတွေအားလုံးကို

00:03:35.927 --> 00:03:39.404
သူကျွန်ပြုခဲ့တဲ့ ကလေးတွေက 
လုပ်ခဲ့တာမို့လို့ပဲ

00:03:40.373 --> 00:03:42.262
အဲဒီမှာ ကျွန်တော်သိလိုက်ရတာက

00:03:42.286 --> 00:03:43.873
James Madison

00:03:43.897 --> 00:03:49.817
Bill of Rights ကို တွေးခေါ်ပုံဖော်ခဲ့တဲ့ 
စာကြည့်တိုက်ဆိုတာက

00:03:49.841 --> 00:03:52.461
သူကျွန်ပြုခဲ့တဲ့ ကလေးတွေ လုပ်ခဲ့တဲ့

00:03:53.206 --> 00:03:56.236
အုတ်တွေပေါ်မှာ အခြေတည်ခဲ့တာပဲလို့ 
သဘောပေါက်သွားတယ်

00:03:57.173 --> 00:04:00.235
ဒါဟာ ကြမ်းတမ်းတဲ့သမိုင်းတစ်ခုပါပဲ

NOTE Paragraph

00:04:01.164 --> 00:04:03.918
ဒါက ကြမ်းတမ်းတဲ့သမိုင်းတစ်ခုပါ
ဘာလို့လဲဆိုတော့

00:04:03.942 --> 00:04:06.362
ဒီလိုလူမဆန်တဲ့ လုပ်ရပ်မျိုး

00:04:06.386 --> 00:04:08.403
ကိုယ်သက်သောင့်သက်သာရှိဖို့ ကလေးတွေကို

NOTE Paragraph

00:04:08.427 --> 00:04:11.226
ကလေးတွေကို အုတ်တွေ
လုပ်ခိုင်းတာက စဉ်းစားဖို့တောင် ခက်တယ်

00:04:11.582 --> 00:04:12.749
ဒါက ခက်ထန်တဲ့သမိုင်းပါ

00:04:12.773 --> 00:04:16.737
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျွန်ပြုအကြမ်းဖက်ခံရတာတွေ

00:04:16.761 --> 00:04:19.193
ရိုက်ခံရတာတွေ၊ ကြာပွတ်သံတွေ၊ 
ပြန်ပေးဆွဲခံရတာတွေ

00:04:19.217 --> 00:04:21.724
မိသားစုကို အဓမ္မ ခွဲခွာရတာတွေက 
ပြောတောင်ထွက်ဘူး

00:04:22.085 --> 00:04:26.403
ဒါက ကြမ်းတမ်းတဲ့သမိုင်း ဘာလို့လဲဆိုတော့
ကျွန်ပြုတာ တရားမျှတတယ်ဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်ကို

00:04:26.427 --> 00:04:29.577
ဖြစ်စေတဲ့ လူဖြူတွေရဲ့လွှမ်းမိုးမှုကို 
သင်ပြဖို့ ခက်ခဲတယ်

00:04:30.157 --> 00:04:33.871
ဒီတော့ ကြမ်းတမ်းတဲ့သမိုင်းကို 
ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းမဲ့အစား

00:04:33.895 --> 00:04:36.210
ဒါကို ကျွန်တော်တို့ ရှောင်ရှားတတ်ကြတယ်

NOTE Paragraph

00:04:37.385 --> 00:04:41.780
တစ်ခါတစ်လေမှာ ဒါဟာ ကိစ္စတွေကို 
ပျက်စီးအောင်လုပ်နေတာပါ။

00:04:42.790 --> 00:04:45.606
နိုင်ငံတွေရဲ့အခွင့်အရေးတွေက 
ပြည်တွင်းစစ် အဓိကအကြောင်းရင်း

00:04:45.630 --> 00:04:49.359
လို့ လူတွေပြောကြတာကို ကျွန်တော် ကြားတာ
အခေါက်ပေါင်း မရေနိုင်ဘူး။

00:04:50.058 --> 00:04:51.884
ဒါင ပြည်တွင်းစစ်မှာတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြတဲ့

00:04:51.908 --> 00:04:53.955
လူတွေအတွက် အံ့ဩစရာတစ်ခုလို့ ဖြစ်လာမယ်။

NOTE Paragraph

00:04:53.979 --> 00:04:55.312
(ရယ်သံ)

NOTE Paragraph

00:04:55.336 --> 00:05:00.404
တစ်ခါတစ်လေ ကျွန်တော်တို့ ခက်ထန်တဲ့ သမိုင်း
ကို ရှာကြံအကြောင်းရှာဖို့ ကြိုးစားတယ်

00:05:01.095 --> 00:05:02.722
Montpelier ကို လူတွေ လည်တဲ့အခါမှာ

00:05:02.746 --> 00:05:05.452
ဒီအဖြစ်မှာ လူတွေဆိုတာက 
လူဖြူတွေကို ပြောတာပါ

00:05:05.476 --> 00:05:06.790
Montpelier ကို လာလည်ပြီး

00:05:06.814 --> 00:05:10.690
Madison က လူတွေကိုကျွန်ပြုတဲ့ 
အကြောင်း ကြားသိကြတဲ့အခါ

00:05:10.714 --> 00:05:12.680
သူတို့မကြာခဏ မေးလေ့ရှိတာက

00:05:12.704 --> 00:05:14.704
"ဒါပေမဲ့ သခင်ကောင်းတစ်ယောက် မဟုတ်ဘူးလား"

00:05:15.982 --> 00:05:17.132
"သခင်ကောင်းတစ်ယောက်"လား

00:05:17.871 --> 00:05:20.292
သခင်ကောင်းဆိုတာမျိုးက ဘယ်သောအခါမှ မရှိဘူး

00:05:20.316 --> 00:05:23.151
ဆိုးတာနဲ့ ပိုဆိုးတာပဲရှိတယ်

NOTE Paragraph

00:05:24.707 --> 00:05:26.453
တစ်ခါတစ်လေမှာ

00:05:26.477 --> 00:05:29.444
ကျွန်တော်တို့က အတိတ်ကိုမဖြစ်ခဲ့သလို
ဟန်ဆောင်တတ်ကြတယ်

00:05:30.104 --> 00:05:32.676
တောင်ပိုင်းမှာ စိုံက်ခင်း အပြင်မှာ 
ကျွန်ပြုတာတွေ

00:05:32.700 --> 00:05:37.288
ရှိခဲ​့တာ မယုံနိုင်ဘူးဆိုပြီးလူတွေပြောတာ 
ကို ကျွန်တော်ကြားရတာ ဘယ်နှစ်ခါမှန်းမသိဘူး

00:05:37.312 --> 00:05:38.462
ဒီမှာတင်မဟုတ်ပါဘူး

00:05:38.963 --> 00:05:41.471
ကျွန်ပြုခြင်းဟာ အမေရိကန်
ကိုလိုနီတိုင်းမှာရှိတယ်

00:05:41.495 --> 00:05:44.363
ကျွန်ပြုခြင်းက ကျွန်တော့်မွေးရပ်မြေ 
New York ပြည်နယ်မှာတောင်

00:05:44.387 --> 00:05:47.835
အမေရိကန်တော်လှန်ရေးအပြီး
နှစ် ၅၀ တိုင်အောင် ရှိနေခဲ့တာပါ

NOTE Paragraph

00:05:48.653 --> 00:05:50.176
ဒီတော့ ဘာလိူ့ ဒါကို လုပ်ကြတာလဲ။

00:05:50.200 --> 00:05:53.763
ဘာဖြစ်လို့ ကျွန်တော်တို့က သမိုင်းကို 
ထိပ်တိုက်မရင်ဆိုင်ကြတာလဲ

00:05:54.232 --> 00:05:56.887
စာပေ သဘင်သည်နဲ့ သင်က​ြားသူ
ဖြစ်တဲ့ Regie Gibson က

00:05:56.911 --> 00:05:59.283
အမှန်တရားကိုပြောခဲ့တယ်

00:05:59.307 --> 00:06:05.081
ကျွန်တော်တို့ အမေရိကန်တွေအနေနဲ့ ပြဿနာက
တကယ်တော့ သမိုင်းကို မုန်းတာပါ

00:06:05.692 --> 00:06:07.510
ကျွန်တော်တို့ ချစ်တယ်ဆိုတာကတော့

00:06:07.534 --> 00:06:08.874
အတိတ်ကိုတသသဖြစ်နေခြင်းပဲ

00:06:09.994 --> 00:06:11.144
အတိတ်ကို တသသဖြစ်တာ

00:06:11.629 --> 00:06:13.946
ကျွန်တော်တို့က လက်ရှိမှာကျွန်တော်တို့ကို

00:06:13.970 --> 00:06:17.375
သက်တောင့်သက်တာဖြစ်စေတဲ့အတိတ်က 
အကြောင်းတွေကို ကြိုက်ကြတယ်

00:06:18.347 --> 00:06:20.434
ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ဒါကိုဆက်မလုပ်နိုင်ဘူး

NOTE Paragraph

00:06:20.871 --> 00:06:23.372
စပိန်စာရေးဆရာ တွေးခေါ်ပညာရှင် 
George Santayanaက

00:06:23.396 --> 00:06:26.688
အတိတ်ကိုမမှတ်မိနိုင်တဲ့လူတွေက အတိတ်ထဲမှာပဲ

00:06:26.712 --> 00:06:29.037
ဒါကိုထပ်ကျော့ဖို့ ကြိတ်မှိတ်နေကြတယ်

00:06:29.379 --> 00:06:33.283
အခု သမိုင်းပညာရှင်အနေနဲ့
ဒီအဆိုပြုချက်ကို အတော်ကြာ စဉ်းစားကြည့်တယ်

00:06:33.307 --> 00:06:36.855
ပြီးတော့ တွေးမိတာက ဒါက အမေရိကားလူမျိုး 
ကျွန်တော်တို့ကို သက်ရောက်တယ်ဆိုတာပါ

00:06:37.165 --> 00:06:38.845
ဒါပေမဲ့ တစ်နည်းဆိုရရင် မသက်ရောက်ဘူး

00:06:39.260 --> 00:06:41.942
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒီအဆိုပြုချက်ရဲ့အဓိပ္ပာယ်က

00:06:41.966 --> 00:06:44.906
တစ်နည်းအားဖြင့် သတိပေးချက်ပဲ

00:06:44.930 --> 00:06:47.112
ကျွန်တော်တို့က ပထမအစမှာကတည်းက

00:06:47.136 --> 00:06:50.532
မညီမျှမှုတွေဖြစ်စေတဲ့အရာတွေ လုပ်တာကို 
ရပ်တန့်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့အချက်ပါ

00:06:51.199 --> 00:06:53.421
ဒါပေမဲ့ ရက်စက်တဲ့အမှန်တရားက

00:06:53.445 --> 00:06:54.595
​မရပ်တန့်ခဲ့ကြဘူးလေ

NOTE Paragraph

00:06:55.498 --> 00:06:58.307
ဆင်းရဲချမ်းသာကွာဟမှုကို စဉ်းစားကြည့်ရအောင်

00:06:59.252 --> 00:07:03.506
ချမ်းသာတယ်ဆိုတာက မျိုးဆက်တစ်ခုမှာရှိတဲ့ 
စုဆောင်းထားတဲ့ စည်းစိမ်တွေနဲ့ တွက်ချက်တယ်

00:07:03.530 --> 00:07:07.148
ပြီးတော့ အဲဒါတွေကို နောက်မျိုးဆက်တွေကို 
လွှဲပေးတယ်

00:07:07.649 --> 00:07:11.376
ပျမ်းမျှလူဖြူ အိမ်ထောင်စုရဲ့ 
ချမ်းသာကြွယ်ဝမှုက

00:07:11.400 --> 00:07:14.465
၁၄၇,၀၀၀ ဒေါ်လာရှိတယ်

00:07:15.307 --> 00:07:18.228
ပျမ်းမျှလူမည်း အိမ်ထောင်စု ရဲ့ 
ချမ်းသာကြွယ်ဝမှုက

00:07:19.419 --> 00:07:21.990
ဒေါ်လာလေးထောင်ပဲ ရှိတယ်

00:07:22.506 --> 00:07:25.641
ဒီတိုးပွားလာတဲ့ ကွာဟချက်ကို 
ဘယ်လိုရှင်းပြကြမလဲ

00:07:26.776 --> 00:07:27.926
ကြမ်းတမ်းတဲ့ သမိုင်း

NOTE Paragraph

00:07:28.665 --> 00:07:32.380
ကျွန်တော့်ရဲ့ အဘီဖြစ်သူက 
၁၈၅၀ပြည့်နှစ်တွေအတွင်း

00:07:32.404 --> 00:07:35.696
Georgia နိုင်ငံ Jasper ပြည်နယ်မှာ 
ကျွန်အဖြစ် မွေးလာတယ်

00:07:36.022 --> 00:07:40.076
ကျွန်ဖြစ်နေတုန်းမှာ
သူဘာကိုမှ စုဆောင်းခွင့် မရှိဘူး

00:07:40.100 --> 00:07:41.950
ဘာနဲ့မှ လွတ်မြောက်ခွင့် မပေးဘူး

00:07:41.974 --> 00:07:45.878
သူပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ အုတ်ခဲတွေအတွက် 
ဘယ်တော့မှ အခကြေးငွေ မရခဲ့ဘူး

00:07:46.363 --> 00:07:51.466
ကျွန်တော့်ရဲ့ အဘေးက ၁၈၇၀ နှစ်အတွင်းမှာ 
Georgiaနိုင်ငံ Jasper ပြည်နယ်မှာပဲ မွေးတယ်

00:07:51.490 --> 00:07:54.985
သူကတော့ လယ်ယာမြေအနည်းငယ်ကို 
စုဆောင်းနိုင်ခဲ့တယ်

00:07:55.548 --> 00:07:59.937
ဒါပေမဲ့ ၁၉၀၀ပြည့်နှစ်အတွင်းမှာပဲ 
Jim Crow က ဒီမြေတွေကို ယူသွားတယ်

00:08:00.501 --> 00:08:02.635
ဒီနောက်မှာ Jim Crowက သူ့အသက်ကို
လည်းယူသွားတယ်

NOTE Paragraph

00:08:03.525 --> 00:08:05.966
ကျွန်တော့်အဘိုး Leonard Jeffries Senior က

00:08:05.990 --> 00:08:07.394
Georgia မှာမွေးဖွားလာခဲ့တယ်

00:08:07.418 --> 00:08:09.378
ဒါပေမဲ့ သူ့အတွက် ဘာမှမကျန်ခဲ့ဘူး

00:08:09.402 --> 00:08:12.419
ဒါနဲ့ Newarkပြည်နယ်, New Jersey မှာ 
ကြီးပြင်းခဲ့တယ်

00:08:12.896 --> 00:08:16.300
သူ့ဘဝမှာ သန့်ရှင်းရေးသမားတစ်ယောက်အနေနဲ့
အသက်မွေးရတယ်

00:08:17.428 --> 00:08:21.887
အလုပ်မှာ ခွဲခြားခံရမှုတွေ၊ ပညာသင်ခွင့်
အနှိမ်မ်ချခံရတာတွေ၊ခံရတာတွေ၊ပယ်ချခံရတာတွေက

00:08:21.911 --> 00:08:25.974
သူ့ကို ဘယ်တော့မှ လူလတ်တန်းစားအဆင့်ထဲ
မဝင်နိုင်ခဲ့ေအာင် ဆက်ဖြစ်နေတယ်

00:08:26.553 --> 00:08:29.656
ဒါကြောင့် ၁၉၉၀နှစ် သူဆုံးသွားတဲ့အချိန်မှာ

00:08:29.680 --> 00:08:32.109
သူ့သားတွေအတွက် အသက်အာမခံ
ပေါ်လစီတစ်ခုကလွဲပြီး

00:08:32.133 --> 00:08:34.284
ဘာမှမချန်ထားနိုင်ခဲ့ဘူး

00:08:34.308 --> 00:08:38.191
ဒါကလည်း သူ့သင်္ဂြိုဟ်ရိတ်ကာမိရုံပဲ

NOTE Paragraph

00:08:39.295 --> 00:08:41.961
အခု ကျွန်တော့်မိဘတွေ နှစ်ယောက်လုံးက
လူမှုဝန်ထမ်းတွေ

00:08:41.985 --> 00:08:44.572
သူတို့အိမ်တစ်လုံးဝယ်နိုင်ခဲ့တယ်

00:08:44.596 --> 00:08:48.316
၁၉၈၀ခုနစ် Crown Heights အပိုင်း
Brooklyn, New York မှာ

00:08:48.340 --> 00:08:51.273
ဒေါ်လာ ၅၅,၀၀၀ နဲ့

00:08:51.871 --> 00:08:54.879
အဲဒီအချိန်တုန်းက Crown Heights မှာ
လူမည်းတွေချည်းပဲ

00:08:54.903 --> 00:08:56.371
တော်တော်လည်း ခက်ခဲခဲ့တာပေါ့

00:08:56.395 --> 00:08:58.783
ကျွန်တော့်အစ်ကိုနဲ့ကျွန်တော်
အိပ်မယ်ကြံတိုင်း

00:08:58.807 --> 00:09:00.204
၁၉၈၀ ကြားကာလတွေမှာ

00:09:00.228 --> 00:09:01.668
သေနတ်သံတွေ အမြဲကြားရတယ်

00:09:02.883 --> 00:09:06.644
ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့မိဘတွေက 
ကျွန်တော်တို့ကို ကာကွယ်ခဲ့ကြတယ်

00:09:06.668 --> 00:09:10.192
ပြီးတော့ အဲဒီအိမ်မှာပဲ နေခဲ့ကြတာက

00:09:10.581 --> 00:09:12.025
နှစ်၄၀ကြာတိုင်အောင်ပါ

00:09:12.339 --> 00:09:14.019
ခုထိလည်း သူတို့နေတုန်းပဲ

NOTE Paragraph

00:09:14.427 --> 00:09:17.799
ဒါပေမဲ့ အမေရိကန်မှာ ဩချရလောက်တဲ့
အဖြစ်အပျက်တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့တယ်

00:09:17.823 --> 00:09:19.343
လွန်ခဲ့တဲ့နှစ် နှစ်ဆယ်ခန့်ကပါ

00:09:19.811 --> 00:09:21.200
လွန်ခဲ့တဲ့နှစ် နှစ်ဆယ်ခန့်က

00:09:21.224 --> 00:09:24.787
တစ်ညမှာ သူတို့ လူမဲအိမ်နီးချင်းတွေ
ဝန်းရံပြီး အိပ်ရာဝင်ခဲ့တယ်

00:09:24.811 --> 00:09:26.748
နောက်နေ့မနက် နိုးလာတော့ အိမ်နီးချင်းတွေက

00:09:26.772 --> 00:09:28.336
လူဖြူတွေဖြစ်နေရောလေ

NOTE Paragraph

00:09:28.360 --> 00:09:30.276
(ရယ်သံ)

NOTE Paragraph

00:09:30.300 --> 00:09:32.839
ဒီလိုပြောင်းလဲလိုက်မှုရဲ့ အကျိုးဆက်က

00:09:32.863 --> 00:09:35.512
အိမ်နီးချင်းတွေအကုန် ထူးထူးဆန်းဆန်း 
ပျောက်သွားရုံတင်မက

00:09:36.823 --> 00:09:38.798
သူတို့အိမ်ရဲ့တန်ဖိုးက

00:09:40.270 --> 00:09:41.638
မိုးထိ မြင့်တက်သွားတယ်

00:09:42.466 --> 00:09:45.760
ဒါကြောင့် သူတို့ဒေါ်လာ 
၅၅,၀၀၀ နဲ့ ဝယ်ခဲ့တဲ့အိမ်က

00:09:45.784 --> 00:09:48.490
စကားမစပ် အတိုး 
၂၅ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ဝယ်ခဲ့တာနော်

00:09:48.514 --> 00:09:53.848
အဲဒီအိမ်က သူတို့ဝယ်ထားတဲ့ဈေးရဲ့ 
အဆ ၃၀ ထိ တက်သွားတယ်

00:09:54.285 --> 00:09:55.458
အဆသုံးဆယ်

00:09:55.482 --> 00:09:56.642
တွက်ကြည့်ရအောင်

00:09:56.666 --> 00:09:58.689
၅၅,၀၀၀ ကို ၃၀ နဲ့မြှောက်
သုညတွေထည့်လိုက်

00:09:58.713 --> 00:10:00.212
ပိုက်ဆံတွေ အများကြီးနော်

NOTE Paragraph

00:10:00.236 --> 00:10:02.283
(ရယ်သံ)

NOTE Paragraph

00:10:02.815 --> 00:10:04.863
ဒီတော့ ဆိုလိုတာက

00:10:04.887 --> 00:10:07.299
သူတို့ရဲ့ တစ်ခုတည်းသော ပိုင်ဆိုင်မှု

00:10:07.323 --> 00:10:12.189
ကျွန်တော်နဲ့ကျွန်တော့်အစ်ကိုကို
လွှဲပေးရမဲ့အချိန်ပဲ

00:10:12.213 --> 00:10:16.783
ဒီလိုမျိုးဖြစ်တာကျွန်တော့
မိသားစုသမိုင်းမှာ ပထမဆုံးအကြိမ်ပဲ

00:10:16.807 --> 00:10:20.562
ကျွန်ပြုခံရခြင်းတွေ ပြီးဆုံးပြီး 
နှစ်ပေါင်း ၁၅၀ကျော်အကြာမှာ

00:10:20.586 --> 00:10:24.610
ကျွန်တော့်မိသားစုမှာ သူ့တို့စည်းစိမ်ကို
ကိုလွှဲပြောင်းပေးနိုင်တဲ့ အခါရောက်လာတာပဲ

00:10:25.745 --> 00:10:28.570
မလွှဲပြောင်းနိုင်တာက မိသားစုဝင်တွေ
မစုဆောင်းခဲ့လို့ မဟုတ်

00:10:28.594 --> 00:10:29.958
အလုပ်မကြိုးစားခဲ့လို့ မဟုတ်

00:10:29.982 --> 00:10:31.886
ပညာမကြိုးစားခဲ့လို့ မဟုတ်ဘူး

00:10:32.553 --> 00:10:35.612
ကြမ်းတမ်းခက်ခဲတဲ့ သမိုင်းကြောင့်မို့လို့ပါ

NOTE Paragraph

00:10:36.506 --> 00:10:38.467
ကျွန်တော်အတိတ်အကြောင်း စဉ်းစားတဲ့အခါ

00:10:38.491 --> 00:10:41.426
သမိုင်းကို မမှတ်မိတာကို ဂရုမစိုက်ဘူး

00:10:41.450 --> 00:10:45.654
ကျွန်တော်တို့မမှတ်မိရင် ဒီအထဲမှာတဝဲလည်လည်
ဖြစ်နေတာကို ဂရုမစိုက်ဘူး

00:10:46.242 --> 00:10:50.329
ကျွန်တော်ဂရုစိုက်တာ ကျွန်တော်ကြောက်တာက
ကျွန်တော်တို့ အတိတ်ကိုမမှတ်မိဘူးဆိုရင်

00:10:50.353 --> 00:10:52.559
အဲဒါကို ဆက်လုပ်ကြမှာကိုပဲ

00:10:53.186 --> 00:10:55.537
မညီမျှမှုတွေ တရားမျှတမှုတွေကို ဖြစ်စေတဲ့

00:10:55.561 --> 00:11:00.119
အရာတွေကို ဆက်လုပ်ကြလိမ့်မိမယ်

00:11:00.767 --> 00:11:02.514
ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ လုပ်ရမှာက

00:11:02.538 --> 00:11:08.656
ကြမ်းတမ်းခက်ခဲတဲ့သမိုင်း ဆက်ဖြစ်မှာကို
တာဆီးရမယ်

NOTE Paragraph

00:11:09.211 --> 00:11:13.225
ဒါကို ကျွန်တော်တို့ အမှန်တရားကို 
ရှာဖွေရင်းနဲ့ လုပ်ရမယ်

00:11:13.868 --> 00:11:16.725
ကြမ်းတမ်းခက်ခဲတဲ့သမိုင်းကို တိုက်ရိုက်
ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရင်း

00:11:16.749 --> 00:11:21.265
တစ်ကမ္ဘာလုံးအတွက် ကြမ်းတမ်းတဲ့သမိုင်းရဲ့
အကျိုးဆက်တွေကို သေချာကြည့်ရင်းနဲ့

00:11:22.032 --> 00:11:25.008
အမှန်တရားကို ပြောရင်းနဲ့ ကျွန်တော်တို့ 
အဲဒါကို လုပ်နိုင်တယ်

00:11:25.548 --> 00:11:29.167
ဆရာတွေက သူတို့ကျောင်းသားတွေကို 
ကြမ်းတမ်းခဲ့တဲ့ သမိုင်းတွေအကြောင်း သင်မယ်

00:11:29.191 --> 00:11:34.018
အခြားလုပ်ဖို့ရှိတာကတော့ ပညာရေး
မသမာမှုတွေကို ဝန်ခံခိုင်းဖို့ပဲ

00:11:34.549 --> 00:11:37.232
မိဘတွေက ကလေးတွေကို အမှန်ပြောပြရမယ်

00:11:37.256 --> 00:11:38.908
အဲဒါမှ ကျွန်တော်တို့အကုန်လုံးက

00:11:38.932 --> 00:11:41.986
တစ်နိုင်ငံတည်းသားတွေဆိုတာ သူတို့နားလည်မှာ

00:11:42.653 --> 00:11:46.875
နောက်ဆုံးလုပ်ရမှာက ကျွန်တော်တို့
အမှန်တရားကို လက်ခံကျင့်သုံးရမယ်

00:11:47.590 --> 00:11:49.844
တစ်ယောက်ချင်းစီ ပြီးတော့ စုပေါင်းပြီးတော့

00:11:49.868 --> 00:11:51.622
လူထုအလယ်မှာရော တစ်ယောက်တည်းနေရင်ရော

00:11:51.646 --> 00:11:54.744
နည်းလမ်းနည်းနည်းနဲ့ဖြစ်စေ၊ 
နည်းလမ်းမျိုးစုံသုံးပြီး ဖြစ်စေ

00:11:54.768 --> 00:11:59.721
ကမ္ဘာကြီးရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကိုပဲ 
ဖြစ်ဖြစ် တရားမျှတမှုရရှိစေမယ့် အရာတွေကို

00:11:59.745 --> 00:12:00.966
ကျွန်တော်တို့ လုပ်ရမယ်

00:12:00.990 --> 00:12:03.933
ဘာမှမလုပ်ဘဲနေတယ်ဆိုတာက မညီမျှမှုတွေမှာ

00:12:04.989 --> 00:12:06.139
ပါဝင် ကျူးလွန်တာပါ

NOTE Paragraph

00:12:07.046 --> 00:12:09.990
သမိုင်းက ကျွန်တော်တို့ကို သတိပေးတယ်

00:12:10.014 --> 00:12:12.331
နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ အနေနဲ့ ကျွန်တော်တို့က

00:12:12.355 --> 00:12:16.521
James Madison တို့လို့ နိုင်ငံရေး
အင်အားကြီးတဲ့လူတွေအပေါ်

00:12:16.545 --> 00:12:18.065
မှီခိုရတယ်

00:12:18.752 --> 00:12:24.506
ဒါပေမဲ့ ကြမ်းတမ်းခက်ခဲတဲ့သမိုင်းက 
ကျွန်တော်တို့သည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအနေနဲ့

00:12:24.530 --> 00:12:30.480
ကျွန်ပြုခံရတဲ့ အာဖရိကန်အမေရိကန်ဖွားကလေးတွေ
အပေါ်မှာမှီခိုနေရတယ်ဆိုတာကို သတိပေးနေတယ်

00:12:31.314 --> 00:12:34.759
လူမည်းအမျိုးသားလေးတွေ 
လူမည်းအမျိုးသမီးလေးတွေ

00:12:34.783 --> 00:12:38.862
သူတို့ရဲ့လက်ဗလာနဲ့ အုတ်ခဲတွေလုပ်ခဲ့ပြီး

00:12:38.886 --> 00:12:42.906
ဒီနိုင်ငံရဲ့ အုတ်မြစ်အဖြစ် 
တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြတယ်

00:12:43.509 --> 00:12:49.462
ကျွန်တော်တို့က တရားမျှတမှုရှိတဲ့ 
လူမှုပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခု တကယ်ဖန်တီးချင်ရင်

00:12:49.486 --> 00:12:53.027
အဲဒါကို ကျွန်တော်တို့ မှတ်မိနေရမယ်

00:12:53.051 --> 00:12:56.198
သူတို့ကိုလည်း ကျွန်တော်တို့
မှတ်ထားရမယ်

NOTE Paragraph

00:12:56.895 --> 00:12:58.046
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်

NOTE Paragraph

00:12:58.070 --> 00:13:04.809
(လက်ခုပ်သံ)

NOTE Paragraph

00:13:00.950 --> 00:13:04.950
(လက်ခုပ်သံ)