0:00:00.560,0:00:03.719
तुम्ही कधी ऐकले आहे[br]स्तनपान हे विनामूल्य असते?

0:00:05.266,0:00:06.416
(हशा )

0:00:06.440,0:00:08.656
गम्मत आहे,

0:00:08.680,0:00:13.760
स्त्रीची उर्जा आणि तिने दिलेला वेळ याचा[br]विचार केल्यास ते खचितच विनामूल्य नाही.

0:00:15.120,0:00:19.696
कोणतीही आई सांगेल किती उर्जा व वेळ लागतो

0:00:19.720,0:00:21.656
तिला द्रवरुपात जायला

0:00:21.680,0:00:24.216
व त्यात विरघळून जायला.

0:00:24.240,0:00:25.816
(हशा)

0:00:25.840,0:00:28.720
जेव्हा ती आपल्या बछड्याला दूध पाजते.

0:00:29.120,0:00:31.336
(हशा )

0:00:31.360,0:00:33.680
सस्तन प्राणी चोखतात[br]याचं कारण म्हणजे आईचं दूध.

0:00:35.400,0:00:37.296
अरिझोना राज्यातील विद्यापीठात,

0:00:37.320,0:00:39.256
स्तनपानाचा अभ्यास करणाऱ्या प्रयोगशाळेत

0:00:39.280,0:00:42.056
मी आईच्या दुधातील घटक मिळविले.

0:00:42.080,0:00:45.056
त्याची जटिलता जाणण्यासाठी.

0:00:45.080,0:00:47.480
तसेच ती बालकाची वाढ [br]कशी करते हे शिकण्यासाठी.

0:00:48.720,0:00:51.080
जी सर्वात मोलाची आहे.

0:00:51.800,0:00:56.920
आपण आई व बाळासाठी फार काही करीत नाही.

0:00:57.720,0:00:59.896
आणि जेव्हा आपण आई व बाळाबाबत आपले [br]कर्तव्य पार पाडीत नाही ,

0:00:59.920,0:01:03.280
तेव्हा आपण इतरांबाबत असेच करतो.

0:01:04.080,0:01:07.256
पती ,वडील. मावशी, बाबतही

0:01:07.280,0:01:11.360
तसेच रक्ताच्या नात्यातील[br]व मित्राबाबत असेच वागत असतो.

0:01:12.480,0:01:17.216
साध्या घोषणा व समाधान आपण टाळले पाहिजे.

0:01:17.240,0:01:18.960
त्यामागील अर्थ ध्यानी घेतला पाहिजे.

0:01:20.200,0:01:21.776
मी सुदैवी होते.

0:01:21.800,0:01:25.456
याचा मूळ अर्थ व गाभा जाणण्यास

0:01:25.480,0:01:27.520
माझी जेव्हा मुलाखत घेतली [br]एका पत्रकर्तीने

0:01:28.560,0:01:29.856
जेव्हा तिने प्रश्न केला,

0:01:29.880,0:01:33.160
"आईने बाळाला किती काळ अंगावरचे [br]दूध द्यावे ?"

0:01:36.040,0:01:39.920
तिच्या प्रश्नाने मी हबकलेच.

0:01:40.640,0:01:44.960
मी कधी कोणा महिलेला सांगणार नाही [br]तिने तिच्या शरीराबाबत काय करावे.

0:01:46.800,0:01:48.576
आईच्या दुधावर बाळ वाढत असते झपाट्याने

0:01:48.600,0:01:53.256
आईचे दूध त्यांना अन्न .औषध

0:01:53.280,0:01:54.496
असण्याचा संकेत देत असते .

0:01:54.520,0:01:56.456
ते पूर्णान्न असते.

0:01:56.480,0:01:59.056
त्यांच्या शरीराच्या वाढीकरिता[br]ते आवश्यक घटक पुरवते.

0:01:59.080,0:02:00.456
मेंदूचा विकास करते.

0:02:00.480,0:02:02.640
सर्व शारीरिक क्रियेसाठी ते इंधन असते.

0:02:03.360,0:02:05.776
आईच्या दुधावर जीवाणूही जगतात.

0:02:05.800,0:02:08.240
जे बाळाच्या आतड्यात असतात.

0:02:08.840,0:02:10.536
आई आपल्यासाठी व बाळासाठी खात नाही

0:02:10.560,0:02:12.720
तर ती लक्षावधी सूक्ष्म जीवांना जगविते .

0:02:14.560,0:02:18.000
आईचे दूध रोगप्रतिकारशक्ती वाढविते.

0:02:19.000,0:02:24.000
अनेक हार्मोन्स देते, जे बाळाच्या शरीराला [br]वेळोवेळी संकेत देतात.

0:02:24.800,0:02:26.296
पण अलीकडच्या काळात ,

0:02:26.320,0:02:28.456
आपण दुधाबद्ल वेगळा विचार करू लागलो आहे.

0:02:28.480,0:02:31.456
आपण आपला साधा दृष्टीकोन बदलला

0:02:31.480,0:02:36.616
आपण .जंतू विरहित घुसळलेले

0:02:36.640,0:02:39.600
सुगंधी पावडर स्वरुपातील चवदार बंद [br]डब्यातील दूध वापरू लागलो

0:02:40.680,0:02:42.856
आईचे स्तनपान आपण थांबविले आहे .

0:02:42.880,0:02:44.920
नको त्या बाबीकडे आपले लक्ष देत आहोत.

0:02:46.560,0:02:48.296
राष्ट्रीय आरोग्य संस्था

0:02:48.320,0:02:49.936
जी वाशिंग्टन येथे आहे

0:02:49.960,0:02:51.800
व जी औषधांची लायब्ररी आहे

0:02:52.520,0:02:55.256
ज्यात २५ दशलक्ष लेख आहेत

0:02:55.280,0:02:59.520
त्यात आहे जैविक - जीव वैद्यकीय [br]मेंदू विज्ञान .

0:03:00.080,0:03:03.456
एक परवलीचा शब्द लिहून[br]आपण त्यातील माहिती शोधू शकतो.

0:03:03.480,0:03:04.736
आपण जेव्हा असे करतो,[br]

0:03:04.760,0:03:07.840
तेव्हा आपल्याला लाखो लेख मिळतात [br]गर्भ धारणेवर.

0:03:08.640,0:03:12.000
पण त्यात स्तनपानावर खूप कमी माहिती असते.

0:03:12.840,0:03:16.840
आपण जेव्हा ती माहिती चाळतो

0:03:17.480,0:03:21.976
तेव्हा आपल्याला कळते आपल्याला कॉफी, [br]वाईन, व टोमाटो बद्ल अधिक माहिती आहे .

0:03:22.000,0:03:23.200
(हशा)

0:03:24.520,0:03:28.216
त्यापेक्षा आपल्याला लैंगिक शैथिल्याबद्दल [br]दुप्पट माहिती आहे.

0:03:28.240,0:03:29.760
(हशा)

0:03:32.240,0:03:34.816
मी असे म्हणत नाही की याची माहिती नसावी ..

0:03:34.840,0:03:37.536
आपल्याला हे सर्व माहित पाहिजे

0:03:37.560,0:03:39.896
पण आपल्याला फारच कमी माहिती असते.

0:03:39.920,0:03:41.696
(हशा )

0:03:41.720,0:03:43.016
स्तनपानाबद्दल.

0:03:43.040,0:03:45.816
नवजात सस्तन प्राण्याचे[br]पहिले द्रवरुप अन्न

0:03:45.840,0:03:47.200
आपल्याला त्याचा राग वाटेल

0:03:47.960,0:03:52.456
दहातील नऊ महिलांना एक तरी मूल असते

0:03:52.480,0:03:56.936
म्हणजे वर्षात 130 दशलक्ष बाले जन्मतात .

0:03:56.960,0:04:00.080
या आयांना व बाळांसाठी ही आमची [br]शास्त्रीय माहिती मोलाची आहे..

0:04:01.080,0:04:04.736
अलीकडचे संशोधन सांगते आईचे दूध [br]शरीराची केवळ वाढच करीत नाही, तर

0:04:04.760,0:04:08.000
ते वर्तणूक व चेतासंस्थेचा विकासही करते.

0:04:08.800,0:04:11.816
२००५ मध्ये झालेल्या संशोधनात

0:04:11.840,0:04:14.816
आईचे दूध आणि बाळाची लाळ

0:04:14.840,0:04:16.896
प्रामुख्याने बाळाची लाळ ..

0:04:16.920,0:04:20.736
याची रासायनिक प्रक्रिया होऊन [br]हायड्रोजन पेरोक्साइड बनते.

0:04:20.760,0:04:22.520
जे स्टॅफिलो व सालमोनेला[br]जीवाणू मारतात.

0:04:23.880,0:04:26.056
मानव व सस्तन प्राण्यांच्या अभ्यासावरून

0:04:26.080,0:04:29.496
आपण आता जाणू लागलो आहोत [br]जेव्हा दुधाची जैविक निर्मिती

0:04:29.520,0:04:32.640
आईकडून खास तिच्या मुलांसाठी होते, [br]तेव्हा ती एकमेव असते.

0:04:33.560,0:04:37.176
आपण जेव्हा बालक शुश्रुषा घरात [br]दुग्धदानातून आलेले दूध वापरतो,

0:04:37.200,0:04:39.176
किंवा दुकानातल्या डब्यांतले दूध वापरतो

0:04:39.200,0:04:41.520
तेव्हा ते सरसकट सर्व बाळांसाठी[br]बनवलेले असते.

0:04:41.960,0:04:46.216
आपण विचार करीत नाही मुले व मुली [br]यांचा वाढीचा वेग भिन्न असतो.

0:04:46.240,0:04:47.456
विकासही भिन्न असतो

0:04:47.480,0:04:49.200
दूध हे त्याचे कारण असावे.

0:04:50.200,0:04:52.136
आता हा विचार मातांपर्यंत पोहोचला आहे.

0:04:52.160,0:04:55.576
बहुतेक आया स्तनपानानेच बाळाचे [br]संवर्धन करतात.

0:04:55.600,0:04:58.440
पण त्यातील अनेक आपले [br]ध्येय साध्य करू शकत नाहीत.

0:04:59.520,0:05:01.616
हे काही त्यांचे अपयश नाही.

0:05:01.640,0:05:03.080
आपले आहे.

0:05:03.760,0:05:08.336
स्थूलता , ग्रंथी स्त्राव यातील समस्या

0:05:08.360,0:05:09.976
सीझर आणि वेळेआधी जन्म

0:05:10.000,0:05:12.600
या गोष्टी जैविक दुधाची [br]गुणवत्ता बाधित करतात.

0:05:13.280,0:05:17.000
अनेक महिलांना याचे वैद्यकीय ज्ञान नसते.

0:05:17.520,0:05:18.896
पंचवीस वर्षापूर्वी .

0:05:18.920,0:05:22.776
जागतिक आरोग्य संघटना व युनिसेफ [br]यांनी नियमावली घालून दिली.

0:05:22.800,0:05:25.376
बाळांसाठी उत्तम म्हणवू इच्छिणाऱ्या [br]इस्पितळांनी

0:05:25.400,0:05:29.216
आई व बाळ यांच्या निकटतेवर,आणि

0:05:29.240,0:05:30.560
स्तनपानावर माहिती द्यावी .

0:05:31.480,0:05:34.856
आज अमेरिकेत पाचातील एक मूल

0:05:34.880,0:05:37.040
अशा इस्पितळात जन्म घेते.

0:05:39.200,0:05:40.456
ही समस्या आहे, कारण

0:05:40.480,0:05:43.336
आईला अनेक आरोग्याच्या समस्या असू शकतात.

0:05:43.360,0:05:47.416
काही मिनिटांसाठी, तासांसाठी [br]वा अनेक दिवसांसाठी

0:05:47.440,0:05:49.936
त्यांना झगडावे लागते.

0:05:49.960,0:05:51.176
वेदनेसहित

0:05:51.200,0:05:52.416
आईला दूध येत नाही

0:05:52.440,0:05:53.920
दुधाबाबत चुकीची धारणा असते .

0:05:55.000,0:05:59.496
अशा आयांना या इस्पितळात तेथील [br]कर्मचाऱ्यांनी माहिती दिली पाहिजे.

0:05:59.520,0:06:01.720
ही प्रक्रिया त्यांना माहित करून द्यावी

0:06:02.480,0:06:06.000
अशा लढा देणाऱ्या महिला [br]माझ्याशी संपर्क करतात

0:06:06.880,0:06:09.280
रडवेल्या आवाजात सांगतात

0:06:11.400,0:06:12.600
"मला दूध येत नाही "

0:06:13.240,0:06:15.896
मला स्तनपान नैसर्गिकरित्या सहज [br]देता आलं पाहिजे, ना?

0:06:15.920,0:06:17.160
"मग का असे होते ?'

0:06:18.240,0:06:21.080
एखादी गोष्ट उत्क्रांती नियमानुसार [br]पुरातनकालीन असली,

0:06:21.840,0:06:24.800
तरी ती सोपी असेल, किंवा [br]सहज करता येईल असं नव्हे.

0:06:25.560,0:06:28.216
असं दुसरं काय तुम्हाला माहीत आहे?

0:06:28.240,0:06:30.520
(हशा)

0:06:32.200,0:06:33.496
सेक्स

0:06:33.520,0:06:36.456
पहिल्या क्षणापासून कोणी त्यात तरबेज नसतं.

0:06:36.480,0:06:38.640
(हशा )

0:06:39.480,0:06:44.016
इस्पितळे अधिक गुणवत्तापूर्ण होतील

0:06:44.040,0:06:46.056
जर त्यांनी असे शिक्षण दिले

0:06:46.080,0:06:49.200
आणि उत्तेजन दिले स्तनपानास

0:06:49.840,0:06:52.056
हे सतत शिक्षण देण्यासाठी

0:06:52.080,0:06:54.216
नवनवे संशोधन त्यांना माहित करून द्यावे.

0:06:54.240,0:06:57.736
जीव विज्ञानात व सामाजिक विज्ञानात

0:06:57.760,0:06:59.456
आपल्याला माहित असणे आवश्यक आहे

0:06:59.480,0:07:00.760
अनेकदा

0:07:01.640,0:07:05.056
ऐतिहासिक दुर्घटना गैरसमज

0:07:05.080,0:07:08.600
आई व बाळात दरी निर्माण करते.

0:07:09.680,0:07:11.280
शरीर हे नीती निर्धार करते.

0:07:12.760,0:07:16.456
स्तनपाना विषयी आपण जागरूक असणे

0:07:16.480,0:07:18.360
पुरेसे नाही

0:07:19.120,0:07:22.096
आई जेव्हा कामावरून घरी येते,

0:07:22.120,0:07:27.136
काही देशात अमेरिकेसारख्या [br]संगोपन रजा मिळत नाही

0:07:27.160,0:07:31.320
काही काळातच त्यांना बाळंतपणा नंतर [br]कामावर रुजू व्हावे लागते.

0:07:32.400,0:07:35.736
मग आपण बाळ व आई यांची कशी काळजी घेऊ

0:07:35.760,0:07:39.096
केवळ संदेश देऊन उपयोग नाही होणार

0:07:39.120,0:07:41.896
त्यासाठी आस्थापनांचे सहकार्य आवश्यक आहे.

0:07:41.920,0:07:44.576
आई बाळाच्या या ममतेच्या [br]बंधास मदत केली पाहिजे

0:07:44.600,0:07:46.040
स्तनपानास उत्तेजन दिले पाहिजे

0:07:46.680,0:07:48.680
पण याचे उत्तर मिळाले आपण हे करीत नाही

0:07:51.000,0:07:53.456
मी कायदे करणाऱ्यांशी बोलत आहे

0:07:53.480,0:07:55.416
आणि मतदारांशीही त्यांना निवडणाऱ्या.

0:07:55.440,0:08:00.136
मी चर्चा करीत आहे नोकऱ्या देणाऱ्यांशी [br]सहायभूत संघटनाशी

0:08:00.160,0:08:02.320
कामगार व भागधारकांशी

0:08:03.360,0:08:07.296
आपल्या सर्वांच्या सार्वजनिक आरोग्याविषयी [br]अपेक्षा आहेत मागणी आहे

0:08:07.320,0:08:10.280
हे सर्व साध्य करण्यासाठी[br]आपण काम केले पाहिजे.

0:08:11.200,0:08:14.280
स्तनपान हे मानवी आरोग्याचा[br]विकास करणारे आहे.

0:08:15.000,0:08:19.016
बालक शुश्रुषा घरात जेव्हा मूल जन्मते [br]अकाली व आजारी स्थितीत

0:08:19.040,0:08:22.760
तेव्हा जैविक घटक असलेले दूध महत्वाचे आहे.

0:08:23.360,0:08:24.776
असे पर्यावरण

0:08:24.800,0:08:28.016
जेथे संसर्गजन्य आजार आहेत

0:08:28.040,0:08:30.496
तेथे तर स्तनपान हे अनमोल सं रक्षण आहे.

0:08:30.520,0:08:34.135
वादळ भूकंप अश्या आपत्तीत

0:08:34.159,0:08:35.655
किंवा विजेचा अभाव

0:08:35.679,0:08:37.655
अथवा पिण्यायोग्य पाण्याचा अभाव

0:08:37.679,0:08:40.480
असेल तेव्हा तर हे लाख मोलाचे आहे .

0:08:42.360,0:08:45.056
मानवी आपत्तीच्या संदर्भात

0:08:45.080,0:08:47.280
जे सिरियात घडले आईची ताटातूट युद्धात

0:08:48.240,0:08:53.760
अशा वेळी दुधाचे काही थेंब [br]जीवन देऊन जागतिक आव्हान पेलतात

0:08:55.480,0:09:00.216
केवळ आईला स्तनपानाचे महत्व सांगून[br]उपयोगी नाही तर

0:09:00.240,0:09:01.760
त्यासाठी नीती निर्माण व्हावी.

0:09:02.080,0:09:05.176
यासाठी स्तनपानाचे महत्त्व [br]सर्वांनी जाणले पाहिजे

0:09:05.200,0:09:07.976
जेणे करून आपण अधिक चांगले [br]तयार दूध बाळांसाठी देऊ शकू,

0:09:08.000,0:09:11.800
अशा आयांना ज्या बाळाला [br]स्तनपान देऊ शकत नाहीत.

0:09:12.440,0:09:14.256
आपण अधिक चांगल्या रीतीने

0:09:14.280,0:09:17.576
माता अनुसरत असलेल्या विविध प्रकारच्या [br]बाल संगोपनाला सहाय्य करू शकू.

0:09:17.600,0:09:19.320
भिन्न प्रकारे.

0:09:20.680,0:09:22.536
जगभरातील महिला लढा देत आहेत

0:09:22.560,0:09:26.216
सामाजिक आर्थिक बाबतीत समता मिळवण्यासाठी.

0:09:26.240,0:09:28.776
आपण आईपणाची नवी व्याख्या केली पाहिजे.

0:09:28.800,0:09:34.016
महिलांचं अस्तित्व फक्त [br]आईपणाभोवती केंद्रित नसून,

0:09:34.040,0:09:38.520
आईपणा ही, महिलांना अनन्यसाधारण ठरवणाऱ्या [br]अनेक गोष्टींपैकी एक आहे.

0:09:39.080,0:09:40.280
ती वेळ येऊन ठेपली आहे.

0:09:41.040,0:09:46.443
(टाळ्या)