0:00:01.973,0:00:06.535
Многумина знаат за аутизам.

0:00:07.570,0:00:09.890
На пример, некои мислат дека

0:00:09.914,0:00:14.440
аутистичните луѓе се мажи со светол тен

0:00:14.464,0:00:16.519
кои зборуваат со монотон глас

0:00:16.543,0:00:20.130
и постојано продолжуваат со истата тема.

0:00:21.258,0:00:26.252
Некои мислат дека аутистичните луѓе [br]не разликуваат добро и лошо,

0:00:26.276,0:00:27.808
губат внимание

0:00:27.832,0:00:31.832
и обично кажуваат погрешни[br]нешта во погрешно време.

0:00:31.856,0:00:36.354
Некои мислат дека аутистичните [br]луѓе се асоцијални

0:00:36.378,0:00:38.417
и немаат смисла за хумор и емпатија.

0:00:39.679,0:00:43.060
Ако се сложувате со ова што го реков,

0:00:43.084,0:00:44.498
жал ми е што ќе ви речам,

0:00:44.522,0:00:48.307
но ја немате вистинската[br]слика за аутизмот.

0:00:48.934,0:00:50.084
Како знам?

0:00:50.744,0:00:53.593
Бидејќи јас имам аутизам.

0:00:54.323,0:00:59.437
Имам свои опсесии [br]со нешта како електроника

0:00:59.461,0:01:01.736
и јавен превоз,

0:01:01.760,0:01:04.188
но тоа не ме дефинира.

0:01:04.553,0:01:08.378
Секој од нас е различен [br]и единствен на свој начин.

0:01:09.252,0:01:12.839
Сепак, нема многу информации

0:01:12.863,0:01:16.069
за тоа како изгледа аутизмот,

0:01:16.093,0:01:19.458
па луѓето често користат[br]стереотипи.

0:01:19.831,0:01:22.231
Ова најчесто го гледаме во медиумите.

0:01:22.712,0:01:26.744
Најчестите стереотипи [br]прикажани на медиумите

0:01:26.768,0:01:28.910
се асоцијално однесување

0:01:28.934,0:01:30.633
и недостиг на емпатија,

0:01:30.657,0:01:33.164
па дури и бидувањето супер генијален.

0:01:35.687,0:01:40.503
Непознавањето на аутизмот [br]не застанува тука.

0:01:40.527,0:01:44.125
Знаете дека некои луѓе се обидуваат [br]да најдат лек за аутизам?

0:01:44.149,0:01:46.752
Бидејќи на тоа гледаат [br]како нешто негативно,

0:01:46.776,0:01:48.291
како болест.

0:01:48.950,0:01:51.410
Многумина се спротивставуваат на таа идеја

0:01:51.434,0:01:55.990
и што се однесува на нас, [br]ние сметаме дека аутизмот не е болест.

0:01:56.014,0:02:00.188
Тоа е само еден поинаков начин [br]на размислување и поглед кон светот.

0:02:00.679,0:02:04.188
Нашиот ум функционира поинаку [br]од умот на другите луѓе.

0:02:04.577,0:02:07.926
Како да споредувате ИксБокс и Плејстејшн.

0:02:07.950,0:02:11.490
И двете се моќни конзоли оспособени [br]за различни програмирања.

0:02:12.292,0:02:16.188
Но, ако ја ставите вашата ИксБокс [br]игра на Плејстејшн,

0:02:16.212,0:02:20.521
нема да функционира бидејќи Плејстејшн [br]работи на друг принцип.

0:02:25.199,0:02:26.588
Кога погледнувам во огледало,

0:02:26.612,0:02:28.706
гледам некој кој размислува поинаку.

0:02:28.730,0:02:30.603
Ах, истотака гледам и убава коса.

0:02:30.627,0:02:32.665
(смеа)

0:02:32.689,0:02:39.313
(аплауз)

0:02:39.337,0:02:41.448
Но, прашањето е:

0:02:41.472,0:02:44.805
дали навистина имам болест[br]ако само размислувам поинаку?

0:02:48.387,0:02:53.061
Најголемиот проблем да се биде [br]аутистичен во денешниот свет

0:02:53.085,0:02:56.077
е тоа што светот не е изграден за нас.

0:02:56.101,0:02:59.652
Постојат многу нешта[br]што можат да не` вознемират.

0:03:00.478,0:03:02.057
На пример,

0:03:02.081,0:03:07.355
нешто што ме вознемирува[br]цело време е гласната бучава,

0:03:07.379,0:03:10.478
што значи никогаш не слушам [br]многу гласна музика

0:03:10.502,0:03:14.601
и не сум љубител на големи забави.

0:03:15.323,0:03:18.762
Но, некои други луѓе со аутизам [br]можат да се вознемират

0:03:18.786,0:03:22.260
од други нешта, како силна [br]светлина или остар мирис

0:03:22.284,0:03:24.307
или лепливи смеси

0:03:24.950,0:03:28.217
сите тие имаат потенцијал [br]да создадат вознемиреност.

0:03:28.847,0:03:34.299
Помислете на сите друштвени собири[br]на кои сте биле во минатото.

0:03:34.323,0:03:36.257
Имаше гласна музика?

0:03:36.807,0:03:39.394
Имаше силно осветлување?

0:03:39.800,0:03:44.236
Се чувствуваа различните мириси[br]на храна истовремено?

0:03:44.260,0:03:48.243
Разговараа многумина истовремено?

0:03:49.491,0:03:51.959
Овие состојби може не ве[br]вознемируваат вас,

0:03:51.983,0:03:54.855
но за некој со аутизам

0:03:54.879,0:03:56.946
тие се навистина вознемирувачки.

0:03:57.522,0:04:03.156
Во такви ситуации ние правиме [br]така наречена автостимулација,

0:04:03.180,0:04:06.230
нешто налик на повторливи [br]движења или звуци

0:04:06.254,0:04:11.822
или друг вид на гестикулација која [br]не секогаш изгледа нормално.

0:04:12.853,0:04:15.242
Некои луѓе мавтаат со рацете

0:04:15.266,0:04:18.860
или испуштаат звуци или се вртат.

0:04:20.361,0:04:23.479
Да, во основа, тоа е нашиот [br]начин да се исклучиме.

0:04:24.559,0:04:27.432
Честопати ни е потребно [br]да се самостимулираме.

0:04:27.893,0:04:31.043
Но, честопати го исмеваат тоа

0:04:31.067,0:04:32.934
и мораме да го криеме.

0:04:33.900,0:04:37.881
Кога сме приморани да ги криеме [br]аутистичните карактеристики,

0:04:37.905,0:04:39.239
тоа се нарекува маскирање.

0:04:41.460,0:04:44.491
Некои луѓе се маскираат подобро од други.

0:04:44.501,0:04:50.986
Некогаш толку добро се маскирам [br]што не се забележува дека имам аутизам

0:04:50.986,0:04:54.706
додека не се разоткријам.

0:04:56.320,0:04:59.620
Но, на крајот од денот [br]навистина е стресно.

0:04:59.644,0:05:02.882
Дури и пишувањето [br]на домашната работа навечер

0:05:02.906,0:05:04.771
станува многу заморно.

0:05:05.839,0:05:07.902
Некои луѓе мислат,

0:05:09.347,0:05:11.434
поради нашата способност да се маскираме,

0:05:11.458,0:05:13.592
дека тоа е лекот за аутизам.

0:05:13.991,0:05:16.721
Меѓутоа, тоа само нè прави да се срамиме

0:05:16.745,0:05:19.038
да ја покажеме нашата вистинска личност.

0:05:23.839,0:05:28.950
Друг стереотип кој се поистоветува [br]со аутизам

0:05:28.974,0:05:31.441
е дека аутистичните луѓе немаат емпатија.

0:05:32.458,0:05:34.497
Повторно, ова не е точно.

0:05:35.124,0:05:37.258
Јас всушност имам многу емпатија.

0:05:37.601,0:05:40.201
Само не умеам тоа да го покажам.

0:05:40.997,0:05:43.152
Кога некој пријател се обидува да ми каже

0:05:43.176,0:05:45.843
за тешкотиите низ кои минува,

0:05:45.867,0:05:48.914
честопати не знам како да[br]го изразам мојот одговор.

0:05:49.271,0:05:51.597
Затоа не покажувам толку емпатија

0:05:51.621,0:05:54.080
како моите не-аутистични пријатели.

0:05:57.250,0:06:01.324
Емоционалното изразување, [br]без разлика во кој обем,

0:06:01.348,0:06:03.190
претставува тешкотија за мене.

0:06:03.671,0:06:06.403
Тоа е затоа што горам од внатре

0:06:06.427,0:06:10.442
од секоја емоција која другите [br]ја чувствуваат цело време.

0:06:11.188,0:06:14.498
Иако, се разбира, не умеам [br]да ја изразам како другите.

0:06:14.522,0:06:19.052
Да речеме, на пример среќата,

0:06:19.076,0:06:22.354
излегува како голем [br]наплив на радосно збивтање,

0:06:22.378,0:06:25.814
мавтање со рацете [br]и гласно извикување „ухуууу“.

0:06:25.838,0:06:27.377
(смеа)

0:06:28.125,0:06:29.776
Додека вие само се смеете.

0:06:29.800,0:06:32.126
(смеа)

0:06:33.569,0:06:37.761
Без разлика дали добивам [br]прекрасен роденски подарок

0:06:37.785,0:06:43.111
или слушам трагична приказна на вестите,

0:06:43.135,0:06:47.895
јас навистина не умеам [br]да одговорам без наплив,

0:06:47.919,0:06:52.906
и затоа се маскирам за да [br]изгледам нормално.

0:06:53.990,0:06:56.855
Моите внатрешни чувства се неограничени,

0:06:56.879,0:07:01.136
но мојот ум ми дозволува да се изразувам [br]во крајности или никако.

0:07:03.804,0:07:05.836
Моите...

0:07:05.860,0:07:09.517
не сум умешен со моите емоции

0:07:09.541,0:07:12.569
и комуницирам на различен начин,

0:07:12.593,0:07:17.815
и поради тоа ја имам дијагнозата[br]Аутистичен спектар на нарушувања.

0:07:18.514,0:07:22.915
Дијагнозата ми помогна мене [br]и на моите блиски

0:07:22.939,0:07:26.447
да разбереме како функционира мојот ум.

0:07:27.511,0:07:28.925
Во светот,

0:07:28.949,0:07:31.564
приближно еден процент од населението

0:07:31.588,0:07:35.164
има дијагноза на [br]Аутистичен спектар на нарушувања.

0:07:35.188,0:07:36.988
Овој број е во пораст.

0:07:37.760,0:07:40.852
Но, сѐ уште сме во многу мал број.

0:07:41.217,0:07:44.876
Има многу луѓе кои не нè гледаат[br]како еднакви

0:07:44.900,0:07:46.209
со другите луѓе.

0:07:48.368,0:07:50.122
Ова е моето семејство.

0:07:50.784,0:07:53.580
Во моето семејство,

0:07:53.604,0:07:57.823
има уште една аутистична личност.

0:07:58.411,0:07:59.688
Мојата мајка.

0:07:59.712,0:08:03.348
Да, и возрасни жени [br]можат да бидат аутистични.

0:08:04.690,0:08:08.261
Тако ми и брат ми немаат аутизам.

0:08:08.912,0:08:13.212
Понекогаш ни е тешко да комуницираме

0:08:13.236,0:08:14.386
меѓусебе.

0:08:15.045,0:08:17.831
Понекогаш ќе речам, на пример,

0:08:17.855,0:08:20.826
„ Железничката во Торонто, нели?“

0:08:20.850,0:08:24.572
и мислам дека им помагам

0:08:24.596,0:08:27.683
да запаметат одредени аспекти.

0:08:27.707,0:08:32.617
Кога ќе се збунат, морам да им [br]објаснам што мислам.

0:08:34.284,0:08:37.807
Секогаш мораме да кажуваме нешта

0:08:37.831,0:08:41.413
на различни начини за да разберат сите.

0:08:42.419,0:08:43.862
Но, и покрај сево ова,

0:08:43.886,0:08:47.686
се сакаме еден со друг и [br]се почитуваме како еднакви.

0:08:48.188,0:08:50.545
Во книгата „НевроПлемиња“,

0:08:50.569,0:08:56.786
авторот С.Силберман вели дека [br]аутизмот и другите ментални состојби

0:08:56.810,0:08:59.730
треба да се сфатат како природни [br]и човечки,

0:08:59.754,0:09:02.609
како природен дел од човечкиот спектар,

0:09:02.633,0:09:04.577
а не како дефект.

0:09:04.601,0:09:07.910
Со ова целосно се согласувам.

0:09:08.903,0:09:13.450
Ако аутизмот се сфати како [br]дел од човечкиот спектар, тогаш светот

0:09:13.474,0:09:20.069
ќе може да се дизајнира за да биде[br]подобар за аутистичните луѓе.

0:09:20.728,0:09:23.450
Јас не се срамам од мојот аутизам.

0:09:24.188,0:09:27.188
Можеби не размислувам како вас,

0:09:27.212,0:09:28.887
може не се однесувам како вас,

0:09:28.911,0:09:32.124
но јас сум човек и не сум болен.

0:09:33.730,0:09:34.889
Ви благодарам!

0:09:34.913,0:09:39.008
(аплауз)