1
00:00:00,586 --> 00:00:02,649
Biraz strateji ve onun teknoloji ile

2
00:00:02,649 --> 00:00:06,823
ilişkisi hakkında konuşacağım.

3
00:00:06,823 --> 00:00:09,718
İş stratejisini, temelde ekonomik düşünceye ait

4
00:00:09,718 --> 00:00:11,681
daha ziyade soyut bir yapı

5
00:00:11,681 --> 00:00:13,396
olarak düşünmeye meyilliyiz,

6
00:00:13,396 --> 00:00:15,026
belki de biraz zamandan bağımsız.

7
00:00:15,026 --> 00:00:16,966
İş stratejisinin aslında her zaman

8
00:00:16,966 --> 00:00:19,521
teknolojiye dair varsayımlar

9
00:00:19,521 --> 00:00:21,940
üzerine kurulmuş olduğunu iddia edeceğim,

10
00:00:21,940 --> 00:00:23,913
bu varsayımların değiştiğini de

11
00:00:23,913 --> 00:00:26,630
ve aslında oldukça dramatik olarak değiştiklerini

12
00:00:26,630 --> 00:00:29,702
ve bu yüzden bizi harekete geçirenin iş stratejisi diye

13
00:00:29,702 --> 00:00:32,605
kastettiğimiz şeyden

14
00:00:32,605 --> 00:00:35,043
farklı bir kavram olduğunu.

15
00:00:35,043 --> 00:00:36,524
İzin verin, kısa bir

16
00:00:36,524 --> 00:00:39,294
tarihçe ile başlayayım.

17
00:00:39,294 --> 00:00:41,038
İş hayatında strateji fikri,

18
00:00:41,038 --> 00:00:44,338
kökenlerini iki entellektüel deve borçludur:

19
00:00:44,338 --> 00:00:46,472
BCG'nin kurucusu Bruce Henderson

20
00:00:46,472 --> 00:00:50,244
ve Harvard İşletme Okulu'nda profesör olan Michael Porter.

21
00:00:50,244 --> 00:00:53,076
Henderson'un ana fikri,

22
00:00:53,076 --> 00:00:56,067
kitleleri zayıflığa karşı yoğunlaştırma,

23
00:00:56,067 --> 00:00:58,936
düşmanı etki altına almaydı, ki buna Napolyon'a ait fikir de diyebilirsiniz.

24
00:00:58,936 --> 00:01:00,729
Henderson'un farkına vardığı şey,

25
00:01:00,729 --> 00:01:02,125
iş dünyasında

26
00:01:02,125 --> 00:01:04,780
ekonomistlerin artan getiri diye tanımladıkları pek çok

27
00:01:04,780 --> 00:01:06,815
olgunun bulunduğudur-

28
00:01:06,815 --> 00:01:08,178
ölçek, deneyim.

29
00:01:08,178 --> 00:01:10,043
Bir şeyi daha fazla yaptıkça,

30
00:01:10,043 --> 00:01:12,433
çok daha iyi hâle gelirsiniz.

31
00:01:12,449 --> 00:01:15,412
Ve bu yüzden rekabetçi avantaj elde edebilmek için

32
00:01:15,412 --> 00:01:18,154
öylesine büyük bir kitleye

33
00:01:18,154 --> 00:01:20,707
yatırım yapmak gibi bir mantık buldu.

34
00:01:20,707 --> 00:01:22,775
Ve aslında bu bir askerî strateji konseptinin

35
00:01:22,775 --> 00:01:25,439
ilk defa iş dünyasına

36
00:01:25,439 --> 00:01:28,421
tanıtılmasıydı.

37
00:01:28,421 --> 00:01:31,156
Porter bu kavramla hemfikirdi,

38
00:01:31,156 --> 00:01:32,707
ancak ona nitelik kazandırdı.

39
00:01:32,707 --> 00:01:35,696
Bunların hepsinin uygun olduğuna, ancak şirketlerin

40
00:01:35,696 --> 00:01:39,571
aslında buralarda birçok basamağı olduğuna haklı olarak işaret etti.

41
00:01:39,571 --> 00:01:41,144
Farklı bileşenleri vardır

42
00:01:41,144 --> 00:01:43,676
ve bu bileşenlerin her biri farklı

43
00:01:43,676 --> 00:01:45,461
bir stratejiyle hareket edebilir.

44
00:01:45,461 --> 00:01:47,789
Bir şirket ve iş bazı faaliyetlerde avantajlı olabilir,

45
00:01:47,789 --> 00:01:51,267
ancak diğerlerinde dezavantajlı olabilir.

46
00:01:51,267 --> 00:01:53,368
Değer zinciri kavramını ortaya koymuştur,

47
00:01:53,368 --> 00:01:56,438
özünde birbiri ardına sıralanan basamaklar olup,

48
00:01:56,438 --> 00:01:59,590
şöyle söyleyebiliriz, hammadde bileşene dönüşür,

49
00:01:59,590 --> 00:02:00,953
o da nihai ürün olarak biraraya getirilir

50
00:02:00,953 --> 00:02:03,594
ve sonra da dağıtılır, örnek olarak

51
00:02:03,594 --> 00:02:06,010
ve bu bileşenlerin her birine

52
00:02:06,010 --> 00:02:07,551
bu avantajın eklendiğini

53
00:02:07,551 --> 00:02:09,265
ve bütünün avantajının

54
00:02:09,265 --> 00:02:11,396
bir nevi ona ait parçalarının ortalaması veya toplamının

55
00:02:11,396 --> 00:02:13,744
olduğunu savundu.

56
00:02:13,744 --> 00:02:16,191
Ve bu değer zinciri fikri,

57
00:02:16,191 --> 00:02:20,749
şirketleri birarada tutan şeyin

58
00:02:20,749 --> 00:02:22,535
işlem maliyeti olduğunu,

59
00:02:22,535 --> 00:02:24,830
esasen koordinasyonun yapılması gerektiğini,

60
00:02:24,830 --> 00:02:29,255
ki organizasyonlar çoğunlukla pazarlardan çok koordinasyonda etkilidir

61
00:02:29,255 --> 00:02:31,577
ve bu yüzden işbirliğinin doğası,

62
00:02:31,577 --> 00:02:33,843
rolü ve sınırlarının işlem maliyeti ile tanımlandığını

63
00:02:33,843 --> 00:02:35,962
anlamaya dayanıyor.

64
00:02:35,962 --> 00:02:38,526
Şu iki fikre dayanıyordu,

65
00:02:38,526 --> 00:02:41,912
Henderson'un ölçekleme ve deneyimle

66
00:02:41,912 --> 00:02:43,460
artan getiriler fikri

67
00:02:43,460 --> 00:02:45,753
ve Porter'ın bütün iş stratejisinin

68
00:02:45,753 --> 00:02:47,796
bilahare üzerine inşa edildiği

69
00:02:47,796 --> 00:02:51,131
heterojen elementleri kapsayan

70
00:02:51,131 --> 00:02:53,908
değer zinciri fikri.

71
00:02:53,908 --> 00:02:56,337
Şimdi iddia edeceğim şey,

72
00:02:56,337 --> 00:03:02,051
bu kavramların aslında hükümsüz hâle geldiğidir.

73
00:03:02,051 --> 00:03:04,605
Öncelikle, işlem maliyetlerini düşünelim.

74
00:03:04,605 --> 00:03:07,002
İşlem maliyetlerinin aslında iki bileşeni vardır.

75
00:03:07,002 --> 00:03:09,872
Biri bilginin işlenmesi, diğeri de iletişim ile ilgilidir.

76
00:03:09,872 --> 00:03:13,183
Bunlar, uzun bir zaman içinde evrildikleri üzere

77
00:03:13,183 --> 00:03:15,627
işleme ve iletişimin ekonomisidir.

78
00:03:15,627 --> 00:03:18,637
Pek çok kaynaktan bildiğimiz gibi,

79
00:03:18,637 --> 00:03:20,893
bunlar Porter ve Henderson'un teorilerini

80
00:03:20,893 --> 00:03:23,205
ilk formüle ettikleri zamandan bu yana

81
00:03:23,205 --> 00:03:25,299
radikal olarak değişmişlerdir.

82
00:03:25,299 --> 00:03:27,365
Özellikle, 90'ların ortalarından beri,

83
00:03:27,365 --> 00:03:29,233
iletişim maliyetleri işlem maliyetlerinden de

84
00:03:29,233 --> 00:03:31,224
daha hızlı bir şekilde düşmektedir,

85
00:03:31,224 --> 00:03:33,783
bu yüzden iletişim, internet

86
00:03:33,783 --> 00:03:38,398
böylesine dramatik bir şekilde artış göstermiştir.

87
00:03:38,398 --> 00:03:40,568
İşte bu düşen işlem maliyetlerinin

88
00:03:40,568 --> 00:03:42,544
çok önemli sonuçları bulunmaktadır,

89
00:03:42,544 --> 00:03:44,337
çünkü eğer işlem maliyetleri değer zincirlerini

90
00:03:44,337 --> 00:03:46,759
birarada tutan tutkalsa ve giderek düşüyorlarsa,

91
00:03:46,759 --> 00:03:48,401
tasarruf edecek daha az şey vardır.

92
00:03:48,401 --> 00:03:51,333
Dikey olarak entegre olan organizasyona daha az ihtiyaç vardır

93
00:03:51,333 --> 00:03:54,211
ve değer zincirleri en azından kırılabilir.

94
00:03:54,211 --> 00:03:56,710
Böyle olması gerekmez, ama yapılabilir.

95
00:03:56,710 --> 00:03:58,850
Özellikle, o zaman bir işteki

96
00:03:58,850 --> 00:04:00,616
bir rakibin

97
00:04:00,616 --> 00:04:03,941
bir diğerindeki rakibi etkilemek, saldırmak

98
00:04:03,941 --> 00:04:05,773
veya ortadan kaldırmak için değer zincirinde

99
00:04:05,773 --> 00:04:08,937
bulunan bir basamaktaki pozisyonunu kullanması mümkün hâle gelir.

100
00:04:08,937 --> 00:04:11,598
Bu sadece soyut bir fikir değildir.

101
00:04:11,598 --> 00:04:13,277
Bunun aslında nasıl olduğuna dair

102
00:04:13,277 --> 00:04:15,049
pek çok özgül hikâye bulunmaktadır.

103
00:04:15,049 --> 00:04:18,542
Bunun en tipik örneği ansiklopedi işiydi.

104
00:04:18,542 --> 00:04:19,991
Ansiklopedi işi,

105
00:04:19,991 --> 00:04:22,093
deri kaplı kitapların olduğu günlerde

106
00:04:22,093 --> 00:04:23,797
sadece bir dağıtım işiydi.

107
00:04:23,797 --> 00:04:26,251
Maliyetin büyük bir kısmı satıcının komisyonuydu.

108
00:04:26,251 --> 00:04:28,877
CD-ROM ve sonra da internet ortaya çıktı,

109
00:04:28,877 --> 00:04:32,293
yeni teknolojiler bilginin dağıtımını

110
00:04:32,293 --> 00:04:34,572
katbekat ucuzlattı

111
00:04:34,572 --> 00:04:37,286
ve ansiklopedi endüstrisi çöktü.

112
00:04:37,286 --> 00:04:40,118
Bu elbette çok bilinen bir hikâye.

113
00:04:40,118 --> 00:04:42,160
Bu aslında, daha ziyade internet ekonomisinin

114
00:04:42,160 --> 00:04:44,669
ilk jenerasyonunun hikâyesiydi.

115
00:04:44,669 --> 00:04:46,869
Düşen işlem maliyetleri,

116
00:04:46,869 --> 00:04:48,344
değer zincirlerinin kırılması ve bu sebeple

117
00:04:48,344 --> 00:04:50,973
aracıların kaybolmasının veya yapıbozum dediğimiz şeyin

118
00:04:50,973 --> 00:04:53,310
mümkün hâle gelmesiyle ilgiliydi.

119
00:04:53,310 --> 00:04:55,627
Bana çok sık sorulan sorulardan biri de şuydu,

120
00:04:55,627 --> 00:04:58,143
Britannica'nın artık iş modeli olmayınca,

121
00:04:58,143 --> 00:05:00,794
ansiklopedilerin yerine ne geçecek?

122
00:05:00,794 --> 00:05:02,960
Ve cevap bir manifesto haline gelinceye kadar bir süre geçti.

123
00:05:02,960 --> 00:05:05,747
Elbette ki, bunun ne olduğunu artık biliyoruz: Wikipedia (Vikipedi).

124
00:05:05,747 --> 00:05:08,970
Wikipedia'yla ilgili özel olan şey dağıtımı değildir.

125
00:05:08,970 --> 00:05:11,374
Wikipedia ile ilgili özel olan şey, onun üretilme şeklidir.

126
00:05:11,374 --> 00:05:13,614
Wikipedia, elbette ki, kullanıcıları tarafından

127
00:05:13,614 --> 00:05:16,141
yaratılan bir ansiklopedi.

128
00:05:16,141 --> 00:05:18,021
Ve bu, aslında internet ekonomisinin ikinci on yılı

129
00:05:18,021 --> 00:05:20,509
denebilecek şeyi tanımlar,

130
00:05:20,509 --> 00:05:23,869
internetin özneden çıkıp

131
00:05:23,869 --> 00:05:25,776
yüklem haline geldiği on yıl.

132
00:05:25,776 --> 00:05:27,645
Bir iletişim dizisi hâline gelmiştir,

133
00:05:27,645 --> 00:05:31,721
kullanıcı tarafından yaratılan içerik ve sosyal ağların

134
00:05:31,721 --> 00:05:34,412
baskın olgu hâline geldiği devirdir.

135
00:05:34,412 --> 00:05:36,310
Porter-Henderson çerçevesinden bunun

136
00:05:36,310 --> 00:05:39,684
anlamı, belli türdeki

137
00:05:39,684 --> 00:05:43,075
ölçek ekonomilerinin çökmesiydi.

138
00:05:43,075 --> 00:05:45,413
Görüldü ki, on binlerce bağımsız bireyin

139
00:05:45,413 --> 00:05:48,496
ansiklopedi yazması,

140
00:05:48,496 --> 00:05:50,042
hiyerarşik bir organizasyondaki profesyoneller

141
00:05:50,042 --> 00:05:51,733
kadar iyi iş çıkarabilmesi ve elbette

142
00:05:51,733 --> 00:05:54,712
bunu daha da ucuza yapabilmesi demek olabiliyordu.

143
00:05:54,712 --> 00:05:57,169
İşte kısaca olan şey şuydu,

144
00:05:57,169 --> 00:06:00,063
organizasyonlara daha fazla ihtiyaç duyulmadığı

145
00:06:00,063 --> 00:06:01,907
yerlerde bireylerin işi devralmasıyla,

146
00:06:01,907 --> 00:06:05,194
bu değer zincirinin bir katmanı parçalanmaya başlıyordu.

147
00:06:05,194 --> 00:06:07,826
Ancak, belli ki bu grafiğin ortaya koyduğu başka bir soru daha var,

148
00:06:07,826 --> 00:06:10,109
şöyle ki, yirmi yıl geçti,

149
00:06:10,109 --> 00:06:12,787
üçüncü on yılı ayırt eden bir şey var mı?

150
00:06:12,787 --> 00:06:14,902
Ve iddia edeceğim şey, elbette ki

151
00:06:14,902 --> 00:06:16,407
üçüncüsünü ayırt eden bir şeyin olduğu

152
00:06:16,407 --> 00:06:18,853
ve aynen konuştuğumuz

153
00:06:18,853 --> 00:06:21,321
Porter-Henderson mantığıyla durumu ortaya koyduğu.

154
00:06:21,321 --> 00:06:23,908
Ve bu, veriyle ilgili.

155
00:06:23,908 --> 00:06:25,577
Eğer 2000 yıllarına dönersek,

156
00:06:25,577 --> 00:06:27,936
bir sürü insan bilgi devriminden bahsediyordu

157
00:06:27,936 --> 00:06:30,237
ve dünyadaki veri stoğunun büyüdüğü,

158
00:06:30,237 --> 00:06:32,511
sahiden çok hızlı büyüdüğü, gerçekten de doğruydu.

159
00:06:32,511 --> 00:06:35,369
Ancak o noktada hâlâ büyük ölçüde analogdu.

160
00:06:35,369 --> 00:06:37,187
2007'ye gelirsek,

161
00:06:37,187 --> 00:06:40,372
dünyadaki veri stoğu sadece büyük bir artış göstermekle kalmadı,

162
00:06:40,372 --> 00:06:42,892
aynı zamanda büyük ölçüde analogdan

163
00:06:42,892 --> 00:06:44,907
dijitale geçildi.

164
00:06:44,907 --> 00:06:46,776
Ve bundan da önemlisi,

165
00:06:46,776 --> 00:06:48,516
bu grafiğe daha dikkatlice bakarsanız,

166
00:06:48,516 --> 00:06:50,536
bu dijital verinin yaklaşık yarısının

167
00:06:50,536 --> 00:06:52,150
bir I.P. (internet protokolü) adresi olan veri

168
00:06:52,150 --> 00:06:54,536
olduğunu göreceksiniz.

169
00:06:54,536 --> 00:06:57,387
Ya bir sunucuda, ya da bir kişisel bilgisayarda.

170
00:06:57,387 --> 00:06:59,194
Ancak bir I.P. adresinin olması demek,

171
00:06:59,194 --> 00:07:01,364
I.P. adresi olan diğer bir veriye

172
00:07:01,364 --> 00:07:03,227
bağlanabilmesi demektir.

173
00:07:03,227 --> 00:07:04,873
Bunun anlamı, dünyadaki bilginin yarısının

174
00:07:04,873 --> 00:07:07,960
örüntüleri görmek üzere biraraya getirilmesinin

175
00:07:07,960 --> 00:07:09,612
mümkün hâle gelmesidir,

176
00:07:09,612 --> 00:07:11,969
ki bu tamamıyla yeni bir şey.

177
00:07:11,969 --> 00:07:13,937
Eğer rakamları bugüne getirirsek,

178
00:07:13,937 --> 00:07:15,363
muhtemelen bunun gibi görünecek.

179
00:07:15,363 --> 00:07:16,531
Emin değiliz.

180
00:07:16,531 --> 00:07:18,559
Eğer rakamları 2020'ye götürürsek,

181
00:07:18,559 --> 00:07:21,459
elbette ki tam rakamı buluruz, IDC (Uluslararası Veri Şirketi) sayesinde.

182
00:07:21,459 --> 00:07:25,799
Geleceğin şimdiki zamandan çok daha öngörülebilir olması çok ilginç.

183
00:07:25,799 --> 00:07:30,194
Ve bu, bir I.P. adresiyle

184
00:07:30,194 --> 00:07:33,167
bağlı veri stoğunda

185
00:07:33,167 --> 00:07:35,395
yüz misli artış anlamına geliyor.

186
00:07:35,395 --> 00:07:38,856
İşte, eğer yapabildiğimiz bağlantıların sayısı

187
00:07:38,856 --> 00:07:41,996
veri noktası çiftlerinin sayısıyla doğru orantılıysa,

188
00:07:41,996 --> 00:07:44,459
veri miktarında yüz kat artış,

189
00:07:44,459 --> 00:07:46,562
o veride görebildiğimiz

190
00:07:46,562 --> 00:07:48,127
örüntü sayısında

191
00:07:48,127 --> 00:07:50,204
on binlerce kat artıştır,

192
00:07:50,204 --> 00:07:52,864
bu sadece son 10 ya da 11 yılda olandır.

193
00:07:52,864 --> 00:07:55,688
Bu, kabul ediyorum ki, bütünüyle bir değişimdir,

194
00:07:55,688 --> 00:07:57,772
yaşadığımız dünyanın ekonomisi için

195
00:07:57,772 --> 00:07:59,723
çok büyük bir değişimdir.

196
00:07:59,723 --> 00:08:00,887
İlk insan genomu,

197
00:08:00,887 --> 00:08:02,453
James Watson'unki,

198
00:08:02,453 --> 00:08:06,373
2000 senesinde İnsan Genom Projesi'nin sonucu olarak haritalandı.

199
00:08:06,373 --> 00:08:08,550
Ve sadece bir insanın genomik yapısının haritasını çıkarmak

200
00:08:08,550 --> 00:08:10,531
yaklaşık 200 milyon dolara mâl oldu

201
00:08:10,531 --> 00:08:12,946
ve hemen hemen 10 yıllık bir çalışmayı gerektirdi.

202
00:08:12,946 --> 00:08:15,551
O zamandan beri, genom haritalamalarının maliyetleri düştü.

203
00:08:15,551 --> 00:08:17,438
Aslında, son yıllarda gerçekten de

204
00:08:17,438 --> 00:08:19,112
çok dramatik olarak düştü,

205
00:08:19,112 --> 00:08:21,558
öyle ki şu anda maliyeti 1.000 doların altındadır

206
00:08:21,558 --> 00:08:24,509
ve 2015 yılı itibariyle kesinlikle

207
00:08:24,509 --> 00:08:26,240
100 doların altında olacağı tahmin edilmektedir,

208
00:08:26,240 --> 00:08:29,436
sadece 15 yıllık süreçte

209
00:08:29,436 --> 00:08:31,381
genomik haritalamanın maliyetinde

210
00:08:31,381 --> 00:08:33,804
beş veya altı kat düşüş olmuştur,

211
00:08:33,804 --> 00:08:36,199
bu olağanüstü bir olaydır.

212
00:08:36,199 --> 00:08:40,604
Genom haritalamanın milyonlarca dolara veya

213
00:08:40,604 --> 00:08:43,613
on binlerce dolara dahi mal olduğu zamanlarda,

214
00:08:43,613 --> 00:08:45,591
sadece bir araştırma projesiydi.

215
00:08:45,591 --> 00:08:48,133
Bilim insanları bazı temsili insanları toplayıp,

216
00:08:48,133 --> 00:08:49,347
örüntülere bakarlardı ve

217
00:08:49,347 --> 00:08:52,237
seçilmiş belli kişilerden buldukları

218
00:08:52,237 --> 00:08:53,828
soyut örüntülerden insan doğası ve

219
00:08:53,828 --> 00:08:57,288
hastalıkları hakkında genellemeler yapmaya çalışırlardı.

220
00:08:57,288 --> 00:09:00,121
Ancak genom 100 dolara haritalanabilindiği zaman,

221
00:09:00,121 --> 00:09:02,469
diyelim beklerken de 99 dolar oldu,

222
00:09:02,469 --> 00:09:04,659
olacak şey, bunun perakende haline gelmesidir.

223
00:09:04,659 --> 00:09:06,516
Kliniğin ötesinde bir hâle gelir.

224
00:09:06,516 --> 00:09:07,728
Soğukalgınlığı ile doktora gidersiniz

225
00:09:07,728 --> 00:09:09,662
ve eğer hâlâ yapmadıysa,

226
00:09:09,662 --> 00:09:11,900
ilk yaptıkları şey genomunuzu haritalamak olur,

227
00:09:11,900 --> 00:09:13,555
o hâlde yaptıkları şey,

228
00:09:13,555 --> 00:09:18,084
genomik ilaçla ilgili birtakım soyut bilgiden başlayıp

229
00:09:18,084 --> 00:09:20,148
sana nasıl uygulandığına bakmaya çalışmak değil,

230
00:09:20,148 --> 00:09:22,717
sana özel genomdan başlamak.

231
00:09:22,717 --> 00:09:24,157
Yani, bunun gücünü bir düşünün.

232
00:09:24,157 --> 00:09:25,946
Bunun bizi nereye götürebileceğini

233
00:09:25,946 --> 00:09:28,892
genomik veriyi

234
00:09:28,892 --> 00:09:30,381
klinik veriyle,

235
00:09:30,381 --> 00:09:32,340
ilaç etkileşimiyle ilgili veriyle,

236
00:09:32,340 --> 00:09:34,629
telefonunuz ve tıbbi sensörler gibi

237
00:09:34,629 --> 00:09:36,388
cihazlardan giderek daha çok toplanacak olan

238
00:09:36,388 --> 00:09:38,246
çevresel veri tipleriyle birleştirebildiğimiz zaman bir düşünün

239
00:09:38,246 --> 00:09:40,707
Daha önce görmediğimiz örüntüleri bulmak için,

240
00:09:40,707 --> 00:09:42,180
bütün bu verileri toplayıp

241
00:09:42,180 --> 00:09:44,668
biraraya koyduğumuzda neler olduğunu bir düşünün.

242
00:09:44,668 --> 00:09:47,579
Bu, bence belki de bir süre alacaktır,

243
00:09:47,579 --> 00:09:50,020
ancak tıpta bir devrime yol açacaktır.

244
00:09:50,020 --> 00:09:52,340
Harika, bir sürü insan bunun hakkında konuşuyor.

245
00:09:52,340 --> 00:09:54,779
Ancak fazla dikkat çekmeyen bir şey var.

246
00:09:54,779 --> 00:09:58,063
Bunca çeşit veritabanı arasındaki

247
00:09:58,063 --> 00:10:00,709
büyük paylaşım modeli,

248
00:10:00,709 --> 00:10:03,201
bugün bu işin içindeki

249
00:10:03,201 --> 00:10:05,815
kurumlar, organizasyonlar ve şirketlerin

250
00:10:05,815 --> 00:10:08,112
iş modelleriyle ne derece uyumlu?

251
00:10:08,112 --> 00:10:10,888
Eğer işiniz tescilli veriye bağlıysa,

252
00:10:10,888 --> 00:10:13,931
eğer rekabet avantajınız elinizdeki veriyle tanımlanıyorsa,

253
00:10:13,931 --> 00:10:17,451
o şirket veya o toplum nasıl olacak da

254
00:10:17,451 --> 00:10:19,549
teknolojide saklı olan değere

255
00:10:19,549 --> 00:10:22,554
ulaşacak? Ulaşamazlar.

256
00:10:22,554 --> 00:10:24,601
İşte burada gerçekte olan şey,

257
00:10:24,601 --> 00:10:27,245
ki genom bilimi sadece bunun bir örneği,

258
00:10:27,245 --> 00:10:29,559
teknolojinin faaliyetin

259
00:10:29,559 --> 00:10:32,128
doğal ölçeğini

260
00:10:32,128 --> 00:10:35,055
düşünmeye alıştığımız

261
00:10:35,055 --> 00:10:37,213
kurumsal sınırların ötesine taşıması

262
00:10:37,213 --> 00:10:39,376
ve özellikle de iş stratejisinin

263
00:10:39,376 --> 00:10:41,630
bir disiplin olarak formüle edildiği

264
00:10:41,630 --> 00:10:45,085
kurumsal sınırların ötesine taşımasıdır.

265
00:10:45,085 --> 00:10:48,571
Buradaki ana hikâye, bir zamanlar

266
00:10:48,571 --> 00:10:52,233
aslında benzer türdeki rakipler arasında

267
00:10:52,233 --> 00:10:55,024
dikey olarak entegre olmuş, oligopolistik rekabetin

268
00:10:55,024 --> 00:10:57,483
evrimleşmesidir, o veya bu şekilde,

269
00:10:57,483 --> 00:11:00,844
dikey bir yapıdan, yatay bir yapıya.

270
00:11:00,844 --> 00:11:02,559
Peki bu neden oluyor?

271
00:11:02,559 --> 00:11:05,064
Bu oluyor çünkü işlem maliyetleri büyük bir hızla düşüyor

272
00:11:05,064 --> 00:11:06,992
ve ölçek kutuplaşıyor.

273
00:11:06,992 --> 00:11:08,734
İşlem maliyetinin hızla düşmesi

274
00:11:08,734 --> 00:11:11,372
değer zincirini birarada tutan tutkalı zayıflatır

275
00:11:11,372 --> 00:11:13,040
ve ayrılmalarına sebep olur.

276
00:11:13,040 --> 00:11:14,975
Ölçek ekonomilerinin çok küçüğe doğru

277
00:11:14,975 --> 00:11:18,101
kutuplaşması ise, ki küçük iyidir,

278
00:11:18,101 --> 00:11:20,769
ölçeklenebilir toplulukların

279
00:11:20,769 --> 00:11:23,886
alışılagelmiş şirket üretimlerinin yerine geçmesine olanak verir.

280
00:11:23,886 --> 00:11:25,890
Büyük veriler gibi şeylere doğru

281
00:11:25,890 --> 00:11:27,923
ters yönde ölçeklendirme,

282
00:11:27,923 --> 00:11:29,332
iş yapılarını

283
00:11:29,332 --> 00:11:32,055
bu ölçeğe ulaşabilecek

284
00:11:32,055 --> 00:11:34,033
yeni türde kurumlar yaratmaya doğru iter.

285
00:11:34,033 --> 00:11:36,791
Ancak her halükârda, tipik olarak dikey olan yapı,

286
00:11:36,791 --> 00:11:39,795
daha yatay olmaya doğru itilmektedir.

287
00:11:39,795 --> 00:11:42,210
Mantık yalnızca büyük veri ile ilgili değildir.

288
00:11:42,210 --> 00:11:45,536
Örneğin, eğer telekomünikasyon sektörüne bakacak olursak,

289
00:11:45,536 --> 00:11:47,911
aynı hikâyeyi fiber optikler hakkında anlatabilirsiniz.

290
00:11:47,911 --> 00:11:50,047
Eğer ilaç sektörüne bakarsak

291
00:11:50,047 --> 00:11:51,940
ve hatta üniversite araştırmalarına,

292
00:11:51,940 --> 00:11:53,614
"büyük bilim" denen şeyle ilgili olarak

293
00:11:53,614 --> 00:11:55,353
tamamen aynı hikâyeyi anlatabilirsiniz.

294
00:11:55,353 --> 00:11:56,888
Ve ters yönde,

295
00:11:56,888 --> 00:11:59,085
diyelim ki, eğer

296
00:11:59,085 --> 00:12:01,945
konunun hanelerin nasıl verimli yeşil enerji

297
00:12:01,945 --> 00:12:05,529
üreticileri ve etkili enerji tasarrufçuları

298
00:12:05,529 --> 00:12:08,157
olacakları ile ilgili olduğu enerji sektörüne bakarsak,

299
00:12:08,157 --> 00:12:10,037
aslında burada olgu tam tersidir.

300
00:12:10,037 --> 00:12:11,907
Bu, ölçeğin bölünmesidir,

301
00:12:11,907 --> 00:12:14,261
çünkü çok küçük olan

302
00:12:14,261 --> 00:12:16,855
geleneksel şirket ölçeğinin yerini alabilir.

303
00:12:16,855 --> 00:12:18,646
Her halükârda, endüstrilerin yapısının

304
00:12:18,646 --> 00:12:22,017
yataylaşmasına doğru gidiyoruz

305
00:12:22,017 --> 00:12:24,607
ve bu stratejiyle ilgili düşüncelerimizde

306
00:12:24,607 --> 00:12:26,669
temel değişikliklere işaret ediyor.

307
00:12:26,669 --> 00:12:28,701
Bunun anlamı, örneğin,

308
00:12:28,701 --> 00:12:31,248
stratejiyi bu tipte yatay yapıların küratörlüğü olarak

309
00:12:31,248 --> 00:12:33,893
düşünmemiz gerekliliğidir,

310
00:12:33,893 --> 00:12:35,533
iş tanımı

311
00:12:35,533 --> 00:12:37,095
ve hatta sektör tanımı gibi şeylerin

312
00:12:37,095 --> 00:12:39,897
aslında stratejinin çıktısı olduğu,

313
00:12:39,897 --> 00:12:43,078
stratejinin bunları önceden belirlemediği şeyler.

314
00:12:43,078 --> 00:12:46,234
Bu demektir ki, mesela

315
00:12:46,234 --> 00:12:48,591
işbirliği ve rekabeti aynı anda

316
00:12:48,591 --> 00:12:50,457
nasıl biraraya getireceğimiz üzerinde çalışmalıyız.

317
00:12:50,457 --> 00:12:51,543
Genomu düşünün.

318
00:12:51,543 --> 00:12:53,321
Çok büyük ve çok küçük olanı

319
00:12:53,321 --> 00:12:55,456
aynı anda biraraya getirmek zorundayız.

320
00:12:55,456 --> 00:12:57,399
Ve çok, çok farklı motivasyonlara

321
00:12:57,399 --> 00:13:00,341
yer verecek sektör yapılarına ihtiyacımız var,

322
00:13:00,341 --> 00:13:02,974
topluluklardaki insanların amatör motivasyonlarından,

323
00:13:02,974 --> 00:13:04,947
belki hükümetler tarafından yapılan altyapıların

324
00:13:04,947 --> 00:13:07,283
sosyal motivasyonlarına

325
00:13:07,283 --> 00:13:09,908
ve hatta şirketler tarafından kurulan ve normalde

326
00:13:09,908 --> 00:13:12,400
birbirine rakip olacak olan işbirlikçi kurumlara kadar,

327
00:13:12,400 --> 00:13:15,394
çünkü ölçeği kazanmalarının tek yolu budur.

328
00:13:15,394 --> 00:13:17,371
Bu türde değişimler,

329
00:13:17,371 --> 00:13:21,096
geleneksel iş stratejisi kavramlarını geçersiz kılar.

330
00:13:21,096 --> 00:13:23,665
Bizi tamamen yeni bir dünyaya götürür.

331
00:13:23,665 --> 00:13:25,086
İster devlet sektöründe,

332
00:13:25,086 --> 00:13:27,853
isterse özel sektörde olalım,

333
00:13:27,853 --> 00:13:30,153
iş yapısı konusunda

334
00:13:30,153 --> 00:13:31,973
temelde çok farklı düşünmemizi sağlar

335
00:13:31,973 --> 00:13:35,427
ve sonuçta stratejiyi tekrar ilginç hâle getirir.

336
00:13:35,427 --> 00:13:38,240
Teşekkürler.

337
00:13:38,240 --> 00:13:40,755
(Alkış)