WEBVTT

00:00:01.000 --> 00:00:03.000
Önümüzdeki bir kaç dakika enerji hakkında konuşacağız.

00:00:03.000 --> 00:00:06.000
Ve bu konuşma çeşitli alanlarda olacak.

00:00:06.000 --> 00:00:08.000
bu konuda da bir hikaye oluşturmaya çalışacağım

00:00:08.000 --> 00:00:10.000
ve petrol bunun için uygun bir başlama noktası.

00:00:10.000 --> 00:00:12.000
Konuşma genel olarak enerji üzerinden gidecek olsa da

00:00:12.000 --> 00:00:14.000
petrol bunun için iyi bir başlangıç.

00:00:14.000 --> 00:00:17.000
Ve bunun sebeplerinden biri de, petrol dikkate değer bir şey.

00:00:17.000 --> 00:00:19.000
Sekiz kadar karbon atomu alalım,

00:00:19.000 --> 00:00:21.000
yanında da 20 kadar hidrojen atomu,

00:00:21.000 --> 00:00:23.000
bunları doğru şekilde bir araya getirdiğinizde

00:00:23.000 --> 00:00:25.000
bu mucizevi sıvıyı elde edersiniz.

00:00:25.000 --> 00:00:27.000
Yüksek enerji içeren ve bir çok yararlı ürüne

00:00:27.000 --> 00:00:30.000
ve yakıta dönüştürülmesi çok kolay.

00:00:30.000 --> 00:00:32.000
Harika bir şey.

00:00:32.000 --> 00:00:34.000
Şimdi, aslında,

00:00:34.000 --> 00:00:36.000
Dünya üzerinde çok fazla petrol var.

NOTE Paragraph

00:00:36.000 --> 00:00:38.000
Bu benim petrolün yerlerini gösteren

00:00:38.000 --> 00:00:40.000
küçük cep haritam.

00:00:40.000 --> 00:00:42.000
Daha büyüğüne şu an bakıyorsunuz.

00:00:42.000 --> 00:00:44.000
İşte bu kadar. Dünya üzerindeki petrol.

00:00:44.000 --> 00:00:46.000
Jeologlar petrolün nerede bulunduğunu gayet iyi biliyor.

00:00:46.000 --> 00:00:49.000
100 trilyon galon(yaklaşık 378,5 trilyon litre)

00:00:49.000 --> 00:00:51.000
ham petrol günümüzde

00:00:51.000 --> 00:00:54.000
hala geliştirilmeyi ve üretilmeyi bekliyor.

00:00:54.000 --> 00:00:56.000
Tabi, bu petrolle ilgili hikayelerden biri,

00:00:56.000 --> 00:00:58.000
ve bu hikayeyi burada bitirip diyebiliriz ki,

00:00:58.000 --> 00:01:00.000
"Petrol asla bitmeyecek

00:01:00.000 --> 00:01:02.000
çünkü zaten çok fazla var."

00:01:02.000 --> 00:01:04.000
Ama burada söylenecek daha çok şey var

00:01:04.000 --> 00:01:07.000
Ha bu arada, eğer petrolün çok uzakta olduğunu sanıyorsanız,

00:01:07.000 --> 00:01:10.000
oturduğunuz yerin 1000 metre altında

00:01:10.000 --> 00:01:13.000
dünyanın en büyük petrol rezervlerinden biri bulunuyor.

00:01:13.000 --> 00:01:16.000
Gelip benimle konuşabilirsiniz. Bu konuda istediğiniz detayları veririm.

NOTE Paragraph

00:01:16.000 --> 00:01:19.000
Bu petrolle ilgili hikayelerden biri. Dahası da var.

00:01:19.000 --> 00:01:22.000
Petrolün enerji sisteminde yerine ne demeli?

00:01:24.000 --> 00:01:27.000
İşte petrolün 150 yılının bir görüntüsü,

00:01:27.000 --> 00:01:29.000
ve neredeyse 150 yıldır enerji sistemimizin kayda değer

00:01:29.000 --> 00:01:32.000
bir parçasını oluşturuyor.

00:01:32.000 --> 00:01:35.000
Şimdi, şize başka bir ufak sır vereceğim.

00:01:36.000 --> 00:01:38.000
Son 25 yılda

00:01:38.000 --> 00:01:41.000
petrolün küresel enerji sistemleri arasındaki

00:01:41.000 --> 00:01:43.000
yeri sürekli azaldı.

00:01:43.000 --> 00:01:46.000
1985'de petrol küresel enerji kaynaklarının

00:01:46.000 --> 00:01:48.000
yüzde 50'sini oluştururken, bu petrolün altın zamanlarıydı.

00:01:48.000 --> 00:01:50.000
şimdiyse bu oran yüzde 35'lerde

00:01:50.000 --> 00:01:52.000
ve hala da düşüyor.

00:01:52.000 --> 00:01:54.000
ve ben bu düşüşün devam edeceğine inanıyorum.

00:01:54.000 --> 00:01:56.000
Amerika'daki benzin tüketimi büyük ihtimalle 2007'de zirveye ulaştı

00:01:56.000 --> 00:01:58.000
ve şimdi de düşüşte.

NOTE Paragraph

00:01:58.000 --> 00:02:01.000
Yani her yıl petrolün etkinliği

00:02:01.000 --> 00:02:03.000
sürekli olarak azalıyor.

00:02:03.000 --> 00:02:05.000
Bundan 25 yıl önce

00:02:05.000 --> 00:02:07.000
petrol zirvedeydi.

00:02:07.000 --> 00:02:09.000
Aynı 1920'lerde

00:02:09.000 --> 00:02:11.000
kömürün zirvede olması gibi,

00:02:11.000 --> 00:02:13.000
ve bundan 100 yıl önce de

00:02:13.000 --> 00:02:15.000
zirvede odun vardı.

00:02:15.000 --> 00:02:18.000
Bu enerji sistemlerinin evrimine dair çok önemli bir tablo.

00:02:18.000 --> 00:02:21.000
Peki son yıllarda piyasayı ne ele geçiriyor?

00:02:21.000 --> 00:02:23.000
Bir sürü doğal gaz

00:02:23.000 --> 00:02:26.000
ve biraz da başlangıç olarak nükleer enerji.

00:02:26.000 --> 00:02:28.000
Peki gelecekte ne olacak?

00:02:28.000 --> 00:02:30.000
Bence önümüzdeki bir kaç on yıl

00:02:30.000 --> 00:02:33.000
gaz yükselişte olacak

00:02:33.000 --> 00:02:35.000
ve ondan da sonra

00:02:35.000 --> 00:02:37.000
yenilenebilir kaynaklar.

NOTE Paragraph

00:02:37.000 --> 00:02:39.000
Şimdi, size bu hikayeyle ilgili başka bir

00:02:39.000 --> 00:02:41.000
ufak sır vereceğim.

00:02:41.000 --> 00:02:43.000
Şimdi, kullanılan toplam enerjinin artışta olmadığını

00:02:43.000 --> 00:02:45.000
varsaymıyorum, artıyor.

00:02:45.000 --> 00:02:47.000
Bu başka bir hikaye. Gelip benimle konuşabilirsiniz.

00:02:47.000 --> 00:02:49.000
Bazı detayları konuşabiliriz.

00:02:49.000 --> 00:02:51.000
Fakat burada çok önemli bir mesaj var.

00:02:51.000 --> 00:02:53.000
Bu 200 yıllık bir hikaye

00:02:53.000 --> 00:02:56.000
ve bu 200 yıl içinde, enerji sistemimizden karbonu sistemetik

00:02:56.000 --> 00:02:58.000
olarak çıkartıyoruz.

00:02:58.000 --> 00:03:00.000
Yeryüzündeki enerji sistemleri

00:03:00.000 --> 00:03:02.000
her yıl, her on yıl, her yüz yıl

00:03:02.000 --> 00:03:04.000
kademeli olarak karbona daha az

00:03:04.000 --> 00:03:07.000
ihtiyaç duyuyor.

00:03:07.000 --> 00:03:09.000
Ve bu, günümüzde geliştirdiğimiz

00:03:09.000 --> 00:03:11.000
yenilenebilir enerji kaynakları sayesinde,

00:03:11.000 --> 00:03:13.000
yarım yüz yıl içinde ana enerji kaynaklarının yüzde 30'una ulaşabilir,

00:03:13.000 --> 00:03:15.000
gelecekte de devam edecek.

00:03:15.000 --> 00:03:17.000
Bu hikayenin sonu olabilirdi.

00:03:17.000 --> 00:03:19.000
Tamam, hepsini basitçe alışıldık yenilenebilir kaynaklarla değiştirelim.

00:03:19.000 --> 00:03:21.000
Fakat bence, aslında, dahası da var.

NOTE Paragraph

00:03:21.000 --> 00:03:23.000
Hikayemin sonraki kısmını anlatmak için

00:03:23.000 --> 00:03:26.000
Bu mesela 2100 ve sonrasına dair.

00:03:26.000 --> 00:03:28.000
Gerçek anlamda sürdürülebilir

00:03:28.000 --> 00:03:30.000
ve karbonsuz enerjinin geleceğinde ne var?

00:03:30.000 --> 00:03:32.000
Bunun için ufak bir gezinti yapmamız gerek.

00:03:32.000 --> 00:03:34.000
ve Texas'ın ortasından başlayacağız.

00:03:34.000 --> 00:03:36.000
Bu bir parça kireç taşı.

00:03:36.000 --> 00:03:38.000
Bunu Texas'taki Marble Falls'dan aldım.

00:03:38.000 --> 00:03:40.000
Yaklaşık 400 milyon yaşında.

00:03:40.000 --> 00:03:43.000
ve bu sadece kireç taşı, herhangi özel bir şey değil.

00:03:43.000 --> 00:03:45.000
Şimdi, bu da bir parça tebeşir.

00:03:45.000 --> 00:03:48.000
Bunu da M.I.T.'den aldım. Biraz daha genç.

00:03:48.000 --> 00:03:50.000
ve görebildiğiniz gibi kireç taşından farklı.

00:03:50.000 --> 00:03:52.000
Bununla bir bina inşa etmezsiniz,

00:03:52.000 --> 00:03:55.000
bununla da ders vermeye ve tahtaya yazı yazmaya çalışmazsınız.

00:03:55.000 --> 00:03:57.000
Evet, gayet farklılar. Hayır, değiller.

00:03:57.000 --> 00:03:59.000
O kadar da değiller. Aynı şey,

00:03:59.000 --> 00:04:02.000
kalsiyum karbonat, kalsiyum karbonat.

00:04:02.000 --> 00:04:05.000
Farklı olan ise moleküllerin nasıl birleştiği.

NOTE Paragraph

00:04:05.000 --> 00:04:08.000
Şimdi, eğer bunun ilginç olduğunu düşünüyorsanız,

00:04:08.000 --> 00:04:11.000
hikaye asıl şimdi ilginçleşiyor.

00:04:11.000 --> 00:04:14.000
Kaliforniya sahillerinden bu geliyor.

00:04:14.000 --> 00:04:16.000
Bu bir istiridye kabuğu.

00:04:16.000 --> 00:04:18.000
Şimdi, her yıl milyonlarca istiridye

00:04:18.000 --> 00:04:20.000
bu kabuktan yapıyor.

00:04:20.000 --> 00:04:22.000
Ha, bu arada, daha tahmin edemediyseniz,

00:04:22.000 --> 00:04:24.000
bu da kalsiyum karbonat.

00:04:24.000 --> 00:04:26.000
Bununla

00:04:26.000 --> 00:04:28.000
ve bununla aynı şay.

00:04:28.000 --> 00:04:30.000
Ama aynı değil, farklı.

00:04:30.000 --> 00:04:32.000
Bu binlerce,

00:04:32.000 --> 00:04:35.000
belki 3000 kat bundan daha sert.

00:04:35.000 --> 00:04:38.000
Neden? Çünkü istiridye

00:04:38.000 --> 00:04:40.000
katmanlar halinde

00:04:40.000 --> 00:04:42.000
kalsiyum karbonat bırakarak

00:04:42.000 --> 00:04:44.000
bu güzel, yanar dönerli

00:04:44.000 --> 00:04:46.000
inciyi yaratabiliyor.

00:04:46.000 --> 00:04:48.000
İstiridyenin, milyonlarcasının,

00:04:48.000 --> 00:04:50.000
kendi yaptıkları

00:04:50.000 --> 00:04:52.000
fazlasıyla özelleşmiş bir materyal.

00:04:52.000 --> 00:04:54.000
Her zamani her gün, her yıl.

00:04:54.000 --> 00:04:56.000
Baya şaşırtıcı bir şey.

00:04:56.000 --> 00:04:58.000
Hepsi aynı, fark ne?

00:04:58.000 --> 00:05:00.000
Moleküllerin bir araya gelme şekli.

NOTE Paragraph

00:05:00.000 --> 00:05:03.000
Şimdi, bunların enerjiyle ne alakası var?

00:05:03.000 --> 00:05:05.000
İşte bir parça kömür.

00:05:05.000 --> 00:05:07.000
ve ben bu kömürün

00:05:07.000 --> 00:05:09.000
en az bu tebeşir kadar

00:05:09.000 --> 00:05:11.000
ilgi çekici olduğunu ileri sürüyorum.

00:05:12.000 --> 00:05:14.000
Şimdi, yakıtlardan, enerji taşıyıcılarından

00:05:14.000 --> 00:05:16.000
ya da belki

00:05:16.000 --> 00:05:18.000
bataryalar için acayip materyallerden

00:05:18.000 --> 00:05:20.000
ya da yakıt hücrelerinden konuşmamız farketmez.

00:05:20.000 --> 00:05:23.000
Doğa daha bu mükemmel materyalleri üretmedi,

00:05:23.000 --> 00:05:25.000
çünkü ihtiyacı yok.

00:05:25.000 --> 00:05:28.000
Doğa üretmedi çünkü istiridye kabuğunun aksine

00:05:28.000 --> 00:05:31.000
türlerin hayatta kalması buna,

00:05:31.000 --> 00:05:33.000
bu materyallere bağlı değil.

00:05:33.000 --> 00:05:36.000
Belki şimdiye, önem kazanana kadar.

00:05:37.000 --> 00:05:40.000
Yani, enerjinin geleceği hakkında düşündüğümüzde,

00:05:40.000 --> 00:05:42.000
hayal edin,

00:05:42.000 --> 00:05:44.000
eğer

00:05:44.000 --> 00:05:46.000
bunun yerine

00:05:46.000 --> 00:05:49.000
Sadece moleküllerin yerini değiştirerek

00:05:50.000 --> 00:05:53.000
bununla eşit derecede enerji üretebilseydik.

NOTE Paragraph

00:05:54.000 --> 00:05:56.000
ve evet, bu benim hikayem.

00:05:56.000 --> 00:05:58.000
Petrol asla bitmeyecek.

00:05:58.000 --> 00:06:00.000
Ondan çok fazla olduğu için değil,

00:06:00.000 --> 00:06:03.000
ya da milyarlarca rüzgar türbünleri yapacağımız için de değil.

00:06:03.000 --> 00:06:06.000
Çünkü,

00:06:06.000 --> 00:06:08.000
binlerce yıl önce,

00:06:08.000 --> 00:06:10.000
insanlar fikirler buldu.

00:06:10.000 --> 00:06:12.000
Onların fikirleri, buluşları, teklonojileri vardı.

00:06:12.000 --> 00:06:15.000
ve taş devri bitti

00:06:15.000 --> 00:06:17.000
Taşlarımız bittiği için olmadı bu.

00:06:17.000 --> 00:06:19.000
(Gülüşmeler)

00:06:19.000 --> 00:06:22.000
Fikirler, buluşlar, teklonoji

00:06:22.000 --> 00:06:25.000
petrol çağını, petrolün tükenmesinden çok önce bitirecek.

NOTE Paragraph

00:06:25.000 --> 00:06:27.000
Çok teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:06:27.000 --> 00:06:30.000
(Alkış)