0:00:01.000,0:00:03.000
Önümüzdeki bir kaç dakika enerji hakkında konuşacağız.

0:00:03.000,0:00:06.000
Ve bu konuşma çeşitli alanlarda olacak.

0:00:06.000,0:00:08.000
bu konuda da bir hikaye oluşturmaya çalışacağım

0:00:08.000,0:00:10.000
ve petrol bunun için uygun bir başlama noktası.

0:00:10.000,0:00:12.000
Konuşma genel olarak enerji üzerinden gidecek olsa da

0:00:12.000,0:00:14.000
petrol bunun için iyi bir başlangıç.

0:00:14.000,0:00:17.000
Ve bunun sebeplerinden biri de, petrol dikkate değer bir şey.

0:00:17.000,0:00:19.000
Sekiz kadar karbon atomu alalım,

0:00:19.000,0:00:21.000
yanında da 20 kadar hidrojen atomu,

0:00:21.000,0:00:23.000
bunları doğru şekilde bir araya getirdiğinizde

0:00:23.000,0:00:25.000
bu mucizevi sıvıyı elde edersiniz.

0:00:25.000,0:00:27.000
Yüksek enerji içeren ve bir çok yararlı ürüne

0:00:27.000,0:00:30.000
ve yakıta dönüştürülmesi çok kolay.

0:00:30.000,0:00:32.000
Harika bir şey.

0:00:32.000,0:00:34.000
Şimdi, aslında,

0:00:34.000,0:00:36.000
Dünya üzerinde çok fazla petrol var.

0:00:36.000,0:00:38.000
Bu benim petrolün yerlerini gösteren

0:00:38.000,0:00:40.000
küçük cep haritam.

0:00:40.000,0:00:42.000
Daha büyüğüne şu an bakıyorsunuz.

0:00:42.000,0:00:44.000
İşte bu kadar. Dünya üzerindeki petrol.

0:00:44.000,0:00:46.000
Jeologlar petrolün nerede bulunduğunu gayet iyi biliyor.

0:00:46.000,0:00:49.000
100 trilyon galon(yaklaşık 378,5 trilyon litre)

0:00:49.000,0:00:51.000
ham petrol günümüzde

0:00:51.000,0:00:54.000
hala geliştirilmeyi ve üretilmeyi bekliyor.

0:00:54.000,0:00:56.000
Tabi, bu petrolle ilgili hikayelerden biri,

0:00:56.000,0:00:58.000
ve bu hikayeyi burada bitirip diyebiliriz ki,

0:00:58.000,0:01:00.000
"Petrol asla bitmeyecek

0:01:00.000,0:01:02.000
çünkü zaten çok fazla var."

0:01:02.000,0:01:04.000
Ama burada söylenecek daha çok şey var

0:01:04.000,0:01:07.000
Ha bu arada, eğer petrolün çok uzakta olduğunu sanıyorsanız,

0:01:07.000,0:01:10.000
oturduğunuz yerin 1000 metre altında

0:01:10.000,0:01:13.000
dünyanın en büyük petrol rezervlerinden biri bulunuyor.

0:01:13.000,0:01:16.000
Gelip benimle konuşabilirsiniz. Bu konuda istediğiniz detayları veririm.

0:01:16.000,0:01:19.000
Bu petrolle ilgili hikayelerden biri. Dahası da var.

0:01:19.000,0:01:22.000
Petrolün enerji sisteminde yerine ne demeli?

0:01:24.000,0:01:27.000
İşte petrolün 150 yılının bir görüntüsü,

0:01:27.000,0:01:29.000
ve neredeyse 150 yıldır enerji sistemimizin kayda değer

0:01:29.000,0:01:32.000
bir parçasını oluşturuyor.

0:01:32.000,0:01:35.000
Şimdi, şize başka bir ufak sır vereceğim.

0:01:36.000,0:01:38.000
Son 25 yılda

0:01:38.000,0:01:41.000
petrolün küresel enerji sistemleri arasındaki

0:01:41.000,0:01:43.000
yeri sürekli azaldı.

0:01:43.000,0:01:46.000
1985'de petrol küresel enerji kaynaklarının

0:01:46.000,0:01:48.000
yüzde 50'sini oluştururken, bu petrolün altın zamanlarıydı.

0:01:48.000,0:01:50.000
şimdiyse bu oran yüzde 35'lerde

0:01:50.000,0:01:52.000
ve hala da düşüyor.

0:01:52.000,0:01:54.000
ve ben bu düşüşün devam edeceğine inanıyorum.

0:01:54.000,0:01:56.000
Amerika'daki benzin tüketimi büyük ihtimalle 2007'de zirveye ulaştı

0:01:56.000,0:01:58.000
ve şimdi de düşüşte.

0:01:58.000,0:02:01.000
Yani her yıl petrolün etkinliği

0:02:01.000,0:02:03.000
sürekli olarak azalıyor.

0:02:03.000,0:02:05.000
Bundan 25 yıl önce

0:02:05.000,0:02:07.000
petrol zirvedeydi.

0:02:07.000,0:02:09.000
Aynı 1920'lerde

0:02:09.000,0:02:11.000
kömürün zirvede olması gibi,

0:02:11.000,0:02:13.000
ve bundan 100 yıl önce de

0:02:13.000,0:02:15.000
zirvede odun vardı.

0:02:15.000,0:02:18.000
Bu enerji sistemlerinin evrimine dair çok önemli bir tablo.

0:02:18.000,0:02:21.000
Peki son yıllarda piyasayı ne ele geçiriyor?

0:02:21.000,0:02:23.000
Bir sürü doğal gaz

0:02:23.000,0:02:26.000
ve biraz da başlangıç olarak nükleer enerji.

0:02:26.000,0:02:28.000
Peki gelecekte ne olacak?

0:02:28.000,0:02:30.000
Bence önümüzdeki bir kaç on yıl

0:02:30.000,0:02:33.000
gaz yükselişte olacak

0:02:33.000,0:02:35.000
ve ondan da sonra

0:02:35.000,0:02:37.000
yenilenebilir kaynaklar.

0:02:37.000,0:02:39.000
Şimdi, size bu hikayeyle ilgili başka bir

0:02:39.000,0:02:41.000
ufak sır vereceğim.

0:02:41.000,0:02:43.000
Şimdi, kullanılan toplam enerjinin artışta olmadığını

0:02:43.000,0:02:45.000
varsaymıyorum, artıyor.

0:02:45.000,0:02:47.000
Bu başka bir hikaye. Gelip benimle konuşabilirsiniz.

0:02:47.000,0:02:49.000
Bazı detayları konuşabiliriz.

0:02:49.000,0:02:51.000
Fakat burada çok önemli bir mesaj var.

0:02:51.000,0:02:53.000
Bu 200 yıllık bir hikaye

0:02:53.000,0:02:56.000
ve bu 200 yıl içinde, enerji sistemimizden karbonu sistemetik

0:02:56.000,0:02:58.000
olarak çıkartıyoruz.

0:02:58.000,0:03:00.000
Yeryüzündeki enerji sistemleri

0:03:00.000,0:03:02.000
her yıl, her on yıl, her yüz yıl

0:03:02.000,0:03:04.000
kademeli olarak karbona daha az

0:03:04.000,0:03:07.000
ihtiyaç duyuyor.

0:03:07.000,0:03:09.000
Ve bu, günümüzde geliştirdiğimiz

0:03:09.000,0:03:11.000
yenilenebilir enerji kaynakları sayesinde,

0:03:11.000,0:03:13.000
yarım yüz yıl içinde ana enerji kaynaklarının yüzde 30'una ulaşabilir,

0:03:13.000,0:03:15.000
gelecekte de devam edecek.

0:03:15.000,0:03:17.000
Bu hikayenin sonu olabilirdi.

0:03:17.000,0:03:19.000
Tamam, hepsini basitçe alışıldık yenilenebilir kaynaklarla değiştirelim.

0:03:19.000,0:03:21.000
Fakat bence, aslında, dahası da var.

0:03:21.000,0:03:23.000
Hikayemin sonraki kısmını anlatmak için

0:03:23.000,0:03:26.000
Bu mesela 2100 ve sonrasına dair.

0:03:26.000,0:03:28.000
Gerçek anlamda sürdürülebilir

0:03:28.000,0:03:30.000
ve karbonsuz enerjinin geleceğinde ne var?

0:03:30.000,0:03:32.000
Bunun için ufak bir gezinti yapmamız gerek.

0:03:32.000,0:03:34.000
ve Texas'ın ortasından başlayacağız.

0:03:34.000,0:03:36.000
Bu bir parça kireç taşı.

0:03:36.000,0:03:38.000
Bunu Texas'taki Marble Falls'dan aldım.

0:03:38.000,0:03:40.000
Yaklaşık 400 milyon yaşında.

0:03:40.000,0:03:43.000
ve bu sadece kireç taşı, herhangi özel bir şey değil.

0:03:43.000,0:03:45.000
Şimdi, bu da bir parça tebeşir.

0:03:45.000,0:03:48.000
Bunu da M.I.T.'den aldım. Biraz daha genç.

0:03:48.000,0:03:50.000
ve görebildiğiniz gibi kireç taşından farklı.

0:03:50.000,0:03:52.000
Bununla bir bina inşa etmezsiniz,

0:03:52.000,0:03:55.000
bununla da ders vermeye ve tahtaya yazı yazmaya çalışmazsınız.

0:03:55.000,0:03:57.000
Evet, gayet farklılar. Hayır, değiller.

0:03:57.000,0:03:59.000
O kadar da değiller. Aynı şey,

0:03:59.000,0:04:02.000
kalsiyum karbonat, kalsiyum karbonat.

0:04:02.000,0:04:05.000
Farklı olan ise moleküllerin nasıl birleştiği.

0:04:05.000,0:04:08.000
Şimdi, eğer bunun ilginç olduğunu düşünüyorsanız,

0:04:08.000,0:04:11.000
hikaye asıl şimdi ilginçleşiyor.

0:04:11.000,0:04:14.000
Kaliforniya sahillerinden bu geliyor.

0:04:14.000,0:04:16.000
Bu bir istiridye kabuğu.

0:04:16.000,0:04:18.000
Şimdi, her yıl milyonlarca istiridye

0:04:18.000,0:04:20.000
bu kabuktan yapıyor.

0:04:20.000,0:04:22.000
Ha, bu arada, daha tahmin edemediyseniz,

0:04:22.000,0:04:24.000
bu da kalsiyum karbonat.

0:04:24.000,0:04:26.000
Bununla

0:04:26.000,0:04:28.000
ve bununla aynı şay.

0:04:28.000,0:04:30.000
Ama aynı değil, farklı.

0:04:30.000,0:04:32.000
Bu binlerce,

0:04:32.000,0:04:35.000
belki 3000 kat bundan daha sert.

0:04:35.000,0:04:38.000
Neden? Çünkü istiridye

0:04:38.000,0:04:40.000
katmanlar halinde

0:04:40.000,0:04:42.000
kalsiyum karbonat bırakarak

0:04:42.000,0:04:44.000
bu güzel, yanar dönerli

0:04:44.000,0:04:46.000
inciyi yaratabiliyor.

0:04:46.000,0:04:48.000
İstiridyenin, milyonlarcasının,

0:04:48.000,0:04:50.000
kendi yaptıkları

0:04:50.000,0:04:52.000
fazlasıyla özelleşmiş bir materyal.

0:04:52.000,0:04:54.000
Her zamani her gün, her yıl.

0:04:54.000,0:04:56.000
Baya şaşırtıcı bir şey.

0:04:56.000,0:04:58.000
Hepsi aynı, fark ne?

0:04:58.000,0:05:00.000
Moleküllerin bir araya gelme şekli.

0:05:00.000,0:05:03.000
Şimdi, bunların enerjiyle ne alakası var?

0:05:03.000,0:05:05.000
İşte bir parça kömür.

0:05:05.000,0:05:07.000
ve ben bu kömürün

0:05:07.000,0:05:09.000
en az bu tebeşir kadar

0:05:09.000,0:05:11.000
ilgi çekici olduğunu ileri sürüyorum.

0:05:12.000,0:05:14.000
Şimdi, yakıtlardan, enerji taşıyıcılarından

0:05:14.000,0:05:16.000
ya da belki

0:05:16.000,0:05:18.000
bataryalar için acayip materyallerden

0:05:18.000,0:05:20.000
ya da yakıt hücrelerinden konuşmamız farketmez.

0:05:20.000,0:05:23.000
Doğa daha bu mükemmel materyalleri üretmedi,

0:05:23.000,0:05:25.000
çünkü ihtiyacı yok.

0:05:25.000,0:05:28.000
Doğa üretmedi çünkü istiridye kabuğunun aksine

0:05:28.000,0:05:31.000
türlerin hayatta kalması buna,

0:05:31.000,0:05:33.000
bu materyallere bağlı değil.

0:05:33.000,0:05:36.000
Belki şimdiye, önem kazanana kadar.

0:05:37.000,0:05:40.000
Yani, enerjinin geleceği hakkında düşündüğümüzde,

0:05:40.000,0:05:42.000
hayal edin,

0:05:42.000,0:05:44.000
eğer

0:05:44.000,0:05:46.000
bunun yerine

0:05:46.000,0:05:49.000
Sadece moleküllerin yerini değiştirerek

0:05:50.000,0:05:53.000
bununla eşit derecede enerji üretebilseydik.

0:05:54.000,0:05:56.000
ve evet, bu benim hikayem.

0:05:56.000,0:05:58.000
Petrol asla bitmeyecek.

0:05:58.000,0:06:00.000
Ondan çok fazla olduğu için değil,

0:06:00.000,0:06:03.000
ya da milyarlarca rüzgar türbünleri yapacağımız için de değil.

0:06:03.000,0:06:06.000
Çünkü,

0:06:06.000,0:06:08.000
binlerce yıl önce,

0:06:08.000,0:06:10.000
insanlar fikirler buldu.

0:06:10.000,0:06:12.000
Onların fikirleri, buluşları, teklonojileri vardı.

0:06:12.000,0:06:15.000
ve taş devri bitti

0:06:15.000,0:06:17.000
Taşlarımız bittiği için olmadı bu.

0:06:17.000,0:06:19.000
(Gülüşmeler)

0:06:19.000,0:06:22.000
Fikirler, buluşlar, teklonoji

0:06:22.000,0:06:25.000
petrol çağını, petrolün tükenmesinden çok önce bitirecek.

0:06:25.000,0:06:27.000
Çok teşekkür ederim.

0:06:27.000,0:06:30.000
(Alkış)