1
00:00:01,000 --> 00:00:03,000
Przez następne kilka minut porozmawiamy na temat energii.

2
00:00:03,000 --> 00:00:06,000
A będzie to urozmaicony wykład.

3
00:00:06,000 --> 00:00:08,000
Opowiem wam na temat energii

4
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
i najwygodniej rozpocząć od ropy naftowej.

5
00:00:10,000 --> 00:00:12,000
Mój wykład będzie ogólnie o energii,

6
00:00:12,000 --> 00:00:14,000
ale zacznijmy od ropy.

7
00:00:14,000 --> 00:00:17,000
Między innymi dlatego, że jest ona niezwykła.

8
00:00:17,000 --> 00:00:19,000
Weź jakieś 8 atomów węgla,

9
00:00:19,000 --> 00:00:21,000
około 20 atomów wodoru,

10
00:00:21,000 --> 00:00:23,000
połącz je razem we właściwy sposób

11
00:00:23,000 --> 00:00:25,000
a otrzymasz ten cudowny płyn,

12
00:00:25,000 --> 00:00:27,000
wysokoenergetyczny i łatwy do przetworzenia

13
00:00:27,000 --> 00:00:30,000
w wiele różnych bardzo pożytecznych produktów i paliw.

14
00:00:30,000 --> 00:00:32,000
Świetna rzecz.

15
00:00:32,000 --> 00:00:34,000
Jak wiemy

16
00:00:34,000 --> 00:00:36,000
mamy potężne złoża tego surowca na świecie.

17
00:00:36,000 --> 00:00:38,000
Mam tutaj mały podręczny globus,

18
00:00:38,000 --> 00:00:40,000
na którym wszystko jest zaznaczone.

19
00:00:40,000 --> 00:00:42,000
I większa mapa, abyście się mogli przyjrzeć.

20
00:00:42,000 --> 00:00:44,000
Ale to jest wszystko. Wszystkie złoża ropy naftowej na świecie.

21
00:00:44,000 --> 00:00:46,000
Geolodzy mają dość dobre pojęcie gdzie można znaleźć ropę.

22
00:00:46,000 --> 00:00:49,000
Pozostało nam około 400 bilionów litrów

23
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
ropy naftowej

24
00:00:51,000 --> 00:00:54,000
do wydobycia i przetworzenia.

25
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
A więc, to jedna strona medalu,

26
00:00:56,000 --> 00:00:58,000
i moglibyśmy zakończyć w tym miejscu, mówiąc

27
00:00:58,000 --> 00:01:00,000
"Złoża ropy nigdy się nie wyczerpią,

28
00:01:00,000 --> 00:01:02,000
ponieważ jest ich bardzo dużo."

29
00:01:02,000 --> 00:01:04,000
Ale na tym historia się nie kończy.

30
00:01:04,000 --> 00:01:07,000
Tak przy okazji, gdybyście nie czuli tej bliskości do ropy, powiem wam,

31
00:01:07,000 --> 00:01:10,000
że siedzimy w tym momencie na ropie. Tysiąc metrów pod nami

32
00:01:10,000 --> 00:01:13,000
znajduje się jedno z największych pól naftowych na świecie.

33
00:01:13,000 --> 00:01:16,000
Jeżeli chcecie, szczegóły przedstawię po prezentacji.

34
00:01:16,000 --> 00:01:19,000
Reasumując informacje o ropie - jest jej bardzo dużo.

35
00:01:19,000 --> 00:01:22,000
Ale co dalej z ropą? Jakie jest jej znaczenie w systemie energetycznym?

36
00:01:24,000 --> 00:01:27,000
Pokażę wam szybką migawkę ze 150 lat historii ropy naftowej.

37
00:01:27,000 --> 00:01:29,000
A jest ona głównym składnikiem naszego systemu energetycznego

38
00:01:29,000 --> 00:01:32,000
przez ostanie 150 lat.

39
00:01:32,000 --> 00:01:35,000
I kolejny mały sekret, którym chciałbym się z Wami podzielić.

40
00:01:36,000 --> 00:01:38,000
Przez ostanie 25 lat

41
00:01:38,000 --> 00:01:41,000
ropa naftowa gra coraz mniejszą rolę

42
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
w globalnych systemach energetycznych.

43
00:01:43,000 --> 00:01:46,000
W 1985 roku ropa naftowa osiągnęła maksimum

44
00:01:46,000 --> 00:01:48,000
gdy z ropy naftowej produkowano 50% całej energii na świecie.

45
00:01:48,000 --> 00:01:50,000
Obecnie jest to około 35%.

46
00:01:50,000 --> 00:01:52,000
I maleje.

47
00:01:52,000 --> 00:01:54,000
Wierzę, że będzie nadal maleć.

48
00:01:54,000 --> 00:01:56,000
Największe zużycie benzyny w USA miało miejsce 2007 roku

49
00:01:56,000 --> 00:01:58,000
i od tego czasu maleje.

50
00:01:58,000 --> 00:02:01,000
Tak więc rola ropy naftowej maleje

51
00:02:01,000 --> 00:02:03,000
każdego roku.

52
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
A zatem 25 lat temu,

53
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
miało miejsce jej maksymalne zużycie,

54
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
podobnie jak w latach 20-tych,

55
00:02:09,000 --> 00:02:11,000
maksimum przypadło dla zużycia węgla,

56
00:02:11,000 --> 00:02:13,000
a sto lat wcześniej

57
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
swoje maksimum miało drewno.

58
00:02:15,000 --> 00:02:18,000
Widzimy, więc ważny trend na drodze ewolucji systemów energetycznych.

59
00:02:18,000 --> 00:02:21,000
A jaki rodzaj paliwa zaczyna dominować w ostatnich latach?

60
00:02:21,000 --> 00:02:23,000
Na pewno gaz ziemny,

61
00:02:23,000 --> 00:02:26,000
trochę energii z elektrowni jądrowych.

62
00:02:26,000 --> 00:02:28,000
A czego możemy się spodziewać w przyszłości?

63
00:02:28,000 --> 00:02:30,000
Myślę, że za kilka dziesięcioleci

64
00:02:30,000 --> 00:02:33,000
będziemy mieć maksimum dla gazu ziemnego

65
00:02:33,000 --> 00:02:35,000
a kolejne maksimum

66
00:02:35,000 --> 00:02:37,000
przypadnie dla źródeł odnawialnych.

67
00:02:37,000 --> 00:02:39,000
Teraz kolej na kolejny, bardzo ważny

68
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
aspekt tej historii.

69
00:02:41,000 --> 00:02:43,000
Nie mam zamiaru udawać, że zużycie energii

70
00:02:43,000 --> 00:02:45,000
maleje. Wręcz przeciwnie - cały czas rośnie.

71
00:02:45,000 --> 00:02:47,000
To druga część historii.

72
00:02:47,000 --> 00:02:49,000
Zaraz rozwinę ten temat.

73
00:02:49,000 --> 00:02:51,000
Ale jest w tym bardzo ważne przesłanie.

74
00:02:51,000 --> 00:02:53,000
Dwieście lat historii.

75
00:02:53,000 --> 00:02:56,000
Od 200 lat staramy się wykorzystywać coraz mniej kopalin

76
00:02:56,000 --> 00:02:58,000
w naszym systemie energetycznym.

77
00:02:58,000 --> 00:03:00,000
Systemy energetyczne na świecie

78
00:03:00,000 --> 00:03:02,000
stają się, z roku na rok

79
00:03:02,000 --> 00:03:04,000
z dekady na dekadę, z wieku na wiek

80
00:03:04,000 --> 00:03:07,000
coraz mniej zależne od kopalin.

81
00:03:07,000 --> 00:03:09,000
I tak zapowiada się nasza przyszłość.

82
00:03:09,000 --> 00:03:11,000
Źródłami odnawialne, które rozwijamy dzisiaj

83
00:03:11,000 --> 00:03:13,000
osiągną być może poziom 30% źródeł energii,

84
00:03:13,000 --> 00:03:15,000
około roku 2050.

85
00:03:15,000 --> 00:03:17,000
I to mógłby być koniec tej historii --

86
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
całkowite zastąpienie kopalin energią odnawialną --

87
00:03:19,000 --> 00:03:21,000
ale myślę, że to jeszcze nie koniec tej historii.

88
00:03:21,000 --> 00:03:23,000
I kolejna część tej historii --

89
00:03:23,000 --> 00:03:26,000
jest o tym jak to będzie w XXII wieku i później.

90
00:03:26,000 --> 00:03:28,000
Jaka będzie przyszłość

91
00:03:28,000 --> 00:03:30,000
trwałych źródeł energii nie opartych na węglu?

92
00:03:30,000 --> 00:03:32,000
Zabiorę Was w małą podróż.

93
00:03:32,000 --> 00:03:34,000
Zacznijmy w centrum stanu Texas.

94
00:03:34,000 --> 00:03:36,000
Oto kawałek wapienia.

95
00:03:36,000 --> 00:03:38,000
Zabrałem go z Marble Falls w Teksasie.

96
00:03:38,000 --> 00:03:40,000
Liczy sobie około 400 milionów lat.

97
00:03:40,000 --> 00:03:43,000
To tylko zwykły kawałek wapienia, nie ma w nim nic szczególnego.

98
00:03:43,000 --> 00:03:45,000
A tutaj mam kawałek kredy.

99
00:03:45,000 --> 00:03:48,000
Zabrałem go z uczelni, jest trochę młodszy geologicznie

100
00:03:48,000 --> 00:03:50,000
i różni się zdecydowanie od wapienia. Widać to.

101
00:03:50,000 --> 00:03:52,000
Nie udałoby się zbudować budynku z takiego budulca

102
00:03:52,000 --> 00:03:55,000
A z drugiej strony nie napisalibyście nic za pomocą tej skały na tablicy

103
00:03:55,000 --> 00:03:57,000
Tak, różnią się znacznie od siebie, ale czy aż tak bardzo?

104
00:03:57,000 --> 00:03:59,000
Przecież to ten sam związek chemiczny.

105
00:03:59,000 --> 00:04:02,000
Węglan wapnia, węglan wapnia.

106
00:04:02,000 --> 00:04:05,000
Co je różni - to sposób ułożenia cząsteczek.

107
00:04:05,000 --> 00:04:08,000
Jeżeli pomyślimy o tym dogłębnie

108
00:04:08,000 --> 00:04:11,000
opowieść stanie się bardzo interesująca.

109
00:04:11,000 --> 00:04:14,000
Z wybrzeża Kalifornii pochodzi to.

110
00:04:14,000 --> 00:04:16,000
Jest to muszla uchowca.

111
00:04:16,000 --> 00:04:18,000
Więc, miliony tych stworzeń każdego roku

112
00:04:18,000 --> 00:04:20,000
tworzą takie muszle.

113
00:04:20,000 --> 00:04:22,000
A tak przy okazji - gdybyście na to jeszcze nie wpadli, to tak -

114
00:04:22,000 --> 00:04:24,000
to też jest węglan wapnia.

115
00:04:24,000 --> 00:04:26,000
Ten sam materiał co to

116
00:04:26,000 --> 00:04:28,000
i dokładnie ten sam co to.

117
00:04:28,000 --> 00:04:30,000
Ale jest mała różnica.

118
00:04:30,000 --> 00:04:32,000
Jest tysiące razy,

119
00:04:32,000 --> 00:04:35,000
może 3000 razy twardsza niż to.

120
00:04:35,000 --> 00:04:38,000
A dlaczego? Ponieważ malutki uchowiec

121
00:04:38,000 --> 00:04:40,000
potrafi warstwami

122
00:04:40,000 --> 00:04:42,000
układać kryształy węglanu wapnia,

123
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
tworząc tą piękną, mieniącą się barwami

124
00:04:44,000 --> 00:04:46,000
masę perłową.

125
00:04:46,000 --> 00:04:48,000
Wyjątkowy i wyspecjalizowany materiał

126
00:04:48,000 --> 00:04:50,000
stworzony przez uchowca,

127
00:04:50,000 --> 00:04:52,000
miliony uchowców,

128
00:04:52,000 --> 00:04:54,000
cały czas, każdego dnia, każdego roku.

129
00:04:54,000 --> 00:04:56,000
To naprawdę niesamowite.

130
00:04:56,000 --> 00:04:58,000
Skoro takie same - dlaczego różne?

131
00:04:58,000 --> 00:05:00,000
Różni je sposób ułożenia cząsteczek.

132
00:05:00,000 --> 00:05:03,000
A więc, co to ma wspólnego z energią?

133
00:05:03,000 --> 00:05:05,000
Mam tutaj kawałek węgla kamiennego.

134
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
Węgiel jak węgiel, ale moim zdaniem

135
00:05:07,000 --> 00:05:09,000
jest on równie fascynujący

136
00:05:09,000 --> 00:05:11,000
niczym ten kawałek kredy.

137
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
Kiedy mówimy o paliwach,

138
00:05:14,000 --> 00:05:16,000
nośnikach energii,

139
00:05:16,000 --> 00:05:18,000
nowych materiałach na baterie,

140
00:05:18,000 --> 00:05:20,000
czy ogniwach paliwowych

141
00:05:20,000 --> 00:05:23,000
Natura nie buduje za każdym razem doskonałych materiałów,

142
00:05:23,000 --> 00:05:25,000
bo nie musi.

143
00:05:25,000 --> 00:05:28,000
Nie musi, bo w odróżnieniu od muszli uchowca,

144
00:05:28,000 --> 00:05:31,000
przetrwanie gatunku nie jest zależne,

145
00:05:31,000 --> 00:05:33,000
od stworzenia takich materiałów,

146
00:05:33,000 --> 00:05:36,000
ale dziś może być inaczej.

147
00:05:37,000 --> 00:05:40,000
Więc kiedy myślimy o przyszłości energii

148
00:05:40,000 --> 00:05:42,000
wyobraźmy sobie,

149
00:05:42,000 --> 00:05:44,000
jak by to było,

150
00:05:44,000 --> 00:05:46,000
gdybyśmy zamiast tego

151
00:05:46,000 --> 00:05:49,000
byli w stanie pozyskać energię równą tej,

152
00:05:50,000 --> 00:05:53,000
poprzez zwykłe przestawienie molekuł.

153
00:05:54,000 --> 00:05:56,000
I to jest moja historia.

154
00:05:56,000 --> 00:05:58,000
Ropa nigdy się nie skończy.

155
00:05:58,000 --> 00:06:00,000
I to nie dlatego, że mamy jej pełno.

156
00:06:00,000 --> 00:06:03,000
I nie dlatego że zbudujemy gazylion farm wiatrowych.

157
00:06:03,000 --> 00:06:06,000
Ale dlatego,

158
00:06:06,000 --> 00:06:08,000
że tysiące lat temu

159
00:06:08,000 --> 00:06:10,000
ludzie wymyślili idee

160
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
mieli nowe pomysły, wynalazki, technologie.

161
00:06:12,000 --> 00:06:15,000
I era kamienia łupanego skończyła się

162
00:06:15,000 --> 00:06:17,000
nie dlatego, że zabrakło nam kamieni.

163
00:06:17,000 --> 00:06:19,000
(Śmiech)

164
00:06:19,000 --> 00:06:22,000
To dzięki pomysłom, innowacjom, technologii

165
00:06:22,000 --> 00:06:25,000
era ropy naftowej skończy się na długo zanim nam jej zabraknie.

166
00:06:25,000 --> 00:06:27,000
Dziękuje bardzo za uwagę.

167
00:06:27,000 --> 00:06:30,000
(Brawa)