0:00:01.000,0:00:03.000
Przez następne kilka minut porozmawiamy na temat energii.

0:00:03.000,0:00:06.000
A będzie to urozmaicony wykład.

0:00:06.000,0:00:08.000
Opowiem wam na temat energii

0:00:08.000,0:00:10.000
i najwygodniej rozpocząć od ropy naftowej.

0:00:10.000,0:00:12.000
Mój wykład będzie ogólnie o energii,

0:00:12.000,0:00:14.000
ale zacznijmy od ropy.

0:00:14.000,0:00:17.000
Między innymi dlatego, że jest ona niezwykła.

0:00:17.000,0:00:19.000
Weź jakieś 8 atomów węgla,

0:00:19.000,0:00:21.000
około 20 atomów wodoru,

0:00:21.000,0:00:23.000
połącz je razem we właściwy sposób

0:00:23.000,0:00:25.000
a otrzymasz ten cudowny płyn,

0:00:25.000,0:00:27.000
wysokoenergetyczny i łatwy do przetworzenia

0:00:27.000,0:00:30.000
w wiele różnych bardzo pożytecznych produktów i paliw.

0:00:30.000,0:00:32.000
Świetna rzecz.

0:00:32.000,0:00:34.000
Jak wiemy

0:00:34.000,0:00:36.000
mamy potężne złoża tego surowca na świecie.

0:00:36.000,0:00:38.000
Mam tutaj mały podręczny globus,

0:00:38.000,0:00:40.000
na którym wszystko jest zaznaczone.

0:00:40.000,0:00:42.000
I większa mapa, abyście się mogli przyjrzeć.

0:00:42.000,0:00:44.000
Ale to jest wszystko. Wszystkie złoża ropy naftowej na świecie.

0:00:44.000,0:00:46.000
Geolodzy mają dość dobre pojęcie gdzie można znaleźć ropę.

0:00:46.000,0:00:49.000
Pozostało nam około 400 bilionów litrów

0:00:49.000,0:00:51.000
ropy naftowej

0:00:51.000,0:00:54.000
do wydobycia i przetworzenia.

0:00:54.000,0:00:56.000
A więc, to jedna strona medalu,

0:00:56.000,0:00:58.000
i moglibyśmy zakończyć w tym miejscu, mówiąc

0:00:58.000,0:01:00.000
"Złoża ropy nigdy się nie wyczerpią,

0:01:00.000,0:01:02.000
ponieważ jest ich bardzo dużo."

0:01:02.000,0:01:04.000
Ale na tym historia się nie kończy.

0:01:04.000,0:01:07.000
Tak przy okazji, gdybyście nie czuli tej bliskości do ropy, powiem wam,

0:01:07.000,0:01:10.000
że siedzimy w tym momencie na ropie. Tysiąc metrów pod nami

0:01:10.000,0:01:13.000
znajduje się jedno z największych pól naftowych na świecie.

0:01:13.000,0:01:16.000
Jeżeli chcecie, szczegóły przedstawię po prezentacji.

0:01:16.000,0:01:19.000
Reasumując informacje o ropie - jest jej bardzo dużo.

0:01:19.000,0:01:22.000
Ale co dalej z ropą? Jakie jest jej znaczenie w systemie energetycznym?

0:01:24.000,0:01:27.000
Pokażę wam szybką migawkę ze 150 lat historii ropy naftowej.

0:01:27.000,0:01:29.000
A jest ona głównym składnikiem naszego systemu energetycznego

0:01:29.000,0:01:32.000
przez ostanie 150 lat.

0:01:32.000,0:01:35.000
I kolejny mały sekret, którym chciałbym się z Wami podzielić.

0:01:36.000,0:01:38.000
Przez ostanie 25 lat

0:01:38.000,0:01:41.000
ropa naftowa gra coraz mniejszą rolę

0:01:41.000,0:01:43.000
w globalnych systemach energetycznych.

0:01:43.000,0:01:46.000
W 1985 roku ropa naftowa osiągnęła maksimum

0:01:46.000,0:01:48.000
gdy z ropy naftowej produkowano 50% całej energii na świecie.

0:01:48.000,0:01:50.000
Obecnie jest to około 35%.

0:01:50.000,0:01:52.000
I maleje.

0:01:52.000,0:01:54.000
Wierzę, że będzie nadal maleć.

0:01:54.000,0:01:56.000
Największe zużycie benzyny w USA miało miejsce 2007 roku

0:01:56.000,0:01:58.000
i od tego czasu maleje.

0:01:58.000,0:02:01.000
Tak więc rola ropy naftowej maleje

0:02:01.000,0:02:03.000
każdego roku.

0:02:03.000,0:02:05.000
A zatem 25 lat temu,

0:02:05.000,0:02:07.000
miało miejsce jej maksymalne zużycie,

0:02:07.000,0:02:09.000
podobnie jak w latach 20-tych,

0:02:09.000,0:02:11.000
maksimum przypadło dla zużycia węgla,

0:02:11.000,0:02:13.000
a sto lat wcześniej

0:02:13.000,0:02:15.000
swoje maksimum miało drewno.

0:02:15.000,0:02:18.000
Widzimy, więc ważny trend na drodze ewolucji systemów energetycznych.

0:02:18.000,0:02:21.000
A jaki rodzaj paliwa zaczyna dominować w ostatnich latach?

0:02:21.000,0:02:23.000
Na pewno gaz ziemny,

0:02:23.000,0:02:26.000
trochę energii z elektrowni jądrowych.

0:02:26.000,0:02:28.000
A czego możemy się spodziewać w przyszłości?

0:02:28.000,0:02:30.000
Myślę, że za kilka dziesięcioleci

0:02:30.000,0:02:33.000
będziemy mieć maksimum dla gazu ziemnego

0:02:33.000,0:02:35.000
a kolejne maksimum

0:02:35.000,0:02:37.000
przypadnie dla źródeł odnawialnych.

0:02:37.000,0:02:39.000
Teraz kolej na kolejny, bardzo ważny

0:02:39.000,0:02:41.000
aspekt tej historii.

0:02:41.000,0:02:43.000
Nie mam zamiaru udawać, że zużycie energii

0:02:43.000,0:02:45.000
maleje. Wręcz przeciwnie - cały czas rośnie.

0:02:45.000,0:02:47.000
To druga część historii.

0:02:47.000,0:02:49.000
Zaraz rozwinę ten temat.

0:02:49.000,0:02:51.000
Ale jest w tym bardzo ważne przesłanie.

0:02:51.000,0:02:53.000
Dwieście lat historii.

0:02:53.000,0:02:56.000
Od 200 lat staramy się wykorzystywać coraz mniej kopalin

0:02:56.000,0:02:58.000
w naszym systemie energetycznym.

0:02:58.000,0:03:00.000
Systemy energetyczne na świecie

0:03:00.000,0:03:02.000
stają się, z roku na rok

0:03:02.000,0:03:04.000
z dekady na dekadę, z wieku na wiek

0:03:04.000,0:03:07.000
coraz mniej zależne od kopalin.

0:03:07.000,0:03:09.000
I tak zapowiada się nasza przyszłość.

0:03:09.000,0:03:11.000
Źródłami odnawialne, które rozwijamy dzisiaj

0:03:11.000,0:03:13.000
osiągną być może poziom 30% źródeł energii,

0:03:13.000,0:03:15.000
około roku 2050.

0:03:15.000,0:03:17.000
I to mógłby być koniec tej historii --

0:03:17.000,0:03:19.000
całkowite zastąpienie kopalin energią odnawialną --

0:03:19.000,0:03:21.000
ale myślę, że to jeszcze nie koniec tej historii.

0:03:21.000,0:03:23.000
I kolejna część tej historii --

0:03:23.000,0:03:26.000
jest o tym jak to będzie w XXII wieku i później.

0:03:26.000,0:03:28.000
Jaka będzie przyszłość

0:03:28.000,0:03:30.000
trwałych źródeł energii nie opartych na węglu?

0:03:30.000,0:03:32.000
Zabiorę Was w małą podróż.

0:03:32.000,0:03:34.000
Zacznijmy w centrum stanu Texas.

0:03:34.000,0:03:36.000
Oto kawałek wapienia.

0:03:36.000,0:03:38.000
Zabrałem go z Marble Falls w Teksasie.

0:03:38.000,0:03:40.000
Liczy sobie około 400 milionów lat.

0:03:40.000,0:03:43.000
To tylko zwykły kawałek wapienia, nie ma w nim nic szczególnego.

0:03:43.000,0:03:45.000
A tutaj mam kawałek kredy.

0:03:45.000,0:03:48.000
Zabrałem go z uczelni, jest trochę młodszy geologicznie

0:03:48.000,0:03:50.000
i różni się zdecydowanie od wapienia. Widać to.

0:03:50.000,0:03:52.000
Nie udałoby się zbudować budynku z takiego budulca

0:03:52.000,0:03:55.000
A z drugiej strony nie napisalibyście nic za pomocą tej skały na tablicy

0:03:55.000,0:03:57.000
Tak, różnią się znacznie od siebie, ale czy aż tak bardzo?

0:03:57.000,0:03:59.000
Przecież to ten sam związek chemiczny.

0:03:59.000,0:04:02.000
Węglan wapnia, węglan wapnia.

0:04:02.000,0:04:05.000
Co je różni - to sposób ułożenia cząsteczek.

0:04:05.000,0:04:08.000
Jeżeli pomyślimy o tym dogłębnie

0:04:08.000,0:04:11.000
opowieść stanie się bardzo interesująca.

0:04:11.000,0:04:14.000
Z wybrzeża Kalifornii pochodzi to.

0:04:14.000,0:04:16.000
Jest to muszla uchowca.

0:04:16.000,0:04:18.000
Więc, miliony tych stworzeń każdego roku

0:04:18.000,0:04:20.000
tworzą takie muszle.

0:04:20.000,0:04:22.000
A tak przy okazji - gdybyście na to jeszcze nie wpadli, to tak -

0:04:22.000,0:04:24.000
to też jest węglan wapnia.

0:04:24.000,0:04:26.000
Ten sam materiał co to

0:04:26.000,0:04:28.000
i dokładnie ten sam co to.

0:04:28.000,0:04:30.000
Ale jest mała różnica.

0:04:30.000,0:04:32.000
Jest tysiące razy,

0:04:32.000,0:04:35.000
może 3000 razy twardsza niż to.

0:04:35.000,0:04:38.000
A dlaczego? Ponieważ malutki uchowiec

0:04:38.000,0:04:40.000
potrafi warstwami

0:04:40.000,0:04:42.000
układać kryształy węglanu wapnia,

0:04:42.000,0:04:44.000
tworząc tą piękną, mieniącą się barwami

0:04:44.000,0:04:46.000
masę perłową.

0:04:46.000,0:04:48.000
Wyjątkowy i wyspecjalizowany materiał

0:04:48.000,0:04:50.000
stworzony przez uchowca,

0:04:50.000,0:04:52.000
miliony uchowców,

0:04:52.000,0:04:54.000
cały czas, każdego dnia, każdego roku.

0:04:54.000,0:04:56.000
To naprawdę niesamowite.

0:04:56.000,0:04:58.000
Skoro takie same - dlaczego różne?

0:04:58.000,0:05:00.000
Różni je sposób ułożenia cząsteczek.

0:05:00.000,0:05:03.000
A więc, co to ma wspólnego z energią?

0:05:03.000,0:05:05.000
Mam tutaj kawałek węgla kamiennego.

0:05:05.000,0:05:07.000
Węgiel jak węgiel, ale moim zdaniem

0:05:07.000,0:05:09.000
jest on równie fascynujący

0:05:09.000,0:05:11.000
niczym ten kawałek kredy.

0:05:12.000,0:05:14.000
Kiedy mówimy o paliwach,

0:05:14.000,0:05:16.000
nośnikach energii,

0:05:16.000,0:05:18.000
nowych materiałach na baterie,

0:05:18.000,0:05:20.000
czy ogniwach paliwowych

0:05:20.000,0:05:23.000
Natura nie buduje za każdym razem doskonałych materiałów,

0:05:23.000,0:05:25.000
bo nie musi.

0:05:25.000,0:05:28.000
Nie musi, bo w odróżnieniu od muszli uchowca,

0:05:28.000,0:05:31.000
przetrwanie gatunku nie jest zależne,

0:05:31.000,0:05:33.000
od stworzenia takich materiałów,

0:05:33.000,0:05:36.000
ale dziś może być inaczej.

0:05:37.000,0:05:40.000
Więc kiedy myślimy o przyszłości energii

0:05:40.000,0:05:42.000
wyobraźmy sobie,

0:05:42.000,0:05:44.000
jak by to było,

0:05:44.000,0:05:46.000
gdybyśmy zamiast tego

0:05:46.000,0:05:49.000
byli w stanie pozyskać energię równą tej,

0:05:50.000,0:05:53.000
poprzez zwykłe przestawienie molekuł.

0:05:54.000,0:05:56.000
I to jest moja historia.

0:05:56.000,0:05:58.000
Ropa nigdy się nie skończy.

0:05:58.000,0:06:00.000
I to nie dlatego, że mamy jej pełno.

0:06:00.000,0:06:03.000
I nie dlatego że zbudujemy gazylion farm wiatrowych.

0:06:03.000,0:06:06.000
Ale dlatego,

0:06:06.000,0:06:08.000
że tysiące lat temu

0:06:08.000,0:06:10.000
ludzie wymyślili idee

0:06:10.000,0:06:12.000
mieli nowe pomysły, wynalazki, technologie.

0:06:12.000,0:06:15.000
I era kamienia łupanego skończyła się

0:06:15.000,0:06:17.000
nie dlatego, że zabrakło nam kamieni.

0:06:17.000,0:06:19.000
(Śmiech)

0:06:19.000,0:06:22.000
To dzięki pomysłom, innowacjom, technologii

0:06:22.000,0:06:25.000
era ropy naftowej skończy się na długo zanim nam jej zabraknie.

0:06:25.000,0:06:27.000
Dziękuje bardzo za uwagę.

0:06:27.000,0:06:30.000
(Brawa)