WEBVTT

00:00:01.000 --> 00:00:03.000
შემდეგი რამოდენიმე წუთის განმავლობაში ჩვენ ვისაუბრებთ ენერგიაზე.

00:00:03.000 --> 00:00:06.000
და თემა საკმაოდ მრავალფეროვანი იქნება.

00:00:06.000 --> 00:00:08.000
მე შევეცდები შევთხზა ისტორია ენერგიაზე,

00:00:08.000 --> 00:00:10.000
და ეს გაგვიადვილდება, თუ ნავთობით დავიწყებთ.

00:00:10.000 --> 00:00:12.000
ჩვენ ვისაუბრებთ ენერგიის შესახებ ზოგადად,

00:00:12.000 --> 00:00:14.000
მაგრამ ნავთობით დაწყება უფრო ადვილია.

00:00:14.000 --> 00:00:17.000
და ერთ-ერთი მიზეზი ის არის, რომ ეს არის შესანიშნავი ნივთიერება.

00:00:17.000 --> 00:00:19.000
ავიღოთ 8 ნახშირბადის ატომი,

00:00:19.000 --> 00:00:21.000
20 წყალბადის ატომი,

00:00:21.000 --> 00:00:23.000
დავაწყოთ ისინი ერთად ზუსტად სწორი გზით

00:00:23.000 --> 00:00:25.000
და მივიღებთ საოცარ სითხეს,

00:00:25.000 --> 00:00:27.000
ის სავსეა ენერგიით, და ადვილად გადამუშავდება

00:00:27.000 --> 00:00:30.000
სასარგებლო პროდუქტებად.

00:00:30.000 --> 00:00:32.000
ეს შესანიშნავი ნივთიერებაა.

00:00:32.000 --> 00:00:34.000
თუ ვისაუბრებთ ნავთობზე, ის დედამიწაზე საკმარისია.

00:00:34.000 --> 00:00:36.000
[სლაიდი: ნავთობი არასდროს არ ამოიწურება]

NOTE Paragraph

00:00:36.000 --> 00:00:38.000
ეს არის ჩემი ჯიბის რუკა

00:00:38.000 --> 00:00:40.000
თუ სად არის ის განთავსებული.

00:00:40.000 --> 00:00:42.000
აი, უფრო კარგად რომ დაინახოთ.

00:00:42.000 --> 00:00:44.000
მაგრამ სულ ეს არის.

00:00:44.000 --> 00:00:46.000
გეოლოგებმა იციან თუ სადაა ნავთობი.

00:00:46.000 --> 00:00:49.000
ეს არის დაახლოებით 100 ტრილიონი გალონი

00:00:49.000 --> 00:00:51.000
გადაუმუშავებელი ნავთობი

00:00:51.000 --> 00:00:54.000
რაც დღეისთვის მოპოვებული არაა.

00:00:54.000 --> 00:00:56.000
ეს მხოლოდ ერთი ისტორიაა ნავთობის შესახებ,

00:00:56.000 --> 00:00:58.000
და აქ შეგვეძლო დაგვესრულებია და გვეთქვა, რომ

00:00:58.000 --> 00:01:00.000
"ნავთობი მუდამ იქნება -

00:01:00.000 --> 00:01:02.000
ის ხომ ძალიან ბევრია".

00:01:02.000 --> 00:01:04.000
მაგრამ ამას მეორე მხარეც აქვს.

00:01:04.000 --> 00:01:07.000
თუ თქვენ ფიქრობთ, რომ თქვენ ძალიან შორს ხართ ნავთობისგან,

00:01:07.000 --> 00:01:10.000
1000 მეტრის სიღრმეში სადაც თქვენ ზიხართ

00:01:10.000 --> 00:01:13.000
არის ნავთობის ერთ-ერთი უდიდესი საბადო მთელს მსოფლიოში.

00:01:13.000 --> 00:01:16.000
თუ გინდათ რამოდენიმე დეტალს გაგაცნობთ.

NOTE Paragraph

00:01:16.000 --> 00:01:19.000
ეს მხოლოდ ერთი ისტორიაა - ნავთობი ბევრია.

00:01:19.000 --> 00:01:22.000
მგრამ რა ადგილი უკავია მას ენერგეტიკულ სისტემაში?

00:01:24.000 --> 00:01:27.000
აქ არის ნავთობის სურათი 150 წლის განმავლობაში.

00:01:27.000 --> 00:01:29.000
და ის დომინირებს მთელს ენერგეტიკულ სისტემაში

00:01:29.000 --> 00:01:32.000
ამ 150 წლის განმავლობაში.

00:01:32.000 --> 00:01:35.000
ახლა, აქ არის კიდევ ერთი პატარა საიდუმლო და მე ვაპირებ გითხრათ ის.

00:01:36.000 --> 00:01:38.000
უკანასკნელი 25 წლის განმავლობაში,

00:01:38.000 --> 00:01:41.000
ნავთობი სულ უფრო და უფრო ნაკლებ როლს თამაშობს

00:01:41.000 --> 00:01:43.000
გლობალურ ენერგეტიკულ სისტემაში.

00:01:43.000 --> 00:01:46.000
1985 წელს იყო ნავთობის მოპოვების პიკი,

00:01:46.000 --> 00:01:48.000
როდესაც ნავთობის წილმა გლობალურ ენერგეტიკაში 50% შეადგინა.

00:01:48.000 --> 00:01:50.000
ახლა ის დაახლოებით 35%-ა.

00:01:50.000 --> 00:01:52.000
ნავთობის წილი ეცემა,

00:01:52.000 --> 00:01:54.000
და მე მჯერა, რომ ის გააგრძელებს დაცემას.

00:01:54.000 --> 00:01:56.000
2007 წელს აღინიშნებოდა ბენზინის მოხმარების პიკი ა.შ.შ-ში.

00:01:56.000 --> 00:01:58.000
ახლა ის ეცემა.

NOTE Paragraph

00:01:58.000 --> 00:02:01.000
ასე რომ, ნავთობი სულ უფრო ნაკლებ როლს თამაშობს

00:02:01.000 --> 00:02:03.000
ყოველ წელს.

00:02:03.000 --> 00:02:05.000
25 წლის წინ

00:02:05.000 --> 00:02:07.000
იყო ნავთობის პიკი,

00:02:07.000 --> 00:02:09.000
როგორც 1920 წელს,

00:02:09.000 --> 00:02:11.000
იყო ქვანახშირის მოპოვების პიკი,

00:02:11.000 --> 00:02:13.000
და კიდევ ასი წლის წინ,

00:02:13.000 --> 00:02:15.000
იყო ხე-ტყის მასალის პიკი.

00:02:15.000 --> 00:02:18.000
ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი სურათი, რომელიზეც ენერგეტიკული სისტემის ევოლუციაა ასახული.

00:02:18.000 --> 00:02:21.000
რატომ დაიწყო ნავთობის წილმა დაცემა?

00:02:21.000 --> 00:02:23.000
პირველ რიგში ბუნებრივი გაზის წყალობით,

00:02:23.000 --> 00:02:26.000
და ასევე ბირთვული ენერგიის.

00:02:26.000 --> 00:02:28.000
და რა იქნება მომავალში?

00:02:28.000 --> 00:02:30.000
კარგი!, მე ვფიქრობ, რომ რამოდენიმე ათეული წლის შემდეგ

00:02:30.000 --> 00:02:33.000
იქნება გაზის პიკი.

00:02:33.000 --> 00:02:35.000
და მის შემდეგ,

00:02:35.000 --> 00:02:37.000
აღდგენადი რესურსები.

NOTE Paragraph

00:02:37.000 --> 00:02:39.000
ახლა მე თქვენ გეტყვით, პატარა თუმცა მნიშვნელოვან

00:02:39.000 --> 00:02:41.000
ამბავს ამ სურათთან დაკავშირებით.

00:02:41.000 --> 00:02:43.000
მე არ ვამბობ, რომ ენერგიის მოხმარება საერთო ჯამში

00:02:43.000 --> 00:02:45.000
არ იზრდება.

00:02:45.000 --> 00:02:47.000
არა, ის იზრდება.

00:02:47.000 --> 00:02:49.000
კიდევ ერთ დეტალს გაგაცნობთ.

00:02:49.000 --> 00:02:51.000
აქ არის ძალიან მნიშვნელოვანი გზავნილი.

00:02:51.000 --> 00:02:53.000
ეს 200 წლის ისტორიაა.

00:02:53.000 --> 00:02:56.000
და ამ 200 წლის მანძილზე, ჩვენ სისტემატურად ვანახლებდით

00:02:56.000 --> 00:02:58.000
ჩვენს ენერგეტიკულ სისტემას.

00:02:58.000 --> 00:03:00.000
მსოფლიოს ენერგეტიკული სისტემა

00:03:00.000 --> 00:03:02.000
ხდება პროგრესული, წლიდან-წლამდე,

00:03:02.000 --> 00:03:04.000
ათწლეულიდან ათწლეულამდე, საუკუნიდან საუკუნემდე,

00:03:04.000 --> 00:03:07.000
და უფრო ნაკლები ნახრიროჟანგი გამოიყოფა.

00:03:07.000 --> 00:03:09.000
და ეს გაგრძელდება მომავალშიც -

00:03:09.000 --> 00:03:11.000
იმ განახლებადი რესურსების წყალობით რომლებსაც დღეს ჩვენ ვქმნით

00:03:11.000 --> 00:03:13.000
ამ რესურსების მოხმარება მიაღწევს ჩვენი ენრეგიის მოხმარების 30%-ს

00:03:13.000 --> 00:03:15.000
21-ე საუკუნის ნახევარში.

00:03:15.000 --> 00:03:17.000
აქ შეგვეძლო საუბრის დამთავრება:

00:03:17.000 --> 00:03:19.000
ყველაფერი გასაგებია - ყველა ჩვეულებრივი რესურსი ახლით ნაცვლდება.

00:03:19.000 --> 00:03:21.000
მაგრამ მე ვფიქრობ, რომ აქ რაღაც უცნაურობაა.

NOTE Paragraph

00:03:21.000 --> 00:03:23.000
რომ გავიგოთ რა,

00:03:23.000 --> 00:03:26.000
შევხედოთ შორეულ მომავალს, დავუშვათ 2100 წელს და შემდეგს.

00:03:26.000 --> 00:03:28.000
იქნება მომავალი

00:03:28.000 --> 00:03:30.000
მდგრადი? ნახშირბადის გარეშე?

00:03:30.000 --> 00:03:32.000
კარგით, პატარა ექსკურსიას მოგიწყობთ.

00:03:32.000 --> 00:03:34.000
და ცენტრალური ტეხასიდან დავიწყოთ.

00:03:34.000 --> 00:03:36.000
იქ არის კირქვის მარაგი.

00:03:36.000 --> 00:03:38.000
ეს მე Marble Falls-იდან ავიღე.

00:03:38.000 --> 00:03:40.000
და ის დაახოებით 400 მილიონი წლისაა.

00:03:40.000 --> 00:03:43.000
ის მხოლოდ კირქვაა. არაფერი განსაკუთრებული მასში არაა.

00:03:43.000 --> 00:03:45.000
ახლა, ეს არის ცაცის ნატეხი.

00:03:45.000 --> 00:03:48.000
მე ის მასაჩუჩესის ტექნოლოგურ უნივერსიტეტიდან წამოვიღე. ის ცოტათი ახალია.

00:03:48.000 --> 00:03:50.000
და თქვენ ხედავთ, რომ ის კირქვისაგან განსხვავდება.

00:03:50.000 --> 00:03:52.000
თქვენ შენობას ამ მასალიდან არ ააშენებთ,

00:03:52.000 --> 00:03:55.000
და თქვენ ლექციის დროს არ დაიწყებთ დაფაზე ამით წერას.

00:03:55.000 --> 00:03:57.000
კი, ისინი ძალიან განსხვავდებიან. მაგრამ! ისინი არ განსხვავდებიან.

00:03:57.000 --> 00:03:59.000
ისინი არ არიან სხვადასხვა. ორივე ერთიდაიგივე მასალისგანაა,

00:03:59.000 --> 00:04:02.000
კალციუმის კარბონატი, კალციუმის კარბონატი.

00:04:02.000 --> 00:04:05.000
განსხვავება ისაა, თუ როგორ არიან მოლეკულები დალაგებული.

NOTE Paragraph

00:04:05.000 --> 00:04:08.000
თუ თქვენ იფიქრეთ: " ეს ხომ შესანიშნავია".

00:04:08.000 --> 00:04:11.000
მაგრამ, რასაც ახლა გეტყვით ის არის ნამდვილად შესანიშნავი.

00:04:11.000 --> 00:04:14.000
ეს კალიფორნის სანაპიროდანაა.

00:04:14.000 --> 00:04:16.000
ეს აბალონის მოლუსკის ნიჟარაა.

00:04:16.000 --> 00:04:18.000
ყოველ წელს, მილიონობით აბალონი

00:04:18.000 --> 00:04:20.000
ასეთ ნიჟარას ქმნის.

00:04:20.000 --> 00:04:22.000
ალბათ, უკვე მიხვდით, რომ ეს

00:04:22.000 --> 00:04:24.000
იგივე კალციუმის კარბონატია.

00:04:24.000 --> 00:04:26.000
იგივე შემადგენლობა, რაც კირვა

00:04:26.000 --> 00:04:28.000
და ცარცი.

00:04:28.000 --> 00:04:30.000
მაგრამ ნივთი არაა ერთი და იგივე.

00:04:30.000 --> 00:04:32.000
ნიჟარა ათასჯერ,

00:04:32.000 --> 00:04:35.000
შეიძლება 3 ათასჯერ გამძლე იყოს ამაზე.

00:04:35.000 --> 00:04:38.000
და რატომ? იმიტომ რომ მოლუსკი

00:04:38.000 --> 00:04:40.000
კალციუმის კარბონატის კრისტალებს

00:04:40.000 --> 00:04:42.000
ფენებად ალაგებს.

00:04:42.000 --> 00:04:44.000
და წარმოიქმნება ეს შესანიშნავი

00:04:44.000 --> 00:04:46.000
ნივთი.

00:04:46.000 --> 00:04:48.000
ეს განსაკუთრებული მასალაა,

00:04:48.000 --> 00:04:50.000
რომელსაც მილიონობით

00:04:50.000 --> 00:04:52.000
მოლუსკი ქმნის

00:04:52.000 --> 00:04:54.000
უფასოდ, ყოველ დღე, ყოველ წელს

00:04:54.000 --> 00:04:56.000
ეს შესანიშნავი ნივთიერებაა.

00:04:56.000 --> 00:04:58.000
მაინც ერთ და იგივე. რაშია განსხვავება?

00:04:58.000 --> 00:05:00.000
მოლეკულების შეერთების გზებზე.

NOTE Paragraph

00:05:00.000 --> 00:05:03.000
რა შუაშია ამასთან ენერგია?

00:05:03.000 --> 00:05:05.000
აი ნახშირის ნატეხი.

00:05:05.000 --> 00:05:07.000
ა მე გეტყვით, რომ ნახშირი ისევე

00:05:07.000 --> 00:05:09.000
შესანიშნავი ნივთიერებაა,

00:05:09.000 --> 00:05:11.000
როგორც ცარცი

00:05:12.000 --> 00:05:14.000
და რადგანაც ჩვენ ვსაუბრობთ საწვავზე,

00:05:14.000 --> 00:05:16.000
ან კარიერებზე,

00:05:16.000 --> 00:05:18.000
ან სხვა რაიმე

00:05:18.000 --> 00:05:20.000
საწვავის ტიპზე,

00:05:20.000 --> 00:05:23.000
ბუნებას ისინი არასოდეს არ შეუქმნია,

00:05:23.000 --> 00:05:25.000
რადგან ისინი უბრალოდ არ არის საჭირო.

00:05:25.000 --> 00:05:28.000
ბუნებას ის არ სჭირდება, რადგან ამ მოლუსკის ნიჟარისგან განსხვავებით,

00:05:28.000 --> 00:05:31.000
ამ სახის მასალის შექმნა არაფერს არ მოუტანდა

00:05:31.000 --> 00:05:33.000
ბუნებას. ამ დრომდე,

00:05:33.000 --> 00:05:36.000
მაგრამ ახლა, შეიძლება ძალიან შესცვალოს

00:05:37.000 --> 00:05:40.000
და როდესაც მომავალზე იფირებთ,

00:05:40.000 --> 00:05:42.000
წარმოიდგინეთ,

00:05:42.000 --> 00:05:44.000
თუ როგორი იქნებოდა,

00:05:44.000 --> 00:05:46.000
ჩვენ ამის (ნახშირის) მაგივრად

00:05:46.000 --> 00:05:49.000
ამ ნიჟარას ენერგეტიკული ეკვივალენტი,

00:05:50.000 --> 00:05:53.000
უბრალოდ მოლეკულების ამგვარად განლაგებით.

NOTE Paragraph

00:05:54.000 --> 00:05:56.000
აი რა მინდა რომ თქვენ გაგაგებინოთ.

00:05:56.000 --> 00:05:58.000
ნავთობი არასდროს არ დამთავრდება.

00:05:58.000 --> 00:06:00.000
და არა იმიტომ, რომ ის ბევრია.

00:06:00.000 --> 00:06:03.000
არამედ,

00:06:03.000 --> 00:06:06.000
იმიტომ

00:06:06.000 --> 00:06:08.000
რომ უკვე ათასი წლის წინ

00:06:08.000 --> 00:06:10.000
ადამიანები იგონებდნენ რაღაცას

00:06:10.000 --> 00:06:12.000
მათ ქონათ იდეები, ინოვაცია, ტექნოლოგია.

00:06:12.000 --> 00:06:15.000
და ქვის ხანა დასრულდა,

00:06:15.000 --> 00:06:17.000
არა იმიტომ რომ ქვა ამოიწურა.

00:06:17.000 --> 00:06:19.000
(სიცილი)

00:06:19.000 --> 00:06:22.000
იგივე იდეები, იგივე ტექნოლოგიოები

00:06:22.000 --> 00:06:25.000
დაამტავრებს ნავთობის ერას, სანამ ის ამოიწურება.

NOTE Paragraph

00:06:25.000 --> 00:06:27.000
დიდი მადლობა.

NOTE Paragraph

00:06:27.000 --> 00:06:30.000
(აპლოდისმენტები)