1
00:00:01,000 --> 00:00:03,000
შემდეგი რამოდენიმე წუთის განმავლობაში ჩვენ ვისაუბრებთ ენერგიაზე.

2
00:00:03,000 --> 00:00:06,000
და თემა საკმაოდ მრავალფეროვანი იქნება.

3
00:00:06,000 --> 00:00:08,000
მე შევეცდები შევთხზა ისტორია ენერგიაზე,

4
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
და ეს გაგვიადვილდება, თუ ნავთობით დავიწყებთ.

5
00:00:10,000 --> 00:00:12,000
ჩვენ ვისაუბრებთ ენერგიის შესახებ ზოგადად,

6
00:00:12,000 --> 00:00:14,000
მაგრამ ნავთობით დაწყება უფრო ადვილია.

7
00:00:14,000 --> 00:00:17,000
და ერთ-ერთი მიზეზი ის არის, რომ ეს არის შესანიშნავი ნივთიერება.

8
00:00:17,000 --> 00:00:19,000
ავიღოთ 8 ნახშირბადის ატომი,

9
00:00:19,000 --> 00:00:21,000
20 წყალბადის ატომი,

10
00:00:21,000 --> 00:00:23,000
დავაწყოთ ისინი ერთად ზუსტად სწორი გზით

11
00:00:23,000 --> 00:00:25,000
და მივიღებთ საოცარ სითხეს,

12
00:00:25,000 --> 00:00:27,000
ის სავსეა ენერგიით, და ადვილად გადამუშავდება

13
00:00:27,000 --> 00:00:30,000
სასარგებლო პროდუქტებად.

14
00:00:30,000 --> 00:00:32,000
ეს შესანიშნავი ნივთიერებაა.

15
00:00:32,000 --> 00:00:34,000
თუ ვისაუბრებთ ნავთობზე, ის დედამიწაზე საკმარისია.

16
00:00:34,000 --> 00:00:36,000
[სლაიდი: ნავთობი არასდროს არ ამოიწურება]

17
00:00:36,000 --> 00:00:38,000
ეს არის ჩემი ჯიბის რუკა

18
00:00:38,000 --> 00:00:40,000
თუ სად არის ის განთავსებული.

19
00:00:40,000 --> 00:00:42,000
აი, უფრო კარგად რომ დაინახოთ.

20
00:00:42,000 --> 00:00:44,000
მაგრამ სულ ეს არის.

21
00:00:44,000 --> 00:00:46,000
გეოლოგებმა იციან თუ სადაა ნავთობი.

22
00:00:46,000 --> 00:00:49,000
ეს არის დაახლოებით 100 ტრილიონი გალონი

23
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
გადაუმუშავებელი ნავთობი

24
00:00:51,000 --> 00:00:54,000
რაც დღეისთვის მოპოვებული არაა.

25
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
ეს მხოლოდ ერთი ისტორიაა ნავთობის შესახებ,

26
00:00:56,000 --> 00:00:58,000
და აქ შეგვეძლო დაგვესრულებია და გვეთქვა, რომ

27
00:00:58,000 --> 00:01:00,000
"ნავთობი მუდამ იქნება -

28
00:01:00,000 --> 00:01:02,000
ის ხომ ძალიან ბევრია".

29
00:01:02,000 --> 00:01:04,000
მაგრამ ამას მეორე მხარეც აქვს.

30
00:01:04,000 --> 00:01:07,000
თუ თქვენ ფიქრობთ, რომ თქვენ ძალიან შორს ხართ ნავთობისგან,

31
00:01:07,000 --> 00:01:10,000
1000 მეტრის სიღრმეში სადაც თქვენ ზიხართ

32
00:01:10,000 --> 00:01:13,000
არის ნავთობის ერთ-ერთი უდიდესი საბადო მთელს მსოფლიოში.

33
00:01:13,000 --> 00:01:16,000
თუ გინდათ რამოდენიმე დეტალს გაგაცნობთ.

34
00:01:16,000 --> 00:01:19,000
ეს მხოლოდ ერთი ისტორიაა - ნავთობი ბევრია.

35
00:01:19,000 --> 00:01:22,000
მგრამ რა ადგილი უკავია მას ენერგეტიკულ სისტემაში?

36
00:01:24,000 --> 00:01:27,000
აქ არის ნავთობის სურათი 150 წლის განმავლობაში.

37
00:01:27,000 --> 00:01:29,000
და ის დომინირებს მთელს ენერგეტიკულ სისტემაში

38
00:01:29,000 --> 00:01:32,000
ამ 150 წლის განმავლობაში.

39
00:01:32,000 --> 00:01:35,000
ახლა, აქ არის კიდევ ერთი პატარა საიდუმლო და მე ვაპირებ გითხრათ ის.

40
00:01:36,000 --> 00:01:38,000
უკანასკნელი 25 წლის განმავლობაში,

41
00:01:38,000 --> 00:01:41,000
ნავთობი სულ უფრო და უფრო ნაკლებ როლს თამაშობს

42
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
გლობალურ ენერგეტიკულ სისტემაში.

43
00:01:43,000 --> 00:01:46,000
1985 წელს იყო ნავთობის მოპოვების პიკი,

44
00:01:46,000 --> 00:01:48,000
როდესაც ნავთობის წილმა გლობალურ ენერგეტიკაში 50% შეადგინა.

45
00:01:48,000 --> 00:01:50,000
ახლა ის დაახლოებით 35%-ა.

46
00:01:50,000 --> 00:01:52,000
ნავთობის წილი ეცემა,

47
00:01:52,000 --> 00:01:54,000
და მე მჯერა, რომ ის გააგრძელებს დაცემას.

48
00:01:54,000 --> 00:01:56,000
2007 წელს აღინიშნებოდა ბენზინის მოხმარების პიკი ა.შ.შ-ში.

49
00:01:56,000 --> 00:01:58,000
ახლა ის ეცემა.

50
00:01:58,000 --> 00:02:01,000
ასე რომ, ნავთობი სულ უფრო ნაკლებ როლს თამაშობს

51
00:02:01,000 --> 00:02:03,000
ყოველ წელს.

52
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
25 წლის წინ

53
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
იყო ნავთობის პიკი,

54
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
როგორც 1920 წელს,

55
00:02:09,000 --> 00:02:11,000
იყო ქვანახშირის მოპოვების პიკი,

56
00:02:11,000 --> 00:02:13,000
და კიდევ ასი წლის წინ,

57
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
იყო ხე-ტყის მასალის პიკი.

58
00:02:15,000 --> 00:02:18,000
ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი სურათი, რომელიზეც ენერგეტიკული სისტემის ევოლუციაა ასახული.

59
00:02:18,000 --> 00:02:21,000
რატომ დაიწყო ნავთობის წილმა დაცემა?

60
00:02:21,000 --> 00:02:23,000
პირველ რიგში ბუნებრივი გაზის წყალობით,

61
00:02:23,000 --> 00:02:26,000
და ასევე ბირთვული ენერგიის.

62
00:02:26,000 --> 00:02:28,000
და რა იქნება მომავალში?

63
00:02:28,000 --> 00:02:30,000
კარგი!, მე ვფიქრობ, რომ რამოდენიმე ათეული წლის შემდეგ

64
00:02:30,000 --> 00:02:33,000
იქნება გაზის პიკი.

65
00:02:33,000 --> 00:02:35,000
და მის შემდეგ,

66
00:02:35,000 --> 00:02:37,000
აღდგენადი რესურსები.

67
00:02:37,000 --> 00:02:39,000
ახლა მე თქვენ გეტყვით, პატარა თუმცა მნიშვნელოვან

68
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
ამბავს ამ სურათთან დაკავშირებით.

69
00:02:41,000 --> 00:02:43,000
მე არ ვამბობ, რომ ენერგიის მოხმარება საერთო ჯამში

70
00:02:43,000 --> 00:02:45,000
არ იზრდება.

71
00:02:45,000 --> 00:02:47,000
არა, ის იზრდება.

72
00:02:47,000 --> 00:02:49,000
კიდევ ერთ დეტალს გაგაცნობთ.

73
00:02:49,000 --> 00:02:51,000
აქ არის ძალიან მნიშვნელოვანი გზავნილი.

74
00:02:51,000 --> 00:02:53,000
ეს 200 წლის ისტორიაა.

75
00:02:53,000 --> 00:02:56,000
და ამ 200 წლის მანძილზე, ჩვენ სისტემატურად ვანახლებდით

76
00:02:56,000 --> 00:02:58,000
ჩვენს ენერგეტიკულ სისტემას.

77
00:02:58,000 --> 00:03:00,000
მსოფლიოს ენერგეტიკული სისტემა

78
00:03:00,000 --> 00:03:02,000
ხდება პროგრესული, წლიდან-წლამდე,

79
00:03:02,000 --> 00:03:04,000
ათწლეულიდან ათწლეულამდე, საუკუნიდან საუკუნემდე,

80
00:03:04,000 --> 00:03:07,000
და უფრო ნაკლები ნახრიროჟანგი გამოიყოფა.

81
00:03:07,000 --> 00:03:09,000
და ეს გაგრძელდება მომავალშიც -

82
00:03:09,000 --> 00:03:11,000
იმ განახლებადი რესურსების წყალობით რომლებსაც დღეს ჩვენ ვქმნით

83
00:03:11,000 --> 00:03:13,000
ამ რესურსების მოხმარება მიაღწევს ჩვენი ენრეგიის მოხმარების 30%-ს

84
00:03:13,000 --> 00:03:15,000
21-ე საუკუნის ნახევარში.

85
00:03:15,000 --> 00:03:17,000
აქ შეგვეძლო საუბრის დამთავრება:

86
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
ყველაფერი გასაგებია - ყველა ჩვეულებრივი რესურსი ახლით ნაცვლდება.

87
00:03:19,000 --> 00:03:21,000
მაგრამ მე ვფიქრობ, რომ აქ რაღაც უცნაურობაა.

88
00:03:21,000 --> 00:03:23,000
რომ გავიგოთ რა,

89
00:03:23,000 --> 00:03:26,000
შევხედოთ შორეულ მომავალს, დავუშვათ 2100 წელს და შემდეგს.

90
00:03:26,000 --> 00:03:28,000
იქნება მომავალი

91
00:03:28,000 --> 00:03:30,000
მდგრადი? ნახშირბადის გარეშე?

92
00:03:30,000 --> 00:03:32,000
კარგით, პატარა ექსკურსიას მოგიწყობთ.

93
00:03:32,000 --> 00:03:34,000
და ცენტრალური ტეხასიდან დავიწყოთ.

94
00:03:34,000 --> 00:03:36,000
იქ არის კირქვის მარაგი.

95
00:03:36,000 --> 00:03:38,000
ეს მე Marble Falls-იდან ავიღე.

96
00:03:38,000 --> 00:03:40,000
და ის დაახოებით 400 მილიონი წლისაა.

97
00:03:40,000 --> 00:03:43,000
ის მხოლოდ კირქვაა. არაფერი განსაკუთრებული მასში არაა.

98
00:03:43,000 --> 00:03:45,000
ახლა, ეს არის ცაცის ნატეხი.

99
00:03:45,000 --> 00:03:48,000
მე ის მასაჩუჩესის ტექნოლოგურ უნივერსიტეტიდან წამოვიღე. ის ცოტათი ახალია.

100
00:03:48,000 --> 00:03:50,000
და თქვენ ხედავთ, რომ ის კირქვისაგან განსხვავდება.

101
00:03:50,000 --> 00:03:52,000
თქვენ შენობას ამ მასალიდან არ ააშენებთ,

102
00:03:52,000 --> 00:03:55,000
და თქვენ ლექციის დროს არ დაიწყებთ დაფაზე ამით წერას.

103
00:03:55,000 --> 00:03:57,000
კი, ისინი ძალიან განსხვავდებიან. მაგრამ! ისინი არ განსხვავდებიან.

104
00:03:57,000 --> 00:03:59,000
ისინი არ არიან სხვადასხვა. ორივე ერთიდაიგივე მასალისგანაა,

105
00:03:59,000 --> 00:04:02,000
კალციუმის კარბონატი, კალციუმის კარბონატი.

106
00:04:02,000 --> 00:04:05,000
განსხვავება ისაა, თუ როგორ არიან მოლეკულები დალაგებული.

107
00:04:05,000 --> 00:04:08,000
თუ თქვენ იფიქრეთ: " ეს ხომ შესანიშნავია".

108
00:04:08,000 --> 00:04:11,000
მაგრამ, რასაც ახლა გეტყვით ის არის ნამდვილად შესანიშნავი.

109
00:04:11,000 --> 00:04:14,000
ეს კალიფორნის სანაპიროდანაა.

110
00:04:14,000 --> 00:04:16,000
ეს აბალონის მოლუსკის ნიჟარაა.

111
00:04:16,000 --> 00:04:18,000
ყოველ წელს, მილიონობით აბალონი

112
00:04:18,000 --> 00:04:20,000
ასეთ ნიჟარას ქმნის.

113
00:04:20,000 --> 00:04:22,000
ალბათ, უკვე მიხვდით, რომ ეს

114
00:04:22,000 --> 00:04:24,000
იგივე კალციუმის კარბონატია.

115
00:04:24,000 --> 00:04:26,000
იგივე შემადგენლობა, რაც კირვა

116
00:04:26,000 --> 00:04:28,000
და ცარცი.

117
00:04:28,000 --> 00:04:30,000
მაგრამ ნივთი არაა ერთი და იგივე.

118
00:04:30,000 --> 00:04:32,000
ნიჟარა ათასჯერ,

119
00:04:32,000 --> 00:04:35,000
შეიძლება 3 ათასჯერ გამძლე იყოს ამაზე.

120
00:04:35,000 --> 00:04:38,000
და რატომ? იმიტომ რომ მოლუსკი

121
00:04:38,000 --> 00:04:40,000
კალციუმის კარბონატის კრისტალებს

122
00:04:40,000 --> 00:04:42,000
ფენებად ალაგებს.

123
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
და წარმოიქმნება ეს შესანიშნავი

124
00:04:44,000 --> 00:04:46,000
ნივთი.

125
00:04:46,000 --> 00:04:48,000
ეს განსაკუთრებული მასალაა,

126
00:04:48,000 --> 00:04:50,000
რომელსაც მილიონობით

127
00:04:50,000 --> 00:04:52,000
მოლუსკი ქმნის

128
00:04:52,000 --> 00:04:54,000
უფასოდ, ყოველ დღე, ყოველ წელს

129
00:04:54,000 --> 00:04:56,000
ეს შესანიშნავი ნივთიერებაა.

130
00:04:56,000 --> 00:04:58,000
მაინც ერთ და იგივე. რაშია განსხვავება?

131
00:04:58,000 --> 00:05:00,000
მოლეკულების შეერთების გზებზე.

132
00:05:00,000 --> 00:05:03,000
რა შუაშია ამასთან ენერგია?

133
00:05:03,000 --> 00:05:05,000
აი ნახშირის ნატეხი.

134
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
ა მე გეტყვით, რომ ნახშირი ისევე

135
00:05:07,000 --> 00:05:09,000
შესანიშნავი ნივთიერებაა,

136
00:05:09,000 --> 00:05:11,000
როგორც ცარცი

137
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
და რადგანაც ჩვენ ვსაუბრობთ საწვავზე,

138
00:05:14,000 --> 00:05:16,000
ან კარიერებზე,

139
00:05:16,000 --> 00:05:18,000
ან სხვა რაიმე

140
00:05:18,000 --> 00:05:20,000
საწვავის ტიპზე,

141
00:05:20,000 --> 00:05:23,000
ბუნებას ისინი არასოდეს არ შეუქმნია,

142
00:05:23,000 --> 00:05:25,000
რადგან ისინი უბრალოდ არ არის საჭირო.

143
00:05:25,000 --> 00:05:28,000
ბუნებას ის არ სჭირდება, რადგან ამ მოლუსკის ნიჟარისგან განსხვავებით,

144
00:05:28,000 --> 00:05:31,000
ამ სახის მასალის შექმნა არაფერს არ მოუტანდა

145
00:05:31,000 --> 00:05:33,000
ბუნებას. ამ დრომდე,

146
00:05:33,000 --> 00:05:36,000
მაგრამ ახლა, შეიძლება ძალიან შესცვალოს

147
00:05:37,000 --> 00:05:40,000
და როდესაც მომავალზე იფირებთ,

148
00:05:40,000 --> 00:05:42,000
წარმოიდგინეთ,

149
00:05:42,000 --> 00:05:44,000
თუ როგორი იქნებოდა,

150
00:05:44,000 --> 00:05:46,000
ჩვენ ამის (ნახშირის) მაგივრად

151
00:05:46,000 --> 00:05:49,000
ამ ნიჟარას ენერგეტიკული ეკვივალენტი,

152
00:05:50,000 --> 00:05:53,000
უბრალოდ მოლეკულების ამგვარად განლაგებით.

153
00:05:54,000 --> 00:05:56,000
აი რა მინდა რომ თქვენ გაგაგებინოთ.

154
00:05:56,000 --> 00:05:58,000
ნავთობი არასდროს არ დამთავრდება.

155
00:05:58,000 --> 00:06:00,000
და არა იმიტომ, რომ ის ბევრია.

156
00:06:00,000 --> 00:06:03,000
არამედ,

157
00:06:03,000 --> 00:06:06,000
იმიტომ

158
00:06:06,000 --> 00:06:08,000
რომ უკვე ათასი წლის წინ

159
00:06:08,000 --> 00:06:10,000
ადამიანები იგონებდნენ რაღაცას

160
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
მათ ქონათ იდეები, ინოვაცია, ტექნოლოგია.

161
00:06:12,000 --> 00:06:15,000
და ქვის ხანა დასრულდა,

162
00:06:15,000 --> 00:06:17,000
არა იმიტომ რომ ქვა ამოიწურა.

163
00:06:17,000 --> 00:06:19,000
(სიცილი)

164
00:06:19,000 --> 00:06:22,000
იგივე იდეები, იგივე ტექნოლოგიოები

165
00:06:22,000 --> 00:06:25,000
დაამტავრებს ნავთობის ერას, სანამ ის ამოიწურება.

166
00:06:25,000 --> 00:06:27,000
დიდი მადლობა.

167
00:06:27,000 --> 00:06:30,000
(აპლოდისმენტები)