WEBVTT

00:00:09.112 --> 00:00:13.152
Čak i nakon 11 objavljenih knjiga
i osvajanja nekoliko prestižnih nagrada,

00:00:13.152 --> 00:00:15.491
Maya Angelou nije se mogla
otarasiti osjećaja

00:00:15.491 --> 00:00:19.685
da, zapravo, nije zaslužila
sve što je postigla.

00:00:19.685 --> 00:00:22.592
Albert Einstein doživio je nešto slično:

00:00:22.592 --> 00:00:25.966
sebe je opisao kao "slučajnog varalicu",

00:00:25.966 --> 00:00:29.535
čiji rad nije zaslužio toliko
pažnje koliko dobiva.

NOTE Paragraph

00:00:29.535 --> 00:00:33.374
Ono što su postigli Angelou ili
Einstein ne događa se često,

00:00:33.374 --> 00:00:36.504
no njihov osjećaj da su
prevaranti jako je čest.

00:00:36.504 --> 00:00:38.628
Zašto se većina nas
ne može riješiti osjećaja

00:00:38.628 --> 00:00:40.594
da nismo zaslužili svoja postignuća,

00:00:40.594 --> 00:00:45.019
ili da naše ideje i vještine
nisu vrijedne pažnje?

NOTE Paragraph

00:00:45.019 --> 00:00:48.401
Psihologinja Pauline Rose Clance
prva je proučavala

00:00:48.401 --> 00:00:50.925
taj neopravdani osjećaj nesigurnosti.

00:00:50.925 --> 00:00:52.294
Radeći kao terapeut,

00:00:52.294 --> 00:00:56.646
primijetila je da mnogi njezini
studenti brinu oko iste stvari:

00:00:56.646 --> 00:00:58.461
iako imaju dobre ocjene,

00:00:58.461 --> 00:01:01.678
smatraju da ne zaslužuju
svoje mjesto na fakultetu.

00:01:01.678 --> 00:01:05.021
Neki čak smatraju da je njihov upis
bio samo pogreška u administraciji.

00:01:05.021 --> 00:01:07.205
Clance je znala da su
ti strahovi neopravdani,

00:01:07.205 --> 00:01:10.766
ali se sjetila da se i ona
točno tako osjećala na faksu.

00:01:10.766 --> 00:01:14.470
Ona i njezini pacijenti doživjeli su
nešto što ima puno naziva -

00:01:14.470 --> 00:01:16.118
fenomen varalice,

00:01:16.118 --> 00:01:17.662
osjećaj varalice

00:01:17.662 --> 00:01:19.865
i sindrom varalice.

NOTE Paragraph

00:01:19.865 --> 00:01:21.634
Zajedno s kolegicom Suzanne Imes,

00:01:21.634 --> 00:01:26.616
Clance je prvo proučavala taj sindrom
kod studentica i ženskog dijela osoblja.

00:01:26.616 --> 00:01:30.180
Istraživanje je u sudionicama
izazvalo jaki osjećaj varalice.

00:01:30.180 --> 00:01:31.645
Nakon tog prvog istraživanja,

00:01:31.645 --> 00:01:35.000
isto se pokazalo točnim za cijeli spol,

00:01:35.000 --> 00:01:35.824
rasu,

00:01:35.824 --> 00:01:36.693
dobnu skupinu

00:01:36.693 --> 00:01:38.750
i veliki raspon zanimanja,

00:01:38.750 --> 00:01:41.419
iako se češće pojavljuje i utječe

00:01:41.419 --> 00:01:44.759
na zapostavljene ili društvene
grupe u nepovoljnom položaju.

00:01:44.759 --> 00:01:48.271
Zvati to sindromom umanjuje
činjenicu da je taj osjećaj univerzalan.

00:01:48.271 --> 00:01:51.276
Nije to bolest ili neprirodno stanje

00:01:51.276 --> 00:01:53.864
i nije nužno vezan uz depresiju,

00:01:53.864 --> 00:01:54.615
tjeskobu

00:01:54.615 --> 00:01:56.536
ili samopoštovanje.

NOTE Paragraph

00:01:56.536 --> 00:01:58.780
Otkuda dolazi taj osjećaj varalice?

00:01:58.780 --> 00:02:01.194
Oni koji su veoma sposobni ili uspješni

00:02:01.194 --> 00:02:03.189
misle da su i drugi isto takvi.

00:02:03.189 --> 00:02:06.563
To može dovesti do osjećaja
da ne zaslužuju priznanja

00:02:06.563 --> 00:02:08.596
i dobre prilike više od drugih ljudi.

00:02:08.596 --> 00:02:11.186
Kao što su i Angelou i Einstein iskusili,

00:02:11.186 --> 00:02:13.508
često ne postoji neki
određeni broj postignuća

00:02:13.508 --> 00:02:15.531
nakon kojeg ti osjećaji nestaju.

00:02:15.531 --> 00:02:20.357
No, osjećaji varalice ne pogađaju
samo visoko sposobne pojedince.

00:02:20.357 --> 00:02:24.370
Svi smo podložni fenomenu
poznatom kao opća neupućenost,

00:02:24.370 --> 00:02:26.896
kada sumnjamo sami u sebe,

00:02:26.896 --> 00:02:29.029
ali vjerujemo da se
jedino mi tako osjećamo,

00:02:29.029 --> 00:02:31.244
jer nitko drugi ne izražava svoje sumnje.

00:02:31.244 --> 00:02:34.973
Budući da ne možemo znati
koliko naporno naši vršnjaci rade,

00:02:34.973 --> 00:02:37.595
koliko im je teško obavljati
pojedine zadatke

00:02:37.595 --> 00:02:39.516
ili koliko sumnjaju u sebe,

00:02:39.516 --> 00:02:42.972
ne možemo se oteti osjećaju
da smo manje sposobni

00:02:42.972 --> 00:02:44.727
nego ljudi oko nas.

00:02:44.727 --> 00:02:46.637
Snažan osjećaj varalice

00:02:46.637 --> 00:02:48.922
sprječava ljude da
podijele svoje odlične ideje

00:02:48.922 --> 00:02:52.656
ili da se prijave za poslove
na kojima bi bili uspješni.

NOTE Paragraph

00:02:52.656 --> 00:02:54.112
Zasad je

00:02:54.112 --> 00:02:56.611
najučinkovitiji način borbe
protiv sindroma varalice

00:02:56.611 --> 00:02:58.153
taj da se o tome govori.

00:02:58.153 --> 00:03:00.226
Mnogi koji pate od sindroma varalice

00:03:00.226 --> 00:03:02.557
boje se da će se
njihovi strahovi potvrditi

00:03:02.557 --> 00:03:04.128
ako zatraže mišljenje drugih.

00:03:04.128 --> 00:03:06.273
Čak i kada dobiju pohvalu od drugih,

00:03:06.273 --> 00:03:09.317
često se taj osjećaj varalice ne smanjuje.

00:03:09.317 --> 00:03:10.347
No, s druge strane,

00:03:10.347 --> 00:03:14.425
saznanje da se i vaš mentor
ili nadređeni tako osjećao,

00:03:14.425 --> 00:03:16.116
može pomoći umanjiti taj osjećaj.

00:03:16.116 --> 00:03:18.193
Isto vrijedi i za vaše vršnjake.

00:03:18.193 --> 00:03:20.717
Čak i saznanje da postoji
naziv za to što osjećate,

00:03:20.717 --> 00:03:22.700
može donijeti veliko olakšanje.

00:03:22.700 --> 00:03:24.191
Kada ste jednom toga svjesni,

00:03:24.191 --> 00:03:26.616
možete se boriti protiv
svog sindroma varalice

00:03:26.616 --> 00:03:29.387
skupljajući i vraćajući se
pozitivnim reakcijama drugih.

00:03:29.387 --> 00:03:32.460
Znanstvenica koja je krivila sebe
za sve probleme u laboratoriju,

00:03:32.460 --> 00:03:35.787
počela je bilježiti uzroke svakog
problema do kojeg bi došlo.

00:03:35.787 --> 00:03:38.160
Na kraju je shvatila da većinu problema

00:03:38.160 --> 00:03:39.902
uzrokuje kvar na opremi

00:03:39.902 --> 00:03:42.150
te je prepoznala vlastitu kompetentnost.

NOTE Paragraph

00:03:42.150 --> 00:03:45.201
Nikada se nećemo u potpunosti
riješiti tog osjećaja,

00:03:45.201 --> 00:03:49.933
ali možemo otvoreno razgovarati o
akademskim i profesionalnim izazovima.

00:03:49.933 --> 00:03:53.330
Šireći svijest o tome
koliko su ta iskustva česta,

00:03:53.330 --> 00:03:56.808
možemo slobodnije govoriti
o vlastitim osjećajima

00:03:56.808 --> 00:03:59.339
i graditi povjerenje jednostavno znajući

00:03:59.339 --> 00:04:00.558
da ste talentirani,

00:04:00.558 --> 00:04:01.708
sposobni

00:04:01.708 --> 00:04:02.520
i da pripadate.