WEBVTT 00:00:01.436 --> 00:00:03.079 Lieve Abuelita, 00:00:03.103 --> 00:00:05.357 ik weet dat ik al even niet thuis ben geweest. 00:00:05.381 --> 00:00:07.688 Jij bent in ons prachtige huis in Mexico 00:00:07.712 --> 00:00:10.061 en ik ben hier, in de VS, 00:00:10.085 --> 00:00:11.754 aan het vechten voor onze toekomst. 00:00:11.754 --> 00:00:14.299 Jij bent waarschijnlijk de rozen water aan het geven, 00:00:14.323 --> 00:00:16.171 de perziken aan het verzorgen 00:00:16.195 --> 00:00:18.995 en je zorgt ervoor dat de schildpadden genoeg eten hebben. 00:00:19.474 --> 00:00:22.259 Dat is een van de dingen die ik het meest mis aan thuis -- 00:00:22.283 --> 00:00:24.267 tijd doorbrengen met de bloemen 00:00:24.291 --> 00:00:26.773 terwijl jij me verhalen vertelt over je jeugd. NOTE Paragraph 00:00:28.004 --> 00:00:31.988 Zoals je weet, wonen we in New York sinds 2015. 00:00:32.385 --> 00:00:35.734 Maar het leven is compleet veranderd in het afgelopen jaar. 00:00:36.243 --> 00:00:39.561 In het begin ging New York om musea 00:00:39.585 --> 00:00:40.783 en parken 00:00:40.807 --> 00:00:42.487 en school en vrienden. 00:00:42.830 --> 00:00:45.393 Nu is het een web 00:00:45.417 --> 00:00:47.673 dat me verbindt met alle andere mensen 00:00:47.697 --> 00:00:49.896 die zich inzetten om de planeet te redden. NOTE Paragraph 00:00:50.790 --> 00:00:52.957 Weet je hoe het begon voor mij? 00:00:52.981 --> 00:00:54.885 Het was papa en zijn wijsheid. 00:00:55.950 --> 00:00:59.537 Hij nam alles dat jij hem leerde, en leerde het aan de wereld. 00:00:59.561 --> 00:01:04.450 Al zijn woorden over de plicht die wij als mensen hebben 00:01:04.474 --> 00:01:06.514 om in balans te leven met de natuur 00:01:06.538 --> 00:01:08.106 zijn aan mij doorgegeven. 00:01:08.489 --> 00:01:11.991 Ik zag de universele kloof tussen ons en de planeet 00:01:12.015 --> 00:01:14.879 en herinnerde me wat jij mij eens vertelde: 00:01:14.903 --> 00:01:17.769 "Laat alles beter achter dan hoe je het vond." 00:01:18.625 --> 00:01:21.650 Ik weet dat je de afwas bedoelde, 00:01:21.674 --> 00:01:24.447 maar natuurlijk gaat dat ook op voor de planeet. NOTE Paragraph 00:01:24.967 --> 00:01:26.853 Ik wist eerst niet wat ik moest doen. 00:01:27.198 --> 00:01:28.514 De wereld is zo groot 00:01:28.538 --> 00:01:30.744 en er zijn zoveel slechte gewoontes. 00:01:30.768 --> 00:01:35.085 Ik wist niet hoe een 15-jarige voor verandering zou moeten zorgen, 00:01:35.109 --> 00:01:36.730 maar ik moest het proberen. NOTE Paragraph 00:01:37.181 --> 00:01:39.257 Om deze filosofie in de praktijk te brengen NOTE Paragraph 00:01:39.257 --> 00:01:41.919 werd ik lid van de milieuclub op mijn middelbare school. 00:01:41.919 --> 00:01:46.588 Maar ik merkte dat mijn klasgenoten praatten over recyclen 00:01:46.612 --> 00:01:48.509 en films keken over de oceaan. 00:01:48.947 --> 00:01:51.362 Het was een opvatting van milieuactivisme 00:01:51.386 --> 00:01:55.839 die zo gericht was op een ineffectieve manier van klimaatactivisme, 00:01:55.863 --> 00:01:59.279 die de consument de schuld geeft van de klimaatcrisis, 00:01:59.303 --> 00:02:01.839 en volhoudt dat de temperaturen stijgen 00:02:01.863 --> 00:02:05.293 omdat wij vergeten een herbruikbare tas mee te nemen naar de winkel. NOTE Paragraph 00:02:05.665 --> 00:02:08.744 Jij hebt me geleerd dat zorgen voor Moeder Aarde 00:02:08.768 --> 00:02:11.888 te maken heeft met elke beslissing die wij gezamenlijk nemen. 00:02:13.109 --> 00:02:15.369 Ik ben blij te kunnen zeggen, Abuelita, 00:02:15.393 --> 00:02:18.364 dat ik iedereen in de club van gedachten heb doen veranderen. 00:02:18.388 --> 00:02:20.936 In plaats van praten over recyclen, 00:02:20.960 --> 00:02:23.730 begonnen we brieven te schrijven aan politici, 00:02:23.754 --> 00:02:26.079 om zacht plastic volledig te verbieden. NOTE Paragraph 00:02:26.498 --> 00:02:29.266 En toen gebeurde het onverwachte: 00:02:29.871 --> 00:02:32.213 we begonnen een staking op school. 00:02:32.998 --> 00:02:35.848 Ik weet dat je het waarschijnlijk op het nieuws gezien hebt 00:02:35.872 --> 00:02:37.917 en misschien is het niet meer zo bijzonder. 00:02:38.420 --> 00:02:41.372 Maar het was toen echt uitzonderlijk, Abuelita. 00:02:41.372 --> 00:02:43.653 Stel je voor dat kinderen niet naar school gaan, 00:02:43.653 --> 00:02:45.753 omdat we willen dat mensen de wereld redden. NOTE Paragraph 00:02:45.753 --> 00:02:48.798 Menigte: Een betere wereld is mogelijk! Wij zijn niet te stoppen! NOTE Paragraph 00:02:48.798 --> 00:02:51.614 Xiye Bastida: Tijdens de eerste wereldwijde klimaatstaking, 00:02:51.614 --> 00:02:53.346 die door Greta Thunberg was ingezet, 00:02:53.346 --> 00:02:57.018 kreeg ik 600 klasgenoten zover om met mij naar buiten te gaan. 00:02:58.474 --> 00:03:01.999 Greta Thunberg is een tiener die als eerste begon met klimaatstakingen. 00:03:02.252 --> 00:03:04.642 Haar lef inspireerde me 00:03:04.666 --> 00:03:07.555 en ik was geschokt door het besef 00:03:07.579 --> 00:03:11.598 dat de jeugd de publieke opinie over sociale problemen kon veranderen. 00:03:12.196 --> 00:03:13.635 De beweging explodeerde. NOTE Paragraph 00:03:14.087 --> 00:03:16.809 En ik werd een van de belangrijkste initiatiefnemers, 00:03:16.809 --> 00:03:19.431 voor New York, de VS en de wereld. NOTE Paragraph 00:03:21.300 --> 00:03:25.620 Ik begon me uit te spreken over klimaatgerechtigheid en mensenrechten 00:03:25.620 --> 00:03:28.156 en samenwerking tussen generaties. 00:03:28.980 --> 00:03:31.117 Maar dat was nog maar het begin. NOTE Paragraph 00:03:31.141 --> 00:03:32.760 De drukste week van mijn leven 00:03:32.784 --> 00:03:36.764 zal altijd de week van 20 september 2019 zijn. 00:03:37.470 --> 00:03:41.495 Mijn vrienden en ik kregen 300.000 mensen zover 00:03:41.495 --> 00:03:43.595 om actie te voeren in New York. 00:03:43.963 --> 00:03:45.680 Ik wou dat je erbij had kunnen zijn. 00:03:45.680 --> 00:03:48.613 We liepen over Wall Street en eisten klimaatgerechtigheid. NOTE Paragraph 00:03:50.299 --> 00:03:54.525 Diezelfde maand ging ik naar de klimaattop van de Verenigde Naties. 00:03:54.525 --> 00:03:57.053 Ik sprak in een panel samen met Al Gore. 00:03:57.664 --> 00:04:01.535 Ik ontmoette Jay Inslee, Naomi Klein en Bill McKibben, 00:04:01.559 --> 00:04:04.159 en de voorzitter van de Verenigde Naties. 00:04:04.742 --> 00:04:07.035 Het was de geweldigste week van mijn leven, 00:04:07.059 --> 00:04:09.517 omdat iedereen die ik kende samenkwam -- 00:04:10.171 --> 00:04:12.757 al mijn leraren, al mijn klasgenoten ... 00:04:12.781 --> 00:04:17.487 en zelfs enkele van mijn favoriete winkels sloten hun deuren om actie te voeren. 00:04:18.643 --> 00:04:21.180 Als je me zou vragen waarom ik dat allemaal deed, 00:04:21.204 --> 00:04:23.142 dan zou mijn enige antwoord zijn: 00:04:23.166 --> 00:04:24.606 "Hoe kan ik het niet doen?" NOTE Paragraph 00:04:25.847 --> 00:04:29.172 Er is nu een jaar voorbij sinds het allemaal begon voor mij, 00:04:29.196 --> 00:04:31.195 en het kan soms wat vermoeiend zijn. 00:04:31.688 --> 00:04:33.956 Maar als er één ding is dat jij me geleerd hebt, 00:04:33.956 --> 00:04:35.428 dan is het veerkracht. 00:04:35.919 --> 00:04:40.207 Ik weet nog dat je naar Mexico Stad ging, elke dag, 30 jaar lang, 00:04:40.231 --> 00:04:42.152 om geld te verdienen voor de familie. 00:04:42.176 --> 00:04:45.971 En ik weet dat Abuelito 20 jaar lang op pad is geweest 00:04:45.971 --> 00:04:47.439 om heilig land te beschermen 00:04:47.439 --> 00:04:49.632 tegen grote bedrijven die het wilden innemen. 00:04:50.081 --> 00:04:51.485 Een jaar is niets 00:04:51.509 --> 00:04:54.437 vergeleken met de strijd die onze familie heeft doorstaan. 00:04:54.855 --> 00:04:58.109 En als onze strijd de wereld een betere plek maakt, 00:04:58.133 --> 00:05:00.304 dan maakt het van ons betere mensen. NOTE Paragraph 00:05:00.673 --> 00:05:03.117 Er zijn wat moeilijkheden geweest, Abuelita. 00:05:03.141 --> 00:05:04.547 In de buitenwereld 00:05:04.571 --> 00:05:07.807 verwachten mensen dat wij kinderen alles weten, 00:05:07.831 --> 00:05:09.544 of dat willen ze tenminste. 00:05:09.568 --> 00:05:12.391 Ze stellen vragen en ik geef antwoord 00:05:12.415 --> 00:05:14.950 alsof ik echt wist hoe de wereld in elkaar zit. 00:05:14.974 --> 00:05:17.111 Ze willen hoop en wij geven het. 00:05:18.620 --> 00:05:23.903 Ik heb het afgelopen jaar bijna iedere dag georganiseerd, geschreven, gesproken 00:05:23.927 --> 00:05:26.260 en gelezen over het klimaat en beleid. 00:05:27.204 --> 00:05:28.950 En ik maak me een beetje zorgen 00:05:28.974 --> 00:05:31.365 dat ik niet genoeg kan doen, Abuelita. NOTE Paragraph 00:05:32.484 --> 00:05:36.299 Voor mij, als 18-jarige de wereld proberen te redden, 00:05:36.323 --> 00:05:38.228 betekent dat ik een klimaatactivist ben. 00:05:38.357 --> 00:05:41.164 Eerder betekende het misschien studeren om dokter te worden, 00:05:41.188 --> 00:05:43.482 of een politicus of onderzoeker. 00:05:43.800 --> 00:05:46.997 Maar ik kan niet wachten met opgroeien en een van die dingen worden. 00:05:47.514 --> 00:05:49.345 De planeet lijdt 00:05:49.369 --> 00:05:51.861 en tijd is een luxe die we niet meer hebben. 00:05:53.469 --> 00:05:57.204 Als tiener de wereld redden betekent goed zijn met woorden, 00:05:57.228 --> 00:06:00.093 de wetenschap achter de klimaatcrisis begrijpen, 00:06:00.117 --> 00:06:03.704 een uniek perspectief op het probleem inbrengen om op te vallen, 00:06:03.728 --> 00:06:06.614 en bijna al het andere vergeten. 00:06:07.193 --> 00:06:10.347 Maar soms zou ik me ook weer met andere dingen bezig willen houden. 00:06:10.371 --> 00:06:13.763 Ik wil kunnen zingen en dansen en gymnastiek kunnen doen. 00:06:14.214 --> 00:06:18.084 Ik geloof echt dat als wij allemaal voor de aarde zorgen, 00:06:18.108 --> 00:06:19.418 uit gewoonte, 00:06:19.442 --> 00:06:21.244 als cultuur, 00:06:21.268 --> 00:06:24.611 dan zou niemand full-time klimaatactivist hoeven zijn. NOTE Paragraph 00:06:25.360 --> 00:06:27.363 Als bedrijven duurzaam worden, 00:06:27.387 --> 00:06:30.625 het energienet op groene energie loopt, 00:06:30.649 --> 00:06:33.661 en als scholen ons leren 00:06:33.685 --> 00:06:36.919 dat voor de aarde zorgen onderdeel is van onze menselijkheid, 00:06:38.008 --> 00:06:40.619 dan kan ik misschien weer gymnastiek doen. 00:06:40.942 --> 00:06:42.441 Denk je niet, Abuelita? NOTE Paragraph 00:06:42.966 --> 00:06:44.116 We kunnen dit. 00:06:44.399 --> 00:06:46.157 Het enige dat ik probeer te bereiken, 00:06:46.181 --> 00:06:49.189 is andere mensen deze positieve instelling geven. 00:06:49.659 --> 00:06:51.425 Maar het is wel wat moeilijk geweest. 00:06:51.870 --> 00:06:53.047 Er is hebzucht, 00:06:53.071 --> 00:06:54.490 er is trots, 00:06:54.514 --> 00:06:55.766 er is geld, 00:06:55.790 --> 00:06:57.291 en er is materialisme. 00:06:57.315 --> 00:07:00.478 Mensen maken het zo gemakkelijk voor mij om met ze te praten, 00:07:00.502 --> 00:07:03.961 maar ze maken het zo moeilijk voor me om ze iets te leren. 00:07:04.502 --> 00:07:07.834 Ik wil dat ze het vertrouwen hebben om altijd hun best te doen. 00:07:08.236 --> 00:07:10.800 Ik wil dat ze het hart en de moed hebben 00:07:10.800 --> 00:07:12.084 om van de wereld te houden, 00:07:12.768 --> 00:07:14.530 zoals jij me geleerd hebt. NOTE Paragraph 00:07:14.530 --> 00:07:16.765 Ik heb deze brief geschreven om je te bedanken. 00:07:16.895 --> 00:07:19.672 Bedankt dat je me vroeg om van de wereld houden, 00:07:19.696 --> 00:07:21.439 vanaf het moment dat ik geboren was. 00:07:21.947 --> 00:07:23.836 Bedankt dat je om alles lacht. 00:07:23.860 --> 00:07:25.348 Bedankt dat je me hebt geleerd 00:07:25.372 --> 00:07:29.727 dat hoop en optimisme de sterkste middelen zijn die we hebben 00:07:29.727 --> 00:07:31.581 om welk probleem dan ook aan te pakken. NOTE Paragraph 00:07:31.767 --> 00:07:34.855 Ik doe dit werk omdat jij me hebt laten zien 00:07:34.855 --> 00:07:36.872 dat doorzettingsvermogen, liefde en kennis 00:07:36.872 --> 00:07:38.658 genoeg zijn om een verschil te maken. 00:07:39.260 --> 00:07:41.847 Ik wil terug naar Mexico om je te bezoeken. 00:07:41.871 --> 00:07:45.137 Ik wil je de foto's laten zien van de dingen die ik gedaan heb. 00:07:45.161 --> 00:07:47.482 Ik wil je de klimaatwetgeving laten zien 00:07:47.506 --> 00:07:49.233 die door ons is aangenomen. 00:07:49.257 --> 00:07:50.964 Ik wil de bloemen ruiken, 00:07:50.988 --> 00:07:52.805 en vechten voor klimaatgerechtigheid, 00:07:52.805 --> 00:07:53.960 samen met jou. NOTE Paragraph 00:07:54.179 --> 00:07:55.361 Te quiero mucho. 00:07:55.385 --> 00:07:56.551 Ik houd van je. 00:07:56.575 --> 00:07:57.734 Xiye. NOTE Paragraph 00:07:58.273 --> 00:08:01.777 [Te quiero mucho. Xiye.]