WEBVTT

00:00:00.956 --> 00:00:05.366
Mình đứng trên sân khấu

00:00:05.390 --> 00:00:08.508
trước những người nầy để làm gì đây?

NOTE Paragraph

00:00:08.532 --> 00:00:09.906
(Tiếng cười)

NOTE Paragraph

00:00:09.930 --> 00:00:11.081
Chạy đi!

NOTE Paragraph

00:00:11.105 --> 00:00:12.108
(Tiếng cười)

NOTE Paragraph

00:00:12.132 --> 00:00:14.700
Chạy ngay!

NOTE Paragraph

00:00:14.734 --> 00:00:18.539
Đó là tiếng nói 
của căn bệnh lo âu của tôi.

00:00:18.539 --> 00:00:21.475
Ngay cả khi không có chút gì sai, 
mọi thứ đều ổn,

00:00:21.499 --> 00:00:25.458
tôi thỉnh thoảng bị chìm
trong cảm giác như là tận thế,

00:00:25.482 --> 00:00:28.444
cứ như là sự nguy hiểm 
đang quanh quẩn đâu đây.

NOTE Paragraph

00:00:29.057 --> 00:00:31.173
Các bạn biết đó, 
vài năm trước,

00:00:31.197 --> 00:00:33.694
tôi được chẩn đoán 
mắc bệnh lo âu

00:00:33.718 --> 00:00:34.868
và trầm cảm,

00:00:35.289 --> 00:00:37.709
hai chứng bệnh thường đi đôi với nhau.

00:00:38.073 --> 00:00:42.338
Có một thời gian tôi không thổ lộ 
chuyện này với bất kỳ ai,

00:00:42.362 --> 00:00:44.822
nhất là ở trước một đám đông.

00:00:44.846 --> 00:00:46.373
Là một phụ nữ da màu,

00:00:46.397 --> 00:00:50.037
tôi phải học cách trở nên kiên cường
một cách phi thường để thành công.

00:00:50.061 --> 00:00:52.554
Và cũng như nhiều người 
trong cộng đồng của mình,

00:00:52.554 --> 00:00:55.872
tôi đã quan niệm sai rằng trầm cảm
là dấu hiệu của yếu đuối,

00:00:55.896 --> 00:00:57.432
một cá tính xấu,

00:00:57.456 --> 00:00:59.030
Nhưng tôi không yếu đuối.

00:00:59.054 --> 00:01:00.884
Tôi là một người có nhiều tham vọng.

00:01:00.925 --> 00:01:03.738
Tôi đã có bằng thạc sĩ 
trong lĩnh vực truyền thông,

00:01:03.762 --> 00:01:07.261
và có một sự nghiệp đáng nể
trong lĩnh vực phim ảnh và truyền hình.

00:01:07.434 --> 00:01:10.784
Tôi, thậm chí, đã đạt hai giải Emmy
cho nỗ lực chăm chỉ của mình.

00:01:11.436 --> 00:01:14.452
Vâng, tôi đã tận sức.

00:01:14.476 --> 00:01:17.146
Tôi đánh mất hứng thú
với những thứ tôi từng thích,

00:01:17.170 --> 00:01:18.468
hầu như không ăn uống,

00:01:18.492 --> 00:01:20.395
vật vã với chứng mất ngủ

00:01:20.419 --> 00:01:23.043
cảm thấy đơn độc và kiệt sức.

00:01:23.562 --> 00:01:24.914
Nhưng trầm cảm ư?

00:01:24.938 --> 00:01:27.722
Không, không phải là tôi.

NOTE Paragraph

00:01:27.921 --> 00:01:30.127
Phải mất nhiều thời gian 
tôi mới thừa nhận nó.

00:01:30.151 --> 00:01:31.580
Nhưng bác sĩ nói đúng.

00:01:31.604 --> 00:01:32.882
Tôi đã bị trầm cảm.

00:01:33.411 --> 00:01:36.959
Nhưng tôi đã không nói với bất cứ ai
về bệnh tình của mình.

00:01:37.522 --> 00:01:39.135
Tôi cảm thấy xấu hổ.

00:01:39.159 --> 00:01:41.676
Tôi không nghĩ mình có quyền
bị trầm cảm.

00:01:42.418 --> 00:01:44.048
Tôi có một cuộc sống khá tốt,

00:01:44.072 --> 00:01:47.172
với gia đình hạnh phúc
và sự nghiệp thành công.

00:01:47.708 --> 00:01:50.300
Và khi nghĩ về
những điều khủng khiếp

00:01:50.324 --> 00:01:52.812
mà tổ tiên của tôi đã
trải qua trên đất nước nầy

00:01:52.836 --> 00:01:54.804
để tôi có một sống tốt hơn,

00:01:54.828 --> 00:01:56.506
tôi càng thấy xấu hổ.

00:01:56.980 --> 00:01:59.073
Tôi đã được đứng trên vai của họ.

00:01:59.097 --> 00:02:01.219
Làm sao tôi có thể
làm họ thất vọng?

00:02:01.382 --> 00:02:03.435
Tôi cố gắng ngẩng cao đầu,

00:02:03.459 --> 00:02:05.819
nở nụ cười

00:02:05.843 --> 00:02:07.551
và không bao giờ hé môi.

NOTE Paragraph

00:02:10.466 --> 00:02:13.743
Vào ngày 4 tháng 7 năm 2013,

00:02:14.479 --> 00:02:16.667
thế giới của tôi đổ vỡ.

00:02:17.399 --> 00:02:20.300
Ngày mà tôi nhận cuộc gọi từ mẹ

00:02:20.324 --> 00:02:24.514
nói rằng cháu trai 22 tuổi của tôi
Paul, đã chọn kết liễu đời mình

00:02:24.538 --> 00:02:27.179
sau nhiều năm chống chọi
với trầm cảm và lo âu.

00:02:28.668 --> 00:02:31.823
Cõi lòng tôi tan nát,
không có từ ngữ nào diễn tả được.

00:02:32.667 --> 00:02:33.961
Paul và tôi rất thân nhau,

00:02:33.985 --> 00:02:36.639
nhưng tôi không hề biết thằng bé
đau khổ đến như vậy.

00:02:36.696 --> 00:02:40.254
Chúng tôi không ai nói với ai
về sự vật vã của chính mình.

00:02:40.278 --> 00:02:43.492
Sự xấu hổ và nỗi sợ tai tiếng 
khiến cả hai chúng tôi im lặng.

NOTE Paragraph

00:02:44.161 --> 00:02:48.164
Giờ đây, tôi giải quyết nghịch cảnh
bằng cách đối diện với nó,

00:02:48.188 --> 00:02:51.346
tôi dành hai năm kế tiếp
tìm hiểu về trầm cảm và lo âu

00:02:51.370 --> 00:02:54.137
và những tôi tìm thấy 
thật khó mà tưởng tượng.

00:02:54.764 --> 00:02:56.738
Tổ chức Sức khoẻ Thế giới báo cáo rằng

00:02:56.762 --> 00:03:01.986
trầm cảm là nguyên nhân hàng đầu
dẫn đến đau ốm và tàn tật

00:03:02.010 --> 00:03:03.349
trên thế giới.

00:03:03.639 --> 00:03:07.030
Người ta vẫn chưa tìm ra chính xác 
nguyên nhân gây ra trầm cảm,

00:03:07.054 --> 00:03:10.152
nhưng nghiên cứu cho thấy 
phần lớn bệnh tâm thần,

00:03:10.176 --> 00:03:11.903
ít nhất một phần,

00:03:11.927 --> 00:03:14.582
là do sự mất cân bằng hoá học 
trong não,

00:03:14.606 --> 00:03:18.508
và/ hoặc do khuynh hướng 
di truyền.

00:03:19.041 --> 00:03:21.972
Thế nên, bạn không thể 
muốn hết bệnh là hết.

NOTE Paragraph

00:03:22.417 --> 00:03:24.638
Đối với người Mỹ da đen,

00:03:24.662 --> 00:03:28.718
những căng thẳng như phân biệt 
chủng tộc và bất công giai cấp

00:03:28.742 --> 00:03:33.782
làm tăng thêm 20% nguy cơ 
phát triển rối loạn tâm thần.

00:03:33.782 --> 00:03:36.502
Nhưng tỷ lệ tìm đến 
dịch vụ chăm sóc sức khoẻ tâm thần

00:03:36.593 --> 00:03:39.253
chỉ bằng một nửa
so với người Mỹ da trắng.

00:03:39.544 --> 00:03:42.394
Một trong những lý do là 
họ sợ mang tiếng,

00:03:42.418 --> 00:03:48.635
63% người Mỹ da đen quan niệm sai lầm
rằng trầm cảm là yếu hèn.

00:03:49.603 --> 00:03:53.861
Đáng buồn là tỉ lệ tự tử
ở những đứa trẻ da đen

00:03:53.885 --> 00:03:56.572
tăng gấp đôi trong 20 năm qua.

NOTE Paragraph

00:03:57.843 --> 00:04:00.048
Nhưng có một tin tốt là

00:04:00.603 --> 00:04:04.885
70% người mắc trầm cảm 
cảm thấy tốt hơn

00:04:04.909 --> 00:04:08.266
nhờ trị liệu, điều trị và thuốc men.

00:04:08.918 --> 00:04:11.120
Biết được thông tin trên,

00:04:11.144 --> 00:04:12.851
tôi đã quyết định rằng:

00:04:12.875 --> 00:04:15.843
mình sẽ không im lặng nữa.

00:04:16.330 --> 00:04:18.543
Với sự đồng ý của gia đình,

00:04:18.567 --> 00:04:20.460
tôi chia sẻ câu chuyện của chúng tôi

00:04:20.484 --> 00:04:23.298
với hy vọng làm dấy lên
dư luận trên toàn quốc.

NOTE Paragraph

00:04:24.140 --> 00:04:26.911
Bạn tôi, Kelly Pierre-Louis, nói:

00:04:26.935 --> 00:04:29.426
"Sự mạnh mẽ đang giết chết chúng ta."

00:04:30.743 --> 00:04:32.162
Cô ấy nói đúng.

00:04:32.186 --> 00:04:35.588
Chúng ta cần bỏ đi 
những quan niệm già nua mệt mỏi

00:04:35.588 --> 00:04:37.787
của phụ nữ da đen kiên cường

00:04:37.811 --> 00:04:40.021
và đàn ông da đen siêu nam tính,

00:04:40.045 --> 00:04:42.965
vẫn đứng lên và chiến đấu.


00:04:42.989 --> 00:04:45.224
sau bao nhiêu lần bị quật ngã.

00:04:45.770 --> 00:04:49.485
Có cảm xúc không phải là 
dấu hiệu của sự yếu đuối.

00:04:50.061 --> 00:04:52.614
Có cảm xúc cho ta thấy 
mình là con người.

00:04:52.850 --> 00:04:54.869
Phủ nhận đặc tính con người,

00:04:54.893 --> 00:04:57.009
khiến ta cảm thấy trống rỗng bên trong,

00:04:57.033 --> 00:05:00.037
ta tìm cách tự cứu chữa
để lấp đầy lổ trống.

00:05:00.585 --> 00:05:03.330
Liều thuốc mà tôi từng dùng là tham vọng.

NOTE Paragraph

00:05:04.371 --> 00:05:07.672
Giờ đây, tôi công khai chia sẻ
câu chuyện của mình,

00:05:07.696 --> 00:05:09.906
và kêu gọi mọi người cùng chia sẻ,

00:05:10.406 --> 00:05:11.854
Tôi tin nó sẽ giúp

00:05:11.878 --> 00:05:14.473
những người 
đang âm thầm đau khổ biết rằng

00:05:14.497 --> 00:05:16.706
họ không cần phải
chịu đựng một mình

00:05:16.730 --> 00:05:18.415
và với sự giúp đỡ

00:05:18.439 --> 00:05:19.780
họ sẽ được chữa lành.

00:05:19.804 --> 00:05:21.969
Hiện giờ, tôi vẫn còn phải đánh vật,

00:05:21.993 --> 00:05:24.281
đặc biệt với sự lo âu,

00:05:24.305 --> 00:05:25.908
nhưng tôi đã kiểm soát được nó

00:05:25.932 --> 00:05:30.806
bằng thiền và yoga mỗi ngày
và chế độ ăn uống lành mạnh.

NOTE Paragraph

00:05:30.830 --> 00:05:31.898
(Tiếng cười)

NOTE Paragraph

00:05:31.922 --> 00:05:34.144
Nếu cảm thấy mọi thứ
bắt đầu xoắn ốc,

00:05:34.168 --> 00:05:36.212
tôi sẽ đặt lịch hẹn với bác sĩ tâm lý,

00:05:36.236 --> 00:05:39.299
một phụ nữ da đen năng động
tên Dawn Armstrong,

00:05:39.323 --> 00:05:41.296
một người rất hài hước

00:05:41.320 --> 00:05:44.037
và cảm giác thân quen mà bà mang lại
an ủi cho tôi.

00:05:45.126 --> 00:05:46.764
Tôi sẽ mãi hối tiếc

00:05:47.390 --> 00:05:49.456
vì đã không ở bên cháu trai mình.

00:05:50.226 --> 00:05:52.013
Nhưng thật lòng, tôi hy vọng

00:05:52.695 --> 00:05:57.026
mình có thể động viên người khác
bằng bài học mà mình đã trải qua.

NOTE Paragraph

00:05:59.182 --> 00:06:01.652
Cuộc đời rất đẹp.

00:06:02.286 --> 00:06:04.208
Đôi lúc nó hỗn độn

00:06:04.232 --> 00:06:06.166
và luôn không thể đoán trước

00:06:06.734 --> 00:06:08.237
Nhưng tất cả rồi sẽ ổn

00:06:08.261 --> 00:06:11.046
khi bạn có những trợ giúp
giúp bạn vượt qua.

00:06:11.513 --> 00:06:13.934
Tôi hy vọng rằng 
nếu gánh nặng của bạn là quá sức,

00:06:13.958 --> 00:06:15.664
bạn cũng sẽ tìm sự giúp đỡ.

NOTE Paragraph

00:06:15.688 --> 00:06:17.139
Xin cám ơn.

NOTE Paragraph

00:06:17.139 --> 00:06:20.551
(Tiếng vỗ tay)