[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.52,0:00:02.86,Default,,0000,0000,0000,,Digər videolarda müxtəlif Çin imperiyaları Dialogue: 0,0:00:02.86,0:00:04.90,Default,,0000,0000,0000,,haqqında danışarkən xüsusilə Sun Dialogue: 0,0:00:04.90,0:00:07.74,Default,,0000,0000,0000,,sülaləsindən əhəmiyyətli\Ntexnoloji Dialogue: 0,0:00:07.74,0:00:12.27,Default,,0000,0000,0000,,yeniliklər dövrü\Nkimi bəhs edirdik. Dialogue: 0,0:00:12.27,0:00:14.94,Default,,0000,0000,0000,,Bu yeniliklərdən bəzilərinin\Nşəklini ekranda görürsünüz. Dialogue: 0,0:00:14.94,0:00:18.71,Default,,0000,0000,0000,,Onlardan ən çox tanınanları \Nbarıt, daşınan çap alətidir. Dialogue: 0,0:00:18.71,0:00:21.86,Default,,0000,0000,0000,,Çap aləti Tan sülaləsi\Ndövründən meydana çıxsa da Dialogue: 0,0:00:21.86,0:00:26.19,Default,,0000,0000,0000,,o, Sun sülaləsi dövründə\Ninkişaf etdirilir və daşına Dialogue: 0,0:00:26.19,0:00:28.46,Default,,0000,0000,0000,,bilən bir forma alaraq\Ndaha səmərəli hala gəlir. Dialogue: 0,0:00:28.46,0:00:31.32,Default,,0000,0000,0000,,Kompas da inkişaf etdirilərək Dialogue: 0,0:00:31.32,0:00:34.90,Default,,0000,0000,0000,,xüsusilə, dənizçilikdə istifadə üçün\Nuyğun hala gətirilir. Qayıq düzəldilməsi Dialogue: 0,0:00:34.90,0:00:38.06,Default,,0000,0000,0000,,də təkmilləşdirilir. Bütün bunların\Nnəticəsində Çin mədəniyyəti Dialogue: 0,0:00:38.06,0:00:39.52,Default,,0000,0000,0000,,ən yüksək nöqtəsinə çatır. Dialogue: 0,0:00:39.52,0:00:42.34,Default,,0000,0000,0000,,Bu dövrdə neo-konfutsiçiliyin\Nmeydana çıxdığını da görürük. Dialogue: 0,0:00:42.34,0:00:44.81,Default,,0000,0000,0000,,Lakin belə bir sual ortaya çıxır ki, bütün Dialogue: 0,0:00:44.81,0:00:46.85,Default,,0000,0000,0000,,bu yeniliklərin baş verməsinə təkan nə idi? Dialogue: 0,0:00:46.85,0:00:51.12,Default,,0000,0000,0000,,Həmçinin Sun sülaləsinin\Nsabitliyinə şərait yaradan nə idi? Dialogue: 0,0:00:51.12,0:00:53.11,Default,,0000,0000,0000,,Ekranda gördüyünüz\Nbu zaman oxu 2000 ildən Dialogue: 0,0:00:53.11,0:00:56.39,Default,,0000,0000,0000,,çox bir dövrü əhatə edir. Dialogue: 0,0:00:56.39,0:00:57.59,Default,,0000,0000,0000,,Bu qulağa çox da uzun bir Dialogue: 0,0:00:57.59,0:00:59.24,Default,,0000,0000,0000,,vaxt kimi gəlməsə də\N300 ildən çox zaman Dialogue: 0,0:00:59.24,0:01:03.15,Default,,0000,0000,0000,,ərzində sadəcə bir sülalənin\Nhökmranlıq etməsi böyük bir hadisədir. Dialogue: 0,0:01:04.36,0:01:06.99,Default,,0000,0000,0000,,Lakin o, 1127-ci ildə Cənubi Sun\Nvə Şimali Sun imperiyası Dialogue: 0,0:01:06.99,0:01:10.100,Default,,0000,0000,0000,,olmaqla iki yerə bölündü,\Namma bu haqda Dialogue: 0,0:01:10.100,0:01:12.58,Default,,0000,0000,0000,,daha sonra danışacağıq. Dialogue: 0,0:01:12.58,0:01:13.70,Default,,0000,0000,0000,,Lakin ümumiyyətlə götürsək, Dialogue: 0,0:01:13.70,0:01:17.71,Default,,0000,0000,0000,,bu dövr Çinin çiçəklənmə dövrü sayılır. Dialogue: 0,0:01:17.71,0:01:20.41,Default,,0000,0000,0000,,Tan sülaləsi dövründə əhalinin Dialogue: 0,0:01:20.41,0:01:25.10,Default,,0000,0000,0000,,sayı təxminən 50 milyona çatmışdı. Dialogue: 0,0:01:25.10,0:01:29.28,Default,,0000,0000,0000,,Həmçinin hesablamalara görə Şimali Sun Dialogue: 0,0:01:29.28,0:01:33.86,Default,,0000,0000,0000,,sülaləsi dövründə bu rəqəm 100 milyona\Nçataraq artmağa davam etmişdir. Dialogue: 0,0:01:33.86,0:01:36.62,Default,,0000,0000,0000,,Beləliklə, Min sülaləsi dövrünə\Nçatana qədər əhalinin Dialogue: 0,0:01:36.62,0:01:40.13,Default,,0000,0000,0000,,sayı 200 milyon olmuşdu. Dialogue: 0,0:01:40.13,0:01:41.98,Default,,0000,0000,0000,,Bəs əhalinin bu cür artmasına Dialogue: 0,0:01:41.98,0:01:45.30,Default,,0000,0000,0000,,səbəb olan faktorlar nə idi? Dialogue: 0,0:01:45.30,0:01:49.30,Default,,0000,0000,0000,,Burada qidanın ən vacib amillərdən biri olduğunu bilirsiniz. Dialogue: 0,0:01:49.30,0:01:52.54,Default,,0000,0000,0000,,Bu dövr ərzində Sun sülaləsi Dialogue: 0,0:01:52.54,0:01:55.79,Default,,0000,0000,0000,,Cənub-Şərqi Asiyaya məxsus\Ndaha davamlı düyü toxumundan Dialogue: 0,0:01:55.79,0:02:00.06,Default,,0000,0000,0000,,istifadə edərək daha çox\Nsayda insanın qida Dialogue: 0,0:02:00.06,0:02:02.38,Default,,0000,0000,0000,,ehtiyacını qarşılaya bilirdi. Dialogue: 0,0:02:02.38,0:02:04.88,Default,,0000,0000,0000,,Aydındır ki, daha çox insanın\Nqida ehtiyacının qarşılanması Dialogue: 0,0:02:04.88,0:02:07.06,Default,,0000,0000,0000,,əhalinin artmasına, firavanlığa Dialogue: 0,0:02:07.06,0:02:08.44,Default,,0000,0000,0000,,və çox daha stabil Dialogue: 0,0:02:08.44,0:02:12.18,Default,,0000,0000,0000,,imperiyanın varlığına gətirib çıxarırdı. Dialogue: 0,0:02:12.18,0:02:14.81,Default,,0000,0000,0000,,Zənginlik və stabillik yaradan digər Dialogue: 0,0:02:14.81,0:02:16.91,Default,,0000,0000,0000,,amillərdən biri də ticarət anlaşının Dialogue: 0,0:02:16.91,0:02:18.83,Default,,0000,0000,0000,,yaranması oldu. Dialogue: 0,0:02:19.71,0:02:22.78,Default,,0000,0000,0000,,Həmçinin Çinin çoxlu çay sistemləri də Dialogue: 0,0:02:22.78,0:02:26.33,Default,,0000,0000,0000,,kənd təsərrüfatı və ticarətin\Ninkişafına kömək etdi. Dialogue: 0,0:02:26.33,0:02:31.31,Default,,0000,0000,0000,,Lakin Suy sülaləsinə gəlib çıxsaq, Dialogue: 0,0:02:31.31,0:02:34.95,Default,,0000,0000,0000,,Böyük Kanalın tikintisinin\Ntamamlanması hadisəsini görəcəyik. Dialogue: 0,0:02:34.95,0:02:38.87,Default,,0000,0000,0000,,Bu kanal hələ də insanlar tərəfindən\Ntikilmiş ən böyük kanaldır. Dialogue: 0,0:02:40.26,0:02:43.11,Default,,0000,0000,0000,,O, Pekindən başlayaraq Hançjouya,\Nhətta ondan da uzaqlara Dialogue: 0,0:02:43.11,0:02:45.87,Default,,0000,0000,0000,,uzanır və digər qolları sayəsində Dialogue: 0,0:02:45.87,0:02:48.24,Default,,0000,0000,0000,,mövcud olan çay sistemlərini\Nbirləşdirərək daha Dialogue: 0,0:02:48.24,0:02:50.92,Default,,0000,0000,0000,,çox ticarətin həyata keçməsinə şərait yaradırdı. Dialogue: 0,0:02:50.92,0:02:54.65,Default,,0000,0000,0000,,Bu, Tan və Sun sülalələri dövründə\Nözünü daha çox göstərirdi. Dialogue: 0,0:02:54.65,0:02:56.84,Default,,0000,0000,0000,,Xüsusilə, Sun sülaləsi dövründə Dialogue: 0,0:02:56.84,0:03:00.36,Default,,0000,0000,0000,,barajların ixtirası su səviyyəsini Dialogue: 0,0:03:00.36,0:03:03.39,Default,,0000,0000,0000,,idarə etməyə imkan verdi.\NBununla da insanların Dialogue: 0,0:03:03.39,0:03:05.85,Default,,0000,0000,0000,,su yolları ilə səyahət\Netməsi asalaşmış oldu. Dialogue: 0,0:03:05.85,0:03:08.72,Default,,0000,0000,0000,,Baraj istifadəsi hələ də dünya\Nkanallarında istifadə Dialogue: 0,0:03:08.72,0:03:11.30,Default,,0000,0000,0000,,olunan standart texnologiyadır. Dialogue: 0,0:03:12.35,0:03:15.93,Default,,0000,0000,0000,,İlk dəfə kağız puldan istifadə\Ndə bu dövrdə baş vermişdi. Dialogue: 0,0:03:17.35,0:03:20.29,Default,,0000,0000,0000,,Nəzərə alaq ki, müasir dövrdə\Ndə kağız puldan istifadə edirik. Dialogue: 0,0:03:20.29,0:03:22.74,Default,,0000,0000,0000,,Yəni cəmiyyətlər arasında\Npul mübadiləsi aparmaq Dialogue: 0,0:03:22.74,0:03:25.23,Default,,0000,0000,0000,,artıq qızıl, gümüş və ya mis çıxarmaq Dialogue: 0,0:03:25.23,0:03:27.71,Default,,0000,0000,0000,,bacarığından asılı deyildi. Dialogue: 0,0:03:27.71,0:03:28.97,Default,,0000,0000,0000,,Kağız pulun istifadəsinə Dialogue: 0,0:03:28.97,0:03:31.21,Default,,0000,0000,0000,,imkan verən ən əsas amillərdən Dialogue: 0,0:03:31.21,0:03:34.04,Default,,0000,0000,0000,,biri də çap alətləri olmuşdu. Dialogue: 0,0:03:34.04,0:03:37.81,Default,,0000,0000,0000,,Xüsusilə, daşına bilən\Nçap alətləri. Dialogue: 0,0:03:37.81,0:03:40.97,Default,,0000,0000,0000,,Bu da Sun sülaləsinin\Nyeniliklərindən biri idi. Dialogue: 0,0:03:41.82,0:03:45.16,Default,,0000,0000,0000,,Əvvəldə qeyd etdiyim kimi, 1127-ci Dialogue: 0,0:03:46.13,0:03:50.30,Default,,0000,0000,0000,,ilə yaxınlaşdıqca şimalda, xüsusilə,\NJin-də Şimali Çini tuta biləcək Dialogue: 0,0:03:50.30,0:03:53.04,Default,,0000,0000,0000,,işğalçılar meydana çıxırdı. Dialogue: 0,0:03:53.04,0:03:55.47,Default,,0000,0000,0000,,Onlar Sunların ölkənin paytaxtını Dialogue: 0,0:03:55.47,0:03:57.100,Default,,0000,0000,0000,,şimalda yerləşən Kaifendən cənuba, Dialogue: 0,0:03:57.100,0:04:00.52,Default,,0000,0000,0000,,Hançjouya daşımalarına səbəb olmuşdu. Dialogue: 0,0:04:00.52,0:04:03.36,Default,,0000,0000,0000,,Burada da gördüyünüz kimi,\NHançjou Böyük Kanalın əsas Dialogue: 0,0:04:03.36,0:04:05.14,Default,,0000,0000,0000,,cənub terminalı idi. Dialogue: 0,0:04:05.14,0:04:09.29,Default,,0000,0000,0000,,Şimali Sun yerini dəyişərək\Nmahiyyətcə Cənubi Dialogue: 0,0:04:09.29,0:04:12.30,Default,,0000,0000,0000,,Sun sülaləsinə çevrilməli olsa da, Dialogue: 0,0:04:12.30,0:04:14.17,Default,,0000,0000,0000,,öz zənginliyini təxminən hələ Dialogue: 0,0:04:14.17,0:04:17.47,Default,,0000,0000,0000,,150 il də davam etdirə bilmişdi.\NOnun bu uğuru Dialogue: 0,0:04:17.47,0:04:19.40,Default,,0000,0000,0000,,öz güclü dövlətçiliyindən və Dialogue: 0,0:04:19.40,0:04:21.02,Default,,0000,0000,0000,,mədəniyyətindən gəlirdi. Dialogue: 0,0:04:21.02,0:04:23.91,Default,,0000,0000,0000,,Bu qida bolluğu, sülalə\Nqanunları vasitəsilə Dialogue: 0,0:04:23.91,0:04:26.43,Default,,0000,0000,0000,,əldə edilən stabillik,\Nticarət, pul, bütün bu Dialogue: 0,0:04:26.43,0:04:29.30,Default,,0000,0000,0000,,texnoloji üstünlüklər Sun Dialogue: 0,0:04:29.30,0:04:32.67,Default,,0000,0000,0000,,sülaləsini Çin tarixinin\Ndiqqətəlayiq Dialogue: 0,0:04:32.67,0:04:34.26,Default,,0000,0000,0000,,dövrlərindən biri etdi.