WEBVTT

00:00:00.100 --> 00:00:01.400
Во летото 2015 г.,

00:00:01.400 --> 00:00:05.539
Европа го доживеа најголемиот прилив
на бегалци по Втората Светска Војна.

00:00:05.789 --> 00:00:06.144
Зошто?

00:00:06.564 --> 00:00:10.748
Главната причина е зашто Сирија стана
најголемиот извор на бегалци во светот.

00:00:10.988 --> 00:00:12.694
Сирија е лоцирана во Блискиот Исток,

00:00:12.694 --> 00:00:16.163
античка плодна земја
населена најмалку 10 илјади години.

00:00:16.403 --> 00:00:19.129
Од 1960-тите, ја води
семејството ал-Асад,

00:00:19.129 --> 00:00:23.497
кои владееја како квази-диктатори
сè до Арапската пролет во 2011 г.,

00:00:23.497 --> 00:00:26.721
револуционерен бран на протести
и конфликти во арапскиот свет

00:00:26.721 --> 00:00:28.913
што сруши многу авторитарни режими.

00:00:29.163 --> 00:00:33.173
Но Асадови одбија да се повлечат
и започнаа сурова граѓанска војна.

00:00:33.573 --> 00:00:37.214
Различните етнички и религиозни групи
се бореа меѓусебно во променливи коалиции.

00:00:37.464 --> 00:00:40.452
ИСИС, милитаристичко-џихадистичка група,
ја искористи можноста

00:00:40.452 --> 00:00:44.156
и влезе во хаосот со цел
да изгради тоталитарен исламски калифат.

00:00:44.156 --> 00:00:46.251
Набрзо, стана една од најнасилните

00:00:46.251 --> 00:00:49.616
и најуспешни екстремистички 
организации на земјата.

00:00:49.846 --> 00:00:54.095
Сите страни извршија ужасни воени злосторства,
користејќи хемиско оружје, масовни погубувања,

00:00:54.095 --> 00:00:58.071
измачување во големи размери и повторливи
смртоносни напади на цивили.

00:00:58.311 --> 00:00:59.819
Сириското население беше заробено

00:00:59.819 --> 00:01:02.814
помеѓу режимот, бунтовничките групи
и религиозните екстремисти.

00:01:03.144 --> 00:01:06.098
Една третина од Сиријците
се раселени во рамките на Сирија,

00:01:06.098 --> 00:01:08.204
додека околу четири милиони
ја напуштија земјата.

00:01:08.564 --> 00:01:12.196
Најголемиот дел од нив сега престојува
во кампови во соседните земји,

00:01:12.196 --> 00:01:15.166
што се грижат за
95% од бегалците,

00:01:15.166 --> 00:01:17.521
додека арапските држави 
од Персискиот Залив заедно

00:01:17.521 --> 00:01:19.893
прифатија нула сириски бегалци,

00:01:19.893 --> 00:01:23.371
што Амнести Интернешенал 
го нарече особено срамно.

00:01:23.841 --> 00:01:25.376
ОН и Светската програма за храна

00:01:25.376 --> 00:01:28.602
не беа подготвени
за бегалска криза од овој размер.

00:01:28.802 --> 00:01:32.707
Поради тоа, повеќето бегалски кампови 
се преполни и недоволно снабдени,

00:01:32.707 --> 00:01:35.854
а луѓето се изложени 
на студ, глад и болести.

00:01:36.234 --> 00:01:39.830
Сиријците изгубија надеж дека ситуацијата
ќе им се подобри во скоро време,

00:01:39.830 --> 00:01:42.143
па многумина решија да побараат азил во Европа.

00:01:42.563 --> 00:01:48.124
Од 2007 до 2014, Европската Унија
инвестираше околу 2 милијарди евра

00:01:48.124 --> 00:01:51.578
во одбрана, високо-развиена технологија
за безбедност и гранични патроли,

00:01:51.578 --> 00:01:54.779
но не премногу во подготовките
за приливот на бегалци.

00:01:55.049 --> 00:01:58.223
Така што, беше недоволно подготвена 
за бурата од баратели на азил.

00:01:58.523 --> 00:02:02.163
Во ЕУ, бегалецот мора да остане
во државата во која прво пристигнал,

00:02:02.163 --> 00:02:05.749
а тоа стави огромен притисок врз граничните
држави, кои веќе имаа проблеми.

00:02:05.949 --> 00:02:09.306
Грција, среде економска криза
што се споредува со Големата депресија,

00:02:09.306 --> 00:02:11.750
не можеше да се грижи
за толку многу луѓе оддеднаш,

00:02:11.750 --> 00:02:15.370
што доведе до страшни сцени
на очајни, гладни луѓе на островите

00:02:15.370 --> 00:02:17.066
обично резервирани за туристи.

00:02:17.516 --> 00:02:20.725
Светот мораше да се обедини
и да дејствува како обединет фронт,

00:02:20.725 --> 00:02:23.569
но, наместо тоа, се подели уште повеќе.

00:02:23.919 --> 00:02:26.820
Многу држави категорично одбија 
да примат бегалци,

00:02:26.820 --> 00:02:29.216
оставајќи ги граничните држави
сами со нивната мака.

00:02:29.478 --> 00:02:31.895
Во 2014, Обединетото Кралство
лобираше за прекинување

00:02:31.895 --> 00:02:34.962
на огромната операција за пронаоѓање
и спасување наречена Маре Нострум

00:02:34.962 --> 00:02:38.326
што имаше за цел да го сопре давењето
на барателите на азил во Медитеранот.

00:02:38.746 --> 00:02:41.344
Идејата изгледа беше дека 
повисокиот број на жртви на море

00:02:41.344 --> 00:02:44.110
би значел помал број баратели на азил
кои ќе се обидат да патуваат.

00:02:44.200 --> 00:02:46.920
Но, се разбира, во стварноста,
тоа не се случи.

00:02:47.240 --> 00:02:49.974
Согледувањето на кризата
низ светот одеднаш се смени

00:02:49.974 --> 00:02:52.602
со појавата на фотографиите 
на мртво момче од Сирија

00:02:52.602 --> 00:02:55.103
најдено легнато на стомак
на плажа во Турција.

00:02:55.403 --> 00:02:59.246
Германија изјави дека ќе ги прими,
без исклучок, сите сириски бегалци,

00:02:59.246 --> 00:03:02.875
и сега се подготвува да прими
800 илјади луѓе во 2015,

00:03:02.875 --> 00:03:05.720
повеќе отколку што цела Европа прими во 2014,

00:03:05.720 --> 00:03:08.505
за само неколку дена подоцна
да воведе привремени гранични контроли

00:03:08.505 --> 00:03:10.669
и да побара решение 
што ќе се применува низ цела Европа.

00:03:10.939 --> 00:03:13.981
На запад, сè повеќе и повеќе луѓе
започнаа да преземаат акција,

00:03:13.981 --> 00:03:15.442
иако поддршката за барателите на азил

00:03:15.442 --> 00:03:18.189
најчесто доаѓа од граѓаните,
а не од политичарите.

00:03:18.519 --> 00:03:20.311
Но, постои страв во западните земји:

00:03:20.311 --> 00:03:24.233
ислам, висока стапка на раѓања, криминал
и пропаѓање на социјалните системи.

00:03:24.583 --> 00:03:26.466
Ајде да го признаеме ова
и да ги разгледаме фактите.

00:03:26.796 --> 00:03:30.505
Дури и ако ЕУ самата ги прифати
сите четири милиони сириски бегалци

00:03:30.505 --> 00:03:32.664
и ако 100% од нив се муслимани,


00:03:32.664 --> 00:03:34.984
процентот на муслимани во Европската Унија

00:03:34.984 --> 00:03:38.448
ќе се зголеми од околу 4% на околу 5%.

00:03:38.618 --> 00:03:42.777
Ова не е драстична промена и сигурно
нема да го направи континетот муслимански.

00:03:43.027 --> 00:03:46.853
Муслиманското малцинство не е ниту ново,
ниту причина за страв.

00:03:47.303 --> 00:03:49.842
Стапките на раѓање во најголем дел
од западниот свет се ниски

00:03:49.842 --> 00:03:53.455
и некои стравуваат дека барателите на азил
може да ја надминат домашната популација

00:03:53.455 --> 00:03:54.458
за неколку декади.

00:03:54.728 --> 00:03:56.207
Студиите покажуваат дека иако стапките на раѓање

00:03:56.207 --> 00:04:00.051
се повисоки кај муслиманите во Европа,
тие се намалуваат и приспособуваат

00:04:00.051 --> 00:04:02.899
со зголемувањето на стандардот на живот
и нивото на образование.

00:04:03.469 --> 00:04:06.055
Повеќето сириски бегалци веќе се образовани,

00:04:06.055 --> 00:04:09.341
стапката на раѓање во Сирија
пред граѓанската војна не беше многу висока,

00:04:09.341 --> 00:04:11.952
а населението всушност
се намалуваше, не растеше.

00:04:12.325 --> 00:04:15.730
Стравот од повисоки стапки на криминал
исто така се покажа погрешен.

00:04:15.860 --> 00:04:17.652
Бегалците кои стануваат имигранти



00:04:17.652 --> 00:04:20.356
имаат помала веројатност да извршат
криминал отколку домашното население.

00:04:20.556 --> 00:04:22.832
Кога им е дозволено да работат, 
тие обично почнуваат бизниси

00:04:22.832 --> 00:04:26.121
и се интегрираат во работната сила
што е можно побрзо

00:04:26.121 --> 00:04:28.823
и внесуваат повеќе во социјалните системи
отколку што изнесуваат од нив.

00:04:29.173 --> 00:04:32.257
Сиријците што доаѓаат на запад
се потенцијални стручни работници,

00:04:32.257 --> 00:04:35.508
очајно потребни за поддршка 
на остареното население на Европа.

00:04:35.898 --> 00:04:39.447
Бегалците кои патуваат со паметни телефони
доведоа до погрешен заклучок

00:04:39.447 --> 00:04:41.046
дека нив всушност не им е потребна помош.

00:04:41.346 --> 00:04:42.720
Социјалните медиуми и интернетот

00:04:42.720 --> 00:04:45.138
станаа значајни за бегалците.

00:04:45.428 --> 00:04:48.071
ГПС се користи за навигација
на долгото патување до Европа;

00:04:48.071 --> 00:04:51.831
групите на Facebook даваат совети
и информации за препреки во реално време.

00:04:52.191 --> 00:04:54.560
Ова наједноставно докажува 
дека овие луѓе се како нас:

00:04:54.560 --> 00:04:58.457
ако мора да одите на опасно патување,
дали би го оставиле мобилниот дома?

00:04:58.977 --> 00:05:01.888
Европската унија е најбогатата 
групна економија на земјата,

00:05:01.888 --> 00:05:04.587
добро организирани држави 
со функционални социјални системи,

00:05:04.587 --> 00:05:07.839
инфраструктура, демократија
и огромни индустрии.

00:05:08.219 --> 00:05:11.343
Таа може да се справи со предизвикот 
на бегалската криза ако сака.

00:05:11.683 --> 00:05:13.969
Истото може да се каже
за целиот западен свет.

00:05:14.209 --> 00:05:18.249
Но, додека малиот Јордан
прифати над 600 илјади сириски бегалци,

00:05:18.249 --> 00:05:21.744
Обединетото Кралство, 
со 78 пати поголем БНП од Јордан,

00:05:21.744 --> 00:05:25.252
рече дека ќе пушти само 20 илјади Сиријци
преку својата граница

00:05:25.252 --> 00:05:26.899
во наредниве пет години.

00:05:27.159 --> 00:05:30.989
САД се согласија да прифатат 10 илјади,
Австралија 12 илјади луѓе.

00:05:31.519 --> 00:05:35.255
Генерално, нештата полека се подобруваат,
но не доволно брзо.

00:05:35.535 --> 00:05:37.381
Ние ја пишуваме историјата во моментов.


00:05:37.641 --> 00:05:39.005
Како сакаме да бидеме запаметени?


00:05:39.075 --> 00:05:41.610
Како ксенофобични богати плашливци зад оградите?

00:05:41.960 --> 00:05:44.700
Мора да сфатиме дека овие луѓе
кои бегаат од смрт и уништување

00:05:44.700 --> 00:05:46.156
не се поразлични од нас.

00:05:46.656 --> 00:05:50.678
Со нивно прифаќање во нашите земји
и вклопување во нашите општества,

00:05:50.678 --> 00:05:52.072
имаме многу да добиеме.

00:05:52.482 --> 00:05:55.766
Имаме и што да изгубиме
ако ја игнорираме оваа криза.

00:05:55.996 --> 00:06:00.499
Повеќе мртви деца ќе испловат на брегот
ако не дејствуваме со човечност и разум.

00:06:00.699 --> 00:06:04.623
Ајде да го направиме ова како што треба
и да бидеме најдобри што можеме.