1
00:00:00,100 --> 00:00:01,400
Во летото 2015 г.,

2
00:00:01,400 --> 00:00:05,539
Европа го доживеа најголемиот прилив
на бегалци по Втората Светска Војна.

3
00:00:05,789 --> 00:00:06,144
Зошто?

4
00:00:06,564 --> 00:00:10,748
Главната причина е зашто Сирија стана
најголемиот извор на бегалци во светот.

5
00:00:10,988 --> 00:00:12,694
Сирија е лоцирана во Блискиот Исток,

6
00:00:12,694 --> 00:00:16,163
античка плодна земја
населена најмалку 10 илјади години.

7
00:00:16,403 --> 00:00:19,129
Од 1960-тите, ја води
семејството ал-Асад,

8
00:00:19,129 --> 00:00:23,497
кои владееја како квази-диктатори
сè до Арапската пролет во 2011 г.,

9
00:00:23,497 --> 00:00:26,721
револуционерен бран на протести
и конфликти во арапскиот свет

10
00:00:26,721 --> 00:00:28,913
што сруши многу авторитарни режими.

11
00:00:29,163 --> 00:00:33,173
Но Асадови одбија да се повлечат
и започнаа сурова граѓанска војна.

12
00:00:33,573 --> 00:00:37,214
Различните етнички и религиозни групи
се бореа меѓусебно во променливи коалиции.

13
00:00:37,464 --> 00:00:40,452
ИСИС, милитаристичко-џихадистичка група,
ја искористи можноста

14
00:00:40,452 --> 00:00:44,156
и влезе во хаосот со цел
да изгради тоталитарен исламски калифат.

15
00:00:44,156 --> 00:00:46,251
Набрзо, стана една од најнасилните

16
00:00:46,251 --> 00:00:49,616
и најуспешни екстремистички 
организации на земјата.

17
00:00:49,846 --> 00:00:54,095
Сите страни извршија ужасни воени злосторства,
користејќи хемиско оружје, масовни погубувања,

18
00:00:54,095 --> 00:00:58,071
измачување во големи размери и повторливи
смртоносни напади на цивили.

19
00:00:58,311 --> 00:00:59,819
Сириското население беше заробено

20
00:00:59,819 --> 00:01:02,814
помеѓу режимот, бунтовничките групи
и религиозните екстремисти.

21
00:01:03,144 --> 00:01:06,098
Една третина од Сиријците
се раселени во рамките на Сирија,

22
00:01:06,098 --> 00:01:08,204
додека околу четири милиони
ја напуштија земјата.

23
00:01:08,564 --> 00:01:12,196
Најголемиот дел од нив сега престојува
во кампови во соседните земји,

24
00:01:12,196 --> 00:01:15,166
што се грижат за
95% од бегалците,

25
00:01:15,166 --> 00:01:17,521
додека арапските држави 
од Персискиот Залив заедно

26
00:01:17,521 --> 00:01:19,893
прифатија нула сириски бегалци,

27
00:01:19,893 --> 00:01:23,371
што Амнести Интернешенал 
го нарече особено срамно.

28
00:01:23,841 --> 00:01:25,376
ОН и Светската програма за храна

29
00:01:25,376 --> 00:01:28,602
не беа подготвени
за бегалска криза од овој размер.

30
00:01:28,802 --> 00:01:32,707
Поради тоа, повеќето бегалски кампови 
се преполни и недоволно снабдени,

31
00:01:32,707 --> 00:01:35,854
а луѓето се изложени 
на студ, глад и болести.

32
00:01:36,234 --> 00:01:39,830
Сиријците изгубија надеж дека ситуацијата
ќе им се подобри во скоро време,

33
00:01:39,830 --> 00:01:42,143
па многумина решија да побараат азил во Европа.

34
00:01:42,563 --> 00:01:48,124
Од 2007 до 2014, Европската Унија
инвестираше околу 2 милијарди евра

35
00:01:48,124 --> 00:01:51,578
во одбрана, високо-развиена технологија
за безбедност и гранични патроли,

36
00:01:51,578 --> 00:01:54,779
но не премногу во подготовките
за приливот на бегалци.

37
00:01:55,049 --> 00:01:58,223
Така што, беше недоволно подготвена 
за бурата од баратели на азил.

38
00:01:58,523 --> 00:02:02,163
Во ЕУ, бегалецот мора да остане
во државата во која прво пристигнал,

39
00:02:02,163 --> 00:02:05,749
а тоа стави огромен притисок врз граничните
држави, кои веќе имаа проблеми.

40
00:02:05,949 --> 00:02:09,306
Грција, среде економска криза
што се споредува со Големата депресија,

41
00:02:09,306 --> 00:02:11,750
не можеше да се грижи
за толку многу луѓе оддеднаш,

42
00:02:11,750 --> 00:02:15,370
што доведе до страшни сцени
на очајни, гладни луѓе на островите

43
00:02:15,370 --> 00:02:17,066
обично резервирани за туристи.

44
00:02:17,516 --> 00:02:20,725
Светот мораше да се обедини
и да дејствува како обединет фронт,

45
00:02:20,725 --> 00:02:23,569
но, наместо тоа, се подели уште повеќе.

46
00:02:23,919 --> 00:02:26,820
Многу држави категорично одбија 
да примат бегалци,

47
00:02:26,820 --> 00:02:29,216
оставајќи ги граничните држави
сами со нивната мака.

48
00:02:29,478 --> 00:02:31,895
Во 2014, Обединетото Кралство
лобираше за прекинување

49
00:02:31,895 --> 00:02:34,962
на огромната операција за пронаоѓање
и спасување наречена Маре Нострум

50
00:02:34,962 --> 00:02:38,326
што имаше за цел да го сопре давењето
на барателите на азил во Медитеранот.

51
00:02:38,746 --> 00:02:41,344
Идејата изгледа беше дека 
повисокиот број на жртви на море

52
00:02:41,344 --> 00:02:44,110
би значел помал број баратели на азил
кои ќе се обидат да патуваат.

53
00:02:44,200 --> 00:02:46,920
Но, се разбира, во стварноста,
тоа не се случи.

54
00:02:47,240 --> 00:02:49,974
Согледувањето на кризата
низ светот одеднаш се смени

55
00:02:49,974 --> 00:02:52,602
со појавата на фотографиите 
на мртво момче од Сирија

56
00:02:52,602 --> 00:02:55,103
најдено легнато на стомак
на плажа во Турција.

57
00:02:55,403 --> 00:02:59,246
Германија изјави дека ќе ги прими,
без исклучок, сите сириски бегалци,

58
00:02:59,246 --> 00:03:02,875
и сега се подготвува да прими
800 илјади луѓе во 2015,

59
00:03:02,875 --> 00:03:05,720
повеќе отколку што цела Европа прими во 2014,

60
00:03:05,720 --> 00:03:08,505
за само неколку дена подоцна
да воведе привремени гранични контроли

61
00:03:08,505 --> 00:03:10,669
и да побара решение 
што ќе се применува низ цела Европа.

62
00:03:10,939 --> 00:03:13,981
На запад, сè повеќе и повеќе луѓе
започнаа да преземаат акција,

63
00:03:13,981 --> 00:03:15,442
иако поддршката за барателите на азил

64
00:03:15,442 --> 00:03:18,189
најчесто доаѓа од граѓаните,
а не од политичарите.

65
00:03:18,519 --> 00:03:20,311
Но, постои страв во западните земји:

66
00:03:20,311 --> 00:03:24,233
ислам, висока стапка на раѓања, криминал
и пропаѓање на социјалните системи.

67
00:03:24,583 --> 00:03:26,466
Ајде да го признаеме ова
и да ги разгледаме фактите.

68
00:03:26,796 --> 00:03:30,505
Дури и ако ЕУ самата ги прифати
сите четири милиони сириски бегалци

69
00:03:30,505 --> 00:03:32,664
и ако 100% од нив се муслимани,


70
00:03:32,664 --> 00:03:34,984
процентот на муслимани во Европската Унија

71
00:03:34,984 --> 00:03:38,448
ќе се зголеми од околу 4% на околу 5%.

72
00:03:38,618 --> 00:03:42,777
Ова не е драстична промена и сигурно
нема да го направи континетот муслимански.

73
00:03:43,027 --> 00:03:46,853
Муслиманското малцинство не е ниту ново,
ниту причина за страв.

74
00:03:47,303 --> 00:03:49,842
Стапките на раѓање во најголем дел
од западниот свет се ниски

75
00:03:49,842 --> 00:03:53,455
и некои стравуваат дека барателите на азил
може да ја надминат домашната популација

76
00:03:53,455 --> 00:03:54,458
за неколку декади.

77
00:03:54,728 --> 00:03:56,207
Студиите покажуваат дека иако стапките на раѓање

78
00:03:56,207 --> 00:04:00,051
се повисоки кај муслиманите во Европа,
тие се намалуваат и приспособуваат

79
00:04:00,051 --> 00:04:02,899
со зголемувањето на стандардот на живот
и нивото на образование.

80
00:04:03,469 --> 00:04:06,055
Повеќето сириски бегалци веќе се образовани,

81
00:04:06,055 --> 00:04:09,341
стапката на раѓање во Сирија
пред граѓанската војна не беше многу висока,

82
00:04:09,341 --> 00:04:11,952
а населението всушност
се намалуваше, не растеше.

83
00:04:12,325 --> 00:04:15,730
Стравот од повисоки стапки на криминал
исто така се покажа погрешен.

84
00:04:15,860 --> 00:04:17,652
Бегалците кои стануваат имигранти



85
00:04:17,652 --> 00:04:20,356
имаат помала веројатност да извршат
криминал отколку домашното население.

86
00:04:20,556 --> 00:04:22,832
Кога им е дозволено да работат, 
тие обично почнуваат бизниси

87
00:04:22,832 --> 00:04:26,121
и се интегрираат во работната сила
што е можно побрзо

88
00:04:26,121 --> 00:04:28,823
и внесуваат повеќе во социјалните системи
отколку што изнесуваат од нив.

89
00:04:29,173 --> 00:04:32,257
Сиријците што доаѓаат на запад
се потенцијални стручни работници,

90
00:04:32,257 --> 00:04:35,508
очајно потребни за поддршка 
на остареното население на Европа.

91
00:04:35,898 --> 00:04:39,447
Бегалците кои патуваат со паметни телефони
доведоа до погрешен заклучок

92
00:04:39,447 --> 00:04:41,046
дека нив всушност не им е потребна помош.

93
00:04:41,346 --> 00:04:42,720
Социјалните медиуми и интернетот

94
00:04:42,720 --> 00:04:45,138
станаа значајни за бегалците.

95
00:04:45,428 --> 00:04:48,071
ГПС се користи за навигација
на долгото патување до Европа;

96
00:04:48,071 --> 00:04:51,831
групите на Facebook даваат совети
и информации за препреки во реално време.

97
00:04:52,191 --> 00:04:54,560
Ова наједноставно докажува 
дека овие луѓе се како нас:

98
00:04:54,560 --> 00:04:58,457
ако мора да одите на опасно патување,
дали би го оставиле мобилниот дома?

99
00:04:58,977 --> 00:05:01,888
Европската унија е најбогатата 
групна економија на земјата,

100
00:05:01,888 --> 00:05:04,587
добро организирани држави 
со функционални социјални системи,

101
00:05:04,587 --> 00:05:07,839
инфраструктура, демократија
и огромни индустрии.

102
00:05:08,219 --> 00:05:11,343
Таа може да се справи со предизвикот 
на бегалската криза ако сака.

103
00:05:11,683 --> 00:05:13,969
Истото може да се каже
за целиот западен свет.

104
00:05:14,209 --> 00:05:18,249
Но, додека малиот Јордан
прифати над 600 илјади сириски бегалци,

105
00:05:18,249 --> 00:05:21,744
Обединетото Кралство, 
со 78 пати поголем БНП од Јордан,

106
00:05:21,744 --> 00:05:25,252
рече дека ќе пушти само 20 илјади Сиријци
преку својата граница

107
00:05:25,252 --> 00:05:26,899
во наредниве пет години.

108
00:05:27,159 --> 00:05:30,989
САД се согласија да прифатат 10 илјади,
Австралија 12 илјади луѓе.

109
00:05:31,519 --> 00:05:35,255
Генерално, нештата полека се подобруваат,
но не доволно брзо.

110
00:05:35,535 --> 00:05:37,381
Ние ја пишуваме историјата во моментов.


111
00:05:37,641 --> 00:05:39,005
Како сакаме да бидеме запаметени?


112
00:05:39,075 --> 00:05:41,610
Како ксенофобични богати плашливци зад оградите?

113
00:05:41,960 --> 00:05:44,700
Мора да сфатиме дека овие луѓе
кои бегаат од смрт и уништување

114
00:05:44,700 --> 00:05:46,156
не се поразлични од нас.

115
00:05:46,656 --> 00:05:50,678
Со нивно прифаќање во нашите земји
и вклопување во нашите општества,

116
00:05:50,678 --> 00:05:52,072
имаме многу да добиеме.

117
00:05:52,482 --> 00:05:55,766
Имаме и што да изгубиме
ако ја игнорираме оваа криза.

118
00:05:55,996 --> 00:06:00,499
Повеќе мртви деца ќе испловат на брегот
ако не дејствуваме со човечност и разум.

119
00:06:00,699 --> 00:06:04,623
Ајде да го направиме ова како што треба
и да бидеме најдобри што можеме.