WEBVTT

00:00:00.640 --> 00:00:02.096
Hai mươi năm về trước,

00:00:02.120 --> 00:00:05.056
khi tôi còn là luật sư tranh tụng
và luật sư về nhân quyền

00:00:05.080 --> 00:00:08.055
hành nghề toàn thời gian tại Luân Đôn,

00:00:08.080 --> 00:00:10.256
và Tòa Thượng thẩm ở đó

00:00:10.280 --> 00:00:14.696
được triệu tập lại, vài người cho đó là
do một sự cố trong lịch sử,

00:00:14.720 --> 00:00:16.040
ngay tại tòa nhà này,

00:00:16.840 --> 00:00:19.896
Tôi gặp một chàng trai trẻ
đã xin thôi việc

00:00:19.920 --> 00:00:21.349
ở Bộ Ngoại giao Anh.

00:00:21.920 --> 00:00:24.216
Khi tôi hỏi anh ta,
"Tại sao cậu nghỉ việc?"

00:00:24.240 --> 00:00:25.760
Anh đã kể câu chuyện này.

NOTE Paragraph

00:00:26.520 --> 00:00:29.216
Một buổi sáng, anh ấy
tới chỗ sếp mình và nói,

00:00:29.240 --> 00:00:33.360
"Hãy làm điều gì đó để chống lại
sự vi phạm nhân quyền ở Trung Quốc."

00:00:34.200 --> 00:00:36.176
Và sếp của anh ta trả lời,

00:00:36.200 --> 00:00:38.896
"Ta không thể làm gì
trước sự vi phạm đó cả,

00:00:38.920 --> 00:00:41.710
vì chúng ta có mối quan hệ
thương mại với Trung Quốc."

NOTE Paragraph

00:00:42.680 --> 00:00:45.256
Và anh bạn đó bỏ đi
với cảm giác bẽ mặt,

00:00:45.280 --> 00:00:48.440
và sáu tháng sau,
anh quay lại chỗ sếp của mình,

00:00:49.240 --> 00:00:50.856
lần này anh ta nói,

00:00:50.880 --> 00:00:54.376
"Hãy làm gì đó để chống lại
sự vi phạm nhân quyền ở Burma,"

00:00:54.400 --> 00:00:55.740
đó là tên trước kia.

NOTE Paragraph

00:00:56.400 --> 00:00:58.536
Ông sếp của anh ta một lần nữa ngắt lời

00:00:58.560 --> 00:01:02.576
và nói, "Oh, nhưng chúng ta không thể
làm gì cho nhân quyền ở Burma

00:01:02.600 --> 00:01:06.256
vì chúng ta không có bất kỳ quan hệ
thương mại nào với Burma."

NOTE Paragraph

00:01:06.280 --> 00:01:07.936
(Cười)

NOTE Paragraph

00:01:07.960 --> 00:01:10.056
Đó là lúc anh ấy hiểu
anh ấy cần phải ra đi.

00:01:10.080 --> 00:01:12.440
Không chỉ là sự đạo đức giả
khiến anh suy ngẫm.

00:01:13.160 --> 00:01:16.416
Đó là sự trốn tránh của chính phủ

00:01:16.440 --> 00:01:19.056
khi không muốn xảy ra xung đột 
với các chính phủ khác,

00:01:19.080 --> 00:01:20.856
trong các cuộc đàm phán căng thẳng,

00:01:20.880 --> 00:01:24.680
khi tất cả những người vô tội
đều bị ảnh hưởng.

NOTE Paragraph

00:01:25.600 --> 00:01:28.136
Chúng ta luôn được bảo rằng

00:01:28.160 --> 00:01:30.240
xung đột là xấu,

00:01:30.920 --> 00:01:32.960
thỏa hiệp mới là tốt;

00:01:33.640 --> 00:01:35.296
xung đột là xấu,

00:01:35.320 --> 00:01:37.440
nhưng đồng thuận mới là tốt;

00:01:38.120 --> 00:01:40.336
xung đột là xấu,

00:01:40.360 --> 00:01:42.920
hợp tác mới là tốt.

00:01:43.890 --> 00:01:45.496
Nhưng theo quan điểm của tôi,

00:01:45.496 --> 00:01:47.816
cách nhìn như vậy về thế giới
thực sự quá giản đơn.

00:01:47.816 --> 00:01:49.656
Chúng ta không thể biết

00:01:49.680 --> 00:01:51.736
xung đột đó có xấu hay không

00:01:51.760 --> 00:01:54.576
trừ khi ta biết 
ai đang chiến đấu,

00:01:54.600 --> 00:01:56.736
tại sao họ chiến đấu,

00:01:56.760 --> 00:01:58.616
và chiến đấu ra sao.

00:01:58.640 --> 00:02:02.096
Và việc thỏa hiệp sẽ rất tệ hại

00:02:02.120 --> 00:02:05.280
khi điều đó làm hại những người
không ngồi ở bàn đàm phán,

00:02:05.600 --> 00:02:08.015
những người bị dễ tổn thương, 
bị tước quyền,

00:02:08.039 --> 00:02:11.320
những người mà chúng ta
có nghĩa vụ phải bảo vệ.

NOTE Paragraph

00:02:12.480 --> 00:02:15.536
Bạn có thể phần nào
hoài nghi về một luật sư

00:02:15.560 --> 00:02:18.736
tranh cãi về lợi ích của xung đột

00:02:18.760 --> 00:02:21.376
và cản trở việc thỏa hiệp,

00:02:21.400 --> 00:02:23.216
nhưng là một hoà giải viên,

00:02:23.240 --> 00:02:26.660
gần đây, tôi dành thời gian diễn thuyết
về đạo đức hoàn toàn miễn phí.

00:02:27.160 --> 00:02:30.630
Vì vậy, như thủ quỹ của tôi nhắc nhở,
tôi đã nghèo túng hơn.

00:02:30.630 --> 00:02:32.280
(Cười)

00:02:32.280 --> 00:02:35.296
Nhưng nếu các bạn đồng ý
với lập luận của tôi,

00:02:35.320 --> 00:02:38.496
nó không những sẽ thay đổi
cách bạn định hướng cuộc sống của mình,

00:02:38.520 --> 00:02:40.840
tôi sẽ tạm gác điều này lại một bên,

00:02:41.600 --> 00:02:45.376
mà còn thay đổi
cách ta nghĩ về các vấn đề thời sự

00:02:45.400 --> 00:02:48.160
liên quan đến sức khỏe
cộng đồng và môi trường.

00:02:49.440 --> 00:02:50.890
Cho phép tôi giải thích.

NOTE Paragraph

00:02:52.360 --> 00:02:54.736
Mọi học sinh trung học ở Mỹ,

00:02:54.760 --> 00:02:57.416
kể cả con gái 12 tuổi của tôi,

00:02:57.440 --> 00:03:01.296
được học rằng có ba nhánh 
cơ quan nhà nước:

00:03:01.320 --> 00:03:05.160
cơ quan lập pháp, cơ quan hành pháp
và cơ quan tư pháp.

00:03:05.840 --> 00:03:07.256
James Madison viết,

00:03:07.280 --> 00:03:12.296
"Nếu như có bất kỳ nguyên tắc nào 
thiêng liêng hơn Hiến pháp của chúng ta

00:03:12.320 --> 00:03:15.056
và thực sự trong bất kỳ
bản hiến pháp tự do nào khác

00:03:15.080 --> 00:03:16.576
hơn bất kể cái gì khác,

00:03:16.600 --> 00:03:19.096
thì điều đó sẽ tách biệt hoàn toàn

00:03:19.120 --> 00:03:23.240
các quyền lập pháp,
hành pháp và tư pháp."

00:03:24.080 --> 00:03:27.336
Bây giờ, các nhà làm luật
không chỉ quan tâm

00:03:27.360 --> 00:03:31.456
về sự tập trung và thực thi quyền lực.

00:03:31.480 --> 00:03:35.480
Họ cũng hiểu những mối nguy
về ảnh hưởng của nó.

00:03:36.440 --> 00:03:41.536
Thẩm phán không thể quyết định
tính hợp Hiến của các bộ luật,

00:03:41.560 --> 00:03:45.336
nếu họ tham gia vào việc 
soạn thảo những bộ luật đó;

00:03:45.360 --> 00:03:49.296
hoặc họ không thể truy tố trách nhiệm
các cơ quan khác của chính phủ

00:03:49.320 --> 00:03:51.256
nếu họ hợp tác với các cơ quan đó,

00:03:51.280 --> 00:03:54.440
hay có quan hệ mật thiết với họ.

00:03:55.480 --> 00:03:59.376
Hiến pháp là,
như một học giả nổi tiếng từng nói,

00:03:59.400 --> 00:04:01.640
"một lời mời gọi đối trọng."

00:04:02.240 --> 00:04:05.016
Và người dân chúng ta được phụng sự

00:04:05.040 --> 00:04:09.440
khi những cơ quan này
thực sự đối trọng với nhau.

NOTE Paragraph

00:04:11.280 --> 00:04:14.856
Giờ, chúng ta nhận ra
điều quan trọng của đấu tranh

00:04:14.880 --> 00:04:17.776
không chỉ ở khu vực công

00:04:17.800 --> 00:04:20.176
giữa các cơ quan nhà nước.

00:04:20.200 --> 00:04:23.536
Chúng ta còn biết rằng nó
cũng có ở khu vực tư nhân,

00:04:23.560 --> 00:04:26.160
trong mối quan hệ giữa các công ty.

00:04:27.360 --> 00:04:30.936
Thử tưởng tượng rằng
hai công ty hàng không Mỹ bắt tay nhau

00:04:30.960 --> 00:04:34.576
và thoả thuận sẽ cùng không giảm giá

00:04:34.600 --> 00:04:38.960
cho vé hạng thường 
xuống dưới 250 đô-la một vé.

00:04:39.600 --> 00:04:43.456
Đó là sự hợp tác,
một số nói đó là sự thông đồng,

00:04:43.480 --> 00:04:44.816
không phải sự cạnh tranh,

00:04:44.840 --> 00:04:47.656
và những người dân chúng ta
phải chịu thiệt thòi

00:04:47.680 --> 00:04:49.580
vì phải trả giá cao hơn để mua vé.

00:04:50.840 --> 00:04:53.096
Hãy nghĩ tương tự
khi hai hãng máy bay nói,

00:04:53.120 --> 00:04:58.136
"Chúng tôi, hãng A, sẽ kiểm soát
chặng từ LA tới Chicago,"

00:04:58.160 --> 00:05:01.336
và hãng B nói, "Chúng tôi
sẽ kiểm soát chiều từ Chicago tới DC,

00:05:01.360 --> 00:05:02.816
ta sẽ không cạnh tranh."

00:05:02.840 --> 00:05:07.456
Một lần nữa, đó là việc hợp tác
hoặc thông đồng, thay vì cạnh tranh,

00:05:07.480 --> 00:05:10.200
và người dân chúng ta chịu thiệt hại.

NOTE Paragraph

00:05:11.880 --> 00:05:17.336
Vậy nên chúng ta hiểu
tầm quan trọng của việc đối trọng

00:05:17.360 --> 00:05:21.600
khi nói đến mối quan hệ 
giữa các cơ quan chính phủ

00:05:23.080 --> 00:05:24.776
trong khu vực công.

00:05:24.800 --> 00:05:28.216
Chúng ta cũng hiểu
tầm quan trọng của xung đột

00:05:28.240 --> 00:05:32.576
trong các mối quan hệ giữa các công ty

00:05:32.600 --> 00:05:34.256
thuộc khu vực tư nhân.

00:05:34.280 --> 00:05:36.856
Nhưng chúng ta đã quên điều đó

00:05:36.880 --> 00:05:41.296
trong mối quan hệ giữa khu vực công và tư.

00:05:41.320 --> 00:05:45.016
Và các chính phủ trên thế giới 
đang hợp tác với nền công nghiệp

00:05:45.040 --> 00:05:48.816
để giải quyết các vấn đề về sức khỏe
cộng đồng và môi trường,

00:05:48.840 --> 00:05:51.816
họ thường cộng tác với chính các công ty

00:05:51.840 --> 00:05:57.680
đã tạo ra hoặc làm trầm trọng thêm
các vấn đề họ đang cố gắng giải quyết.

00:05:59.080 --> 00:06:02.656
Chúng ta vẫn được nghe
rằng các mối quan hệ này

00:06:02.680 --> 00:06:04.360
là đôi bên đều có lợi.

00:06:05.360 --> 00:06:08.520
Nhưng nếu có ai đó thua thì sao?

NOTE Paragraph

00:06:10.280 --> 00:06:12.600
Tôi lấy ví dụ.

00:06:13.840 --> 00:06:17.336
Cơ quan Liên hiệp Quốc quyết định 
giải quyết một vấn đề nghiêm trọng:

00:06:17.360 --> 00:06:20.960
vệ sinh kém ở các trường học
vùng nông thôn Ấn Độ.

00:06:22.200 --> 00:06:26.256
Họ không chỉ hợp tác với chính quyền
trung ương và địa phương

00:06:26.280 --> 00:06:28.776
mà còn với công ty truyền hình

00:06:28.800 --> 00:06:32.640
và với một tập đoàn nước sôđa
giải khát đa quốc gia.

00:06:33.640 --> 00:06:36.776
Để đổi lấy khoản tài trợ
ít hơn một triệu đô-la,

00:06:36.800 --> 00:06:40.830
tập đoàn đó được lợi một chiến dịch
quảng cáo kéo dài một tháng

00:06:40.830 --> 00:06:43.816
gồm các chương trình từ thiện
truyền hình kéo dài 12 giờ,

00:06:43.816 --> 00:06:46.820
tất cả đều sử dụng logo
và bảng màu của công ty.

00:06:48.040 --> 00:06:49.560
Đó là sự sắp xếp

00:06:50.160 --> 00:06:53.016
hoàn toàn dễ hiểu

00:06:53.040 --> 00:06:54.976
khi nhìn từ góc độ công ty.

00:06:55.000 --> 00:06:57.536
Nó nâng cao danh tiếng của công ty

00:06:57.560 --> 00:07:00.260
và tạo sự trung thành
với sản phẩm của công ty.

00:07:01.360 --> 00:07:02.976
Nhưng theo quan điểm của tôi,

00:07:03.000 --> 00:07:06.696
đây là một vấn đề không hề nhỏ
đối với cơ quan liên chính phủ,

00:07:06.720 --> 00:07:10.880
cơ quan có sứ mệnh thúc đẩy
cuộc sống bền vững.

00:07:11.880 --> 00:07:15.016
Bằng cách tăng sự tiêu thụ
nước giải khát có đường

00:07:15.040 --> 00:07:19.336
được làm từ nguồn cung nước rất khan hiếm
của địa phương và uống bằng chai nhựa

00:07:19.360 --> 00:07:22.376
ở một đất nước
đang chống lại bệnh béo phì,

00:07:22.400 --> 00:07:25.816
điều này không bền vững 
đối với sức khỏe cộng đồng

00:07:25.840 --> 00:07:28.736
cũng như đối với môi trường.

00:07:28.760 --> 00:07:32.096
Và để giải quyết
một vấn đề sức khỏe cộng đồng,

00:07:32.120 --> 00:07:34.416
chính quyền lại gieo mầm

00:07:34.440 --> 00:07:35.850
cho một vấn đề khác.

NOTE Paragraph

00:07:37.480 --> 00:07:41.776
Đây chỉ là một trong hàng tá 
ví dụ tôi phát hiện ra

00:07:41.800 --> 00:07:46.896
khi nghiên cứu sách về quan hệ 
giữa chính phủ và nền công nghiệp.

00:07:46.920 --> 00:07:50.696
Tôi cũng đã nói với các bạn
về các sáng kiến trong công viên

00:07:50.720 --> 00:07:52.336
ở Luân Đôn và trên toàn nước Anh,

00:07:52.360 --> 00:07:54.880
liên quan đến chính công ty đó,
khuyến khích thể dục,

00:07:55.560 --> 00:08:00.416
hay thực sự là chính phủ Anh
tạo ra các cam kết tình nguyện

00:08:00.440 --> 00:08:02.616
trong việc hợp tác với nền công nghiệp,

00:08:02.640 --> 00:08:05.376
thay vì quản lý công nghiệp.

00:08:05.400 --> 00:08:11.056
Việc cộng tác hay hợp tác đã trở thành
một kiểu mẫu trong y tế cộng đồng,

00:08:11.080 --> 00:08:15.136
và một lần nữa, điều họ làm là có lý
khi nhìn từ quan điểm của nền công nghiệp.

00:08:15.160 --> 00:08:18.776
Nó cho phép họ định hướng vấn đề
về sức khỏe cộng đồng và giải pháp

00:08:18.800 --> 00:08:20.936
theo những cách ít đe dọa nhất,

00:08:20.960 --> 00:08:23.816
và phù hợp nhất
với các lợi ích thương mại của họ.

00:08:23.840 --> 00:08:26.416
Như vậy, béo phì trở thành vấn đề

00:08:26.440 --> 00:08:30.696
của việc đưa ra quyết định cá nhân,

00:08:30.720 --> 00:08:32.775
của hành vi cá nhân,

00:08:32.799 --> 00:08:35.976
trách nhiệm cá nhân
và sự thiếu hoạt động thể chất.

00:08:36.000 --> 00:08:38.096
Điều này sẽ không phải vấn đề

00:08:38.120 --> 00:08:39.765
của hệ thống thực phẩm đa quốc gia

00:08:39.765 --> 00:08:42.970
liên quan tới các tập đoàn lớn, 
khi định hướng theo cách này.

NOTE Paragraph

00:08:42.970 --> 00:08:45.376
Xin nhắc lại, tôi không đổ lỗi
cho nền công nghiệp.

00:08:45.376 --> 00:08:48.606
Bản chất nền công nghiệp là tham gia
các chiến lược có tầm ảnh hưởng

00:08:48.606 --> 00:08:50.870
để khuyến khích các lợi ích thương mại.

00:08:51.560 --> 00:08:54.816
Nhưng chính phủ phải có trách nhiệm

00:08:54.840 --> 00:08:56.896
phát triển các chiến lược 
đối trọng chúng

00:08:56.920 --> 00:08:58.736
để bảo vệ chúng ta

00:08:58.760 --> 00:09:01.440
và các lợi ích chung.

NOTE Paragraph

00:09:02.160 --> 00:09:05.720
Sai lầm mà chính phủ phạm phải

00:09:06.480 --> 00:09:09.056
khi họ hợp tác theo cách đó

00:09:09.080 --> 00:09:10.416
với nền công nghiệp,

00:09:10.440 --> 00:09:13.016
là việc họ đánh đồng

00:09:13.040 --> 00:09:14.856
lợi ích chung

00:09:14.880 --> 00:09:16.260
với quan điểm chung.

00:09:17.080 --> 00:09:19.856
Khi bạn hợp tác với nền công nghiệp,

00:09:19.880 --> 00:09:22.696
bạn cần miễn bàn luận

00:09:22.720 --> 00:09:25.906
về những điều tốt cho lợi ích chung
mà nền công nghiệp không đồng ý.

00:09:25.930 --> 00:09:29.096
Công nghiệp sẽ không đồng ý
việc tăng các quy định

00:09:29.120 --> 00:09:33.296
trừ khi họ cho rằng điều đó
sẽ ngăn chặn nhiều quy định hơn,

00:09:33.320 --> 00:09:36.560
hay có thể loại bỏ vài đối thủ cạnh tranh
ra khỏi thị trường.

00:09:37.890 --> 00:09:40.256
Và họ cũng không đồng ý 
làm vài điều nhất định,

00:09:40.280 --> 00:09:43.256
ví dụ tăng giá các sản phẩm
không tốt cho sức khỏe của họ,

00:09:43.280 --> 00:09:45.416
vì nó có thể vi phạm luật cạnh tranh,

00:09:45.440 --> 00:09:46.640
mà chúng ta đã nói đến.

00:09:48.560 --> 00:09:51.776
Vì vậy chính phủ không nên nhầm lẫn

00:09:51.800 --> 00:09:54.256
giữa lợi ích chung và quan điểm chung,

00:09:54.280 --> 00:09:59.520
đặc biệt nhất là khi quan điểm chung
nghĩa là thỏa thuận với nền công nghiệp.

NOTE Paragraph

00:10:00.520 --> 00:10:02.216
Tôi muốn đưa ra cho bạn ví dụ khác,

00:10:02.240 --> 00:10:04.376
chuyển từ hợp tác ở cấp cao

00:10:04.400 --> 00:10:06.896
đến các thoả thuận đi đêm,

00:10:06.920 --> 00:10:10.176
theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng:

00:10:10.200 --> 00:10:12.800
tôi đang nói về việc
khai thác khí tự nhiên.

00:10:13.320 --> 00:10:16.946
Tưởng tượng bạn đang mua một miếng đất

00:10:16.970 --> 00:10:19.256
mà không biết
quyền khai khoáng của nó đã bị bán.

00:10:19.280 --> 00:10:21.080
Đó là trước khi họ tới khai thác.

00:10:22.360 --> 00:10:25.376
Bạn xây ngôi nhà mơ ước trên lô đất đó,

00:10:25.400 --> 00:10:27.016
và chẳng bao lâu,

00:10:27.040 --> 00:10:32.440
bạn nhận ra công ty khai thác khí
cũng xây dựng giếng khai thác trên đó.

00:10:33.040 --> 00:10:36.440
Đó là tình cảnh của gia đình Hallowich.

00:10:37.200 --> 00:10:40.016
Chỉ trong một thời gian rất ngắn,

00:10:40.040 --> 00:10:43.256
họ bắt đầu than đau đầu,

00:10:43.280 --> 00:10:46.496
đau họng, nhức mắt,

00:10:46.520 --> 00:10:49.336
thêm vào đó là ảnh hưởng
của tiếng ồn, độ rung

00:10:49.360 --> 00:10:52.496
và ánh sáng chói lòa
khi khí ga tự nhiên cháy.

00:10:52.520 --> 00:10:54.840
Họ cực lực phản đối điều đó,

00:10:55.960 --> 00:10:57.430
nhưng rồi họ cũng im lặng.

00:10:58.400 --> 00:11:01.656
Nhờ tờ báo Pittsburgh Post-Gazette,
nơi tấm ảnh này được đăng,

00:11:01.680 --> 00:11:04.196
và một tờ báo khác,
chúng tôi hiểu vì sao họ im lặng.

00:11:04.220 --> 00:11:08.256
Các báo đã ra tòa hỏi: "Chuyện gì
xảy ra với nhà Hallowich?"

00:11:08.280 --> 00:11:11.656
Hóa ra gia đình Hallowich
đã có thỏa thuận bí mật

00:11:11.680 --> 00:11:15.576
với các nhà khai thác khí,
theo kiểu "lấy tiền, hoặc không gì cả."

00:11:15.600 --> 00:11:16.700
Công ty ấy nói,

00:11:16.730 --> 00:11:19.296
anh có thể có hàng trăm ngàn đô-la

00:11:19.320 --> 00:11:21.456
để bắt đầu lại cuộc sống ở nơi nào đó;

00:11:21.480 --> 00:11:22.696
nhưng đổi lại,

00:11:22.720 --> 00:11:26.560
anh phải hứa sẽ không nói gì
về câu chuyện của chúng ta,

00:11:26.590 --> 00:11:29.176
không được nói về hậu quả
khai thác với gia đình anh,

00:11:29.200 --> 00:11:32.920
không được tiết lộ
về các ảnh hưởng đối với sức khỏe

00:11:33.680 --> 00:11:36.650
có thể bị phát hiện
khi khám y tế.

00:11:37.720 --> 00:11:40.536
Giờ, tôi không trách
gia đình Hallowich khi đã chấp nhận

00:11:40.560 --> 00:11:43.376
khoản thương lượng đó

00:11:43.400 --> 00:11:45.616
và bắt đầu làm lại cuộc sống ở nơi khác.

00:11:45.640 --> 00:11:46.856
Người ta có thể hiểu

00:11:46.880 --> 00:11:49.856
lý do công ty muốn bịt miệng
các trường hợp phiền phức như thế.

00:11:49.880 --> 00:11:53.656
Những gì tôi muốn chỉ ra
là hệ thống pháp lý và các quy định,

00:11:53.680 --> 00:11:56.136
một hệ thống trong đó
có mạng lưới các thỏa thuận

00:11:56.160 --> 00:11:58.056
giống như trường hợp này,

00:11:58.080 --> 00:12:01.640
cho phép họ bịt miệng
mọi người và bưng bít dữ liệu

00:12:02.560 --> 00:12:05.216
khỏi các chuyên gia y tế
và các nhà dịch tễ học;

00:12:05.240 --> 00:12:06.856
một hệ thống mà các nhà hành pháp

00:12:06.880 --> 00:12:10.016
thậm chí sẽ hạn chế xử lý các vụ vi phạm

00:12:10.040 --> 00:12:11.416
khi ô nhiễm xảy ra

00:12:11.440 --> 00:12:13.576
nếu người sở hữu đất và
công ty khai thác khí

00:12:13.600 --> 00:12:15.176
đồng ý thỏa thuận riêng.

00:12:15.200 --> 00:12:19.136
Hệ thống này không chỉ
có hại cho y tế cộng đồng,

00:12:19.160 --> 00:12:22.456
nó còn gây nguy hiểm 
cho các gia đình tại địa phương,

00:12:22.480 --> 00:12:24.680
những người vẫn còn trong bóng tối.

NOTE Paragraph

00:12:27.200 --> 00:12:31.696
Tôi chỉ ra hai ví dụ trên
không chỉ vì chúng là các ví dụ riêng lẻ.

00:12:31.720 --> 00:12:34.216
Đó là những ví dụ
về một hệ thống có nhiều vấn đề.

00:12:34.240 --> 00:12:36.616
Tôi có thể chia sẻ một số ví dụ ngược lại,

00:12:36.640 --> 00:12:39.616
giả sử khi một nhân viên chính phủ

00:12:39.640 --> 00:12:42.736
kiện công ty dược phẩm

00:12:42.760 --> 00:12:44.376
vì đã che giấu sự thật rằng

00:12:44.400 --> 00:12:50.976
thuốc chống trầm cảm làm tăng
ý định tự sát của trẻ thành niên.

00:12:51.000 --> 00:12:54.896
Tôi có thể nói về một nhà hành pháp
đang theo kiện một công ty thực phẩm

00:12:54.920 --> 00:12:58.656
vì đã cố tình phóng đại lợi ích
sức khỏe của sữa chua.

00:12:58.680 --> 00:13:02.136
Tôi cũng có thể nói về một nhà lập pháp,

00:13:02.160 --> 00:13:06.456
những người mặc dù bị vận động
hành lang từ cả hai đảng,

00:13:06.480 --> 00:13:10.400
nhưng vẫn thúc đẩy những hoạt động
bảo vệ môi trường.

00:13:11.160 --> 00:13:12.896
Đây là những ví dụ riêng lẻ,

00:13:12.920 --> 00:13:17.096
nhưng chúng là những ngọn hải đăng
trong đêm tối

00:13:17.120 --> 00:13:20.800
có thể chỉ đường cho chúng ta.

NOTE Paragraph

00:13:22.000 --> 00:13:26.280
Tôi bắt đầu gợi ý rằng đôi khi
ta cần phải tham gia vào xung đột.

00:13:27.480 --> 00:13:31.016
Các chính phủ cần phải can thiệp,

00:13:31.040 --> 00:13:36.840
đấu tranh, có lúc phải tham gia
xung đột trực tiếp với các công ty.

00:13:37.960 --> 00:13:42.216
Điều này không phải vì
các chính phủ luôn luôn tốt,

00:13:42.240 --> 00:13:44.496
hay các tập đoàn luôn luôn xấu.

00:13:44.520 --> 00:13:48.780
Mỗi người đều có khả năng tốt hoặc xấu.

00:13:49.440 --> 00:13:54.160
Thật dễ hiểu khi công ty hành động
để thúc đẩy lợi ích thương mại của họ,

00:13:55.080 --> 00:14:01.136
khi làm vậy, đôi khi họ phá hoại
hoặc phát triển lợi ích chung.

00:14:01.160 --> 00:14:05.136
Nhưng trách nhiệm của các chính phủ

00:14:05.160 --> 00:14:08.376
là phải bảo vệ và 
phát triển lợi ích chung.

00:14:08.400 --> 00:14:11.096
Còn chúng ta cần khẳng định

00:14:11.120 --> 00:14:13.580
rằng họ phải đấu tranh làm như vậy.

00:14:14.800 --> 00:14:17.296
Đó là do các chính phủ

00:14:17.320 --> 00:14:18.720
là những người giám hộ

00:14:19.600 --> 00:14:20.800
sức khỏe cộng đồng;

00:14:21.920 --> 00:14:24.656
là người giám hộ

00:14:24.680 --> 00:14:26.536
của môi trường tự nhiên;

00:14:26.560 --> 00:14:28.376
và cũng chính chính phủ

00:14:28.400 --> 00:14:29.696
là người giám hộ

00:14:29.720 --> 00:14:35.210
những phần rất quan trọng
trong lợi ích chung của chúng ta.

NOTE Paragraph

00:14:35.620 --> 00:14:36.690
Cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:14:36.690 --> 00:14:40.998
(Vỗ tay)