Julie Mehretu: Πολιτικοποιημένα τοπία
Δεν υφίσταται η έννοια
ενός «φυσικού τοπίου» δίχως προεκτάσεις.
Το τοπίο καθαυτό πολιτικοποιείται,
μέσω των γεγονότων
που διαδραματίζονται σε αυτό.
Προσωπικά, το θεωρώ μάλλον αδιανόητο
να αναλογιστώ το Αμερικανικό τοπίο,
δίχως να ανακαλέσω
την αποικιοκρατική ιστορία,
και την αποικιοκρατική βία,
του συγκεκριμένου αφηγήματος...
...το κίνημα υπέρ της κατάργησης
της δουλείας...
...τον Αμερικανικό Εμφύλιο...
...το κίνημα υπέρ της χειραφέτησης...
...όλες τις κοινωνικές, δυναμικές συνιστώσες,
που συναποτελούν το συγκεκριμένο αφήγημα.
Δεν εμβαθύνουμε, όσο θα έπρεπε,
στην Αμερικανική τοπιογραφία.
Κατά συνέπεια, τι σημαίνει
να ζωγραφίζει κανείς ένα τοπίο
και να επιχειρεί να δρα ως καλλιτέχνης
εντός της σύγχρονης πολιτικής συγκυρίας;
Το χρώμα αυτών των πινάκων
ουσιαστικά προήλθε
από θολές φωτογραφίες,
ενσωματωμένες μέσα στην υποζωγράφιση.
Οι σειρήνες και οι φλόγες
των φυλετικών εξεγέρσεων
λειτούργησαν ως ένας τρόπος
ένθεσης DNA εντός των πινάκων,
με στόχο τη βαθύτερη
ψυχική μου ανταπόκριση.
...Ανεβαίνω επάνω
να ρίξω μια ματιά...
...Συναρπαστικό!
[ΓΕΛΙΟ]
Η Marian Goodman επικοινώνησε μαζί μου
ώστε να με ενημερώσει
ότι το Μουσείο SFMOMA ενδιαφερόταν
για αυτήν την ανάθεση
πριν από τα εγκαίνια του νέου μουσείου.
Ταξίδεψα επανειλημμένα στο Σαν Φρανσίσκο,
ώστε να επισκεφτώ το μουσείο.
Στεκόμουν εκεί, ατενίζοντας
τον σπηλαιώδη, ανοιχτό χώρο...
...τους δύο τοίχους.
Άρχισα να συλλογίζομαι τα εθνικά πάρκα
και τις αναπαραστάσεις
της Αμερικανικής τοπιογραφίας.
Συγκεκριμένα, όταν επέστρεψα,
σκεφτόμουν διαρκώς τους ζωγράφους
του κινήματος Hudson River Valley School,
όπως τον Edwin Church,
τον Thomas Cole...
...τον Bierstadt...
...διότι αποδίδουν καίρια την ιδέα
της κατάκτησης της Αμερικανικής Δύσης.
Άρχισα να εναποθέτω στρώσεις θολών έγχρωμων εικόνων
σε αυτές τις ιστορικές αναπαραστάσεις τοπίων.
Ακριβώς πριν από τη χειραφέτηση,
οι αυτόχθονες κάτοικοι των οροσειρών
και των δυτικών συνόρων
εξοντώθηκαν εξαιτίας της επεκτατικής
κατάκτησης της Δύσης.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν η συνύπαρξη
πρακτικών εξόντωσης
και, εν συνεχεία, διατήρησης
εντός του ίδιου γεωγραφικού τοπίου.
Κατά συνέπεια,
το Σαν Φρανσίσκο ως τοποθεσία
απέκτησε βαρύτητα, διότι αποτέλεσε
βασικό προορισμό της πορείας προς δυσμάς.
[Jason Moran, συνθέτης και πιανίστας]
[ J. Mehretu ]
-«Πώς είσαι;»
O Jason Moran μου έγραψε,
έχοντας δει πίνακές μου
και συνέθεσε μια μουσική παρτιτούρα,
όπου αναφερόταν σε αυτούς.
Η ιδέα αυτή μου φάνηκε
εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.
Έτσι αρχίσαμε να δουλεύουμε
από κοινού...επί τόπου...
με έναν πολύ άνετο και ελεύθερο τρόπο.
'Ηταν υπέροχο να ζωγραφίζω
σε έναν εκκλησιαστικό χώρο.
Εδώ τα πάντα αντιλαλούν ως ηχώ...
...η ενέργεια
...η συνειδητότητα...
και όλα όσα έχουν συμβεί φέτος
στην προσωπική μου ζωή,
...όσον αφορά τα παιδιά μου...
και τα διάφορα πολιτικά συμβάντα...
Όλα αυτά βρίσκονται βαθιά ριζωμένα
σε αυτούς τους πίνακες.
[Ήχος ηλεκτρικού πιάνου]
Οι στυγνές δολοφονίες
Αφροαμερικανών σε αυτήν τη χώρα...
...και του μαύρου πληθυσμού...
...η δυναμική που αναπτύχθηκε
μεταξύ του Trump και της Hillary...
Ήταν απαίσιο να γίνεσαι μάρτυρας
αυτής της κατάστασης.
Κάτι το αποτρόπαιο διακατείχε
τη λεκτική έκφραση.
Όταν κάποιος απευθύνεται λεκτικά
σε ένα άλλο ον με τόσο φρικαλέο τρόπο,
η ψυχική καταρράκωση είναι βαθύτατη.
H δυσφορία του να ζεις και να εργάζεσαι
ως πολίτης των ΗΠΑ,
αποτέλεσε την πηγή δημιουργίας
αυτών των πινάκων.
[Ήχος ηλεκτρικού πιάνου]
[J. Moran]
Κάθε αίθουσα καθορίζει έναν ορισμένο τόνο,
κατά κάποιον τρόπο,
τον τόνο του χώρου.
Είναι ο τόνος που αντηχεί στον χώρο.
Άρχισα να το διαπιστώνω,
ασχολούμενος με τη νότα Λα ύφεση.
Άρχισα να εξελίσσω αυτήν την ιδέα
και από καιρό σε καιρό
σήκωνα τα μάτια μου και αντίκριζα
την πορεία εξέλιξης του έργου της Julie.
Στη συνέχεια, επέστρεφα αργά
στην παρτιτούρα μου
όχι ως έναν τόπο με σαφή αρχή και τέλος
αλλά ως μια συνολική σύνθεση
διαφορετκών στιγμών.
-[J. Moran] «Δημιούργησα μια μικρή σύνθεση
που περιγράφει πως αφαιρούσες στοιχεία του έργου».
[ΓΕΛΙΟ]
-[J. Moran] «Αυτή η μικρή σύνθεση σε περιγράφει...
...καθώς σκεφτόσουν: 'Αυτό θα το παραλείψω'».
[Η ΜEHRETU ΓΕΛΑ]
[J. Moran] Η Αμερική είναι μια χώρα
που ακόμη διανύει το εφηβικό στάδιο.
Αδυνατεί να διαχειριστεί
τα συναισθήματά της.
[ΓΕΛΙΟ]
Αδυνατεί να διαχειριστεί την ιστορία της.
Δεν θέλει να ανασκάψει το χώμα της,
ώστε να φέρει στο φως κρυμμένα τέχνεργα.
Κατά συνέπεια, υποστηρίζω σθεναρά
ότι η jazz είναι ένα είδος μουσικής
που μας έχει επιτρέψει υποδειγματικά
την κατανόηση όσων συμβαίνουν.
Η jazz πάντα έπαιζε αυτόν τον ρόλο.
[Ήχος ηλεκτρικού πιάνου]
Ηχογραφήσαμε τη μουσική
επειδή έπρεπε καταγράψουμε τη στιγμή
και επίσης να μοιραστούμε τη στιγμή.
[MEHRETU]
Επιχειρώ να στοχάζομαι τη ζωγραφική
ως διαδικασία δημιουργίας μιας εικόνας...
..ως έκφραση όσων αδυνατούμε να περιγράψουμε
με τους υπάρχοντες γλωσσικούς όρους.
Τείνω να θεωρώ τους πίνακες
ως οπτικούς νεολογισμούς.
Οι νεολογισμοί προκύπτουν από την ανάγκη έκφρασης,
όταν η γλώσσα αποδεικνύεται ανεπαρκής.
Μέσω της επανάληψης του σημείου,
εκφράζεται η επιθυμία
μιας νέας ανακάλυψης.
Κάποια στιγμή θέλησα να φέρω ίχνη
της υποζωγράφισης στην επιφάνεια,
ώστε η οπτική πρόσληψη των πινάκων
να γίνει ακόμη πιο περίπλοκη στον χώρο.
'Όταν κανείς κοιτάζει αυτούς τους πίνακες,
δεν μπορεί να τους συλλάβει.
'Αλλοτε θυμίζουν πίνακες της Αναγέννησης,
παραπέμποντας στην Ανάληψη,
και άλλοτε μοιάζουν με ψηφιακές εικόνες.
Προσωπικά, τουλάχιστον, δεν αισθάνομαι
ότι μπορώ πλήρως να εκφράσω λεκτικά
το τι συμβαίνει σε αυτούς τους πίνακες.
[Ήχος jazz μουσικής]
Αγαπώ την Καλιφόρνια.
Επικρατεί το χαρακτηριστικό μεγαλείο των ακτών
και του τρόπου που συναντούν τον ωκεανό.
Όταν οδηγεί κανείς κατά μήκος του Κόλπου
αντικρίζει ένα επιβλητικότατο τοπίο.
[Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
του Σαν Φρανσίσκο]
Νιώθω ότι θα ήθελα να δημιουργήσω
εκατοντάδες πίνακες ακόμη,
διότι έχω ήδη διδαχθεί πάρα πολλά,
δημιουργώντας τους.
Δεν πρόκειται να κάνω διάλειμμα
ή να σταματήσω να εργάζομαι.
Υπάρχει μια έντονη δημιουργική ορμή,
που με ωθεί στην ολοκλήρωση αυτών των πινάκων.
[Χειροκροτήματα και ζητωκραυγές]
Έχω πολλές ιδέες
τις οποίες θα ήθελα να διερευνήσω
και νιώθω πολύ ενθουσιασμένη για αυτό.