Julie Mehretu: Πολιτικοποιημένα τοπία
Δεν υφίσταται η έννοια
ενός «φυσικού τοπίου» δίχως προεκτάσεις.
Το τοπίο καθαυτό πολιτικοποιείται,
μέσω των γεγονότων
που διαδραματίζονται σε αυτό.
Προσωπικά, το θεωρώ μάλλον αδιανόητο
να αναλογιστώ το Αμερικανικό τοπίο,
δίχως να ανακαλέσω
την αποικιοκρατική ιστορία,
και, κατ' επέκταση, την αποικιοκρατική βία,
του συγκεκριμένου αφηγήματος...
...το κίνημα υπέρ της κατάργησης
της δουλείας...
...τον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο...
...το κίνημα υπέρ της χειραφέτησης...
...όλες τις κοινωνικές, δυναμικές συνιστώσες,
που συναποτελούν το συγκεκριμένο αφήγημα.
Δεν εμβαθύνουμε, όσο θα έπρεπε,
στην Αμερικανική τοπιογραφία.
Κατά συνέπεια, τι σημαίνει
να ζωγραφίζει κανείς ένα τοπίο
και το να επιχειρεί να δρα ως καλλιτέχνης
εντός της σύγχρονης πολιτικής συγκυρίας;
Το χρώμα αυτών των πινάκων
ουσιαστικά προήλθε
από θολές φωτογραφίες,
ενσωματωμένες μέσα στην υποζωγράφιση.
Οι σειρήνες και οι φλόγες
των φυλετικών εξεγέρσεων
λειτούργησαν ως ένας τρόπος
ένθεσης DNA εντός των πινάκων,
με στόχο τη βαθύτερη
ψυχική μου ανταπόκριση.
...Ανεβαίνω επάνω
να ρίξω μια ματιά...
...Ναι, νιώθω συναρπαστικά!
[ΓΕΛΙΟ]
Η Marian Goodman επικοινώνησε μαζί μου
ώστε να με ενημερώσει ότι το Μουσείο Τέχνης
του Σαν Φρανσίσκο (SFMOMA) ενδιαφερόταν
για αυτήν την ανάθεση
πριν από τα εγκαίνια του νέου μουσείου.
Ταξίδεψα πολλές φορές στο Σαν Φρανσίσκο,
ώστε να επισκεφτώ το μουσείο.
Στεκόμουν εκεί, ατενίζοντας
τον σπηλαιώδη, ανοιχτό χώρο,
ατενίζοντας τους δύο τοίχους.
Άρχισα να συλλογίζομαι τα εθνικά πάρκα
και τις αναπαραστάσεις
της Αμερικανικής τοπιογραφίας.
Συγκεκριμένα, όταν επέστρεψα
σκεφτόμουν διαρκώς ορισμένους ζωγράφους
του κινήματος Hudson River Valley School,
όπως τον Edwin Church,
τον Thomas Cole,
τον [Albert] Bierstadt,
διότι, πράγματι, αποδίδουν καίρια την ιδέα
της κατάκτησης της Αμερικανικής Δύσης.
Άρχισα να εναποθέτω στρώσεις θολών έγχρωμων εικόνων
σε αυτές τις ιστορικές αναπαραστάσεις τοπίων.
Ακριβώς πριν από τη χειραφέτηση,
οι αυτόχθονες κάτοικοι των οροσειρών (Sierras)
και τα δυτικά σύνορα
εκμηδενίστηκαν εξαιτίας του επεκτατικού σχεδίου
κατάκτησης της Δύσης.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η συνύπαρξη
πρακτικών εξόντωσης
και, εν συνεχεία, διατήρησης
εντός του ίδιου γεωγραφικού τοπίου.
Κατά συνέπεια,
το Σαν Φρανσίσκο ως τοποθεσία
απέκτησε βαρύτητα, διότι αποτέλεσε
βασικό προορισμό της πορείας προς δυσμάς.
[Jason Moran, συνθέτης και πιανίστας]
[ J. Mehretu ]
-«Πώς είσαι;»
O Jason Moran επικοινώνησε μαζί μου,
έχοντας δει πίνακές μου
και συνέθεσε μια μουσική παρτιτούρα
όπου αναφερόταν σε αυτούς.
Η ιδέα αυτή μου φάνηκε
εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.
Έτσι αρχίσαμε να δουλεύουμε
από κοινού εδώ,
με έναν πολύ άνετο και ελεύθερο τρόπο.
'Ηταν υπέροχο να ζωγραφίζω
σε έναν εκκλησιαστικό χώρο.
Εδώ τα πάντα αντιλαλούν ως ηχώ...
...η ενέργεια
...η συνειδητότητα...
και όλα όσα έχουν συμβεί φέτος
στην προσωπική μου ζωή,
...όσον αφορά τα παιδιά μου...
και τα διάφορα πολιτικά συμβάντα...
Όλα αυτά βρίσκονται βαθιά ριζωμένα
μέσα σε αυτούς τους πίνακες.
[Ήχος ηλεκτρικού πιάνου]
'Ολες οι στυγνές δολοφονίες Αφροαμερικανών
σε αυτήν εδώ τη χώρα
και το Μαύρο Σώμα...
...Η δυναμική που αναπτύχθηκε
μεταξύ [Donald] Trump και Hilary [Clinton].
Ήταν απαίσιο να γίνεσαι
μάρτυρας αυτών των καταστάσεων.
Κάτι το αποτρόπαιο διακατείχε
τη λεκτική έκφραση.
Όταν κάποιος απευθύνεται λεκτικά
σε ένα άλλο ον με τόσο φρικαλέο τρόπο,
η ψυχική καταρράκωση είναι βαθύτατη.
H δυσφορία του να ζεις και να εργάζεσαι
ως πολίτης των ΗΠΑ,
αποτελεί την κοιτίδα αυτών των πινάκων.
[Ήχος ηλεκτρικού πιάνου]
[J. Moran]
Κάθε αίθουσα καθορίζει έναν ορισμένο τόνο,
κατά κάποιον τρόπο,
τον τόνο του χώρου.
Είναι ο τόνος που αντηχεί στον χώρο.
Άρχισα να το διαπιστώνω,
ασχολούμενος με τη νότα Λα ύφεση.
Άρχισα να εξελίσσω αυτήν την ιδέα
και από καιρό σε καιρό
σήκωνα τα μάτια μου και αντίκριζα
την πορεία εξέλιξης του έργου της Julie.
Στη συνέχεια, επέστρεφα αργά
στην παρτιτούρα μου
όχι ως έναν τόπο με σαφή αρχή και τέλος
αλλά ως μια σύνθεση
όλων των διαφορετκών στιγμών.
-[J. Moran] «Συνέθεσα ένα μικρό μέρος,
όπου αφαιρούσες στοιχεία του έργου».
[ΓΕΛΙΟ]
-[J. Moran] «Συνέθεσα ένα μικρό μέρος,
που περιγράφει το πως έλεγες: ΄Αυτό θα το αφαιρέσω'».
[Η ΜEHRETU ΓΕΛΑ]
[J. Moran] Η Αμερική είναι μια χώρα
που ακόμη διανύει το εφηβικό στάδιο.
Δεν γνωρίζει πως να διαχειριστεί
τα συναισθήματά της.
[ΓΕΛΙΟ]
Δεν γνωρίζει
πως να διαχειριστεί την ιστορία της.
Δεν θέλει να ανασκάψει το χώμα της
και να φέρει στο φως τα κρυμμένα ευρήματα.
Κατά συνέπεια, υποστηρίζω σθεναρά
ότι η jazz είναι ένα είδος μουσικής
που μας έχει επιτρέψει υποδειγματικά
την κατανόηση όσων συμβαίνουν.
Η jazz πάντα έπαιζε αυτόν τον ρόλο.
[Ήχος ηλεκτρικού πιάνου]
Ηχογραφήσαμε τη μουσική
για να καταγράψουμε τη στιγμή,
καθώς και για να μοιραστούμε τη στιγμή.
[MEHRETU]
Επιχειρώ να στοχάζομαι τη ζωγραφική
ως διαδικασία δημιουργίας μιας εικόνας...
..ως έκφραση όσων αδυνατούμε να περιγράψουμε
με τους υπάρχοντες γλωσσικούς όρους.
Τείνω να θεωρώ τους πίνακες
ως οπτικούς νεολογισμούς.
Οι νεολογισμοί προκύπτουν από την ανάγκη έκφρασης,
όταν η γλώσσα αποδεικνύεται ανεπαρκής.
Μέσω της επανάληψης του σημείου,
εκφράζεται η επιθυμία
μιας νέας ανακάλυψης.
Κάποια στιγμή θέλησα να φέρω ίχνη
της υποζωγράφισης στην επιφάνεια,
ώστε η οπτική πρόσληψη των πινάκων
να γίνει ακόμη πιο περίπλοκη χωρικά.
'Όταν κανείς κοιτάζει αυτούς τους πίνακες,
δεν μπορεί να τους συλλάβει.
'Αλλοτε θυμίζουν πίνακες της Αναγέννησης,
με αναφορές στην Ανάληψη,
και άλλοτε μοιάζουν με ψηφιακές εικόνες.
Προσωπικά, τουλάχιστον, δεν αισθάνομαι
ότι μπορώ πλήρως να εκφράσω λεκτικά
το τι συμβαίνει σε αυτούς τους πίνακες.
[Ήχος jazz μουσικής]
Αγαπώ την Καλιφόρνια.
Αισθάνεσαι το μεγαλείο των ακτών
και του τρόπου που συναντούν τον ωκεανό.
Όταν οδηγεί κανείς στον Κόλπο (Bay Area)
νιώθει τη μεγαλοπρέπεια του τοπίου.
[Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
του Σαν Φρανσίσκο]
Νιώθω ότι θα ήθελα να δημιουργήσω
εκατοντάδες πίνακες ακόμη,
διότι ήδη έχω μάθει πάρα πολλά
μέσω της δημιουργίας τους.
Δεν πρόκειται να κάνω διάλειμμα
ή να σταματήσω να εργάζομαι.
Υπάρχει μια έντονη δημιουργική ορμή
που με ωθεί στην ολοκλήρωση αυτών των πινάκων.
[Χειροκροτήματα και ζητωκραυγές]
Έχω πολλές ιδέες
τις οποίες θα ήθελα να διερευνήσω
και νιώθω πολύ ενθουσιασμένη για αυτό.