Julie Mehretu: Πολιτικοποιημένα τοπία
Δεν υφίσταται η έννοια
ενός "φυσικού τοπίου" δίχως προεκτάσεις.
Το τοπίο καθαυτό πολιτικοποιείται,
μέσω των γεγονότων
που διαδραματίζονται σε αυτό.
Προσωπικά, το θεωρώ αδιανόητο,
να αναλογιστώ το Αμερικανικό τοπίο,
δίχως να ανακαλέσω
την αποιοκρατική ιστορία,
και, κατ' επέκταση, την αποικιοκρατική βία,
του συγκεκριμένου αφηγήματος...
...το κίνημα υπέρ της κατάργησης
της δουλείας...
...τον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο...
...το κίνημα υπέρ της χειραφέτησης...
...όλες εκείνες τις κοινωνικές δυναμικές,
που συναποτελούν το συγκεκριμένο αφήγημα.
Δεν εμβαθύνουμε όσο θα έπρεπε,
στην Αμερικανική τοπιογραφία.
Κατά συνέπεια, τι σημαίνει
να ζωγραφίζει κανείς ένα τοπίο
και να επιχειρεί να δρα ως καλλιτέχνης
στο πλαίσιο της σύγχρονης πολιτικής συγκυρίας;
Το χρώμα σε αυτούς τους πίνακες
προήλθε, στην πραγματικότητα,
από θολές φωτογραφίες,
ενσωματωμένες μέσα στην υποζωγράφιση.
Οι σειρήνες και οι φλόγες
των φυλετικών εξεγέρσεων
λειτούργησαν ως ένας τρόπος
να ενθέσω DNA μέσα στους πίνακες,
έτσι ώστε να συνδεθώ μαζί τους
βαθύτερα και πιο ουσιαστικά.
...Ανεβαίνω επάνω
να ρίξω μια ματιά...
...Ναι, νιώθω συναρπαστικά!
[ΓΕΛΙΟ]
Η Marian Goodman επικοινώνησε μαζί μου
για να με ενημερώσει ότι το Μουσείο Τέχνης
του Σαν Φρανσίσκο (SFMOMA) ενδιαφερόταν
για αυτήν την ανάθεση
πριν από τα εγκαίνια του νέου μουσείου.
Ταξίδεψα πολλές φορές στο Σαν Φρανσίσκο,
ώστε να επισκεφτώ το μουσείο.
Στεκόμουν εκεί, ατενίζοντας
τον σπηλαιώδη, ανοιχτό χώρο,
κοιτάζοντας
αυτούς τους δύο τοίχους.
Άρχισα να συλλογίζομαι τα εθνικά πάρκα
και τις αναπαραστάσεις
της Αμερικανικής τοπιογραφίας.
Συγκεκριμένα, όταν επέστρεψα
σκεφτόμουν διαρκώς ορισμένους ζωγράφους
της σχολής του ποταμού Χάντσον.
όπως τον Edwin Church,
τον Thomas Cole,
τον [Albert] Bierstadt,
διότι, πράγματι, αποδίδουν καίρια την ιδέα
της κατάκτησης της Αμερικανικής Δύσης.
'Αρχισα να εναποθέτω στρώσεις θολών έγχρωμων εικόνων
σε αυτές τις ιστορικές αναπαραστάσεις τοπίων.
Ακριβώς πριν από την χειραφέτηση,
τόσο οι αυτόχθονες κάτοικοι των οροσειρών (Sierras)
όσο και τα δυτικά σύνορα
εκμηδενίστηκαν εξαιτίας
του επεκτατικής κατάκτησης της Δύσης.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει
η συνύπαρξη
πρακτικών αρχικά εξόντωσης
και μετέπειτα διατήρησης
εντός του ίδιου γεωγραφικού τοπίου.
Το Σαν Φρανσίσκο, λοιπόν,
ως τοποθεσία
απέκτησε ιδιαίτερη σημασία, διότι αποτέλεσε
τον προορισμό της πορείας προς τη Δύση.
[Jason Moran, συνθέτης και πιανίστας]
---[ J. Mehretu ] «Πώς είσαι;»
O Jason Moran επικοινώνησε μαζί μου,
έχοντας δει κάποιους πίνακες
και συνέθεσε μια μουσική παρτιτούρα
όπου αναφερόταν σε αυτούς.
Η ιδέα αυτή μου φάνηκε
εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.
Έτσι αρχίσαμε να δουλεύουμε
από κοινού εδώ,
με έναν πολύ άνετο και ανοιχτό τρόπο.
'Ηταν υπέροχο να ζωγραφίζω
σε έναν εκκλησιαστικό χώρο.
Εδώ τα πάντα αντιλαλούν ως ηχώ...
...η ενέργεια
...η συνειδητότητα...
και όλα όσα έχουν συμβεί φέτος
στην προσωπική μου ζωή,
...όσον αφορά τα παιδιά μου
και τα διάφορα πολιτικά συμβάντα...
Όλα αυτά βρίσκονται βαθιά ριζωμένα
μέσα σε αυτούς τους πίνακες.
[Ήχος ηλεκτρικού πιάνου]
Όλες αυτές οι βίαιες δολοφονίες
Αφροαμερικανών σε αυτήν εδώ τη χώρα
και το μαύρο σώμα...
Η δυναμική που αναπτύχθηκε
μεταξύ [Donald] Trump και Hilary [Clinton].
Ήταν απαίσιο να γίνεσαι
μάρτυρας αυτών των καταστάσεων.
Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε
είχε κάτι το αποτρόπαιο.
Όταν κάποιος απευθύνεται λεκτικά
σε έναν άλλο ον με τόσο φρικαλέο τρόπο,
η ψυχική καταρράκωση είναι βαθύτατη.
H δυσφορία του να ζεις και να εργάζεσαι
ως πολίτης των ΗΠΑ,
αποτελεί την κοιτίδα αυτών των πινάκων.
[Ήχος ηλεκτρικού πιάνου]
[Jason Moran, συνθέτης και πιανίστας]
Κάθε αίθουσα καθορίζει κάποιον τόνο
και αυτός είναι ο τόνος του χώρου.
Είναι ο τόνος που αντηχεί στον χώρο.
Άρχισα να το διαπιστώνω
ασχολούμενος με τη νότα Λα ύφεση.
Άρχισα να εξελίσσω αυτήν την ιδέα
και από καιρό σε καιρό
σήκωνα τα μάτια μου και αντίκριζα
την πορεία εξέλιξης του έργου της Julie.
Στη συνέχεια, επέστρεφα αργά
στην παρτιτούρα μου
όχι ως έναν τόπο με σαφή αρχή και τέλος
αλλά ως μια σύνθεση όλων εκείνων
των διαφορετικών καταγεγραμμένων στιγμών.
-[J. Moran] «Συνέθεσα ένα μικρό μέρος,
όπου αφαιρούσες στοιχεία του έργου».
[ΓΕΛΙΟ]
-[J. Moran] «Συνέθεσα ένα μικρό μέρος,
όπου ήταν σαν να έλεγες ΄Αυτό θα το αφαιρέσω'».
[Η ΜEHRETU ΓΕΛΑ]
[J. Moran] Η Αμερική είναι μια χώρα
που ακόμη βρίσκεται στη φάση της εφηβείας.
Δεν γνωρίζει πως να διαχειριστεί
τα συναισθήματά της.
[ΓΕΛΙΟ]
Δεν γνωρίζει
πως να διαχειριστεί την ιστορία της.
Δεν θέλει να ανασκάψει το χώμα της
και να φέρει στο φως τα κρυμμένα ευρήματα.
Κατά συνέπεια, υποστηρίζω σθεναρά
ότι η jazz είναι ένα είδος μουσικής
που έχει επιτρέψει υποδειγματικά στους ανθρώπους
να κατανοήσουν όσα συμβαίνουν.
Η jazz πάντα έπαιζε αυτόν τον ρόλο.
[Ήχος ηλεκτρικού πιάνου]
Ηχογραφήσαμε τη μουσική
για να καταγράψουμε τη στιγμή,
καθώς και για να μοιραστούμε τη στιγμή.
[MEHRETU]
Επιχειρώ να στοχάζομαι τη ζωγραφική
ως διαδικασία δημιουργίας μιας εικόνας...
..ως διαδικασία διαχείρισης όσων δεν έχουμε εκφράσει
με κατάλληλους γλωσσικούς όρους.
Τείνω να τα θεωρώ οπτικούς νεολογισμούς.
Οι νεολογισμοί προκύπτουν από την ανάγκη έκφρασης,
όταν η γλώσσα αποδεικνύεται ανεπαρκής.
Μέσω της επανάληψης του σημείου,
εκφράζεται η επιθυμία
μιας νέας ανακάλυψης.
Κάποια στιγμή θέλησα να φέρω ίχνη
της υποζωγράφισης στην επιφάνεια,
ώστε να κάνω ακόμη πιο περίπλοκη, χωρικά,
την οπτική τους πρόσληψη.
'Όταν κανείς κοιτάζει αυτούς τους πίνακες,
δεν μπορεί να τους συλλάβει.
'Αλλοτε θυμίζουν πίνακες της Αναγέννησης,
με αναφορές στην Ανάληψη,
και άλλοτε μοιάζουν με ψηφιακές εικόνες.
Προσωπικά, τουλάχιστον, δεν αισθάνομαι
ότι μπορώ να διατυπώσω πλήρως
το τι συμβαίνει σε αυτούς τους πίνακες.
[Ήχος jazz μουσικής]
Αγαπώ την Καλιφόρνια.
Αισθάνεσαι το μεγαλείο των ακτών
και του τρόπου που συναντούν τον ωκεανό.
Όταν οδηγεί κανείς στον Κόλπο (Bay Area),
είναι μαγευτικά.
[Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
του Σαν Φρανσίσκο]
Νιώθω ότι θέλω ακόμη
να δημιουργήσω εκατοντάδες πίνακες,
διότι έχω μάθει τόσα πολλά
μέσω της δημιουργίας αυτών των έργων.
Δεν πρόκειται να κάνω διάλειμμα
ή να σταματήσω να εργάζομαι.
Υπάρχει μια ορμητική δημιουργική δυναμική
που με ωθεί την ολοκλήρωση αυτών των πινάκων.
[Χειροκροτήματα και ζητωκραυγές]
Έχω πολλές ιδέες
τις οποίες θα ήθελα να διερευνήσω
και νιώθω πολύ ενθουσιασμένη για αυτό.