1
00:00:07,934 --> 00:00:10,611
Przyjrzyj się wodzie w tej szklance.

2
00:00:10,611 --> 00:00:14,355
Orzeźwiająca, nawadniająca
i niezbędna do przeżycia.

3
00:00:14,355 --> 00:00:16,389
Ale przed wypiciem zastanów się,

4
00:00:16,389 --> 00:00:19,136
jak się upewnić, że nie zawiera

5
00:00:19,136 --> 00:00:21,060
chorobotwórczych organizmów

6
00:00:21,060 --> 00:00:22,389
i zanieczyszczeń?

7
00:00:22,519 --> 00:00:25,461
Jedna na dziesięć osób na świecie
nie ma pewności,

8
00:00:25,461 --> 00:00:28,221
czy woda jest czysta 
i bezpieczna do spożycia.

9
00:00:28,221 --> 00:00:29,546
Dlaczego?

10
00:00:31,166 --> 00:00:33,006
Nieodpowiednie warunki sanitarne,

11
00:00:33,006 --> 00:00:35,116
słaba ochrona zasobów wody pitnej

12
00:00:35,116 --> 00:00:36,685
i niewłaściwa higiena

13
00:00:36,685 --> 00:00:39,777
często prowadzą do zanieczyszczenia
wody ściekami lub odchodami.

14
00:00:40,297 --> 00:00:43,238
To stwarza idealne warunki
do rozwoju groźnych bakterii,

15
00:00:43,238 --> 00:00:44,398
wirusów

16
00:00:44,398 --> 00:00:45,489
i pasożytów.

17
00:00:46,179 --> 00:00:48,878
A wpływ tych patogenów
na zdrowie jest zatrważający.

18
00:00:48,918 --> 00:00:52,794
Biegunki spowodowane spożyciem wody
są głównym powodem śmierci

19
00:00:52,794 --> 00:00:56,047
dzieci poniżej 5 roku życia na świecie.

20
00:00:56,047 --> 00:00:58,588
Według raportu ONZ z 2010 roku

21
00:00:58,598 --> 00:01:03,615
choroby zakaźne przenoszone przez wodę
zabijają rocznie więcej ludzi niż wojny.

22
00:01:05,655 --> 00:01:07,844
Jednak poddanie wody odpowiednim procesom

23
00:01:07,844 --> 00:01:09,764
może być odpowiedzią na te zagrożenia.

24
00:01:09,804 --> 00:01:11,263
Zazwyczaj są to:

25
00:01:11,263 --> 00:01:12,533
sedymentacja,

26
00:01:12,533 --> 00:01:13,633
filtracja

27
00:01:13,633 --> 00:01:14,753
i dezynfekcja.

28
00:01:15,183 --> 00:01:17,898
Jak woda trafi już do oczyszczalni,

29
00:01:17,898 --> 00:01:19,287
jest gotowa do oczyszczania.

30
00:01:19,287 --> 00:01:22,579
Pierwszy etap - sedymentacja,
wymaga po prostu czasu.

31
00:01:23,099 --> 00:01:27,639
Woda stoi niezmącona, co pozwala
cięższym cząsteczkom opaść na dno.

32
00:01:28,339 --> 00:01:31,207
Ale często cząsteczki są
po prostu zbyt małe

33
00:01:31,207 --> 00:01:33,088
by mogła je usunąć sama sedymentacja

34
00:01:33,088 --> 00:01:35,119
i trzeba je odfiltrować.

35
00:01:35,544 --> 00:01:38,284
Siłą grawitacji woda spływa
przez warstwy piasku,

36
00:01:38,284 --> 00:01:40,685
którego porowatość wyłapuje
pozostałe cząsteczki,

37
00:01:40,685 --> 00:01:43,729
przygotowując wodę do ostatniego
etapu oczyszczania:

38
00:01:43,729 --> 00:01:45,429
dawki środka dezynfekującego.

39
00:01:45,769 --> 00:01:48,984
Chemikalia, głównie związki chloru i ozon,

40
00:01:48,984 --> 00:01:51,489
są mieszane po to, żeby zabić patogeny,

41
00:01:51,489 --> 00:01:54,820
zdezynfekować rury i kontenery.

42
00:01:55,070 --> 00:01:59,243
Chlor bardzo skutecznie niszczy,
żyjące w wodzie drobnoustroje,

43
00:01:59,243 --> 00:02:01,834
ale jego użycie jest
regulowane prawnie przez rząd,

44
00:02:01,834 --> 00:02:05,090
ze względu na potencjalnie szkodliwe
działanie związków pochodnych.

45
00:02:05,090 --> 00:02:08,940
Jeśli podczas dezynfekcji nie jest
zachowana równowaga chlorowa,

46
00:02:08,950 --> 00:02:11,369
mogą nastąpić inne reakcje chemiczne.

47
00:02:12,069 --> 00:02:14,552
Na przykład znaczny wzrost
poziomu pochodnych chloru,

48
00:02:14,552 --> 00:02:17,502
takich jak trihalometany,
może spowodować korozję rur

49
00:02:17,512 --> 00:02:23,411
i uwolnienie żelaza, miedzi
i ołowiu do obiegu wody pitnej.

50
00:02:25,101 --> 00:02:27,920
Zanieczyszczenie wody
z tych i innych źródeł,

51
00:02:27,920 --> 00:02:29,171
jak z procesu ługowania,

52
00:02:29,171 --> 00:02:31,621
wycieków chemicznych
i spływania pestycydów

53
00:02:31,621 --> 00:02:34,622
mają związek z długofalowymi
zagrożeniami dla zdrowia jak rak,

54
00:02:34,672 --> 00:02:37,742
choroby układu krążenia,
choroby neurologiczne

55
00:02:37,742 --> 00:02:39,512
czy poronienia.

56
00:02:39,662 --> 00:02:42,102
Niestety dokładna analiza zagrożeń

57
00:02:42,102 --> 00:02:44,734
chemicznego zanieczyszczenia
wody jest trudna.

58
00:02:44,964 --> 00:02:48,250
Wiadomo, że substancje dezynfekujące
zwiększają poziom bezpieczeństwa,

59
00:02:48,250 --> 00:02:49,893
usuwając chorobotwórcze patogeny,

60
00:02:49,893 --> 00:02:52,563
eksperci jednak wciąż muszą
określić pełen zakres

61
00:02:52,573 --> 00:02:56,324
wpływu chemicznego koktajlu
w wodzie pitnej

62
00:02:56,364 --> 00:02:57,571
na zdrowie ludzkie.

63
00:02:58,511 --> 00:03:01,702
Jak stwierdzić, czy woda
do której mamy dostęp

64
00:03:01,702 --> 00:03:03,635
w kranie lub z innych źródeł,

65
00:03:03,635 --> 00:03:04,855
nadaje się do picia?

66
00:03:05,345 --> 00:03:07,565
Po pierwsze zbyt duża mętność wody,

67
00:03:07,565 --> 00:03:09,353
śladowe ilości związków organicznych,

68
00:03:09,353 --> 00:03:13,876
lub nadmiar metali ciężkich
jak arszenik, chrom lub ołów

69
00:03:13,876 --> 00:03:16,685
to znak, że woda nie jest zdatna do picia.

70
00:03:16,795 --> 00:03:19,925
Wielu z substancji zanieczyszczających
jak ołów czy arszenik

71
00:03:19,925 --> 00:03:22,025
nie da się wykryć bez odpowiednich testów,

72
00:03:22,025 --> 00:03:24,115
ale pewne wskazówki, jak zmętnienie,

73
00:03:24,115 --> 00:03:25,456
brązowy lub żółtawy kolor,

74
00:03:25,456 --> 00:03:26,995
brzydki zapach

75
00:03:26,995 --> 00:03:29,245
czy wyraźny zapach chloru

76
00:03:29,245 --> 00:03:32,127
mogą wskazywać, że woda
wymaga dalszych badań.

77
00:03:32,267 --> 00:03:34,815
Zestawy do badań wody
dają jeszcze więcej możliwości

78
00:03:34,815 --> 00:03:39,026
i potwierdzają obecność wielu innych
zanieczyszczeń i chemikaliów.

79
00:03:39,516 --> 00:03:41,551
Przy tylu rodzajach zanieczyszczeń

80
00:03:41,551 --> 00:03:46,135
są metody uzdatniania wody
tuż przed użyciem, a nie u jej źródła.

81
00:03:46,255 --> 00:03:49,996
Uzdatnianie w momencie użycia
jest już znane od tysięcy lat.

82
00:03:50,466 --> 00:03:55,216
Starożytni Egipcjanie usuwali z wody
zanieczyszczenia, gotując ją na słońcu.

83
00:03:55,706 --> 00:03:58,617
A w starożytnej Grecji Hipokrates
zaprojektował torebkę

84
00:03:58,617 --> 00:04:01,820
filtrującą z wody osady o niedobrym smaku.

85
00:04:02,250 --> 00:04:05,751
Dzisiaj uzdatnianie w momencie użycia
to zazwyczaj jonizacja wody,

86
00:04:05,751 --> 00:04:07,787
żeby zmniejszyć zawartość minerałów.

87
00:04:07,787 --> 00:04:10,498
Wykorzystywany jest
również proces adsorpcji,

88
00:04:10,498 --> 00:04:13,502
w którym porowaty materiał,
zwany węglem aktywnym

89
00:04:13,502 --> 00:04:17,377
usuwa z wody zanieczyszczenia
i inne chemiczne odpady.

90
00:04:17,727 --> 00:04:20,807
Choć nie jest to zawsze efektywne,
długoterminowe wyjście,

91
00:04:20,827 --> 00:04:25,449
uzdatnianie w momencie użycia jest metodą
wygodną, przenośną i łatwą w instalacji.

92
00:04:25,629 --> 00:04:28,879
A w regionach bez dostępu
do oczyszczalni na wielką skalę

93
00:04:28,879 --> 00:04:32,367
lub gdzie woda ulega zanieczyszczeniu
na dalszych etapach wędrówki,

94
00:04:32,367 --> 00:04:35,700
brak systemów oczyszczania
nieraz decyduje o życiu i śmierci.

95
00:04:36,590 --> 00:04:39,829
Czysta woda pozostaje cennym
i często niedostępnym dobrem.

96
00:04:39,969 --> 00:04:44,459
Prawie 800 milionów z nas
wciąż nie ma do niej stałego dostępu.

97
00:04:44,929 --> 00:04:48,168
Na szczęście ciągły rozwój
metod uzdatniania wody,

98
00:04:48,168 --> 00:04:50,421
na dużą i małą skalę,

99
00:04:50,421 --> 00:04:53,029
może złagodzić złe warunki.

100
00:04:53,039 --> 00:04:56,289
Wprowadzenie właściwych systemów
uzdatniania tam, gdzie są potrzebne,

101
00:04:56,289 --> 00:04:58,452
i poświęcanie uwagi
tym, które już istnieją,

102
00:04:58,472 --> 00:05:01,891
zaspokoi jedną z naszych
najważniejszych ludzkich potrzeb.