Przyjrzyj się wodzie w tej szklance.
Orzeźwiająca, nawadniająca
i niezbędna do przeżycia.
Ale przed wypiciem zastanów się,
jak się upewnić, że nie zawiera
chorobotwórczych organizmów
i zanieczyszczeń?
Jedna na dziesięć osób na świecie
nie ma pewności,
czy woda jest czysta
i bezpieczna do spożycia.
Dlaczego?
Nieodpowiednie warunki sanitarne,
słaba ochrona zasobów wody pitnej
i niewłaściwa higiena
często prowadzą do zanieczyszczenia
wody ściekami lub odchodami.
To stwarza idealne warunki
do rozwoju groźnych bakterii,
wirusów
i pasożytów.
A wpływ tych patogenów
na zdrowie jest zatrważający.
Biegunki spowodowane spożyciem wody
są głównym powodem śmierci
dzieci poniżej 5 roku życia na świecie.
Według raportu ONZ z 2010 roku
choroby zakaźne przenoszone przez wodę
zabijają rocznie więcej ludzi niż wojny.
Jednak poddanie wody odpowiednim procesom
może być odpowiedzią na te zagrożenia.
Zazwyczaj są to:
sedymentacja,
filtracja
i dezynfekcja.
Jak woda trafi już do oczyszczalni,
jest gotowa do oczyszczania.
Pierwszy etap - sedymentacja,
wymaga po prostu czasu.
Woda stoi niezmącona, co pozwala
cięższym cząsteczkom opaść na dno.
Ale często cząsteczki są
po prostu zbyt małe
by mogła je usunąć sama sedymentacja
i trzeba je odfiltrować.
Siłą grawitacji woda spływa
przez warstwy piasku,
którego porowatość wyłapuje
pozostałe cząsteczki,
przygotowując wodę do ostatniego
etapu oczyszczania:
dawki środka dezynfekującego.
Chemikalia, głównie związki chloru i ozon,
są mieszane po to, żeby zabić patogeny,
zdezynfekować rury i kontenery.
Chlor bardzo skutecznie niszczy,
żyjące w wodzie drobnoustroje,
ale jego użycie jest
regulowane prawnie przez rząd,
ze względu na potencjalnie szkodliwe
działanie związków pochodnych.
Jeśli podczas dezynfekcji nie jest
zachowana równowaga chlorowa,
mogą nastąpić inne reakcje chemiczne.
Na przykład znaczny wzrost
poziomu pochodnych chloru,
takich jak trihalometany,
może spowodować korozję rur
i uwolnienie żelaza, miedzi
i ołowiu do obiegu wody pitnej.
Zanieczyszczenie wody
z tych i innych źródeł,
jak z procesu ługowania,
wycieków chemicznych
i spływania pestycydów
mają związek z długofalowymi
zagrożeniami dla zdrowia jak rak,
choroby układu krążenia,
choroby neurologiczne
czy poronienia.
Niestety dokładna analiza zagrożeń
chemicznego zanieczyszczenia
wody jest trudna.
Wiadomo, że substancje dezynfekujące
zwiększają poziom bezpieczeństwa,
usuwając chorobotwórcze patogeny,
eksperci jednak wciąż muszą
określić pełen zakres
wpływu chemicznego koktajlu
w wodzie pitnej
na zdrowie ludzkie.
Jak stwierdzić, czy woda
do której mamy dostęp
w kranie lub z innych źródeł,
nadaje się do picia?
Po pierwsze zbyt duża mętność wody,
śladowe ilości związków organicznych,
lub nadmiar metali ciężkich
jak arszenik, chrom lub ołów
to znak, że woda nie jest zdatna do picia.
Wielu z substancji zanieczyszczających
jak ołów czy arszenik
nie da się wykryć bez odpowiednich testów,
ale pewne wskazówki, jak zmętnienie,
brązowy lub żółtawy kolor,
brzydki zapach
czy wyraźny zapach chloru
mogą wskazywać, że woda
wymaga dalszych badań.
Zestawy do badań wody
dają jeszcze więcej możliwości
i potwierdzają obecność wielu innych
zanieczyszczeń i chemikaliów.
Przy tylu rodzajach zanieczyszczeń
są metody uzdatniania wody
tuż przed użyciem, a nie u jej źródła.
Uzdatnianie w momencie użycia
jest już znane od tysięcy lat.
Starożytni Egipcjanie usuwali z wody
zanieczyszczenia, gotując ją na słońcu.
A w starożytnej Grecji Hipokrates
zaprojektował torebkę
filtrującą z wody osady o niedobrym smaku.
Dzisiaj uzdatnianie w momencie użycia
to zazwyczaj jonizacja wody,
żeby zmniejszyć zawartość minerałów.
Wykorzystywany jest
również proces adsorpcji,
w którym porowaty materiał,
zwany węglem aktywnym
usuwa z wody zanieczyszczenia
i inne chemiczne odpady.
Choć nie jest to zawsze efektywne,
długoterminowe wyjście,
uzdatnianie w momencie użycia jest metodą
wygodną, przenośną i łatwą w instalacji.
A w regionach bez dostępu
do oczyszczalni na wielką skalę
lub gdzie woda ulega zanieczyszczeniu
na dalszych etapach wędrówki,
brak systemów oczyszczania
nieraz decyduje o życiu i śmierci.
Czysta woda pozostaje cennym
i często niedostępnym dobrem.
Prawie 800 milionów z nas
wciąż nie ma do niej stałego dostępu.
Na szczęście ciągły rozwój
metod uzdatniania wody,
na dużą i małą skalę,
może złagodzić złe warunki.
Wprowadzenie właściwych systemów
uzdatniania tam, gdzie są potrzebne,
i poświęcanie uwagi
tym, które już istnieją,
zaspokoi jedną z naszych
najważniejszych ludzkich potrzeb.