Plum Village, Frankrijk Zenmeester Thich Nhat Hanh beantwoordt vragen. Hoe voelt het als je dood bent? Dus de vraag is: "Na je dood, voel je dan nog iets?" "Hoe voel je je als je dood bent?" Dit is een heel goede, diepzinnige vraag. Stel dat je aan een wolk in de lucht dezelfde vraag zou stellen. "Liefste wolkje, ik weet dat je op een dag zal sterven." "Je zal geen wolkje meer zijn." "Dus hoe voel je je nu, en hoe zal je je voelen na je dood?" "Zal je nog iets voelen na je dood?" Dat vragen we de wolk. En als we aandachtig luisteren, horen we misschien een antwoord. Denk je dat een wolk bang is om te sterven? Je hangt daar te zweven in de lucht. Maar je weet dat je op een dag zal moeten verdwijnen. Je moet sterven. Hetzelfde geld voor een mens. Dit is geen kindervraag, maar een vraag voor filosofen! En als het wolkje weet hoe het moet mediteren - wie weet? - dan zal het erachter komen dat het nooit kan sterven. Het kan nooit sterven, want 'sterven' betekent dat je niets wordt. Van 'iets' word je 'niets'. Dat is wat we bedoelen met 'sterven'. Je bent er en dan plots ben je er niet meer. Dat is 'sterven'. Maar kan een wolk sterven? Is het mogelijk dat een wolk niets wordt? Nee! Een wolk kan regen worden, sneeuw, ijs of mist. Maar een wolk kan nooit niets worden. Dus de mens is ook zo. Het lijkt dat we kunnen sterven, maar eigenlijk kunnen we niet sterven. We gaan altijd verder, niet in deze vorm, maar in andere vormen. Snap je dat? In feite zitten er veel wolken in ons. Elke dag drinken we een hoop wolk. Hier is een wolk! Ik drink een wolk. 70 percent van mijn lichaam is wolk. En als de wolk niet sterft, dan ik ook niet! Ik ga altijd verder! Dus wanneer je een wolk bent, voel je je als een wolk. Maar wanneer je geen wolk meer bent, kan je regen zijn en je als regen voelen. Dus er zal nog gevoel zijn nadat de wolk regen is geworden. En wanneer dit lichaam uit elkaar gevallen is, voel je niet meer met dit lichaam, maar je voelt met andere lichamen die volgen. Onthoud, sterven is onmogelijk! Dat is de leer van de Boeddha. Ook vele wetenschappers zijn daarachter gekomen. Er is een Franse wetenschapper die zegt: 'Niets wordt geboren, niets sterft.' Zijn naam is Antoine... Lavoisier, Antoine-Laurent Lavoisier. 'Rien ne se crée. Rien ne se perd.' Dat betekent: 'Niets wordt geboren, niets sterft.' Dat is van toepassing op de wolk. De wolk is nooit geboren. We denken dat 'geboren worden' betekent dat je uit het niets plots iets wordt. Maar een wolk is niet uit het niets gekomen. Voor ze een wolk was, was ze iets anders, bijvoorbeeld het water in de oceaan of de hitte van de zon. Dus voor ze een wolk was, is ze iets anders geweest. Ze komt niet uit het niets. Daarom weten we dat een wolk onmogelijk geboren kan worden. En een wolk kan onmogelijk sterven. En een mens is ook zo. Je komt niet uit het niets. Op het moment dat je geboren werd, was je er al. Voordat je moeder zwanger van je werd, bestond je al, half in je vader en half in je moeder. En de helft van je vader kwam de helft van je moeder tegen en werd een kleine jij, héél klein. Dus het moment van de bevruchting is niet het begin, er is geen begin. Er is geen einde. Dus... Jouw aard is zoals de aard van de wolk: geen geboorte en geen dood. Maak je geen zorgen. En meditatie helpt ons om de aard van geen geboorte en geen dood te zien en de angst voor de dood, de angst voor niet-zijn te verwijderen. Dit is een heel diepzinnige les van de Boeddha. En als je ouder wordt, ga je door met mediteren en dan zal je aan de aard van geen geboorte en geen dood raken. En je zal niet bang meer zijn. En wetenschappers hebben dezelfde waarheid al ontdekt. Vanochtend was er een vraag in de bel: 'Wat denkt u van de oerknal?' De oerknal is het begin van de wereld. Maar in deze leer, in deze beoefening, is er geen begin. Als er een oerknal is, dan zal er een 'eindkrak' zijn. Dit is een heel interessant meditatieonderwerp. Men heeft de theorie van de oerknal uitgevonden omdat men de behoefte voelde om uit te leggen hoe de wereld begon. Maar als je raakt aan de waarheid van geen begin en geen eind, dan hoef je geen zulke theorie te maken om dat uit te leggen. Want als je denkt dat er een oerknal is, dan moet je geloven in een eindkrak. En je doet de eerste wet van de thermodynamica geweld aan. Je doet de wet, 'niets wordt geboren niets sterft,' geweld aan. We moeten blijven mediteren op dit onderwerp, het is zeer diepgaand. Dus mijn antwoord is: er is gevoel wanneer je een wolk bent, er zal gevoel zijn wanneer je regen bent geworden. Er is gevoel wanneer we dit lichaam hebben. Er zal gevoel zijn nadat we andere lichamen hebben aangenomen. Ok? Wat een vraag! Verbinding, inspiratie & voeding.