WEBVTT

00:00:00.873 --> 00:00:03.075
Tôi sẽ bắt đầu bằng việc
kể về một email

00:00:03.075 --> 00:00:04.968
mà tôi thấy trong hộp thư đến gần đây.

00:00:05.342 --> 00:00:08.167
Tôi có một hộp thư đến khá lạ

00:00:08.191 --> 00:00:09.627
vì tôi là bác sĩ trị liệu

00:00:09.651 --> 00:00:13.095
và tôi tạo một mục cho lời khuyên
gọi là "Bác sĩ trị liệu thân mến,"

00:00:13.119 --> 00:00:15.563
nên bạn có thể tưởng tượng trong đó có gì.

00:00:15.587 --> 00:00:19.818
Ý tôi là tôi đã đọc hàng ngàn
bức thư cá nhân

00:00:19.842 --> 00:00:22.161
từ nhiều người trên thế giới.

00:00:22.339 --> 00:00:24.572
Và những là thư này từ tan vỡ
và mất mát,

00:00:24.572 --> 00:00:27.222
cho tới những cuộc cãi nhau
với cha mẹ hoặc anh chị em.

00:00:27.246 --> 00:00:29.731
Tôi lưu chúng vào một thư mục
trong máy tính của tôi

00:00:29.731 --> 00:00:32.404
và đặt tên là
"Những vấn đề trong cuộc sống."

00:00:32.428 --> 00:00:35.833
Tôi đã nhận được rất nhiều
email như thế này,

00:00:35.857 --> 00:00:38.215
và tôi muốn đưa bạn thăm
thế giới của tôi một lát

00:00:38.239 --> 00:00:40.468
và đọc bạn nghe một trong những lá thư đó.

00:00:40.492 --> 00:00:42.026
Thư viết thế này.

NOTE Paragraph

00:00:46.698 --> 00:00:48.475
"Bác sĩ thân mến,

00:00:48.499 --> 00:00:49.936
tôi đã kết hôn được mười năm

00:00:49.960 --> 00:00:52.642
và mọi thứ vẫn tốt đẹp
cho đến vài năm trước.

00:00:52.666 --> 00:00:55.437
Đó là khi chồng không còn
muốn làm tình với tôi nhiều nữa,

00:00:55.461 --> 00:00:57.310
và giờ chúng tôi làm điều đó rất ít."

00:00:57.334 --> 00:00:59.349
Tôi nghĩ các bạn
không mong điều này đâu.

NOTE Paragraph

00:00:59.373 --> 00:01:00.374
(Cười)

NOTE Paragraph

00:01:00.398 --> 00:01:03.637
"Tối qua, tôi mới phát hiện ra rằng
trong vài tháng qua,

00:01:03.661 --> 00:01:06.202
anh ấy có những cuộc điện thoại
lén lút lúc đêm muộn

00:01:06.226 --> 00:01:07.992
với một phụ nữ ở công ty.

00:01:08.016 --> 00:01:10.472
Tôi lục ảnh cô ấy, và cô ấy thật xinh đẹp.

00:01:10.496 --> 00:01:12.390
Tôi không thể tin điều này lại xảy ra.

00:01:12.390 --> 00:01:14.988
Bố tôi đã ngoại tình
với đồng nghiệp khi tôi còn nhỏ

00:01:15.012 --> 00:01:17.115
và điều đó làm gia đình tôi tan vỡ.

00:01:17.139 --> 00:01:19.328
Không cần phải nói nhiều,
tôi đã rất suy sụp.

00:01:19.328 --> 00:01:21.065
Nếu tôi tiếp tục cuộc hôn nhân này,

00:01:21.065 --> 00:01:23.200
tôi sẽ chẳng thể tin
chồng mình một lần nữa.

00:01:23.200 --> 00:01:25.613
Nhưng tôi không muốn
bọn trẻ nhìn thấy bố mẹ li dị,

00:01:25.613 --> 00:01:27.278
và phải rơi vào cảnh mẹ kế,...

00:01:27.302 --> 00:01:28.722
Tôi nên làm gì bây giờ?"

NOTE Paragraph

00:01:30.743 --> 00:01:33.901
Bạn nghĩ cô ấy nên làm gì?

00:01:34.727 --> 00:01:35.965
Nếu bạn nhận lá thư này,

00:01:35.989 --> 00:01:39.457
bạn có thể nghĩ rằng
bị phản bội thật là đau khổ.

00:01:39.802 --> 00:01:42.937
Hoặc có thể nỗi đau của cô ấy
đặc biệt hơn ở chỗ

00:01:42.961 --> 00:01:45.627
cô đã có trải nghiệm đó
khi lớn lên với bố của mình.

00:01:46.040 --> 00:01:48.902
Và giống tôi, bạn có thể đồng cảm
với người phụ nữ này,

00:01:48.926 --> 00:01:50.162
và bạn có thể có,

00:01:50.162 --> 00:01:51.556
tôi nên nói thế nào đây nhỉ,

00:01:51.556 --> 00:01:55.064
hãy gọi nó là 
"cái nhìn không tốt đẹp" với người chồng.

NOTE Paragraph

00:01:55.108 --> 00:01:57.988
Hiện giờ có một vài suy nghĩ trong đầu tôi

00:01:57.988 --> 00:02:00.096
khi đọc những bức thư
như vậy trong hộp thư,

00:02:00.120 --> 00:02:03.199
Nhưng tôi phải thận trọng
khi hồi âm những bức thư đó

00:02:03.223 --> 00:02:07.198
vì tôi biết rằng mỗi bức thư tôi nhận được
thực sự là một câu chuyện

00:02:07.222 --> 00:02:09.150
được viết bởi những tác giả đặc biệt.

00:02:09.174 --> 00:02:12.222
Và cũng có một phiên bản khác
của câu chuyện này.

00:02:12.246 --> 00:02:13.666
Nó luôn luôn xảy ra.

00:02:14.166 --> 00:02:15.326
Và tôi biết điều đó

00:02:15.350 --> 00:02:17.602
vì với tư cách là nhà vật lí trị liệu,

00:02:17.626 --> 00:02:20.957
chúng ta là những người không đáng tin
khi kể về cuộc sống của mình.

00:02:21.306 --> 00:02:22.456
Tôi cũng thế.

00:02:22.973 --> 00:02:24.123
Và bạn cũng vậy.

00:02:24.497 --> 00:02:26.730
Và tất cả những người bạn biết
cũng đều như thế.

00:02:26.754 --> 00:02:28.714
Đáng ra đây là điều tôi không nên kể

00:02:28.738 --> 00:02:31.222
vì như thế các bạn sẽ
không tin bài diễn thuyết này.

NOTE Paragraph

00:02:31.246 --> 00:02:33.611
Ý tôi không phải là
chúng ta cố ý nói sai sự thật.

00:02:33.635 --> 00:02:36.747
Hầu hết những gì mọi người
kể cho tôi đều là sự thật,

00:02:36.771 --> 00:02:39.032
theo quan điểm của họ.

00:02:39.056 --> 00:02:41.484
Phụ thuộc vào cách họ
nhấn mạnh hay giảm nhẹ sự việc

00:02:41.508 --> 00:02:43.417
cách họ đến và rời đi,

00:02:43.441 --> 00:02:45.457
cái họ thấy và muốn tôi thấy,

00:02:45.481 --> 00:02:48.155
họ kể câu chuyện của mình
theo những cách khác nhau.

00:02:48.179 --> 00:02:51.268
Nhà tâm lí học Jerome Bruner
mô tả điều này rất hoa mỹ -- ông nói,

00:02:51.268 --> 00:02:55.601
"Để kể một câu chuyện chắc chắn
phải có lập trường đạo đức."

00:02:55.966 --> 00:02:58.701
Chúng ta đều luẩn quẩn
với câu chuyện cuộc sống của mình.

00:02:58.701 --> 00:03:01.161
Tại sao ta chọn thế này,
tại sao mọi sự lại tồi tệ,

00:03:01.161 --> 00:03:02.958
tại sao ta đối xử với ai đó như vậy -

00:03:02.982 --> 00:03:04.975
vì rõ ràng, họ đáng bị như thế --

00:03:04.999 --> 00:03:07.037
hoặc một số người đối xử với ta thế này -

00:03:07.037 --> 00:03:08.699
dù rõ ràng ta không như thế.

00:03:08.723 --> 00:03:11.675
Câu chuyện là cách
ta định hình cuộc sống của mình.

NOTE Paragraph

00:03:11.699 --> 00:03:14.389
Nhưng chuyện gì xảy ra
khi câu chuyện ta kể

00:03:14.413 --> 00:03:17.936
có thể lừa dối người khác hoặc
chưa đầy đủ hoặc sai hoàn toàn?

00:03:18.929 --> 00:03:20.609
Thay vì cung cấp sự rõ ràng,

00:03:20.633 --> 00:03:22.491
câu chuyện này khiến ta thấy khó hiểu.

00:03:22.515 --> 00:03:25.737
Ta phải thừa nhận rằng hoàn cảnh
hình thành nên câu chuyện của ta.

00:03:26.110 --> 00:03:28.263
Nhưng cái tôi luôn tìm được
trong công việc

00:03:28.287 --> 00:03:30.238
đó là những thứ đối lập cứ xảy ra.

00:03:30.262 --> 00:03:33.857
Cách ta kể về cuộc sống của mình
hình thành nên cuộc sống của ta.

00:03:34.989 --> 00:03:36.568
Đó là sự nguy hiểm của câu chuyện

00:03:36.592 --> 00:03:38.274
vì chúng có thể khiến ta rối bời,

00:03:38.298 --> 00:03:39.544
nhưng cũng là sức mạnh.

00:03:39.568 --> 00:03:42.552
Vì nếu ta có thể thay đổi
câu chuyện của ta,

00:03:42.576 --> 00:03:44.631
tức là ta có thể thay đổi được cuộc sống.

00:03:44.655 --> 00:03:46.552
Và giờ tôi sẽ chỉ bạn cách làm điều đó.

NOTE Paragraph

00:03:47.624 --> 00:03:49.457
Tôi là bác sĩ trị liệu,

00:03:49.481 --> 00:03:52.354
và thực sự tôi không phải là
người kể chuyện đáng tin cậy.

00:03:52.378 --> 00:03:54.584
Và nếu tôi ở trên máy bay,

00:03:54.608 --> 00:03:56.489
và ai đó hỏi nghề nghiệp của tôi,

00:03:56.513 --> 00:03:58.637
tôi thường nói tôi là một biên tập viên.

00:03:59.017 --> 00:04:01.589
Nói như vậy một phần là vì
nếu nói tôi là nhà trị liệu,

00:04:01.613 --> 00:04:04.597
tôi luôn luôn nhận được
những rắc rối, kiểu như,

00:04:04.621 --> 00:04:06.296
"Oh, bác sĩ trị liệu.

00:04:06.320 --> 00:04:08.468
Bạn sẽ thôi miên tôi đúng không?"

00:04:08.492 --> 00:04:10.056
Và tôi sẽ nghĩ, "A: Không,

00:04:10.080 --> 00:04:12.484
và B: Tại sao tôi lại làm điều đó ở đây?

00:04:12.508 --> 00:04:14.008
Nếu nói tôi là bác sĩ phụ khoa,

00:04:14.032 --> 00:04:16.699
bạn sẽ hỏi tôi rằng tôi định
khám vùng chậu cho bạn sao?"

NOTE Paragraph

00:04:16.723 --> 00:04:18.698
(Cười)

NOTE Paragraph

00:04:19.207 --> 00:04:21.469
Nhưng lý do chính tôi nói
mình là biên tập viên

00:04:21.493 --> 00:04:23.017
là vì sự thật là như thế.

00:04:23.041 --> 00:04:25.722
Công việc của nhà trị liệu
là giúp mọi người chỉnh sửa

00:04:25.746 --> 00:04:28.556
nhưng điều thú vị trong
vai trò là nhà trị liệu

00:04:28.556 --> 00:04:31.290
là khi chỉnh sửa, tôi không chỉ
sửa cho một người.

00:04:31.290 --> 00:04:33.689
Tôi đang cố gắng dạy một nhóm
người đọc cách sửa,

00:04:33.689 --> 00:04:36.301
sử dụng một bức thư mỗi tuần làm ví dụ.

00:04:36.325 --> 00:04:37.968
Nên tôi đang nghĩ như này,

00:04:37.992 --> 00:04:39.770
"Cái gì không liên quan đến vấn đề?"

00:04:39.794 --> 00:04:43.040
"Nhân vật chính đang tiến lên
hay trong vòng luẩn quẩn,

00:04:43.064 --> 00:04:46.207
có thực sự quan trọng hay là
nhân tố gây xao nhãng?"

00:04:46.231 --> 00:04:48.364
"Các tình tiết có cùng kể về một chủ đề?"

00:04:48.699 --> 00:04:50.254
Và điều tôi lưu tâm

00:04:50.278 --> 00:04:54.278
là hầu hết câu chuyện của mọi người
xoay quanh hai chủ đề chính.

NOTE Paragraph

00:04:54.302 --> 00:04:55.778
Đầu tiên là sự tự do,

00:04:55.802 --> 00:04:57.579
và thứ hai là sự thay đổi.

00:04:57.603 --> 00:04:58.833
Và khi tôi chỉnh sửa,

00:04:58.857 --> 00:05:00.949
đó là những chủ đề tôi bắt đầu.

00:05:00.973 --> 00:05:03.671
Hãy cùng bắt đầu với sự tự do trước.

00:05:03.695 --> 00:05:06.449
Các câu chuyện về sự tự do sẽ như thế này:

00:05:06.473 --> 00:05:08.338
ta thường tin rằng

00:05:08.362 --> 00:05:11.750
ta có sự tự do vô cùng lớn.

00:05:12.317 --> 00:05:14.397
Ngoại trừ những vấn đề trong tầm tay,

00:05:14.421 --> 00:05:16.851
trong trường hợp đó
ta cảm thấy ta không có gì cả.

00:05:16.851 --> 00:05:20.103
Các câu chuyện của ta thường
là về cảm giác bị mắc kẹt, đúng không?

00:05:20.103 --> 00:05:22.402
Ta cảm thấy bị giam cầm
bởi gia đình, công việc,

00:05:22.402 --> 00:05:24.238
các mối quan hệ, quá khứ của mình.

00:05:24.599 --> 00:05:27.886
Thỉnh thoảng, ta bị giam cầm bởi
chính ta bằng việc tự hành hạ mình --

00:05:27.886 --> 00:05:29.725
Các bạn chắc đều biết câu chuyện này.

00:05:29.725 --> 00:05:31.952
Câu chuyện
"Cuộc sống của ai cũng tốt hơn tôi"

00:05:31.952 --> 00:05:33.268
vô cùng phổ biến.

00:05:33.268 --> 00:05:35.840
Câu chuyện "Tôi là kẻ lừa đảo",
"Tôi khó được yêu",

00:05:35.840 --> 00:05:38.038
"Chẳng có điều gì tốt đẹp xảy ra với tôi".

00:05:38.038 --> 00:05:40.595
và "Khi tôi nói, 'Hey, Siri,'
và cô ấy không trả lời,

00:05:40.595 --> 00:05:42.092
tức là cô ấy ghét tôi."

00:05:42.096 --> 00:05:44.277
Tôi thấy chúng và bạn cũng thấy.

00:05:45.532 --> 00:05:47.437
Người phụ nữ viết bức thư này,

00:05:47.461 --> 00:05:49.349
cô ấy cũng cảm thấy mình bị lừa dối.

00:05:49.373 --> 00:05:52.222
Nếu tiếp tục sống với chồng,
cô sẽ không thể tin anh lần nữa

00:05:52.246 --> 00:05:54.651
nhưng nếu ly hôn,
các con của cô sẽ bị ảnh hưởng.

NOTE Paragraph

00:05:55.040 --> 00:05:57.920
Có một phim hoạt hình
tôi nghĩ là một ví dụ hoàn hảo

00:05:57.944 --> 00:06:00.468
về những gì đang xảy ra
ở các câu chuyện này.

00:06:00.492 --> 00:06:02.898
Phim kể về một tù nhân đang rung cái chốt

00:06:02.922 --> 00:06:04.944
liều lĩnh cố thoát ra ngoài.

00:06:04.968 --> 00:06:07.159
Nhưng bằng cách nào đó, cửa mở.

00:06:07.183 --> 00:06:08.944
Không hề có chốt.

00:06:08.968 --> 00:06:11.174
Người đó không hề ở trong tù.

00:06:11.977 --> 00:06:13.152
Đó là hầu hết chúng ta.

00:06:13.176 --> 00:06:14.779
Ta cảm thấy hoàn toàn bị lừa dối,

00:06:14.803 --> 00:06:16.898
mắc kẹt trong vòng xoáy của cảm xúc.

00:06:16.922 --> 00:06:19.041
Nhưng ta không mở chốt để đến với sự tự do

00:06:19.065 --> 00:06:21.199
vì ta biết đó là một cái bẫy.

00:06:21.223 --> 00:06:23.489
Sự tự do đi liền với trách nhiệm.

00:06:23.802 --> 00:06:27.651
Nếu ta chịu trách nhiệm với
chính ta trong câu chuyện này,

00:06:27.675 --> 00:06:29.794
ta có thể đã thay đổi.

NOTE Paragraph

00:06:29.818 --> 00:06:33.056
Và chủ đề khác tôi thường thấy
trong các câu chuyện: sự thay đổi.

00:06:33.080 --> 00:06:34.556
Các câu chuyện đó sẽ như này:

00:06:34.580 --> 00:06:36.786
một người nói, "Tôi muốn thay đổi."

00:06:36.810 --> 00:06:38.777
Nhưng ý của họ là,

00:06:38.801 --> 00:06:42.024
"Tôi muốn nhân vật khác
trong câu chuyện thay đổi."

00:06:42.476 --> 00:06:44.206
Nhà trị liệu mô tả tình thế này như:

00:06:44.230 --> 00:06:46.738
"Nếu nữ hoàng có quả bóng,
bà sẽ trở thành nhà vua."

00:06:46.762 --> 00:06:47.921
Ý tôi là --

NOTE Paragraph

00:06:47.945 --> 00:06:48.945
(Cười)

NOTE Paragraph

00:06:48.969 --> 00:06:50.873
Điều này thật khó hiểu phải không?

00:06:51.923 --> 00:06:53.907
Tại sao ta lại không muốn nhân vật chính,

00:06:53.931 --> 00:06:56.336
là linh hồn của câu chuyện thay đổi?

00:06:56.360 --> 00:06:57.987
Nó có thể là vì sự thay đổi,

00:06:58.011 --> 00:06:59.741
thậm chí là sự thay đổi tích cực,

00:06:59.765 --> 00:07:02.357
bao gồm lượng lớn sự mất mát.

00:07:02.381 --> 00:07:03.992
Mất đi sự thân thuộc.

00:07:04.016 --> 00:07:07.349
Mặc dù sự thân thuộc đó không dễ chịu
hoặc nói hẳn ra là đau khổ,

00:07:07.373 --> 00:07:09.857
ít nhất ta biết nhân vật,
sự sắp đặt các tình tiết,

00:07:09.881 --> 00:07:12.294
và vòng tuần hoàn của
cuộc đối thoại trong truyện.

00:07:12.318 --> 00:07:13.636
"Anh chưa bao giờ giặt đồ!"

00:07:13.660 --> 00:07:14.873
"Anh đã làm rồi!"

00:07:14.897 --> 00:07:16.061
"Oh, yeah? Khi nào thế?"

00:07:16.085 --> 00:07:17.816
Khá kì cục khi ta cảm thấy thoải mái

00:07:17.840 --> 00:07:20.190
khi biết mọi chuyện sẽ diễn ra như thế nào

00:07:20.214 --> 00:07:21.666
vào mỗi lần như vậy.

NOTE Paragraph

00:07:22.170 --> 00:07:25.686
Để viết một chương mới cần sự liều lĩnh.

00:07:25.710 --> 00:07:27.916
Đó là dám bắt đầu ở một trang mới.

00:07:27.940 --> 00:07:29.503
Nhà văn nào cũng nói như này,

00:07:29.527 --> 00:07:32.098
chẳng có điều gì đáng sợ hơn
là một trang giấy trắng.

00:07:32.476 --> 00:07:33.913
Nhưng đây mới là vấn đề:

00:07:33.937 --> 00:07:35.960
khi ta viết một câu chuyện,

00:07:35.984 --> 00:07:39.118
chương tiếp theo sẽ dễ viết hơn rất nhiều.

00:07:39.459 --> 00:07:42.753
Ta nói rất nhiều về việc
phải hiểu bản thân mình hơn.

00:07:42.777 --> 00:07:46.364
Nhưng để hiểu được bản thân thì
trước hết phải không biết về nó.

00:07:46.388 --> 00:07:49.976
Để bỏ một phiên bản bạn kể về chính mình

00:07:50.000 --> 00:07:51.826
để bạn có thể sống cuộc đời của mình,

00:07:51.850 --> 00:07:54.246
chứ không phải là câu chuyện
bạn kể cho mình nghe

00:07:54.270 --> 00:07:55.420
về cuộc đời bạn.

00:07:55.897 --> 00:07:58.733
Và đó là cách chúng tôi mở cái chốt kia.

NOTE Paragraph

00:07:59.297 --> 00:08:02.638
Tôi muốn quay lại lá thư
của người phụ nữ kia, về vấn đề của cô ấy.

00:08:02.662 --> 00:08:04.773
Cô ấy hỏi tôi mình nên làm thế nào.

00:08:04.797 --> 00:08:07.246
Có một cụm từ tôi học được ở công ty:

00:08:07.270 --> 00:08:09.254
ultracrepidarianism.

00:08:09.278 --> 00:08:13.873
Thói quen cho lời khuyên hoặc ý kiến
về vấn đề không phải thế mạnh của mình.

00:08:13.897 --> 00:08:15.175
Một từ thú vị, phải không?

00:08:15.199 --> 00:08:17.160
Bạn có thể dùng nó ở ngữ cảnh khác nhau,

00:08:17.184 --> 00:08:19.595
và chắc bạn sẽ dùng nó
sau bài diễn thuyết này.

00:08:19.619 --> 00:08:22.530
Tôi dùng nó vì nó nhắc tôi rằng,
với tư cách là nhà trị liệu,

00:08:22.554 --> 00:08:24.936
tôi giúp mọi người chọn ra
những gì họ muốn,

00:08:24.960 --> 00:08:27.428
nhưng tôi không thể 
lựa chọn cuộc sống cho họ.

00:08:27.754 --> 00:08:30.373
Chỉ bạn mới có thể
viết câu chuyện của mình,

00:08:30.397 --> 00:08:32.500
và tất cả các bạn đều cần một số công cụ.

NOTE Paragraph

00:08:32.524 --> 00:08:33.815
Những gì tôi muốn làm là

00:08:33.839 --> 00:08:36.632
biên tập lại lá thư của người phụ nữ kia,

00:08:36.656 --> 00:08:39.688
như một cách để chỉ ra
ta có thể thay đổi câu chuyện đó thế nào.

00:08:39.998 --> 00:08:42.172
Và tôi muốn bắt đầu bằng việc
yêu cầu các bạn

00:08:42.196 --> 00:08:45.632
nghĩ về một câu chuyện
liên quan đến mình bây giờ,

00:08:45.656 --> 00:08:47.777
nó có thể không tốt đẹp.

00:08:47.801 --> 00:08:50.865
Nó có thể về một hoàn cảnh
bạn đã trải qua,

00:08:50.889 --> 00:08:53.317
có thể về một người nào đó trong cuộc đời,

00:08:53.341 --> 00:08:55.309
hoặc thậm chí là về chính bạn.

00:08:55.793 --> 00:08:58.725
Và tôi muốn các bạn nhìn vào
các nhân vật khác.

00:08:58.749 --> 00:09:00.574
Ai là người cùng bạn

00:09:00.598 --> 00:09:03.677
tán thành phiên bản
sai trái của câu chuyện này?

NOTE Paragraph

00:09:04.202 --> 00:09:06.066
Ví dụ, người phụ nữ gửi tôi bức thư đó

00:09:06.066 --> 00:09:07.640
đã kể chuyện này cho bạn của cô.

00:09:07.640 --> 00:09:10.545
Họ có thể tặng cô cái gọi là
"sự thương hại ngu ngốc."

00:09:11.215 --> 00:09:13.715
Với sự thương hại ngu ngốc,
ta tán thành câu chuyện,

00:09:13.739 --> 00:09:16.095
ta nói, "Bạn đúng, điều đó
thật không công bằng,"

00:09:16.119 --> 00:09:19.120
khi một người bạn kể rằng anh ấy
không thăng tiến như mong muốn,

00:09:19.120 --> 00:09:21.494
mặc dù ta biết điều này
đã xảy ra vài lần trước đó

00:09:21.494 --> 00:09:23.722
vì anh ấy thực sự không nỗ lực,

00:09:24.121 --> 00:09:26.188
và cũng có thể ăn cắp tài sản công ty.

NOTE Paragraph

00:09:26.212 --> 00:09:27.212
(Cười)

NOTE Paragraph

00:09:27.236 --> 00:09:29.782
Ta nói, "Yeah, bạn đúng,
anh ta thật ngu ngốc,"

00:09:29.806 --> 00:09:32.803
khi một người bạn kể rằng
bạn trai của cô ấy chia tay với cô ta,

00:09:32.827 --> 00:09:35.033
mặc dù ta biết có nhiều
nguyên do liên quan đến

00:09:35.057 --> 00:09:36.841
việc cô ấy cư xử trong mối quan hệ,

00:09:36.865 --> 00:09:39.691
như nhắn tin liên tục hoặc
lục lọi ngăn kéo của anh ấy,

00:09:39.715 --> 00:09:41.405
có thể dẫn đến sự tan vỡ.

00:09:41.429 --> 00:09:43.079
Ta nhìn thấy vấn đề giống như này,

00:09:43.103 --> 00:09:45.508
nếu có ẩu đả ở mọi quán bar bạn đến,

00:09:45.532 --> 00:09:47.283
rất có thể nguyên nhân chính là bạn.

NOTE Paragraph

00:09:47.283 --> 00:09:48.968
(Cười)

NOTE Paragraph

00:09:48.992 --> 00:09:52.691
Để trở thành một biên tập viên tốt,
ta cần phải biết thương cảm đúng chỗ,

00:09:52.715 --> 00:09:55.216
không chỉ là với bạn bè,
mà còn với chính ta.

00:09:55.240 --> 00:09:58.193
Nó được gọi là --
có lẽ là một khái niệm chuyên môn --

00:09:58.217 --> 00:10:00.684
"giúp người khác nhận ra cái sai của mình"

00:10:00.924 --> 00:10:02.677
Và những cái sai này rất có giá trị,

00:10:02.677 --> 00:10:05.956
vì chúng giúp ta biết ta đã bỏ qua điều gì
trong câu chuyện của mình.

NOTE Paragraph

00:10:05.956 --> 00:10:07.040
Sự thật là,

00:10:07.064 --> 00:10:10.086
ta không biết có thật là
chồng của người phụ nữ kia ngoại tình,

00:10:10.086 --> 00:10:12.858
vì sao đời sống tình dục của họ
thay đổi từ hai năm trước,

00:10:12.858 --> 00:10:15.709
hay nội dung của các cuộc điện thoại
vào đêm muộn.

00:10:15.733 --> 00:10:17.844
Và nó có thể là vì tuổi thơ của cô ấy,

00:10:17.868 --> 00:10:20.579
nên cô đang viết những câu chuyện
riêng lẻ về sự phản bội,

00:10:20.579 --> 00:10:22.405
nhưng có lẽ có một thứ

00:10:22.429 --> 00:10:25.373
cô ấy sẽ không kể cho tôi
trong lá thư của cô ấy

00:10:25.397 --> 00:10:27.397
hoặc thậm chí là để bản thân mình thấy.

00:10:27.873 --> 00:10:30.476
Nó giống như một người
làm bài kiểm tra của Rorschach.

00:10:30.476 --> 00:10:32.426
Bạn biết bài kiểm tra của Rorschach chứ?

00:10:32.426 --> 00:10:35.434
Một nhà tâm lí học sẽ cho bạn nhìn
những vết mực giống như này,

00:10:35.434 --> 00:10:37.844
và hỏi, "Bạn đã nhìn thấy gì?"

00:10:38.287 --> 00:10:40.763
Và người đó nhìn vào vết mực và nói,

00:10:40.787 --> 00:10:44.304
"Tôi hoàn toàn không nhìn thấy máu."

00:10:45.675 --> 00:10:47.334
Và người kiểm tra nói,

00:10:47.358 --> 00:10:50.812
"Kể tôi nghe
bạn không nhìn thấy cái gì nữa."

00:10:51.622 --> 00:10:53.932
Trong viết lách, nó gọi là quan điểm.

00:10:53.956 --> 00:10:56.709
Người kể chuyện không muốn kể điều gì?

NOTE Paragraph

00:10:56.733 --> 00:10:59.709
Tôi muốn đọc một bức thư nữa.

00:11:00.797 --> 00:11:03.042
Nó như này.

NOTE Paragraph

00:11:04.860 --> 00:11:06.503
"Bác sĩ thân mến,

00:11:07.701 --> 00:11:09.597
Tôi cần cô tư vấn vấn đề với vợ tôi.

00:11:09.621 --> 00:11:11.525
Gần đây cô ấy tức giận
về mọi thứ tôi làm

00:11:11.549 --> 00:11:14.621
kể cả những điều nhỏ nhất,
như âm thanh phát ra khi tôi nhai.

00:11:15.214 --> 00:11:16.397
Trong bữa sáng,

00:11:16.421 --> 00:11:19.731
tôi để ý cô ấy còn bí mật cho thêm sữa
vào món bánh granola của tôi

00:11:19.755 --> 00:11:21.041
nên nó không còn giòn nữa."

NOTE Paragraph

00:11:21.065 --> 00:11:22.445
(Cười)

NOTE Paragraph

00:11:22.469 --> 00:11:26.580
"Tôi cảm giác cô ấy khó tính với tôi
từ khi bố tôi mất hai năm trước.

00:11:26.604 --> 00:11:27.882
Tôi rất gần gũi với ông ấy

00:11:27.906 --> 00:11:29.794
và bố cô ấy mất khi cô ấy còn nhỏ,

00:11:29.818 --> 00:11:32.481
nên cô ấy không cảm nhận
được những gì tôi đã trải qua.

00:11:32.481 --> 00:11:35.238
Có một người bạn công ty
có bố mất cách đây vài tháng,

00:11:35.262 --> 00:11:36.952
và họ hiểu được nỗi đau của tôi.

00:11:36.976 --> 00:11:40.064
Tôi ước tôi cũng có thể nói chuyện
với vợ mình như với bạn kia,

00:11:40.088 --> 00:11:42.818
nhưng tôi cảm thấy cô ấy
không bao giờ thông cảm cho tôi.

00:11:42.842 --> 00:11:44.708
Làm sao để vợ tôi quay trở về như cũ?"

NOTE Paragraph

00:11:45.318 --> 00:11:46.468
OK.

00:11:46.961 --> 00:11:49.326
Bạn có thể cho rằng

00:11:49.350 --> 00:11:52.278
nó giống như câu chuyện
của người phụ nữ kia,

00:11:52.302 --> 00:11:54.873
chỉ là được kể bởi một người khác.

00:11:54.897 --> 00:11:57.294
Câu chuyện trước đó
là về người chồng phản bội,

00:11:57.318 --> 00:12:00.666
còn câu chuyện này là về người vợ
không cảm được nỗi đau của anh ấy.

00:12:01.159 --> 00:12:04.477
Nhưng đáng chú ý là,
ngoài những sự khác nhau ra,

00:12:04.501 --> 00:12:08.405
cả hai câu chuyện đều nói về sự kết nối.

00:12:08.825 --> 00:12:11.206
Nhưng nếu có thể tạm quên đi
người kể đầu tiên

00:12:11.230 --> 00:12:13.952
và viết câu chuyện từ
góc nhìn của nhân vật khác,

00:12:13.976 --> 00:12:16.849
tình cờ là nhân vật này dễ thông cảm hơn,

00:12:16.873 --> 00:12:18.674
và các nút thắt được mở.

00:12:19.342 --> 00:12:22.143
Đó là bước khó nhất
trong quá trình biên tập,

00:12:22.167 --> 00:12:24.434
nhưng cũng là nơi sự thay đổi bắt đầu.

NOTE Paragraph

00:12:24.786 --> 00:12:28.326
Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn
nhìn câu chuyện của mình

00:12:28.350 --> 00:12:31.238
và viết nó
từ góc nhìn của một người khác?

00:12:31.667 --> 00:12:35.127
Bạn sẽ học được điều gì từ góc nhìn này?

00:12:35.911 --> 00:12:38.113
Đó là lý do khi nhìn
những người bị trầm cảm,

00:12:38.113 --> 00:12:38.835
tôi thường nói,

00:12:38.835 --> 00:12:42.038
"Bạn không là người tốt nhất
để nói chuyện với mình về vấn đề này,"

00:12:42.038 --> 00:12:45.106
vì sự trầm cảm xuyên tạc
câu chuyện sang một hướng khác.

00:12:45.106 --> 00:12:46.822
Nó hạn chế các góc nhìn của ta.

00:12:47.250 --> 00:12:50.583
Điều này cũng đúng khi ta
cảm thấy cô đơn, đau đớn hoặc bị từ chối.

00:12:50.607 --> 00:12:52.226
Ta sáng tạo nhiều câu chuyện,

00:12:52.250 --> 00:12:54.029
xuyên tạc chúng dưới góc nhìn hạn hẹp

00:12:54.053 --> 00:12:56.370
thậm chí ta còn không biết
ta đang xem xét chúng.

00:12:56.680 --> 00:13:00.434
Và sau đó, ta nghiễm nhiên trở thành
những người truyền tin giả của chính mình.

NOTE Paragraph

00:13:01.482 --> 00:13:03.348
Tôi có một lời thổ lộ.

00:13:03.998 --> 00:13:07.016
Tôi đã viết phiên bản
câu chuyện của người chồng kia.

00:13:07.040 --> 00:13:08.865
Bạn không biết tôi đã dành bao lâu

00:13:08.889 --> 00:13:11.326
để cân nhắc giữa
món granola và pita chips đâu.

00:13:11.350 --> 00:13:14.488
Tôi viết nó dựa trên
cáck kể của những nhân vật khác mà

00:13:14.512 --> 00:13:15.956
tôi đã gặp trong nhiều năm qua

00:13:15.980 --> 00:13:19.699
không chỉ là bệnh nhân đến khám
mà còn trong chuyên mục nữa.

00:13:19.723 --> 00:13:20.960
Khi điều đó xảy ra

00:13:20.984 --> 00:13:23.830
khi cả hai người trong cùng một câu chuyện
viết thư cho tôi,

00:13:23.830 --> 00:13:25.930
cả hai đều không biết
là người kia cũng viết,

00:13:25.930 --> 00:13:27.946
thế là tôi có hai phiên bản của câu chuyện

00:13:27.946 --> 00:13:29.393
được gửi đến hộp thư của mình.

00:13:29.546 --> 00:13:31.234
Nó thực sự đã diễn ra.

00:13:31.901 --> 00:13:34.828
Tôi không biết phiên bản khác
của bức thư của người phụ nữ kia

00:13:34.852 --> 00:13:36.321
nhưng tôi biết một điều:

00:13:36.345 --> 00:13:37.678
cô ấy phải viết nó.

00:13:38.082 --> 00:13:40.127
Vì chỉ khi có can đảm để sửa lại,

00:13:40.151 --> 00:13:43.953
cô ấy mới có thể viết một bản khác
so với bản cô ấy đã gửi cho tôi.

00:13:43.977 --> 00:13:46.603
Kể cả chồng cô ấy 
có ngoại tình đi chăng nữa --

00:13:46.627 --> 00:13:48.357
và cũng có thể là vậy --

00:13:48.381 --> 00:13:51.444
cô ấy không cần phải biết
tình tiết sẽ như thế nào.

00:13:52.096 --> 00:13:54.984
Vì thông qua việc chỉnh sửa,

00:13:55.008 --> 00:13:58.320
cô sẽ phải tưởng tượng ra khả năng
tiếp theo của diễn biến câu chuyện.

NOTE Paragraph

00:13:59.277 --> 00:14:02.832
Thi thoảng tôi nhìn thấy
mọi người đang phải cam chịu,

00:14:02.856 --> 00:14:05.784
và họ thực sự bị chìm
trong cảm xúc đó quá lâu.

00:14:06.126 --> 00:14:08.702
Họ là những người phàn nàn
nhưng từ chối sự giúp đỡ.

00:14:08.726 --> 00:14:10.400
Các bạn chắc biết kiểu người này.

00:14:10.424 --> 00:14:13.180
Họ là người mà khi bạn cố đưa ra
một đề nghị giúp đỡ

00:14:13.180 --> 00:14:18.219
họ từ chối, "Yeah, không,
nó không hiệu quả đâu, vì..."

00:14:18.801 --> 00:14:22.119
"Yeah, không, điều đó là không thể
vì tôi không làm được."

00:14:22.143 --> 00:14:26.349
"Đúng là tôi muốn có nhiều bạn,
nhưng mọi người thật phiền hà."

NOTE Paragraph

00:14:26.373 --> 00:14:28.421
(Cười)

NOTE Paragraph

00:14:28.445 --> 00:14:30.222
Cái họ thực sự từ chối

00:14:30.246 --> 00:14:33.646
là chỉnh sửa câu chuyện về
sự đau khổ và cam chịu của mình.

00:14:34.300 --> 00:14:37.514
Và với những người như vậy,
tôi thường tiếp cận bằng một cách khác.

00:14:37.538 --> 00:14:40.197
Và tôi chọn nói một điều gì khác.

00:14:40.221 --> 00:14:42.228
Tôi nói với họ,

00:14:42.252 --> 00:14:44.148
"Chúng ta đều sẽ chết."

00:14:44.734 --> 00:14:48.103
Tôi cá bạn là bạn đang mừng
vì tôi không phải là nhà trị liệu của bạn.

00:14:48.103 --> 00:14:49.285
Bởi cách họ nhìn tôi

00:14:49.285 --> 00:14:51.010
giống như cách bạn nhìn tôi bây giờ,

00:14:51.010 --> 00:14:52.669
đó là một ánh nhìn đầy hoang mang.

00:14:52.907 --> 00:14:55.002
Nhưng khi tôi nói rằng có một câu chuyện

00:14:55.326 --> 00:14:58.103
được viết bởi tất cả chúng ta.

00:14:58.127 --> 00:14:59.727
Nó được gọi là cáo phó.

00:15:00.603 --> 00:15:05.016
Và thay vì là chủ nhân
phải chịu những đau khổ,

00:15:05.040 --> 00:15:08.325
chúng ta sẽ viết những câu chuyện đó
khi vẫn còn sống.

00:15:09.016 --> 00:15:11.643
Ta sẽ là anh hùng thay vì
là nạn nhân của câu chuyện đó,

00:15:11.667 --> 00:15:14.572
Ta chọn những gì trên trang giấy
mà ở trong đầu của mình

00:15:14.596 --> 00:15:16.263
và hình thành nên hiện tại.

00:15:17.096 --> 00:15:20.959
Tôi nói với họ rằng cuộc sống vốn là
lựa chọn nghe câu chuyện nào

00:15:20.983 --> 00:15:22.665
và câu chuyện nào cần phải sửa.

00:15:22.689 --> 00:15:25.705
Và nó xứng đáng với sự nỗ lực
cho một sự thay đổi

00:15:25.729 --> 00:15:28.715
vì chẳng có gì quan trọng
với chất lượng cuộc sống của ta

00:15:28.715 --> 00:15:31.103
hơn là những câu chuyện của bản thân mình.

00:15:31.127 --> 00:15:34.468
Tôi nói vậy là để
khi có chuyện xảy ra với mình,

00:15:34.492 --> 00:15:38.373
chính ta trở thành chủ nhân
của giải Pulitzer của riêng mình.

NOTE Paragraph

00:15:38.397 --> 00:15:41.266
Hầu hết ta không là người phàn nàn
nhưng từ chối được giúp đỡ

00:15:41.290 --> 00:15:43.643
hoặc ít nhất ta không tin bản thân mình.

00:15:43.667 --> 00:15:46.294
Nhưng có một cách rất dễ để vượt qua

00:15:46.318 --> 00:15:49.529
cảm giác lo lắng, tức giận
hoặc bị tổn thương.

00:15:49.553 --> 00:15:52.116
Đó là lần tiếp theo
bạn hãy chiến đấu với điều gì đó,

00:15:52.140 --> 00:15:53.569
nhớ rằng,

00:15:53.593 --> 00:15:55.116
chúng ta đều sẽ chết.

NOTE Paragraph

00:15:55.140 --> 00:15:56.569
(Cười)

NOTE Paragraph

00:15:56.593 --> 00:15:59.101
Sau đó hãy sử dụng công cụ chỉnh sửa

00:15:59.125 --> 00:16:00.744
và hỏi bản thân mình:

00:16:00.768 --> 00:16:03.720
Tôi muốn câu chuyện của mình như thế nào?

00:16:04.929 --> 00:16:08.335
Sau đó, hãy viết nên tác phẩm của mình.

NOTE Paragraph

00:16:08.716 --> 00:16:09.875
Xin cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:16:09.899 --> 00:16:12.526
(Vỗ tay)