-- Quan chu tri pho!
Xin chào tôi là Tony và đây là
Every Frame a Painting.
Hôm nay tôi sẽ nói về một đạo diễn
mà tôi cực kì yêu thích.
Nhưng trước hết, để tôi nói thẳng.
Tôi nghĩ phim hài ngày nay,
đặc biệt là hài Mỹ ,
hoàn toàn mất đi cái chất của nó.
Tôi không ghét những câu đùa,
diễn viên, lời thoại
hay cốt truyện, dù những khía cạnh này
cũng có lắm vấn đề.
Sự không hài lòng của tôi
chủ yếu nằm ở cách sử dụng
hình ảnh, âm thanh để gây cười,
thật là...
- Gì?
- Thật là cháaannnnn.
- Vứt.
Nghe nè, gu của mỗi người khác nhau.
Những gì bạn thấy buồn cười thì buồn cười.
Thế nên, tôi không nói những phim này dở
hay bạn dở nếu bạn thích chúng.
Điều tôi muốn nói là
những phim này không phải là phim.
Chúng chỉ là hài kịch cộng tí edit.
Các nhân vật đứng yên, nói chuyện
với nhau trong những cảnh quay gần.
Hầu như không có câu đùa nào trong đây
tới từ hình ảnh. Nó chỉ toàn âm thanh.
Mà thậm chí còn không phải đủ loại âm thanh, chỉ đối thoại.
Và điều này thật sự đáng buồn
bởi vì đó chỉ là một phần nhỏ
trong vô vàn khả năng của điện ảnh.
Ngoài hoạt hình
và một vài cái quảng cáo,
hài thị giác thực sự đang bước lùi.
Và đó là lý do tại sao
nếu bạn thích cái kiểu này, tôi không thể
giới thiệu Edgar Wright sao cho đủ.
--Mày là bác sĩ, tự xử đê.
--Yeah, motherfucker .
Anh ta là một trong số ít những người làm việc
với thể loại này tận dụng hết khả năng của nó.
Chính vì lý do đó, anh ta có thể tìm thấy sự hài hước
ở những nơi mà người khác không nhìn tới.
Đây là một ví dụ.
Giả sử bạn cần di chuyển nhân vật của bạn
từ 1 thành phố này sang 1 thành phố khác.
Bạn sẽ quay nó thế nào?
Và bạn có thể nào tạo sự hài hước từ nó?
...Ờm, không.
Không, nếu bạn giao nó cho cấp dưới làm,
lia từng cảnh từ trái sang phải,
thêm vài địa danh ai cũng biết, vài cái biển báo,
trộn thêm vài cảnh quay từ trực thăng.
và cho thêm tí nhạc sôi động
để khán giả không thấy chán.
Đây chỉ là cách làm phim lười biếng và
nhàm chán. Chúng ta đã thấy nó cả tỉ lần.
Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn đã thật sự
sáng tạo với những cảnh này?
Vậy đó! Và đây không phải chỉ là
một chuỗi những cảnh chớp nhoáng.
Ở đây sử dụng rất nhiều và rất tốt
phương pháp kể chuyện bằng hình ảnh.
2 cảnh taxi này cho bạn biết chính xác
nơi ta xuất phát và nơi ta đi đến.
2 cảnh này ám chỉ việc rời xa nền văn minh.
nhân vật chính luôn hướng mặt
về phía trước hoặc qua phải
nên hướng màn hình rất được chú trọng.
Giảm nhạc xuống
và tăng sound FX lên rất là hài
vì mỗi lần cắt là 1 lần chói tai.
Và thậm chí còn có diễn xuất hay
của Simon Pegg và Ryan Gosling.
Okay đó là 1 ví dụ thiếu ngữ cảnh .
Bạn nói đúng. Vậy là không công bằng.
Ờm, nếu bạn làm phim
xảy ra ngày tận thế,
và bạn muốn báo trước điều đó,
có thể bằng việc để các nhân vật
không để ý tin gì đó quan trọng trên TV.
Bạn sẽ thể hiện nó thế nào?
Bạn sẽ cho nó 2 giây và 2 cảnh phim
và không có cảnh nào thể hiện
mối quan hệ giữa nhân vật với cái TV?
--ờ thằng đó đang mở tiệc tân gia,
nó vừa mới cất căn nhà.
Hoặc bạn có thể làm cái này?
--Mặc dù chưa có thông báo chính thức,
các nhóm tôn giáo
đang gọi nó là ngày phán xét. Đang có...
--bạo loạn trên đường phố London
--ngày càng nhiều những báo cáo về
--những đòn tấn công nghiêm trọng
--về việc mọi người đang thật sự bị
--ăn sống
Okay vậy vẫn chưa công bằng. Ờm, nếu bạn
làm phim về 1 nhân vật đã bỏ rượu bia
nhưng những người khác thất vọng về anh ta
và bạn muốn tạo sự hài hước về vụ đó.
Bạn sẽ thể hiện nó thế nào?
Để họ đứng đó
và chỉ nói về chuyện rượu bia?
--Tao cảm ơn nhưng thôi tao
có hứa với vợ là sẽ không uống.
--Với lại, ngày mai tao có việc lớn lắm.
Nhưng tụi mày cứ quẩy đi nha.
--Việc lớn? Làm cái quái gì?
Hoặc bạn có thể làm điều này ?
--HẢ?!
- Tao không tin được.
Đây là những gì tách biệt
một đạo diễn xoàng với một đạo diễn xịn.
Khả năng thổi làn gió mới
vô những cảnh tầm thường nhất.
Đạo diễn giỏi biết bạn có thể
bật cười chỉ bằng việc dàn cảnh.
Đây là một ví dụ từ David Bordwell:
mấy thứ bật vô khung hình khá là hài.
--Lái chầm chậm, cái đó tôi cũng làm được
Xuống đây đổ thử đống này coi!
Và không chỉ mấy thứ bước vô khung hình.
Ngược lại cũng vậy.
--Tôi bảo cô chào tạm biệt cô chủ Laura
--Chào tạm biệt, cô chủ Laura
Bạn có thể bật cười với cảnh zoom.
--Anh có thể mở cốp xe và
kéo cửa kính xuống chứ?
Bạn có thể bật cười với cảnh bay lên.
--Shirley , tôi rất xin lỗi .
--Tôi sẽ về nhà, Britta .
--Đúng vậy, Shirley à, đúng vậy.
--Không Tôi về nhà thiệt, giúp tôi đứng dậy,
--À
Bạn có thể bật cười với cảnh lia máy.
Giống như Martin Scorsese nói:
Phim ảnh chỉ quan trọng những gì
trong khung hình và những gì không.
Vậy hãy nghĩ về cái khung. Và đây không phải
chuyện hài thông minh hay ngớ ngẩn.
Nếu nó hiệu quả, thì nó hiệu quả.
Vì vậy, đây là 8 thứ Edgar Wright
làm với hình ảnh và âm thanh
mà tôi muốn các nhà đạo diễn
phim hài áp dụng thử.
Số 1 : Mấy thứ bước vô khung hình
theo cách hài hước
Số 2 : Người ta rời khỏi khung hình
theo cách hài hước
Số 3: Tới đó rồi quay lại
Số 4 : Chuyển cảnh tương xứng
Số 5 : Hiệu ứng âm thanh đúng thời điểm
Số 6 : Hành động kết hợp âm nhạc
Số 7 : Ánh sáng siêu kịch tính
Và số 8 ...
Mấy bạn biết sao không,
cho thêm số 9 nữa:
Vậy nếu bạn là nhà làm phim, thử cái này.
Khung hình là địa bàn của bạn. Quẩy đê.
Và lần sau bạn tới rạp và bỏ ra 15 đô
để xem một bộ phim hài,
đừng hài lòng với ba cái thứ
còn kém sáng tạo hơn cả Vine.
Dịch bởi: Nguyễn Phước Hiếu