0:00:06.756,0:00:09.109
Vũ trụ khởi đầu như thế nào và từ khi nào?

0:00:09.109,0:00:11.215
Làm thế nào mà nó được như hiện nay?

0:00:11.215,0:00:12.890
Nó sẽ kết thúc như thế nào?

0:00:12.890,0:00:14.668
Từ khi xuất hiện, loài người đã bàn luận về những câu hỏi trên

0:00:15.229,0:00:18.229
và vẫn chưa có lời giải thích thỏa đáng

0:00:18.229,0:00:22.228
Ngày nay, các nhà vũ trụ học đang miệt mài nghiên cứu nhằm tìm ra câu trả lời

0:00:22.228,0:00:27.209
Nhưng làm thế nào để tìm ra câu trả lời đúng đắn cho những câu hỏi thâm thúy đó?

0:00:27.209,0:00:31.533
Và làm thế nào để khám phá và nghiên cứu một thứ to lớn như vũ trụ

0:00:31.533,0:00:34.194
khi chúng ta hầu như không thể với tới?

0:00:34.194,0:00:35.974
Câu trả lời là ánh sáng.

0:00:35.974,0:00:38.118
Và mặc dù ánh sáng đến từ những vùng xa xôi của vũ trụ

0:00:38.118,0:00:40.483
có thể cần đến hàng tỷ năm để đến với chúng ta,

0:00:40.483,0:00:43.689
nó mang theo sáu thông điệp độc đáo mà khi kết hợp với nhau

0:00:43.689,0:00:47.019
có thể tiết lộ một lượng thông tin tuyệt vời đến các nhà thiên văn học,

0:00:47.019,0:00:49.302
những người biết cách tìm kiếm chúng.

0:00:49.302,0:00:52.437
Cũng giống như ánh sáng mặt trời có thể tán sắc thành những màu cầu vồng,

0:00:52.437,0:00:56.210
phân tách ánh sáng từ những vật ở xa làm lộ ra những dải màu khác nhau

0:00:56.210,0:00:58.311
tùy thuộc vào nguồn phát ra chúng.

0:00:58.311,0:01:02.186
Các vạch màu đặc biệt này không chỉ có thể tiết lộ cấu tạo của vật thể,

0:01:02.186,0:01:06.040
mà còn cho biết nhiệt độ và áp suất của thành phần cấu tạo nó.

0:01:06.040,0:01:09.054
Chúng ta còn có thể khám phá nhiều hơn từ ánh sáng

0:01:09.054,0:01:12.034
Nếu bạn đã từng đứng ở ga tàu hỏa, có thể bạn sẽ nhận ra

0:01:12.034,0:01:15.251
rằng tiếng động phát ra từ đoàn tàu phụ thuộc vào hướng di chuyển của nó

0:01:15.251,0:01:17.402
với cao độ âm thanh tăng lên khi tàu chạy về phía bạn

0:01:17.402,0:01:19.674
và giảm xuống khi tàu chạy ra xa.

0:01:19.674,0:01:23.237
điều này không phải vì người ta chơi nhạc trên tàu

0:01:23.237,0:01:26.453
mà là do một hiện tượng gọi là hiệu ứng Doppler

0:01:26.453,0:01:29.985
trong đó sóng âm tạo ra bởi một vật đang tiến lại gần sẽ bị nén lại

0:01:29.985,0:01:33.260
và giãn ra khi vật tiến ra xa.

0:01:33.260,0:01:35.899
Nhưng nó có liên quan gì đến thiên văn học?

0:01:35.899,0:01:40.865
Âm thanh không truyền được trong chân không. Không ai nghe được tiếng thét của bạn ngoài vũ trụ.

0:01:40.865,0:01:45.974
Nhưng hiệu ứng Doppler cũng có thể áp dụng cho nguồn sáng di chuyển với tốc độ đặc biệt.

0:01:45.974,0:01:48.191
Nếu nguồn sáng tiến về phía chúng ta, bước sóng sẽ ngắn lại

0:01:48.191,0:01:50.603
và làm cho ánh sáng trở nên xanh hơn.

0:01:50.603,0:01:52.877
Nếu ánh sáng đến từ một nguồn đang di chuyển ra xa,

0:01:52.877,0:01:55.655
nó sẽ có bước sóng dài hơn, và sẽ trở nên đỏ hơn.

0:01:55.655,0:01:59.068
Vậy nên bằng cách phân tích dải màu dựa trên sự dịch chuyển ánh sáng Doppler

0:01:59.068,0:02:02.761
từ những vật thể được quan sát bởi kính thiên văn, chúng ta có thể biết nó được cấu tạo bằng gì,

0:02:02.761,0:02:06.138
nó nóng như thế nào và chịu áp suất ra sao,

0:02:06.138,0:02:10.264
ta còn biết được nó có di chuyển không, theo hướng nào và nhanh tới mức nào.

0:02:10.264,0:02:13.073
Và sáu phép đo lường này, giống như những thông điệp của ánh sáng

0:02:13.073,0:02:16.153
tiết lộ lịch sử của vũ trụ.

0:02:16.153,0:02:20.759
Người đầu tiên nghiên cứu ánh sáng từ những thiên hà xa xôi là Edwin Hubble,

0:02:20.759,0:02:23.586
và ánh sáng mà ông ấy quan sát đã chuyển sang màu đỏ.

0:02:23.586,0:02:26.273
Những thiên hà đó đang di chuyển ra xa chúng ta,

0:02:26.273,0:02:29.995
và càng tiến ra xa thì tốc độ di chuyển lại càng nhanh hơn.

0:02:29.995,0:02:32.880
Hubble đã khám phá ra rằng vũ trụ đang giãn nở,

0:02:32.880,0:02:36.203
cung cấp bằng chứng đầu tiên cho thuyết Big Bang

0:02:36.203,0:02:40.235
Cùng với ý kiến cho rằng vũ trụ hiện hữu đang giãn nở không ngừng

0:02:40.235,0:02:42.774
từ một điểm rất đặc,

0:02:42.774,0:02:45.025
một trong những dự đoán quan trọng nhất của thuyết này

0:02:45.025,0:02:50.443
là cấu tạo vũ trụ nguyên sơ chỉ bao gồm 2 loại khí: Hiđrô và Heli,

0:02:50.443,0:02:52.737
với tỷ lệ 3:1

0:02:52.737,0:02:55.390
Và dự đoán này có thể được kiểm nghiệm qua ánh sáng.

0:02:55.390,0:02:59.654
Nếu chúng ta quan sát ánh sáng từ một vùng tách biệt, yên tĩnh trong vũ trụ và tách chúng ra,

0:02:59.654,0:03:04.412
chúng ta sẽ thấy dấu hiệu của hai loại khí này với tỉ lệ như trên.

0:03:04.412,0:03:06.613
Một thắng lợi lớn nữa của thuyết Big Bang.

0:03:06.613,0:03:09.804
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi cần trả lời.

0:03:09.804,0:03:12.458
Mặc dù chúng ta biết vũ trụ hiện hữu vẫn đang giãn nở,

0:03:12.458,0:03:15.100
lực hấp dẫn sẽ kìm hãm nó lại.

0:03:15.100,0:03:17.956
Nhưng những phép do lường ánh sáng từ những ngôi sao đang chết từ rất xa

0:03:17.956,0:03:20.701
cho chúng ta thấy rằng chúng còn ở xa hơn dự tính.

0:03:20.701,0:03:24.399
Vì vậy sự giãn nở của vũ trụ đang tăng tốc.

0:03:24.399,0:03:26.545
Có một thứ gì đó đang thúc đẩy quá trình này,

0:03:26.545,0:03:30.103
và nhiều nhà khoa học cho rằng có một thứ gọi là năng lượng tối,

0:03:30.103,0:03:34.275
chiếm tới 2/3 khối lượng vũ trụ và đang dần chia tách nó ra.

0:03:34.275,0:03:38.555
Kiến thức của chúng ta về biểu hiện của vật chất và sự chính xác của các dụng cụ đo

0:03:38.555,0:03:42.697
làm cho việc quan sát các ngôi sao ở xa có thể giúp chúng ta biết nhiều về vũ trụ

0:03:42.697,0:03:45.027
hơn những gì chúng ta đã từng nghĩ.

0:03:45.027,0:03:47.986
Nhưng vẫn còn nhiều bí ẩn khác, chẳng hạn như bản chất của năng lượng tối

0:03:47.986,0:03:50.287
mà chúng ta vẫn chưa làm sáng tỏ.