1
00:00:06,756 --> 00:00:09,109
ကျုပ်တို့ စကြ၀ဠာကြီး
ဘယ်တုန်းက ဘယ်လို ပေါ်လာခဲ့လဲ။

2
00:00:09,109 --> 00:00:11,215
ဒီပုံစံမျိုး ဘယ်လိုများ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့လဲ။

3
00:00:11,215 --> 00:00:12,890
ဘယ်လိုများ အဆုံးသတ်သွားမလဲ။

4
00:00:12,890 --> 00:00:14,691
လူသားတွေက သူတို့ ပေါ်ထွန်းလာခဲ့ကြတဲ့

5
00:00:14,691 --> 00:00:18,225
အချိန်ကတည်းက ဒီမေးခွန်းတွေကို ဆွေးနွေး
လာခဲ့ကြပေမဲ့ သဘောမတူနိုင်ခဲ့ကြပါ။

6
00:00:18,229 --> 00:00:22,228
ယနေ့ခေတ်မှာ အာကာသဗေဒပညာရှင်တွေက
အဖြေတွေရှာကြံဖို့ ကြိုးပမ်းအားထုတ်နေကြတယ်။

7
00:00:22,228 --> 00:00:27,209
ဒီလိုနက်နဲတဲ့ မေးခွန်းတွေကို တစ်ဦးဦးက
ပြီးပြည့်စုံစွာ ဖြေပေးမှာ မျှော်လင့်မရပါ။

8
00:00:27,209 --> 00:00:31,533
ပြီးတော့ စကြ၀ဠာလို ကြီးမားပြီး အများစုကို
ကျွန်ုပ်တို့ ရောက်ဘူးကြမှာ မဟုတ်တဲ့

9
00:00:31,533 --> 00:00:34,194
နေရာတွေကို စူးစမ်း လေ့လာရေးကိစ္စ
ဘယ်လိုများ လုပ်နိုင်မလဲ။

10
00:00:34,194 --> 00:00:35,974
အဖြေဟာ အလင်းရောင်ပါ။

11
00:00:35,974 --> 00:00:38,118
အလှမ်းဝေးတဲ့ စကြ၀ဠာရဲ့ ဒေသတွေမှ
အလင်းရောင်ဟာ

12
00:00:38,118 --> 00:00:40,483
ကျုပ်တို့ထံ ရောက်ဖို့ 
နှစ်ဘီလီယံချီ ကြာပေမဲ့၊

13
00:00:40,483 --> 00:00:44,139
၎င်းက သူမတူထူးခြားတဲ့ သတင်းအချက်အလက်
ခြောက်မျိုး ယူဆောင်လာရာ၊ ပေါင်းလိုက်ရင်

14
00:00:44,139 --> 00:00:47,019
၎င်းတို့ကို ဖွေရှာတတ်တဲ့
နက္ခတပညာရှင်တွေ ဩချကြရမယ့်

15
00:00:47,019 --> 00:00:49,302
အချက်အလက်များစွာကို 
ဖွင့်ချပြပေးနိုင်မှာပါ။

16
00:00:49,302 --> 00:00:52,327
နေရောင်ကို သက်တန့်အဖြစ်
ခွဲခြမ်းထုတ်ယူနိုင်သလို

17
00:00:52,327 --> 00:00:55,830
အလှမ်းဝေးတဲ့ အရာတွေမှ အလင်းရောင်ကို
ခွဲခြမ်းလိုက်ရင် ၎င်းရဲ့ ဇစ်မြစ်အလိုက်

18
00:00:55,830 --> 00:00:58,311
ကွဲပြားတဲ့ အရောင်တွဲပုံစံတွေကို
ဖွင့်ထုတ်ပြပေးပါမယ်။

19
00:00:58,311 --> 00:01:02,186
ထူးခြားကြတဲ့ အဲဒီအလင်း ဘားကုဒ်က
၀တ္ထုတစ်ခုရဲ့ ဖွဲ့စည်းမှုကို သာမက

20
00:01:02,186 --> 00:01:06,040
၎င်း၌ ပါဝင်တဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေရဲ့
အပူချိန်နဲ့ ဖိအားကိုပါ ဖော်ပြပေးနိုင်တယ်။

21
00:01:06,040 --> 00:01:09,054
အလင်းရောင်ထံမှ ကျုပ်တို့ ရှာတွေ့နိုင်တာ 
ဒီထက်တောင် ပိုပါတယ်။

22
00:01:09,054 --> 00:01:12,034
အကယ်၍ သင် ရထားစင်္ကြံပေါ်မှာ ရပ်ခဲ့ဖူးရင်၊
သတိ ပြုမိခဲ့မှာက

23
00:01:12,034 --> 00:01:14,651
ရထား အသံဟာ ၎င်းရဲ့လားရာအရပ်ပေါ်
မူတည်ကာ သံစဉ်ဟာ သင့်ထံ

24
00:01:14,651 --> 00:01:16,802
ချည်းကပ်လာချိန် တဖြည်းဖြည်း
မြင့်လာပြီး၊

25
00:01:16,802 --> 00:01:19,674
ဝေးရာသို့ ထွက်သွားချိန်မှာ တဖြည်းဖြည်း
နိမ့်ဆင်းသွားတာကိုပါ။

26
00:01:19,674 --> 00:01:23,237
ဒါက ရထားလတ်မှတ်ရောင်းက အလုပ်သစ်
အတွက် လေ့ကျင့်နေလို့တော့ မဟုတ်ပါ။

27
00:01:23,237 --> 00:01:26,453
အမှန်တော့ ဒါဟာ Doppler effect ဆိုတဲ့
သက်ရောက်မှု ကြောင့်ပါ။

28
00:01:26,453 --> 00:01:29,905
ချည်းကပ်လာတဲ့ အရာထံမှ 
အသံလှိုင်းတွေက ဖိသိပ်ခံကြရပြီး

29
00:01:29,905 --> 00:01:33,040
ဝေးရာသို့ ထွက်သွားတဲ့ အရာထံမှ
အဲဒီလှိုင်းတွေဟာ ဆွဲဆန့်ခံရကြလို့ပါ။

30
00:01:33,040 --> 00:01:35,899
ဒါပေမဲ့၊ အဲဒါက နက္ခတဗေဒသမားတွေနဲ့
ဘယ်လိုများ ပတ်သတ်နိုင်သလဲ။

31
00:01:35,899 --> 00:01:40,865
အသံဟာ လေဟာကို ဖြတ်မသွားနိုင်လို့ အာကာသမှာ
သင်ဟာ ကိုယ့်အော်သံကိုတောင် မကြားနိုင်ပါ။

32
00:01:40,865 --> 00:01:45,974
ဒါပေမဲ့ Doppler effect က မြန်လွန်းစွာ ရွေ့
လျားနေတဲ့ အရာရဲ့ အလင်းနဲ့လည်း ဆိုင်ပါတယ်။

33
00:01:45,974 --> 00:01:48,191
အကယ်၍ ကျုပ်တို့ထံ လာနေရင် ပိုတိုတဲ့

34
00:01:48,191 --> 00:01:50,603
လှိုင်းအလျားကြောင့် အလင်းရောင်ကို
ပိုပြာလာစေမယ်။

35
00:01:50,603 --> 00:01:52,877
ထိုစဉ် ဝေးရာကို ရွေ့နေတဲ့ အရာမှ
အလင်းရောင်က

36
00:01:52,877 --> 00:01:55,655
အနီဘက်ယိမ်းလျက် လှိုင်းအလျား
ပိုရှည်သွားပါလိမ့်မယ်။

37
00:01:55,655 --> 00:01:59,068
ဒီတော့ အဝေးကြည့် မှန်ပြောင်းနဲ့ 
ရှုမှတ်နိုင်တဲ့ အရာဝတ္ထုမှ အလင်းရဲ့

38
00:01:59,068 --> 00:02:02,551
ဒေါ့ပလာ ရွေ့လျားမှုအရအရ၊ ကျုပ်တို့ဟာ
အဲဒါကို ဘာနဲ့လုပ်ထားသလဲ၊

39
00:02:02,551 --> 00:02:06,068
၎င်းရဲ့ အပူချိန်က ဘာလောက်လဲ၊ ၎င်းအပေါ်
ကျရောက်နေတဲ့ ဖိအားကို သိနိုင်သလို၊

40
00:02:06,068 --> 00:02:09,464
ဒါက ရွေ့လျားနေမနေ၊ ရွေ့လျားနေရင်
ဘယ်ကို ဘယ်လောက် လျင်မြန်စွာ သိနိုင်တယ်။

41
00:02:09,464 --> 00:02:13,253
အဲဒီလို ခြောက်ခုသော အလင်းရဲ့ တိုင်းတာမှု
တွေ၊ အလင်းရောင်ရဲ့ အချက်ခြောက်ချက်လို

42
00:02:13,253 --> 00:02:16,153
စကြ၀ဠာရဲ့သမိုင်းကို 
ဖော်ထုတ် ပြသပေးကြပါတယ်။

43
00:02:16,153 --> 00:02:20,759
အလှမ်းဝေးတဲ့ ကြယ်စုတွေထံမှ အလင်းရောင်ကို
ပထမဆုံး လေ့လာခဲ့သူက Edwin Hubble ဖြစ်ပြီး

44
00:02:20,759 --> 00:02:23,586
သူမြင်တွေ့ရတဲ့ အလင်းရောင်ဟာ
အနီဘက်ကို ရွှေ့နေခဲ့တယ်။

45
00:02:23,586 --> 00:02:26,273
အလှမ်းဝေးတဲ့ ကြယ်စုတွေဟာ
အားလုံးပဲ ကျုပ်တို့ထံမှ ဝေးရာဆီ

46
00:02:26,273 --> 00:02:29,795
ရွေ့လျားနေပြီး ပိုဝေးတဲ့ ကြယ်စုတွေက
ပိုမြန်မြန် ဝေးဝေးသွားနေကြတယ်။

47
00:02:29,795 --> 00:02:32,880
Hubble ကမှ ကျုပ်တို့ရဲ့ စကြဝဠာ
ပြန့်ကားလာနေကြောင်းကို တွေ့ခဲ့ရာ၊

48
00:02:32,880 --> 00:02:36,203
Big Bang သီအိုရီအတွက်
ပထမ သက်သေခံချက် ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

49
00:02:36,203 --> 00:02:39,995
တွေ့မြင်ရတဲ့ စကြ၀ဠာဟာ တချိန်လုံးပဲ
ကျစ်လစ်သိပ်သည်းခဲ့တဲ့ အမှတ်တနေရာမှ

50
00:02:39,995 --> 00:02:42,774
အဆက်မပြတ် ပြန့်ကားလာခဲ့နေကြောင်း
ဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်ဖြစ်တဲ့

51
00:02:42,774 --> 00:02:45,025
ဒီသီအိုရီရဲ့ အရေးပါဆုံး
ဟောကိန်းတွေထဲမှ တစ်ခုက

52
00:02:45,025 --> 00:02:50,443
ရှေးဦး စကြ၀ဠာထဲတွင် ဟိုက်ဒြိုဂျင်နှင့်
ဟီလီယံ ဓာတ်ငွေ့ နှစ်မျိုးတို့ဟာ

53
00:02:50,443 --> 00:02:52,467
သုံးချိုး တစ်ချိုး ပါဝင်ခဲ့ခြင်းပါပဲ။

54
00:02:52,467 --> 00:02:55,390
ပြီးတော့ အဲဒီဟောကိန်းကိုလည်း
အလင်းရောင်းနဲ့ စမ်းသပ်နိုင်တယ်။

55
00:02:55,390 --> 00:02:59,654
ကျုပ်တို့က စကြ၀ဠာကို အစွန်းအဖျားရှိ
ဆိတ်ငြိမ်ရပ်ဝန်းမှ အလင်းရောင်ကို လေ့လာပြီး

56
00:02:59,654 --> 00:03:04,412
ခွဲထုတ်လိုက်ရင် ဓာတ်ငွေ့နှစ်မျိုးရဲ့ အစအန
ကို ခုနကအချိုးအတိုင်း တကယ်ပဲ တွေ့ရမှာပါ။

57
00:03:04,412 --> 00:03:06,613
ဒါ Big Bangရဲ့ နောက်ထပ် အောင်ပွဲတစ်ရပ်ပါ။

58
00:03:06,613 --> 00:03:09,804
သို့သော်လည်း ဖြေရှင်းရဦးမယ့် ပဟေဠိတွေ
အများကြီး ကျန်နေကြတုန်းပါ။

59
00:03:09,804 --> 00:03:12,458
မြင်ရတဲ့ စကြ၀ဠာဟာ ပြန့်ကားနေကြောင်း
ကျုပ်တို့ သိသော်လည်း

60
00:03:12,458 --> 00:03:14,340
ဒြပ်ဆွဲခြင်းက ဘရိတ်အုပ်သလို ရှိရပါမယ်။

61
00:03:14,340 --> 00:03:17,956
ဒါပေမဲ့၊ အဝေးရှိ သေကြတော့မယ့် ကြယ်တွေရဲ့
အလင်းရောင်ကို မကြာမီက တိုင်းကြည့်ရာ

62
00:03:17,956 --> 00:03:20,701
၎င်းတို့မှာ ခန့်မှန်းခဲ့ရသည်ထက်ကို
ပိုဝေးနေကြောင်း သိရတယ်။

63
00:03:20,701 --> 00:03:24,399
ဒီလိုဆို စကြ၀ဠာပြန့်ကားခြင်းဟာ
တကယ့်ကို ပိုအရှိန်ရလာတယ်။

64
00:03:24,399 --> 00:03:26,545
တစ်ခုခုက ၎င်းကို တွန်းကန်နေသလို
ထင်စရာရှိပြီး

65
00:03:26,545 --> 00:03:30,103
အဲဒါဟာ စကြာဝဠာရဲ့ ၂/၃ အထိရှိပြီး
တဖြည်းဖြည်းခြင်း ၎င်းကို ဆုတ်ဖြဲနေတဲ့

66
00:03:30,103 --> 00:03:34,275
မှောင်မည်းနေတဲ့ စွမ်းအင်ဘဲ ဖြစ်တယ်လို့
သိပ္ပံပညာရှင် အများက ယူဆကြတယ်။

67
00:03:34,275 --> 00:03:38,555
ရုပ်ဒြပ်တွေ ပြုမူကြပုံ ကျုပ်တို့ရဲ့ အသိပညာ
တွေနဲ့ ကျုပ်တို့ ကိရိယာတွေရဲ့ တိကျမှုရဲ့

68
00:03:38,555 --> 00:03:42,207
ကျေးဇူးကြောင့် အဝေးမှ ကြယ်တွေကို 
လေ့လာကြည့်ရုံဖြင့် စကြ၀ဠာအကြောင်းကို

69
00:03:42,207 --> 00:03:45,027
တို့တွေ တွေးဖူးတာထက်ကို
များစွာမှ ပိုသိရှိလာနိုင်ကြပါတယ်။

70
00:03:45,027 --> 00:03:47,986
ဒါပေမဲ့ Dark Energyရဲ့ သဘာဝလို
အခြား ဆန်းကြယ်တဲ့ အရာတွေကို

71
00:03:47,986 --> 00:03:50,547
ကျုပ်တို့က မီးမောင်းထိုးပြလျက် ရှင်းပြ
ပေးကြရဦးမှာပါ။