[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.90,0:00:11.04,Default,,0000,0000,0000,,Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger\Nkuantum mekaniğinin kurucularındandır;
Dialogue: 0,0:00:11.04,0:00:15.08,Default,,0000,0000,0000,,ama ününü aslında hiç yapmadığı\Nbir şeye borçludur:
Dialogue: 0,0:00:15.08,0:00:17.94,Default,,0000,0000,0000,,Bir kediyle ilgili bir düşünce deneyine.
Dialogue: 0,0:00:17.94,0:00:22.53,Default,,0000,0000,0000,,Bir kediyi, onu 1 saat içinde öldürme\Nolasılığı %50 olan bir düzenek ile
Dialogue: 0,0:00:22.53,0:00:26.57,Default,,0000,0000,0000,,kapalı bir kutuya koyduğunu\Nhayal etmiştir.
Dialogue: 0,0:00:26.57,0:00:30.29,Default,,0000,0000,0000,,1 saatin sonunda şunu sorar:\N"Kedi hangi durumdadır?"
Dialogue: 0,0:00:30.29,0:00:33.79,Default,,0000,0000,0000,,Sağduyu bize kedinin ya canlı\Nya da ölü olacağını söyler,
Dialogue: 0,0:00:33.79,0:00:36.79,Default,,0000,0000,0000,,ama Schrödinger, kuantum fiziğine göre
Dialogue: 0,0:00:36.79,0:00:41.36,Default,,0000,0000,0000,,kutu açılmadan hemen öncesine kadar\Nkedinin aynı anda
Dialogue: 0,0:00:41.36,0:00:44.29,Default,,0000,0000,0000,,hem canlı hem de ölü\Nolduğunu belirtir.
Dialogue: 0,0:00:44.29,0:00:48.30,Default,,0000,0000,0000,,Ancak kutu açıldığı zaman\Ntek bir belirli durum gözlenir.
Dialogue: 0,0:00:48.30,0:00:51.56,Default,,0000,0000,0000,,O zamana dek, kedi\Nbulanık bir olasılıktır;
Dialogue: 0,0:00:51.56,0:00:53.99,Default,,0000,0000,0000,,hem öyle hem böyle.
Dialogue: 0,0:00:53.99,0:00:56.90,Default,,0000,0000,0000,,Schrödinger'in dikkat çektiği nokta,\Nbu durumun saçmalığıydı.
Dialogue: 0,0:00:56.90,0:01:00.20,Default,,0000,0000,0000,,Kuantum fiziğini, felsefik açıdan\No kadar rahatsız edici buluyordu ki,
Dialogue: 0,0:01:00.20,0:01:02.77,Default,,0000,0000,0000,,kurulmasına yardım ettiği\Nbu kuramı terk ederek,
Dialogue: 0,0:01:02.77,0:01:04.100,Default,,0000,0000,0000,,biyolojiye ilişkin yazılar\Nyazmaya başladı.
Dialogue: 0,0:01:04.100,0:01:08.85,Default,,0000,0000,0000,,Ne kadar saçma görünürse görünsün,\NSchrödinger'in kedisi gayet gerçektir.
Dialogue: 0,0:01:08.85,0:01:10.61,Default,,0000,0000,0000,,Aslında, olması zorunludur.
Dialogue: 0,0:01:10.61,0:01:14.39,Default,,0000,0000,0000,,Eğer kuantum nesnelerin aynı anda, iki\Nfarklı durumda olmaları mümkün olmasaydı,
Dialogue: 0,0:01:14.39,0:01:18.58,Default,,0000,0000,0000,,bunu izlemek için kullanmakta olduğunuz\Nbilgisayar da olmazdı.
Dialogue: 0,0:01:18.58,0:01:20.87,Default,,0000,0000,0000,,Süperpozisyonun kuantum görüngüsü
Dialogue: 0,0:01:20.87,0:01:25.71,Default,,0000,0000,0000,,her şeyin hem parçacık hem de dalga\Nolan ikili doğasının bir sonucudur.
Dialogue: 0,0:01:25.71,0:01:27.84,Default,,0000,0000,0000,,Bir nesnenin dalgaboyunun olması için
Dialogue: 0,0:01:27.84,0:01:30.30,Default,,0000,0000,0000,,uzayın bir bölgesi boyunca\Ngenişlemesi gerekir.
Dialogue: 0,0:01:30.30,0:01:33.97,Default,,0000,0000,0000,,Bu da onun aynı anda birden fazla\Nkonumu olduğu anlamına gelir.
Dialogue: 0,0:01:33.97,0:01:37.26,Default,,0000,0000,0000,,Ancak, uzayın çok küçük bir bölgesinde\Nsınırlanmış nesnenin dalgaboyu
Dialogue: 0,0:01:37.26,0:01:39.42,Default,,0000,0000,0000,,kusursuz olarak tanımlanamaz.
Dialogue: 0,0:01:39.42,0:01:42.98,Default,,0000,0000,0000,,Yani aynı anda pek çok\Ndalgaboyunda varolur.
Dialogue: 0,0:01:42.98,0:01:46.46,Default,,0000,0000,0000,,Gündelik hayattaki nesnelerin\Nbu dalga özelliklerini görmeyiz,
Dialogue: 0,0:01:46.46,0:01:50.21,Default,,0000,0000,0000,,çünkü momentum arttıkça\Ndalgaboyu azalır.
Dialogue: 0,0:01:50.21,0:01:52.91,Default,,0000,0000,0000,,Bir kedi nispeten büyük ve ağırdır.
Dialogue: 0,0:01:52.91,0:01:57.13,Default,,0000,0000,0000,,Tek bir atomu alıp, Güneş Sistemi\Nboyutuna kadar şişirirsek,
Dialogue: 0,0:01:57.13,0:01:59.73,Default,,0000,0000,0000,,fizikçiden kaçmakta olan\Nbir kedinin dalgaboyu
Dialogue: 0,0:01:59.73,0:02:03.32,Default,,0000,0000,0000,,Güneş Sistemindeki bir atom\Nkadar olurdu.
Dialogue: 0,0:02:03.32,0:02:06.71,Default,,0000,0000,0000,,O kadar küçüktür ki, tespit edilemez;
Dialogue: 0,0:02:06.71,0:02:09.55,Default,,0000,0000,0000,,o nedenle kedinin dalga\Ndavranışını asla görmeyiz.
Dialogue: 0,0:02:09.55,0:02:11.66,Default,,0000,0000,0000,,Elektron gibi küçük bir parçacık ise
Dialogue: 0,0:02:11.66,0:02:14.02,Default,,0000,0000,0000,,ikili doğasına ilişkin\Nbelirgin kanıtlar sergiler.
Dialogue: 0,0:02:14.02,0:02:18.60,Default,,0000,0000,0000,,İki ince yarık bulunan bir hedefe\Nelektronları teker teker ateşlersek,
Dialogue: 0,0:02:18.60,0:02:23.37,Default,,0000,0000,0000,,her bir anda her elektron\Nbelli bir yerde gözlenir;
Dialogue: 0,0:02:23.37,0:02:25.30,Default,,0000,0000,0000,,parçacıklarda olduğu gibi.
Dialogue: 0,0:02:25.30,0:02:27.53,Default,,0000,0000,0000,,Ancak eğer deneyi çok\Ndefa tekrarlayarak
Dialogue: 0,0:02:27.53,0:02:30.36,Default,,0000,0000,0000,,tüm gözlemlerin toplam\Nsonucuna baktığınızda,
Dialogue: 0,0:02:30.36,0:02:34.64,Default,,0000,0000,0000,,dalga davranışına özgü bir\Ndesen oluşturduklarını görürsünüz:
Dialogue: 0,0:02:34.64,0:02:37.37,Default,,0000,0000,0000,,Bir dizi çizgi. Yani neredeyse\Nhiç elektron olmayan
Dialogue: 0,0:02:37.37,0:02:40.06,Default,,0000,0000,0000,,bölgelerle ayrılmış\Nçok elektronlu bölgeler.
Dialogue: 0,0:02:40.06,0:02:42.87,Default,,0000,0000,0000,,Yarıklardan biri kapatılırsa\Nçizgiler kaybolur.
Dialogue: 0,0:02:42.87,0:02:47.35,Default,,0000,0000,0000,,Bu da ortaya çıkan desenin,\Nher bir elektronun aynı anda
Dialogue: 0,0:02:47.35,0:02:49.79,Default,,0000,0000,0000,,her iki delikten geçtiğini gösterir.
Dialogue: 0,0:02:49.79,0:02:52.67,Default,,0000,0000,0000,,Tek bir elektron sağa ya da sola\Ngitmeyi seçmez,
Dialogue: 0,0:02:52.67,0:02:56.08,Default,,0000,0000,0000,,aynı anda hem sağdakinden\Nhem soldakinden geçer.
Dialogue: 0,0:02:56.08,0:03:00.03,Default,,0000,0000,0000,,Durumların bu üst üste binişi,\Nmodern teknolojiye de götürüyor.
Dialogue: 0,0:03:00.03,0:03:04.50,Default,,0000,0000,0000,,Bir atom çekirdeği yakınındaki elektron\Nyayılmış, dalgamsı bir yörüngededir.
Dialogue: 0,0:03:04.50,0:03:07.14,Default,,0000,0000,0000,,İki atom yeterince yakınlaştığında,
Dialogue: 0,0:03:07.14,0:03:10.42,Default,,0000,0000,0000,,elektronların atomlardan\Nbirini seçmesi gerekmez;
Dialogue: 0,0:03:10.42,0:03:12.20,Default,,0000,0000,0000,,elektronlar paylaşılır.
Dialogue: 0,0:03:12.20,0:03:14.68,Default,,0000,0000,0000,,Bazı kimyasal bağlar böyle oluşur.
Dialogue: 0,0:03:14.68,0:03:21.06,Default,,0000,0000,0000,,Bir moleküldeki bir elektron sadece A'da\Nya da sadece B'de değil, A+B'dedir.
Dialogue: 0,0:03:21.06,0:03:23.88,Default,,0000,0000,0000,,Daha fazla atom eklendikçe\Nelektronlar daha fazla yayılarak,
Dialogue: 0,0:03:23.88,0:03:27.34,Default,,0000,0000,0000,,aynı anda çok fazla sayıda atom\Ntarafından paylaşılırlar.
Dialogue: 0,0:03:27.34,0:03:30.82,Default,,0000,0000,0000,,Bir katıdaki elektronlar belli bir atoma\Nbağlı olmayıp, hepsi arasında
Dialogue: 0,0:03:30.82,0:03:35.34,Default,,0000,0000,0000,,paylaşılarak, büyük bir uzay\Nbölgesine genişlerler.
Dialogue: 0,0:03:35.34,0:03:37.86,Default,,0000,0000,0000,,Durumların devasa üst üste binişi
Dialogue: 0,0:03:37.86,0:03:41.61,Default,,0000,0000,0000,,elektronların malzeme içindeki\Nhareket biçimini yönlendirerek;
Dialogue: 0,0:03:41.61,0:03:45.52,Default,,0000,0000,0000,,iletken mi yalıtkan mı yoksa\Nyarı iletken mi olacağını belirler.
Dialogue: 0,0:03:45.52,0:03:48.57,Default,,0000,0000,0000,,Elektronların atomlar arasında nasıl\Npaylaşıldığını anlayabilmek,
Dialogue: 0,0:03:48.57,0:03:51.44,Default,,0000,0000,0000,,silikon gibi yarı iletken\Nmalzemelerin özelliklerini
Dialogue: 0,0:03:51.44,0:03:53.66,Default,,0000,0000,0000,,tam olarak kontrol edebilmemizi sağlıyor.
Dialogue: 0,0:03:53.66,0:03:56.45,Default,,0000,0000,0000,,Değişik yarı iletkenleri, doğru\Nbiçimde bir araya getirerek
Dialogue: 0,0:03:56.45,0:03:59.43,Default,,0000,0000,0000,,küçük ölçekte transistörler\Nyapabiliyoruz;
Dialogue: 0,0:03:59.43,0:04:01.86,Default,,0000,0000,0000,,tek bir bilgisayar çipinde\Nmilyonlarcası olabiliyor.
Dialogue: 0,0:04:01.86,0:04:04.32,Default,,0000,0000,0000,,O çipler ve onlardan yayılan elektronlar,
Dialogue: 0,0:04:04.32,0:04:07.49,Default,,0000,0000,0000,,bu videoyu izlediğiniz\Nbilgisayarı çalıştırıyor.
Dialogue: 0,0:04:07.49,0:04:12.18,Default,,0000,0000,0000,,Internet'in varolma nedeni, kedi videosu\Npaylaşmaktır diye bayat bir şaka vardır.
Dialogue: 0,0:04:12.18,0:04:15.43,Default,,0000,0000,0000,,Daha derin bir düzeyde ise\NInternet'in varlığını
Dialogue: 0,0:04:15.43,0:04:19.71,Default,,0000,0000,0000,,Avusturyalı bir fizikçi ile\Nonun hayali kedisine borçluyuz.