WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:02.000 (Applaus) NOTE Paragraph 00:00:02.000 --> 00:00:12.000 (Gezang) NOTE Paragraph 00:02:02.000 --> 00:02:11.000 (Applaus) NOTE Paragraph 00:02:11.000 --> 00:02:14.000 Gastheer: Mensen, jullie hebben net kennisgemaakt met Claron McFadden. 00:02:14.000 --> 00:02:17.000 Ze is een sopraanzangeres van wereldformaat, 00:02:17.000 --> 00:02:19.000 die in Rochester, New York heeft gestudeerd. 00:02:19.000 --> 00:02:21.000 Ze schitterde in talrijke 00:02:21.000 --> 00:02:23.000 en gevarieerde operarollen. 00:02:23.000 --> 00:02:25.000 In augustus 2007 00:02:25.000 --> 00:02:28.000 kreeg Claron de Kunstprijs Amsterdam, 00:02:28.000 --> 00:02:30.000 voor haar briljante zang, 00:02:30.000 --> 00:02:33.000 haar uitzonderlijke en zeer ruime reportoire, 00:02:33.000 --> 00:02:36.000 en haar levendige podiumprésence. 00:02:36.000 --> 00:02:38.000 Een warm welkom graag voor Claron McFadden. NOTE Paragraph 00:02:38.000 --> 00:02:45.000 (Applaus) NOTE Paragraph 00:02:49.000 --> 00:02:52.000 Claron McFadden: De menselijke stem: 00:02:52.000 --> 00:02:55.000 mysterieus, spontaan, 00:02:55.000 --> 00:02:57.000 oer. 00:02:57.000 --> 00:02:59.000 Voor mij is de menselijke stem 00:02:59.000 --> 00:03:02.000 het schip waarmee alle emoties reizen -- 00:03:02.000 --> 00:03:05.000 behalve misschien jaloezie. 00:03:06.000 --> 00:03:08.000 En de adem, 00:03:08.000 --> 00:03:11.000 de adem is de kapitein van dat schip. 00:03:12.000 --> 00:03:15.000 Een kind wordt geboren, 00:03:15.000 --> 00:03:18.000 haalt voor het eerst adem -- 00:03:18.000 --> 00:03:25.000 (Ademt) 00:03:25.000 --> 00:03:29.000 en we aanschouwen de wonderlijke pracht 00:03:29.000 --> 00:03:32.000 van vocale expressie -- 00:03:32.000 --> 00:03:35.000 mysterieus, spontaan, 00:03:35.000 --> 00:03:37.000 en oer. NOTE Paragraph 00:03:38.000 --> 00:03:41.000 Enkele jaren geleden was ik op meditatieve retraite in Thailand. 00:03:41.000 --> 00:03:43.000 Ik wilde een plek 00:03:43.000 --> 00:03:46.000 met totale stilte 00:03:46.000 --> 00:03:48.000 en totale eenzaamheid. 00:03:48.000 --> 00:03:51.000 Ik bracht twee weken door in dit bezinningsoord, 00:03:51.000 --> 00:03:53.000 in mijn kleine hutje -- 00:03:53.000 --> 00:03:56.000 geen muziek, niets, natuurgeluiden -- 00:03:56.000 --> 00:03:58.000 op zoek naar de essentie 00:03:58.000 --> 00:04:00.000 van concentratie, 00:04:00.000 --> 00:04:02.000 "in het moment zijn". NOTE Paragraph 00:04:02.000 --> 00:04:04.000 Op de laatste dag 00:04:04.000 --> 00:04:07.000 kwam de vrouw die voor de plek zorgde, 00:04:07.000 --> 00:04:09.000 en we praatten even. 00:04:09.000 --> 00:04:12.000 Toen zei ze: 00:04:12.000 --> 00:04:14.000 "Wil je wat voor me zingen?" 00:04:14.000 --> 00:04:17.000 Ik dacht: dit is een plek van totale rust en stilte, 00:04:17.000 --> 00:04:20.000 ik mag geen lawaai maken. 00:04:20.000 --> 00:04:23.000 Ze zei: "Zing alsjeblieft voor me." 00:04:24.000 --> 00:04:26.000 Dus sloot ik mijn ogen, 00:04:26.000 --> 00:04:29.000 haalde adem, 00:04:29.000 --> 00:04:33.000 en het eerste dat in me opkwam en eruit kwam, 00:04:33.000 --> 00:04:37.000 was "Summertime", Porgy and Bess. 00:04:37.000 --> 00:04:42.000 ♫ Zomertijd, en het leven loopt lekker ♫ 00:04:42.000 --> 00:04:45.000 ♫ Vissen buitelen, het katoen staat hoog ♫ 00:04:45.000 --> 00:04:49.000 ♫ Je pappie is rijk, en je ma is knap ♫ 00:04:49.000 --> 00:04:51.000 ♫ Sst, dus, kindje ♫ 00:04:51.000 --> 00:04:54.000 ♫ Huil maar niet ♫ 00:04:54.000 --> 00:04:57.000 Ik opende mijn ogen, 00:04:57.000 --> 00:05:00.000 en ik zag dat zij haar ogen had gesloten. 00:05:00.000 --> 00:05:02.000 Na een paar ogenblikken opende ze haar ogen, 00:05:02.000 --> 00:05:05.000 ze keek me aan en zei: 00:05:05.000 --> 00:05:08.000 "Het is zoals meditatie." NOTE Paragraph 00:05:08.000 --> 00:05:10.000 Op dat moment begreep ik, 00:05:10.000 --> 00:05:13.000 dat alles wat ik in Thailand was gaan zoeken, 00:05:13.000 --> 00:05:15.000 gaan nastreven, 00:05:15.000 --> 00:05:19.000 dat ik dat al had in mijn zang -- 00:05:19.000 --> 00:05:23.000 de kalmte, maar de alertheid, 00:05:23.000 --> 00:05:26.000 de focus, maar het bewustzijn, 00:05:26.000 --> 00:05:29.000 helemaal in het moment zijn. 00:05:30.000 --> 00:05:32.000 Als je helemaal in het moment bent, 00:05:32.000 --> 00:05:34.000 als ik helemaal in het moment ben, 00:05:34.000 --> 00:05:36.000 dan staat het schip van de expressie open. 00:05:36.000 --> 00:05:38.000 De emoties kunnen stromen, 00:05:38.000 --> 00:05:40.000 van mij naar jou 00:05:40.000 --> 00:05:42.000 en terug. 00:05:42.000 --> 00:05:45.000 Extreem diepgaande ervaring. NOTE Paragraph 00:05:46.000 --> 00:05:48.000 Er bestaat een stuk van een componist, 00:05:48.000 --> 00:05:51.000 een Amerikaanse componist genaamd John Cage. 00:05:51.000 --> 00:05:53.000 Het heet "Aria". 00:05:53.000 --> 00:05:55.000 Het is geschreven voor een schitterende zangeres, 00:05:55.000 --> 00:05:58.000 genaamd Cathy Berberian. 00:05:58.000 --> 00:06:01.000 Wat dit stuk zo bijzonder maakt -- 00:06:01.000 --> 00:06:03.000 als je het hier achter mij kan zien -- 00:06:03.000 --> 00:06:06.000 is dat het helemaal niet genoteerd is. 00:06:07.000 --> 00:06:10.000 Geen noten, geen mollen, geen kruisen. 00:06:10.000 --> 00:06:13.000 Het is een soort structuur, 00:06:13.000 --> 00:06:15.000 en binnen deze structuur 00:06:15.000 --> 00:06:17.000 heeft de zanger de totale vrijheid 00:06:17.000 --> 00:06:20.000 om creatief en spontaan te zijn. 00:06:20.000 --> 00:06:22.000 Er zijn bijvoorbeeld 00:06:22.000 --> 00:06:24.000 verschillende kleuren. 00:06:24.000 --> 00:06:28.000 Bij iedere kleur hoort een verschillend soort zingen -- 00:06:28.000 --> 00:06:32.000 pop, country and western, opera, jazz -- 00:06:32.000 --> 00:06:35.000 en je moet je gewoon aan de kleur houden. 00:06:36.000 --> 00:06:38.000 Je ziet dat er verschillende regels zijn. 00:06:38.000 --> 00:06:40.000 Je kiest op je eigen tempo, op je eigen manier 00:06:40.000 --> 00:06:42.000 hoe je de lijn volgt, 00:06:42.000 --> 00:06:46.000 maar je moet ze min of meer respecteren. 00:06:46.000 --> 00:06:48.000 Deze kleine puntjes 00:06:48.000 --> 00:06:50.000 stellen 00:06:50.000 --> 00:06:53.000 een soort geluid voor 00:06:53.000 --> 00:06:56.000 dat niet vocaal is, geen lyrische manier 00:06:56.000 --> 00:06:58.000 van uitdrukken met stem. 00:06:58.000 --> 00:07:01.000 Gebruik je lichaam -- het kan niezen zijn, hoesten, 00:07:01.000 --> 00:07:04.000 dieren -- (gehoest) precies -- 00:07:04.000 --> 00:07:07.000 geklap, wat je maar wil. 00:07:07.000 --> 00:07:09.000 Er is verschillende tekst. 00:07:09.000 --> 00:07:11.000 Er is Armeens, Russisch, 00:07:11.000 --> 00:07:14.000 Frans, Engels, Italiaans. 00:07:14.000 --> 00:07:17.000 Binnen deze structuur ben je vrij. 00:07:17.000 --> 00:07:21.000 Voor mij is dit stuk een ode aan de stem, 00:07:21.000 --> 00:07:24.000 omdat het mysterieus is -- zoals we kunnen zien -- 00:07:26.000 --> 00:07:29.000 het is echt spontaan, 00:07:29.000 --> 00:07:32.000 en het is oer. 00:07:32.000 --> 00:07:34.000 Ik zou dit stuk met jullie willen delen. 00:07:34.000 --> 00:07:37.000 Het is "Aria" van John Cage. NOTE Paragraph 00:07:44.000 --> 00:07:54.000 (Gezang) NOTE Paragraph 00:08:23.000 --> 00:08:25.000 (Gezang) 00:08:25.000 --> 00:08:28.000 (Gezang) 00:08:28.000 --> 00:08:33.000 (Gezang) 00:09:33.000 --> 00:09:35.000 (Gezang) 00:09:35.000 --> 00:09:41.000 (Gezang) NOTE Paragraph 00:10:17.000 --> 00:10:33.000 (Applaus)