0:00:00.000,0:00:02.000
(Applaus)

0:00:02.000,0:00:12.000
(Gezang)

0:02:02.000,0:02:11.000
(Applaus)

0:02:11.000,0:02:14.000
Gastheer: Mensen, jullie hebben net kennisgemaakt met Claron McFadden.

0:02:14.000,0:02:17.000
Ze is een sopraanzangeres van wereldformaat,

0:02:17.000,0:02:19.000
die in Rochester, New York heeft gestudeerd.

0:02:19.000,0:02:21.000
Ze schitterde in talrijke

0:02:21.000,0:02:23.000
en gevarieerde operarollen.

0:02:23.000,0:02:25.000
In augustus 2007

0:02:25.000,0:02:28.000
kreeg Claron de Kunstprijs Amsterdam,

0:02:28.000,0:02:30.000
voor haar briljante zang,

0:02:30.000,0:02:33.000
haar uitzonderlijke en zeer ruime reportoire,

0:02:33.000,0:02:36.000
en haar levendige podiumprésence.

0:02:36.000,0:02:38.000
Een warm welkom graag voor Claron McFadden.

0:02:38.000,0:02:45.000
(Applaus)

0:02:49.000,0:02:52.000
Claron McFadden: De menselijke stem:

0:02:52.000,0:02:55.000
mysterieus, spontaan,

0:02:55.000,0:02:57.000
oer.

0:02:57.000,0:02:59.000
Voor mij is de menselijke stem

0:02:59.000,0:03:02.000
het schip waarmee alle emoties reizen --

0:03:02.000,0:03:05.000
behalve misschien jaloezie.

0:03:06.000,0:03:08.000
En de adem,

0:03:08.000,0:03:11.000
de adem is de kapitein van dat schip.

0:03:12.000,0:03:15.000
Een kind wordt geboren,

0:03:15.000,0:03:18.000
haalt voor het eerst adem --

0:03:18.000,0:03:25.000
(Ademt)

0:03:25.000,0:03:29.000
en we aanschouwen de wonderlijke pracht

0:03:29.000,0:03:32.000
van vocale expressie --

0:03:32.000,0:03:35.000
mysterieus, spontaan,

0:03:35.000,0:03:37.000
en oer.

0:03:38.000,0:03:41.000
Enkele jaren geleden was ik op meditatieve retraite in Thailand.

0:03:41.000,0:03:43.000
Ik wilde een plek

0:03:43.000,0:03:46.000
met totale stilte

0:03:46.000,0:03:48.000
en totale eenzaamheid.

0:03:48.000,0:03:51.000
Ik bracht twee weken door in dit bezinningsoord,

0:03:51.000,0:03:53.000
in mijn kleine hutje --

0:03:53.000,0:03:56.000
geen muziek, niets, natuurgeluiden --

0:03:56.000,0:03:58.000
op zoek naar de essentie

0:03:58.000,0:04:00.000
van concentratie,

0:04:00.000,0:04:02.000
"in het moment zijn".

0:04:02.000,0:04:04.000
Op de laatste dag

0:04:04.000,0:04:07.000
kwam de vrouw die voor de plek zorgde,

0:04:07.000,0:04:09.000
en we praatten even.

0:04:09.000,0:04:12.000
Toen zei ze:

0:04:12.000,0:04:14.000
"Wil je wat voor me zingen?"

0:04:14.000,0:04:17.000
Ik dacht: dit is een plek van totale rust en stilte,

0:04:17.000,0:04:20.000
ik mag geen lawaai maken.

0:04:20.000,0:04:23.000
Ze zei: "Zing alsjeblieft voor me."

0:04:24.000,0:04:26.000
Dus sloot ik mijn ogen,

0:04:26.000,0:04:29.000
haalde adem,

0:04:29.000,0:04:33.000
en het eerste dat in me opkwam en eruit kwam,

0:04:33.000,0:04:37.000
was "Summertime", Porgy and Bess.

0:04:37.000,0:04:42.000
♫ Zomertijd, en het leven loopt lekker ♫

0:04:42.000,0:04:45.000
♫ Vissen buitelen, het katoen staat hoog ♫

0:04:45.000,0:04:49.000
♫ Je pappie is rijk, en je ma is knap ♫

0:04:49.000,0:04:51.000
♫ Sst, dus, kindje ♫

0:04:51.000,0:04:54.000
♫ Huil maar niet ♫

0:04:54.000,0:04:57.000
Ik opende mijn ogen,

0:04:57.000,0:05:00.000
en ik zag dat zij haar ogen had gesloten.

0:05:00.000,0:05:02.000
Na een paar ogenblikken opende ze haar ogen,

0:05:02.000,0:05:05.000
ze keek me aan en zei:

0:05:05.000,0:05:08.000
"Het is zoals meditatie."

0:05:08.000,0:05:10.000
Op dat moment begreep ik,

0:05:10.000,0:05:13.000
dat alles wat ik in Thailand was gaan zoeken,

0:05:13.000,0:05:15.000
gaan nastreven,

0:05:15.000,0:05:19.000
dat ik dat al had in mijn zang --

0:05:19.000,0:05:23.000
de kalmte, maar de alertheid,

0:05:23.000,0:05:26.000
de focus, maar het bewustzijn,

0:05:26.000,0:05:29.000
helemaal in het moment zijn.

0:05:30.000,0:05:32.000
Als je helemaal in het moment bent,

0:05:32.000,0:05:34.000
als ik helemaal in het moment ben,

0:05:34.000,0:05:36.000
dan staat het schip van de expressie open.

0:05:36.000,0:05:38.000
De emoties kunnen stromen,

0:05:38.000,0:05:40.000
van mij naar jou

0:05:40.000,0:05:42.000
en terug.

0:05:42.000,0:05:45.000
Extreem diepgaande ervaring.

0:05:46.000,0:05:48.000
Er bestaat een stuk van een componist,

0:05:48.000,0:05:51.000
een Amerikaanse componist genaamd John Cage.

0:05:51.000,0:05:53.000
Het heet "Aria".

0:05:53.000,0:05:55.000
Het is geschreven voor een schitterende zangeres,

0:05:55.000,0:05:58.000
genaamd Cathy Berberian.

0:05:58.000,0:06:01.000
Wat dit stuk zo bijzonder maakt --

0:06:01.000,0:06:03.000
als je het hier achter mij kan zien --

0:06:03.000,0:06:06.000
is dat het helemaal niet genoteerd is.

0:06:07.000,0:06:10.000
Geen noten, geen mollen, geen kruisen.

0:06:10.000,0:06:13.000
Het is een soort structuur,

0:06:13.000,0:06:15.000
en binnen deze structuur

0:06:15.000,0:06:17.000
heeft de zanger de totale vrijheid

0:06:17.000,0:06:20.000
om creatief en spontaan te zijn.

0:06:20.000,0:06:22.000
Er zijn bijvoorbeeld

0:06:22.000,0:06:24.000
verschillende kleuren.

0:06:24.000,0:06:28.000
Bij iedere kleur hoort een verschillend soort zingen --

0:06:28.000,0:06:32.000
pop, country and western, opera, jazz --

0:06:32.000,0:06:35.000
en je moet je gewoon aan de kleur houden.

0:06:36.000,0:06:38.000
Je ziet dat er verschillende regels zijn.

0:06:38.000,0:06:40.000
Je kiest op je eigen tempo, op je eigen manier

0:06:40.000,0:06:42.000
hoe je de lijn volgt,

0:06:42.000,0:06:46.000
maar je moet ze min of meer respecteren.

0:06:46.000,0:06:48.000
Deze kleine puntjes

0:06:48.000,0:06:50.000
stellen

0:06:50.000,0:06:53.000
een soort geluid voor

0:06:53.000,0:06:56.000
dat niet vocaal is, geen lyrische manier

0:06:56.000,0:06:58.000
van uitdrukken met stem.

0:06:58.000,0:07:01.000
Gebruik je lichaam -- het kan niezen zijn, hoesten,

0:07:01.000,0:07:04.000
dieren -- (gehoest) precies --

0:07:04.000,0:07:07.000
geklap, wat je maar wil.

0:07:07.000,0:07:09.000
Er is verschillende tekst.

0:07:09.000,0:07:11.000
Er is Armeens, Russisch,

0:07:11.000,0:07:14.000
Frans, Engels, Italiaans.

0:07:14.000,0:07:17.000
Binnen deze structuur ben je vrij.

0:07:17.000,0:07:21.000
Voor mij is dit stuk een ode aan de stem,

0:07:21.000,0:07:24.000
omdat het mysterieus is -- zoals we kunnen zien --

0:07:26.000,0:07:29.000
het is echt spontaan,

0:07:29.000,0:07:32.000
en het is oer.

0:07:32.000,0:07:34.000
Ik zou dit stuk met jullie willen delen.

0:07:34.000,0:07:37.000
Het is "Aria" van John Cage.

0:07:44.000,0:07:54.000
(Gezang)

0:08:23.000,0:08:25.000
(Gezang)

0:08:25.000,0:08:28.000
(Gezang)

0:08:28.000,0:08:33.000
(Gezang)

0:09:33.000,0:09:35.000
(Gezang)

0:09:35.000,0:09:41.000
(Gezang)

0:10:17.000,0:10:33.000
(Applaus)