Vanavond wil ik het hebben over een enorm wereldwijd probleem dat zich op de grens bevindt tussen landgebruik, voedsel en milieu. Het gaat ons allen aan. Ik noem het: "de andere Ongemakkelijke Waarheid". Ik wil jullie eerst meenemen op reis. De bestemming: onze planeet, maar dan 's nachts en vanuit de ruimte. Zo ziet onze planeet eruit als je er 's nachts met een satelliet zou rondvliegen. Het eerste wat je zou opmerken is uiteraard hoe dominant de menselijke aanwezigheid is. We zien steden, olievelden en zelfs vissersvloten op zee. We domineren bijna de volledige planeet, vooral door het energieverbruik dat we hier 's nachts zien. Laten we nu terugkeren naar een lagere hoogte en overdag rondkijken. Overdag zien we onze landschappen. Dit is Rondônia in het Amazonebekken, in het zuiden van het Amazonegebied. Als je heel goed kijkt, zie je in de rechterbovenhoek een dunne witte lijn. Dat is een weg die is aangelegd in de jaren 1970. Als we die plek opnieuw bekijken in 2001, zien we dat er vanaf deze wegen steeds nieuwe wegen ontstaan zijn, tot aan een kleine open plek in het regenwoud waar wat koeien te vinden zijn die dienen voor vleesproductie. Deze koeien worden voornamelijk gegeten in Zuid-Amerika, in Brazilië en Argentinië. Ze worden niet naar hier verscheept. Deze ontbossing in visgraatmotief zien we vaak in de tropen, vooral in dit deel van de wereld. Als we iets verder zuidelijk kijken tijdens onze kleine wereldreis, zien we de Boliviaanse rand van het Amazonegebied, op deze foto ook in 1975. Als je heel goed kijkt, zie je een dunne witte lijn lopen en daar woont een eenzame boer in het midden van het oerwoud. Enkele jaren later, in 2003, keren we hier terug en we zien dat het landschap meer lijkt op de staat Iowa dan op een regenwoud. Wat je hier ziet, zijn sojavelden. Deze sojabonen worden verscheept naar Europa en China als veevoeder, vooral sinds tien jaar geleden de gekkekoeienziekte uitbrak en we geen dierlijke eiwitten meer willen geven aan dieren omdat dit ziektes kan verspreiden. Vee krijgt nu plantaardige eiwitten waardoor de sojateelt enorm gegroeid is. Dit toont hoe handel en globalisering verantwoordelijk zijn voor de verbinding met het regenwoud en de Amazone. Een ongelooflijk vreemde, verbonden wereld. Als we rondkijken tijdens onze reis zien we telkens opnieuw dat landschap na landschap ontbost en aangepast is voor het telen van voedsel en andere gewassen. Eén van de vragen die we ons stellen, is waar ter wereld er voedsel geteeld wordt en hoeveel ruimte dit in beslag neemt. Hoe kunnen we dit veranderen in de toekomst en wat betekent het? Ons team heeft dit wereldwijd onderzocht aan de hand van satellietgegevens en data van hier beneden, om landbouw in kaart te brengen. Dit zijn onze schokkende resultaten. Deze kaart geeft de aanwezigheid weer van landbouw op aarde. In de groene gebieden wordt tarwe, soja, maïs, rijst geteeld en andere gewassen. Dat is 16 miljoen vierkante kilometer. Dat is een gebied zo groot als Zuid-Amerika. De bruine gebieden zijn weilanden en graslanden waar ons vee leeft. Dit is 30 miljoen vierkante kilometer, de grootte van Afrika. En het zijn de beste gebieden natuurlijk. De gebieden die overblijven, zijn de Sahara, Siberië, of het midden van een regenwoud. We gebruiken al het land dat de planeet te bieden heeft. Als we dit van naderbij bekijken, zien we dat ongeveer 40 procent van het aardoppervlak gebruikt wordt voor landbouw. Dat is 60 keer meer dan de gebieden waar we over klagen: onze voorsteden en steden waar we overwegend wonen. De helft van de wereldbevolking leeft in de steden maar de voedselproductie neemt 60 keer zoveel ruimte in. Dit is dus een ongelooflijk resultaat waar we echt van schrokken. Niet alleen gebruiken we enorm veel land voor landbouw maar ook water. Dit is wat je ziet als je boven Arizona vliegt. Je vraagt je af wat er hier wordt geteeld. Men teelt hier sla in het midden van de woestijn, door er water op te sproeien. De ironie wil dat deze gewassen waarschijnlijk hier in de winkel liggen. Wat ook interessant is, is dat het water van elders komt. Het komt van de Colorado in Noord-Amerika. In 1950 zag de Colorado er op een gewone dag zo uit. Zonder overstroming of droogte, op een doodgewone dag. Als we vandaag op een gewone dag naar diezelfde plaats teruggaan, blijft dit over. Dit verschil komt voornamelijk door irrigatie voor woestijnlandbouw of wellicht golfterreinen. Kies maar. Dit gaat over veel water. We pompen water op om voedsel te produceren. Als je de Colorado verder stroomafwaarts volgt, zie je dat deze volledig opdroogt en niet langer in de oceaan uitmondt. We hebben in Noord-Amerika letterlijk een volledige rivier opgebruikt voor irrigatie. En dat is niet eens het meest schrijnende voorbeeld. Dat is waarschijnlijk het Aralmeer. Velen van jullie zullen het kennen uit de aardrijkskundeles. In de vroegere Sovjet-Unie, tussen Kazachstan en Oezbekistan, ligt een van 's werelds grootste binnenzeeën. Maar we zien een paradox, want het meer is omgeven door woestijn. Waarom is er hier een meer? Aan de rechterkant, dwars door het zand, zie je twee kleine rivieren naderen, die het bekken van water voorzien. Die rivieren voeren smeltwater aan van bergen in het oosten, waar de sneeuw smelt en via deze rivieren, door de woestijn, in het grote Aralmeer terechtkomt. In de jaren 1950 besloten de Sovjets om dat water om te leiden en de woestijn te irrigeren om katoen te telen, raar maar waar, in Kazachstan en dan te verkopen op de internationale markten om geld naar de Sovjet-Unie te brengen. Ze hadden dat geld echt nodig. Je kan je wel voorstellen wat er gebeurt als je de watertoevoer naar het Aralmeer afsluit. Dit is het meer in 1973, 1986, 1999, 2004 en zo'n 11 maanden geleden. Behoorlijk opmerkelijk. In dit publiek zitten veel mensen uit het Middenwesten van de VS. Stel je voor dat dit het Bovenmeer was. Stel je voor dat dit het Huronmeer was. Dat is een ongelooflijke verandering. Dit is niet enkel een wijziging van het water en de kustlijn, maar van de fundamenten van het milieu in deze streek. Om te beginnen had de Sovjet-Unie geen milieuorganisatie, zacht uitgedrukt. De bodem van het meer is dus een puinhoop. Er ligt veel giftig afval en een hoop van die troep blaast de wind nu weg. Op een van die afgelegen eilandjes dat moeilijk te bereiken was, werden biologische wapens getest. Nu kan je er gewoon naartoe wandelen. Het weer is veranderd in de streek. 19 van de 20 vissoorten die enkel hier voorkwamen, zijn uitgestorven. Dit is een enorme milieuramp. Nog een voorbeeld. Enkele jaren geleden kreeg ik deze foto van Al Gore, genomen toen hij lang geleden in de Sovjet-Unie verbleef. Dit is de vissersvloot van het Aralmeer. Zie je het kanaal dat men gegraven heeft? Men was zo wanhopig om de schepen naar de laatste plassen te krijgen, maar ze hebben het opgegeven omdat de steigers en aanlegplaatsen de terugschrijdende kustlijn niet konden bijbenen. Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar ik vrees dat archeologen zich in de toekomst zullen afvragen waar wij mee bezig waren. Dat is de toekomst die voor ons ligt. We gebruiken nu al de helft van al het beschikbare en hernieuwbare zoet water. En de landbouw alleen gebruikt daarvan 70%. We gebruiken dus veel water en land voor landbouw en ook een groot deel van de atmosfeer. Bij de atmosfeer denken we meestal aan klimaatverandering, broeikasgassen en dat vooral betreffende energie. Maar landbouw is in feite een van de grootste producenten van broeikasgassen. Kijk naar koolstofdioxide die vrijkomt bij het platbranden van het regenwoud, methaan afkomstig van koeien en rijstteelt of stikstofoxide als gevolg van overbemesting. Landbouw veroorzaakt 30% van alle broeikasgassen afkomstig van menselijke activiteit, Dat is meer dan alle verkeer, meer dan al onze elektriciteit, meer dan alle andere industrieën. Van alle menselijke activiteiten produceert de landbouw de meeste broeikasgassen en toch wordt daar niet vaak over gepraat. Landbouw domineert onze planeet met een ongelooflijk sterke aanwezigheid, namelijk 40 procent van het landoppervlak, 70 procent van al ons waterverbruik en 30 procent van de broeikasgassen. Er is door het gebruik van meststoffen dubbel zoveel stikstof en fosfor in omloop wat rampzalig is voor de waterkwaliteit in rivieren, meren en oceanen. Ook is het de belangrijkste oorzaak van de afname van de biodiversiteit. Het lijdt geen twijfel dat landbouw de sterkste kracht is die sinds het einde van de IJstijd op de aarde is losgelaten. Het is minstens even belangrijk als klimaatverandering en vindt tegelijkertijd plaats. Maar het is belangrijk om te onthouden dat het niet enkel slecht nieuws is. Landbouw is niet slecht. Integendeel, we zijn ervan afhankelijk. Het is geen optie, geen luxe, maar een absolute noodzaak. We moeten voedsel produceren en veevoer, vezels en biobrandstoffen, voor zo'n 7 miljard mensen. De vraag zal in de toekomst enkel maar verder toenemen. Landbouw gaat niet verdwijnen, maar toenemen, voornamelijk door de bevolkingsgroei. We zijn nu met 7 miljard mensen en op weg naar minstens 9, of zelfs 9.5 miljard. Ook belangrijk zijn de veranderende voedingsgewoonten. De bevolking neemt niet enkel toe maar wordt ook rijker waardoor meer vlees gegeten wordt, wat veel meer grondstoffen vergt dan een vegetarisch dieet. Dus er zijn meer mensen die meer en voedzamer eten en tegelijkertijd is er een energiecrisis. We moeten olie vervangen door andere energiebronnen. Daar gaan onvermijdelijk ook biobrandstoffen en bio-energiebronnen bij horen. Dit alles samen maakt het moeilijk om te zien hoe we het einde van de eeuw halen zonder de wereldwijde landbouw minstens te verdubbelen. Hoe gaan we dat doen? Hoe gaan we de mondiale productie van de landbouw verdubbelen? We kunnen proberen meer land te bewerken: dit is de analyse die we gemaakt hebben. Links de huidige spreiding van gewassen en rechts waar ze zouden kunnen zijn, gebaseerd op bodems en het klimaat, aangenomen dat klimaatverandering dit niet te veel verstoort, wat niet realistisch is. We zouden meer land kunnen bewerken, maar de gebieden die overblijven, liggen in gevoelige regio's: ze hebben veel biodiversiteit en koolstof, zaken die we willen beschermen. Uitbreiding van landbouwgronden om meer voedsel te produceren is dus onverstandig want dat is ecologisch gezien zeer gevaarlijk We kunnen de ecologische voetafdruk van de landbouw misschien bevriezen en de gebruikte oppervlakte beter bewerken. We zijn bezig met onderzoek naar de beste plaatsen om opbrengsten te verhogen zonder het milieu te schaden. De groene gebieden tonen waar de opbrengst van maïs - we gebruiken hier maïs als voorbeeld - al heel hoog is, waarschijnlijk het hoogste dat je vandaag op aarde kan vinden voor dat klimaat en die bodem. Maar in de bruine en gele gebieden zitten we momenteel slechts aan 20 of 30% van de mogelijke opbrengst. Dit is vooral het geval in Afrika en Zuid-Amerika, maar ook in Oost-Europa. Waar vroeger de Sovjet-Unie en het Oostblok waren, is de landbouw een rommeltje. Dit zou voedingsstoffen en water vergen. Dat zou kunnen verkregen worden op organische of traditionele wijze of met een combinatie van beide. Maar dit is doenbaar en er zijn mogelijkheden om dit te doen slagen. Maar daarbij moeten we rekening houden met de voedselvoorziening in de toekomst en de bescherming van het milieu. We moeten een beter evenwicht vinden tussen voedselproductie en een gezond milieu. Nu is het een alles-of-niets-situatie. We kunnen voedsel produceren zoals op de achtergrond, - dat is een sojaveld - en in dit bloemdiagram zie je dat we veel voedsel produceren, maar we hebben niet veel zuiver water, we slaan niet veel koolstof op, we hebben geen grote biodiversiteit. Op de voorgrond zie je de prairie, wat prachtig is vanuit milieuperspectief, maar er groeit geen voedsel. We moeten beide proberen samen te brengen in een nieuwe soort landbouw die deze situaties verenigt. Mensen vragen me vaak of een bepaalde optie niet de oplossing biedt: biologisch voedsel, streekproducten, GGO's nieuwe subsidies voor handel en landbouw? Ja, daar zitten veel goede ideeën tussen, maar niets van dit alles is een perfect schot in de roos. Ik vergelijk deze ideeën liever met een shot hagel. Daar hou ik wel van: al die deeltjes vormen samen iets heel krachtigs. Maar we moeten ze dan wel samenbrengen. Wat we volgens mij moeten doen, is een nieuw soort landbouw ontwikkelen dat de beste elementen van commerciële landbouw in de Groene Revolutie combineert met de beste elementen van biologische en lokale productie en de beste elementen van natuurbehoud. Wanneer ze elkaar niet bestrijden maar samenwerken kan er een nieuwe soort landbouw ontstaan, die ik 'terracultuur' noem: landbouw voor de hele planeet. Het is heel moeilijk om deze dialoog te voeren. We hebben ons best gedaan om die boodschap naar de mensen te brengen en de controverse te vervangen door samenwerking. Ik ga jullie een filmpje laten zien dat onze inspanningen weergeeft om alle partijen samen te brengen in een gezamenlijke dialoog. (Muziek) [Milieu] [Milieu-instituut - Universiteit van Minnesota] [Gedreven om te ontdekken] [De wereldbevolking neemt toe] [met 75 miljoen mensen per jaar.] [Dat is bijna de bevolking van Duitsland.] [We naderen de kaap van 7 miljard.] [Aan dit tempo zijn we met 9 miljard tegen 2040.] [En iedereen heeft voedsel nodig.] [Maar hoe?] [Hoe voeden we een groeiende wereld zonder de planeet te vernielen?] [We weten dat de klimaatverandering een groot probleem is.] [Maar niet het enige probleem.] ["Die andere Inconventient Truth" moeten we onder ogen zien:] [een wereldwijde crisis in de landbouw.] [Bevolkingsgroei, vleesconsumptie, zuivelconsumptie, energiekosten] [en bio-energieproductie belasten onze natuurlijke bronnen.] [Meer dan 40% van het landoppervlak wordt gebruikt voor landbouw.] [Gewassen beslaan 16 miljoen vierkante kilometer.] [Dat is een gebied bijna zo groot als Zuid-Amerika.] [Weilanden beslaan 30 miljoen vierkante kilometer.] [Een gebied zo groot als Afrika.] [Landbouw gebruikt 60 keer meer land] [dan alle steden en voorsteden samen.] [Irrigatie is wereldwijd de grootste verbruiker van water.] [Het gaat dan jaarlijks over 2800 kubieke kilometer water.] [Dat is genoeg water om elke dag 7305 keer het Empire State Building te vullen.] [Veel grote rivieren zijn gekrompen,] [sommige volledig opgedroogd.] [Zo is het Aralmeer nu een woestijn geworden.] [De Colorado mondt niet langer rechtstreeks uit in de oceaan.] [Bemesting leidt tot een verdubbeling] [van de fosfor en stikstof in omloop.] [Het gevolg?] [Watervervuiling] [en grootschalige degradatie van meren en rivieren.] [Landbouw is de grootste oorzaak van klimaatverandering] [door de productie van 30% van alle broeikasgassen.] Dat is meer dan alle uitstoot door elektriciteit en industrie.] [Of door alle vliegtuigen, treinen en auto's samen.] [Landbouw zorgt voor uitstoot door ontbossing in de tropen,] [methaan door vee- en rijstteelt,] [en stikstofoxide door overbemesting.] [Geen enkele van onze activiteiten heeft zo'n effect als landbouw.] [En geen enkele activiteit is belangrijker voor ons voortbestaan.] [Dit is ons dilemma: ] [er komen nog miljarden mensen bij.] [We zullen onze voedselproductie moeten verdubbelen en zelfs verdrievoudigen.] [Welke weg slaan we nu in?] [Er is een internationale dialoog nodig.] [We moeten investeren in echte oplossingen:] [stimulansen voor landbouwers, precisielandbouw,] [nieuwe gewassen, druppelirrigatie] [water recycleren, nieuwe bodembewerking, betere voedingspatronen.] [Iedereen moet hierin betrokken worden:] [voorstanders van commerciële landbouw,] [milieubescherming,] [en biologische landbouw] [moeten samenwerken.] [Er is niet één oplossing:] [er is samenwerking nodig,] [verbeelding,] [en vastberadenheid.] [Want falen is geen optie.] [Hoe voeden we de wereld zonder haar te vernielen?] Jonathan Foley: We staan nu voor een van de grootste uitdagingen in de geschiedenis van de mensheid. We moeten 9 miljard mensen voeden op een duurzame, eerlijke en rechtvaardige manier. Tegelijk moeten we onze planeet beschermen voor de huidige en toekomstige generaties. Dit is een van de moeilijkste dingen die we ooit gedaan hebben en het moet gewoon lukken. En het moet lukken bij onze eerste en enige poging. Dank je wel. (Applaus)