0:00:15.050,0:00:18.297
Byłem członkiem załogi Enterprise.

0:00:18.321,0:00:19.796
(Śmiech) (Brawa)

0:00:19.820,0:00:22.830
W Star Treku przemierzałem galaktykę

0:00:22.854,0:00:25.593
za sterami ogromnego statku kosmicznego.

0:00:25.617,0:00:29.997
Z załogą pochodzącą[br]ze wszystkich stron świata.

0:00:30.021,0:00:33.436
Z ludźmi różnych ras i kultur,

0:00:33.460,0:00:35.412
różnego pochodzenia,

0:00:35.436,0:00:37.259
pracującymi razem.

0:00:37.283,0:00:41.574
Naszą misją było[br]poznanie nowych, obcych światów,

0:00:41.598,0:00:44.884
poszukiwanie nowego życia[br]i nowych cywilizacji,

0:00:44.908,0:00:49.621
śmiało zmierzając tam,[br]gdzie nie dotarł jeszcze żaden człowiek.

0:00:49.645,0:00:51.106
Tak właśnie było.

0:00:51.549,0:00:57.291
(Brawa)

0:00:58.134,0:01:02.477
Jestem wnukiem japońskich emigrantów,

0:01:02.501,0:01:04.808
którzy wyjechali do Ameryki,

0:01:04.832,0:01:10.929
śmiało zmierzając do nowego, obcego świata[br]w poszukiwaniu nowych możliwości.

0:01:11.426,0:01:14.415
Mama urodziła się[br]w Sacramento w Kalifornii.

0:01:14.439,0:01:16.912
Ojciec jest z San Francisco.

0:01:16.936,0:01:19.601
Poznali się i pobrali w Los Angeles,

0:01:19.625,0:01:21.605
i tam urodziłem się ja.

0:01:23.687,0:01:25.575
Miałem cztery lata,

0:01:25.599,0:01:29.027
gdy Japonia zbombardowała Pearl Harbor

0:01:29.051,0:01:31.826
7 grudnia 1941 roku.

0:01:32.743,0:01:38.282
Z dnia na dzień wojna ogarnęła cały świat.

0:01:40.019,0:01:43.725
Amerykę opanowała gwałtowna histeria.

0:01:46.356,0:01:52.506
Amerykanie japońskiego pochodzenia[br]byli traktowani podejrzliwie,

0:01:52.530,0:01:59.430
z lękiem i jawną nienawiścią.

0:01:59.454,0:02:02.090
Tylko dlatego, że wyglądaliśmy jak ci,

0:02:02.114,0:02:04.377
którzy zaatakowali Pearl Harbor.

0:02:05.044,0:02:08.256
Histeria wciąż przybierała na sile,

0:02:08.280,0:02:11.846
aż w lutym 1942 roku

0:02:12.283,0:02:16.487
prezydent Stanów Zjednoczonych[br]Franklin Delano Roosevelt

0:02:16.511,0:02:19.600
nakazał zatrzymanie[br]Amerykanów japońskiego pochodzenia

0:02:19.624,0:02:21.269
z Zachodniego Wybrzeża Ameryki,

0:02:21.293,0:02:23.858
wyłapania ich wszystkich,

0:02:23.882,0:02:27.185
bez aktów oskarżenia, bez rozprawy,

0:02:27.209,0:02:28.777
bez procesu.

0:02:29.596,0:02:33.806
Sprawiedliwy proces to trzon[br]naszego wymiaru sprawiedliwości.

0:02:33.830,0:02:35.191
To wszystko zniknęło.

0:02:36.378,0:02:38.425
Internowano nas

0:02:38.449,0:02:42.702
i osadzono za drutami[br]dziesięciu obozów przesiedleńczych,

0:02:42.726,0:02:46.783
w najmniej zaludnionych zakątkach Ameryki:

0:02:46.807,0:02:50.102
piekielnie gorących pustyniach Arizony,

0:02:50.126,0:02:53.567
parnych mokradłach Arkansas,

0:02:53.591,0:02:57.260
jałowych ziemiach Wyoming,[br]Idaho, Utah, Kolorado

0:02:57.677,0:03:00.514
i dwóch najbardziej opuszczonych[br]terenach Kalifornii.

0:03:02.783,0:03:07.461
20 kwietnia skończyłem pięć lat.

0:03:07.825,0:03:11.345
Kilka tygodni później

0:03:11.369,0:03:13.979
rodzice obudzili młodszego brata,

0:03:14.003,0:03:18.046
moją malutką siostrę i mnie,[br]bardzo wcześnie rano.

0:03:18.070,0:03:21.162
Ubrali nas w pośpiechu.

0:03:21.186,0:03:23.156
Byliśmy z bratem w salonie,

0:03:23.180,0:03:26.522
wyglądaliśmy przez okno

0:03:26.546,0:03:30.063
i zobaczyliśmy dwóch żołnierzy[br]maszerujących podjazdem do naszego domu.

0:03:30.435,0:03:33.561
Na lufach karabinów mieli bagnety.

0:03:34.933,0:03:37.507
Ich kroki zadudniły na ganku,

0:03:37.531,0:03:39.905
załomotali w drzwi.

0:03:40.327,0:03:42.009
Ojciec im otworzył;

0:03:42.401,0:03:45.766
żołnierze kazali nam opuścić nasz dom.

0:03:47.190,0:03:50.818
Ojciec dał bratu i mnie[br]małe pakunki do niesienia.

0:03:51.217,0:03:54.740
Wyszliśmy i staliśmy na podjeździe,

0:03:54.764,0:03:56.486
czekając na mamę.

0:03:57.433,0:04:00.644
A kiedy w końcu wyszła,

0:04:00.965,0:04:03.918
na jednym ramieniu[br]niosła naszą siostrzyczkę

0:04:03.942,0:04:07.256
na drugim wielki tobół,

0:04:07.280,0:04:10.891
a łzy ciekły jej po obu policzkach.

0:04:12.462,0:04:15.700
Nigdy nie zapomnę tego widoku.

0:04:16.301,0:04:18.930
Wyrył się w mojej pamięci.

0:04:20.817,0:04:23.147
Zabrano nas z domu

0:04:23.171,0:04:25.665
i wpakowano do wagonów

0:04:25.689,0:04:28.109
z innymi japońsko-amerykańskimi rodzinami.

0:04:28.900,0:04:33.676
Strażnicy pilnowali[br]obu stron każdego z wagonów,

0:04:33.700,0:04:35.215
jakbyśmy byli przestępcami.

0:04:36.338,0:04:39.215
Przewieziono nas[br]o dwie trzecie szerokości kraju.

0:04:40.656,0:04:44.716
Kolebaliśmy się w pociągu[br]przez cztery dni i trzy noce,

0:04:44.740,0:04:46.933
aż do mokradeł Arkansas.

0:04:48.442,0:04:50.585
Nadal pamiętam ogrodzenie[br]z drutu kolczastego,

0:04:50.609,0:04:52.203
za którym byłem uwięziony.

0:04:53.127,0:04:55.823
Pamiętam wysokie wieże strażnicze

0:04:55.847,0:04:58.632
z karabinami maszynowymi[br]wycelowanymi w naszą stronę.

0:04:59.905,0:05:04.009
Pamiętam światło reflektora,[br]śledzące mnie,

0:05:04.033,0:05:06.373
kiedy biegałem nocą z baraku do latryny.

0:05:07.315,0:05:09.807
Mój pięcioletni umysł sądził,

0:05:09.831,0:05:11.141
że to całkiem miło,

0:05:11.165,0:05:13.037
że oświetlają mi drogę, kiedy idę siku.

0:05:13.061,0:05:15.061
(Śmiech)

0:05:15.379,0:05:17.172
Byłem dzieckiem,

0:05:17.196,0:05:21.109
zbyt małym, by rozumieć[br]okoliczności pobytu w tym miejscu.

0:05:22.372,0:05:25.943
Dzieci przystosowują się niezwykle łatwo.

0:05:27.079,0:05:30.242
To groteskowe wynaturzenie

0:05:30.266,0:05:33.288
stało się moją normalnością

0:05:33.312,0:05:35.367
w wojennym obozie przesiedleńczym.

0:05:36.734,0:05:42.918
Rutyną było stanie trzy razy dziennie[br]w kolejce po marne jedzenie

0:05:42.942,0:05:44.243
w hałaśliwej stołówce.

0:05:45.171,0:05:49.147
Zwyczajne stało się chodzenie z ojcem[br]myć się w grupowych prysznicach.

0:05:50.684,0:05:54.561
Bycie w więzieniu, w obozie[br]otoczonym drutem kolczastym,

0:05:54.943,0:05:56.937
stało się moją normalnością.

0:05:58.318,0:05:59.826
Kiedy wojna się skończyła,

0:05:59.850,0:06:01.223
wypuszczono nas.

0:06:02.112,0:06:06.810
Dostaliśmy bilet w jedną stronę[br]do dowolnego miejsca w Stanach.

0:06:07.507,0:06:09.351
Rodzice postanowili wrócić do domu,

0:06:09.375,0:06:11.176
do Los Angeles.

0:06:12.303,0:06:15.199
Ale nie było to przyjazne miejsce.

0:06:16.783,0:06:18.020
Byliśmy bez grosza.

0:06:18.044,0:06:20.119
Odebrano nam wszystko,

0:06:20.143,0:06:22.605
a wrogość innych była dotkliwa.

0:06:22.629,0:06:25.783
Nasz pierwszy dom był w Skid Row,

0:06:25.807,0:06:30.409
czyli najgorszej części miasta,

0:06:30.433,0:06:32.977
wśród bezdomnych, pijaków,

0:06:33.001,0:06:34.334
i ludzi niespełna rozumu.

0:06:34.937,0:06:41.720
Wszędobylski odór moczu[br]na ulicy, w zaułku, w korytarzu.

0:06:43.210,0:06:45.924
Okropne przeżycie.

0:06:45.948,0:06:48.892
A dla nas, dzieci, było to przerażające.

0:06:49.462,0:06:51.907
Pamiętam, jak kiedyś zataczający się pijak

0:06:51.931,0:06:57.123
na naszych oczach przewrócił się

0:06:57.147,0:06:58.329
i zwymiotował.

0:06:59.011,0:07:02.947
Moja siostrzyczka powiedziała:[br]"Mamo, wróćmy do domu".

0:07:04.203,0:07:06.396
Bo tamto miejsce za drutem kolczastym

0:07:06.420,0:07:09.797
dla nas było domem.

0:07:12.014,0:07:15.390
Rodzice ciężko pracowali,[br]żeby znów stanąć na nogach.

0:07:15.414,0:07:16.732
Straciliśmy wszystko.

0:07:16.756,0:07:19.257
Byli w średnim wieku

0:07:19.281,0:07:20.721
i zaczynali od zera.

0:07:21.049,0:07:23.270
Pracowali bez wytchnienia

0:07:23.294,0:07:26.548
i w końcu zdołali zebrać pieniądze

0:07:26.572,0:07:31.611
wystarczające na kupno domu[br]z trzema pokojami, w dobrej okolicy.

0:07:32.448,0:07:34.209
Miałem kilkanaście lat

0:07:34.233,0:07:38.066
i zacząłem interesować się okresem,[br]który jako dziecko spędziłem w obozie.

0:07:38.957,0:07:41.815
Czytałem książki o prawach obywatelskich,

0:07:41.839,0:07:44.958
które mówiły o ideałach[br]amerykańskiej demokracji.

0:07:45.592,0:07:47.592
Że wszyscy ludzie stworzeni są równymi,

0:07:48.676,0:07:51.313
że mamy niezbywalne prawo

0:07:51.337,0:07:55.892
do życia, wolności i dążenia do szczęścia.

0:07:56.439,0:07:58.356
Nie potrafiłem tego pogodzić

0:07:58.380,0:08:01.745
z przeżytym w dzieciństwie uwięzieniem.

0:08:02.083,0:08:03.826
Czytałem książki historyczne,

0:08:03.850,0:08:06.697
w których nie było niczego na ten temat.

0:08:07.193,0:08:10.845
Wciągałem więc ojca[br]po obiedzie w dyskusje,

0:08:10.869,0:08:15.223
długie i czasem burzliwe.

0:08:15.247,0:08:17.929
Odbyliśmy wiele takich rozmów.

0:08:18.588,0:08:20.921
To, co z nich wyniosłem,

0:08:20.945,0:08:22.620
to mądrość mojego ojca.

0:08:23.220,0:08:25.608
To on wycierpiał najwięcej

0:08:25.632,0:08:28.739
w trakcie pobytu w obozie,

0:08:28.763,0:08:32.253
a jednak rozumiał amerykańską demokrację.

0:08:32.889,0:08:35.452
Powiedział mi, że nasza demokracja

0:08:35.476,0:08:37.487
jest ludzka.

0:08:37.876,0:08:40.846
Może być tak wspaniała jak jej obywatele

0:08:40.870,0:08:45.137
i tak samo omylna.

0:08:46.184,0:08:48.095
Powiedział mi, że amerykańska demokracja

0:08:48.119,0:08:52.253
jest całkowicie zależna od dobrych ludzi,

0:08:52.277,0:08:56.372
którzy hołdują jej ideałom

0:08:56.396,0:09:01.627
i angażują się w proces[br]utrzymywania jej przy życiu.

0:09:02.601,0:09:06.226
Zabrał mnie do sztabu wyborczego,

0:09:06.250,0:09:10.002
kiedy gubernator Illinois[br]startował w wyborach prezydenckich.

0:09:10.026,0:09:14.738
I wprowadził mnie[br]w amerykański system wyborczy.

0:09:15.116,0:09:17.346
Opowiedział mi też historie

0:09:17.370,0:09:19.473
o młodych Amerykanach[br]japońskiego pochodzenia

0:09:19.497,0:09:21.408
w trakcie II Wojny Światowej.

0:09:22.202,0:09:24.663
Po ataku na Pearl Harbor,

0:09:24.687,0:09:27.866
jak wszyscy młodzi Amerykanie,

0:09:27.890,0:09:30.241
pospieszyli zaciągnąć się do wojska,

0:09:30.265,0:09:32.698
zgłaszając się na ochotnika,[br]by walczyć za ojczyznę.

0:09:33.652,0:09:36.323
Odpowiedzią na ten akt patriotyzmu

0:09:36.347,0:09:39.346
był wymierzony im policzek.

0:09:40.451,0:09:43.444
Odmówiono nam służby wojskowej

0:09:43.468,0:09:48.474
i przypisano kategorię[br]"wróg nie-cudzoziemiec".

0:09:49.268,0:09:52.577
Skandaliczne jest nazywanie wrogiem kogoś,

0:09:52.601,0:09:55.643
kto zgłasza się na ochotnika,[br]by walczyć za swój kraj.

0:09:55.667,0:09:59.934
Ale gorsze jeszcze było połączenie[br]ze słowem "nie-cudzoziemiec",

0:09:59.958,0:10:06.489
które jest przeciwieństwem[br]słowa "obywatel".

0:10:07.391,0:10:11.071
Odebrano nam nawet tytuł "obywatela",

0:10:11.095,0:10:14.597
i uwięziono na pełny rok.

0:10:15.358,0:10:17.546
Potem rząd uświadomił sobie,

0:10:17.570,0:10:21.920
że brakuje ludzi na froncie

0:10:21.944,0:10:26.230
i równie nagle, jak zarządzono łapankę,

0:10:26.254,0:10:28.169
zezwolono na pełnienie służby wojskowej

0:10:28.193,0:10:31.087
młodym Amerykanom japońskiego pochodzenia.

0:10:31.421,0:10:33.182
Zupełnie irracjonalnie.

0:10:33.778,0:10:38.568
Niesamowite i osłupiające[br]w tym wszystkim jest to,

0:10:38.592,0:10:43.628
że tysiące młodych kobiet i mężczyzn[br]japońskiego pochodzenia

0:10:43.652,0:10:47.262
wyszło zza ogrodzenia z kolczastego drutu,

0:10:47.286,0:10:50.968
nałożyło ten sam mundur,[br]który nosili nasi strażnicy,

0:10:50.992,0:10:54.265
opuszczając swoje uwięzione rodziny,

0:10:54.289,0:10:55.717
by walczyć za ten kraj.

0:10:56.696,0:10:58.479
Powiedzieli, że będą walczyć

0:10:58.503,0:11:04.596
nie tylko o uwolnienie swoich rodzin[br]zza drutów obozu,

0:11:04.620,0:11:07.694
ale też dlatego, że hołubili wartościom,

0:11:07.718,0:11:09.986
za którymi opowiada się nasz rząd.

0:11:10.010,0:11:12.391
Albo wartościom, za którymi[br]powinien się opowiadać,

0:11:12.415,0:11:16.638
jednak w rzeczywistości[br]unieważniał je swoim działaniem.

0:11:18.180,0:11:20.395
Wszyscy ludzie stworzeni są równymi.

0:11:20.878,0:11:23.656
I tak poszli walczyć za ten kraj.

0:11:24.196,0:11:28.461
Utworzono z nich osobne oddziały,[br]dla Amerykanów japońskiego pochodzenia,

0:11:28.485,0:11:30.742
i wysłano na europejski front.

0:11:31.069,0:11:34.180
A oni ruszyli do boju

0:11:34.204,0:11:39.362
i walczyli z niezwykłą odwagą i męstwem.

0:11:40.580,0:11:43.878
Wysyłano ich na najbardziej[br]niebezpieczne misje

0:11:43.902,0:11:47.102
i ponieśli najwyższe straty w ludziach

0:11:47.126,0:11:49.036
w porównaniu do innych oddziałów.

0:11:50.802,0:11:53.016
Obrazuje to jedna z bitew.

0:11:54.350,0:11:57.166
Szturm na Linię Gotów.

0:11:57.190,0:12:03.455
Niemieckie pozycje znajdowały się[br]na skalistym zboczu góry,

0:12:03.479,0:12:05.690
w jaskiniach nie do zdobycia.

0:12:06.258,0:12:11.090
Trzy bataliony aliantów prowadziły ostrzał

0:12:11.114,0:12:12.495
przez sześć miesięcy

0:12:12.519,0:12:13.963
i sytuacja była patowa.

0:12:14.832,0:12:18.066
Wezwano 442 pułk,

0:12:18.090,0:12:20.404
by dołączył do szturmu.

0:12:21.048,0:12:23.190
Żołnierze pułku 442

0:12:23.214,0:12:28.179
wpadli na oryginalny,[br]ale niebezpieczny pomysł.

0:12:28.829,0:12:32.543
Tylne zbocze góry[br]było stromym, skalnym urwiskiem.

0:12:33.390,0:12:37.802
Niemcy myśleli, że atak[br]z tamtej strony był niemożliwy.

0:12:39.049,0:12:42.763
Żołnierze z pułku 442[br]postanowili dokonać niemożliwego.

0:12:43.755,0:12:47.271
Pewnej ciemnej, bezksiężycowej nocy

0:12:47.295,0:12:51.387
zaczęli wspinaczkę po skalnej ścianie,

0:12:51.411,0:12:54.196
wysokiej na ponad 300 metrów.

0:12:55.061,0:12:57.862
W pełnym umundurowaniu

0:12:57.886,0:13:02.505
przez całą noc wspinali się[br]po stromym zboczu.

0:13:05.584,0:13:11.293
W ciemności niektórzy tracili[br]oparcie dla ręki lub nogi

0:13:11.317,0:13:14.372
i spadli na pewną śmierć.

0:13:15.564,0:13:18.539
Ale spadali w ciszy.

0:13:19.584,0:13:22.111
Żaden nie krzyknął,

0:13:22.135,0:13:24.131
żeby nie zdradzić swojej obecności.

0:13:25.503,0:13:28.518
Wspinali się bez przerwy przez 8 godzin.

0:13:29.397,0:13:31.407
Ci, którzy dotarli na szczyt,

0:13:32.755,0:13:35.897
poczekali na pierwsze promienie słońca.

0:13:36.826,0:13:40.972
Gdy zaczęło świtać, ruszyli do ataku.

0:13:41.498,0:13:45.156
Zaskoczyli Niemców i zdobyli wzgórze,

0:13:45.180,0:13:47.053
przerywając Linię Gotów.

0:13:48.232,0:13:52.592
442 pułk rozwiązał sześciomiesięczny pat

0:13:52.616,0:13:54.644
w 32 minuty.

0:13:55.384,0:13:57.225
To był niezwykły wyczyn.

0:13:58.929,0:14:01.846
I gdy wojna się skończyła,

0:14:01.870,0:14:07.702
442 pułk wrócił do USA[br]z większą liczbą odznaczeń,

0:14:07.726,0:14:10.329
niż jakikolwiek inny oddział[br]w II Wojnie Światowej.

0:14:10.637,0:14:16.093
Prezydent Truman powitał ich[br]w ogrodach Białego Domu słowami:

0:14:16.117,0:14:19.223
"Stawialiście czoła nie tylko wrogowi,

0:14:19.247,0:14:21.815
ale także uprzedzeniom - i wygraliście."

0:14:23.799,0:14:26.278
Są moimi bohaterami.

0:14:27.230,0:14:33.461
Nie porzucili wiary[br]w dumne ideały tego kraju

0:14:33.485,0:14:37.710
i udowodnili, że bycie Amerykaninem

0:14:37.734,0:14:40.964
nie jest tylko dla wybranych,

0:14:40.988,0:14:45.630
i że rasa nie wchodzi w skład[br]definicji amerykańskości.

0:14:46.263,0:14:49.865
Poszerzyli znaczenie słowa "Amerykanin"

0:14:49.889,0:14:52.140
o Amerykanów japońskiego pochodzenia

0:14:52.164,0:14:55.568
odbieranych z lękiem,[br]podejrzliwością i nienawiścią.

0:14:56.538,0:14:58.648
To oni doprowadzili do zmiany.

0:14:59.687,0:15:03.028
I zostawili mi takie dziedzictwo.

0:15:04.376,0:15:06.201
Dla mnie to bohaterzy,

0:15:06.225,0:15:08.612
jak mój ojciec,

0:15:08.636,0:15:11.199
który rozumiał demokrację

0:15:11.223,0:15:12.756
i pokazał mi jej sedno.

0:15:14.358,0:15:16.884
Zostawili mi dziedzictwo,

0:15:16.908,0:15:19.765
a z nim odpowiedzialność.

0:15:20.623,0:15:24.893
Zależy mi na zmianie mojego kraju

0:15:24.917,0:15:27.988
w jeszcze lepszą Amerykę,

0:15:28.012,0:15:32.813
a naszego ustroju[br]w jeszcze pełniejszą demokrację.

0:15:33.712,0:15:37.200
Dzięki moim bohaterom

0:15:37.224,0:15:39.446
i walce, którą przeszliśmy,

0:15:41.153,0:15:43.154
mogę stać tu przed wami,

0:15:43.178,0:15:45.797
ja - gej, Amerykanin[br]japońskiego pochodzenia,

0:15:45.821,0:15:47.659
a także, co jeszcze ważniejsze...

0:15:48.503,0:15:51.344
Ja - człowiek dumny z tego,[br]że jest Amerykaninem.

0:15:52.305,0:15:53.495
Dziękuję bardzo.

0:15:53.519,0:15:56.741
(Brawa)