Vào năm 1878, Ngài Francis Galton đã có một cuộc diễn thuyết đáng nhớ, Ông đã nói chuyện tại viện nhân loại học Anh, Được biết đến là người tiên phong trong lĩnh vực trí thông minh con người, Galton là một học giả xuất sắc. Ông là một nhà khám phá, một nhà nhân chủng học, một nhà xã hội học, một nhà tâm lí học và nhà phân tích số liệu. Ông cũng đồng thời là một nhà ưu sinh học. Trong cuộc nói chuyện này, Ông cho trình làng một công nghệ mới nhờ đó có thể kết hợp các bức ảnh và tạo ra ảnh chân dung ghép. Công nghệ này có thể dùng để mô tả đặc điểm khác nhau của mọi người. Galton nghĩ rằng nếu ông kết hợp các bức ảnh của những tên tội phạm tàn bạo ông sẽ phát hiện ra bộ mặt của tội phạm. Nhưng trước sự sửng sốt của ông, bức chân dung ghép mà ông tạo ra lại rất đẹp. Phát hiện bất ngờ của Galton dấy lên một làn sóng nghi vấn: Sắc đẹp là gì? Do đâu mà những dáng hình nào đó của đường nét và màu sắc lại thu hút ta như vậy? Xuyên suốt lịch sử nhân loại, những câu hỏi ấy đã dần được lí giải thông qua logic và suy đoán. Nhưng tới vài thập kỷ gần đây, Các nhà khoa học đã bắt đầu tập trung vào câu hỏi về vẻ đẹp dùng các ý tưởng từ tâm lí học tiến hóa và các công cụ khoa học thần kinh. Chúng ta bắt đầu thoáng thấy cái tại sao và thế nào của vẻ đẹp, ít nhất là xét về mặt ý nghĩa của nó với khuôn mặt và hình dáng người. Và trong quá trình nghiên cứu, chúng ta tình cờ thấy những bất ngờ. Khi nó tới để thấy được cái đẹp trong mỗi người, trong khi quyết định này nhất định là chủ quan của một cá thể, nó được chạm khắc bởi nhiều yếu tố mà tạo nên sự sống sót của nhóm. Nhiều thí nghiệm chỉ ra rằng có vài thông số cơ bản khiến cho một khuôn mặt hấp dẫn. Bao gồm chuẩn mực thông thường, sự cân đối và ảnh hưởng của các loại hoocmon. Hãy xem xét lần lượt một trong những yếu tố trên. Galton thấy rằng những khuôn mặt kết hợp hoặc chuẩn thì lúc nào cũng thu hút hơn những khuôn mặt góp nhặt để đạt chuẩn đã phải đập đi xây lại rất nhiều lần. Phát hiện này khớp với trực giác của rất nhiều người. Những khuôn mặt chuẩn đại diện cho xu hướng trung tâm của nhóm. Những người có những nét pha trộn đại diện cho bộ phận người dân khác, và có lẽ ẩn chứa cả sự đa dạng di truyền vĩ đại và khả năng thích ứng với môi trường. Nhiều người thấy con lai là thu hút còn dòng dõi cận huyết thì kém hơn hẳn. Yếu tố thứ hai góp phần làm nên vẻ đẹp đó là sự cân đối. Nhìn chung thì mọi người thấy khuôn mặt đối xứng thì đẹp hơn là không. Những gì bất thường phát triển thường đi kèm với những gì không cân đối. Và với động thực vật và con người, Bất đối xứng thường do lây nhiễm ký sinh mà ra. Sự cân đối, hóa ra, lại là chỉ thị của sức khỏe. Vào năm 1930, một người đàn ông tên là Maksymilian Faktorowicz đã nhận thấy tầm quan trọng của tính đối xứng đối với nét đẹp trong quá trình ông thiết kế máy đo vẻ đẹp Bằng thiết bị này, ông có thể đo được những lỗi bất đối xứng nhỏ mà ông có thể bù đắp bằng sản phẩm mà mình bán từ công ty, được đặt một cách thông minh theo tên bản thân ông ta, Max Factor, như các vị biết, là một trong những thương hiệu nổi tiếng thế giới về "làm đẹp". Yếu tố thứ ba góp phần làm nên vẻ thu hút cho khuôn mặt là ảnh hưởng của hoocmon. Và đây, tôi cần phải gửi lời xin lỗi để hạn chế những bình luận tới những chuẩn mực dị tính luyến ái. Nhưng estrogen và testosterone đóng vai trò rất quan trọng trong việc hình thành những nét mà ta thấy thu hút. Estrogen tạo nên những đặc điểm báo hiệu khả năng sinh sản. Đàn ông thường thấy phụ nữ hấp dẫn là người vừa trẻ trung và trưởng thành. Khuôn mặt quá trẻ con có thể là cô gái đó còn chưa trổ mã, vì thế phụ nữ hấp dẫn trong mắt đàn ông là người có đôi mắt to, môi đầy đặn và chiếc cằm thon gọn như biểu thị cho sự trẻ trung, cùng xương gò má cao biểu hiện của sự trưởng thành. Testosterone sản sinh ra những nét mà ta coi đó như vẻ nam tính đặc trưng. Bao gồm lông mày rậm, gò má mảnh dẻ và lớn hơn, quai hàm vuông. nhưng đó là sự trớ trêu đầy quyến rũ. Ở nhiều loài, nếu bất cứ thứ gì, testosterone kìm hãm hệ miễn dịch. Vậy ý kiến rằng các đặc điểm testosteron truyền là chất chỉ thị phù hợp không thực sự lưu lại nhiều ý nghĩa. Đây, logic được bật lên trong đầu nó. Thay vì một chất chỉ thị hợp lí, các nhà khoa học lấy dẫn chứng một ý kiến phản đối. Dẫn chứng phổ biến nhất đó là đuôi của công đực. Đẹp nhưng bộ đuôi cồng kềnh không thực sự giúp con công trống tránh được kẻ săn mồi và tiếp cận công mái. Tại sao phần phụ quá như vậy nên tiên hóa? Thậm chí Charlie Darwin, trong bức thư gửi tới Asa Gray năm 1860 có viết rằng hình ảnh bộ đuôi công trống khiến nó trông yếu đuối. Ông đã không thể lí giải bằng thuyết chọn lọc tự nhiên, và ra khỏi nỗi phiền não ấy, ông đã phát triển ra thuyết chọn lọc giới tính. Dựa trên lí giải này, việc phô diễn chiếc đuôi của công trống liên quan tới sự thu hút giới tính, việc dụ dỗ này có nghĩa gần như công đực sẽ giao phối và có con. Bây giờ, điểm nhấn của luận cứ phô diễn này đó là công trống cũng cho công mái thấy được sức khỏe của nó. Chỉ những sinh vật đặc biệt tương thích mới có thể chuyển hướng nguồn năng lượng để duy trì phần phụ quá mức như vậy. Chỉ người đàn ông nào đặc biệt thích hợp mới chịu được cái giá mà testosterone đánh vào hệ miễn dịch. Cũng tương tự, liên hệ thực tế rằng chỉ có đại gia mới có thể chi trả hơn $10,000 cho một chiếc đồng hồ như để phô trương cho thanh thế. Giờ đây, nhiều người nghe đến những lời tuyến bố tiến bộ và nghĩ chúng có nghĩa là họ bằng cách nào đó đang vô tình tìm kiếm bạn tình những người khỏe mạnh. Và tôi nghĩ ý tưởng này có thể không chính xác. Thanh thiếu niên không biết chính xác trong việc ra quyết định dựa trên các mối quan tâm về sức khỏe. Nhưng họ không cần phải như vậy, và cho phép tôi lí giải tại sao. Tưởng tượng một quần thể ở đó họ có ba loại ưu tiên khác nhau: xanh, cam và đỏ. Từ quan điểm của họ, những sở thích này không tác động gì tới sức khỏe; họ chỉ đơn giản là thích thế. Nhưng nếu có trường hợp sự ưu tiên ấy kết hợp với những trường hợp có thể xảy ra trong quá trình sinh sản -- hãy nói đến tỷ lệ ba:hai:một -- do đó thế hệ đầu tiên, sẽ là ba xanh rồi hai cam rồi một đỏ, và ở mỗi thế hệ tiếp theo, tỉ lệ xanh tăng lên, để trong vòng mười thế hệ, 98% quần thể xanh sẽ trội Bây giờ, một nhà khoa học tới và lấy mẫu quần thể này phát hiện ra rằng xanh trội là phổ biến. Vì vậy cái cốt yếu của ví dụ lí thuyết nhỏ bé này là khi ưu tiên cho những đặc điểm vật chất cụ thể có thể cho bất kỳ cá thể nào, nếu những đặc điếm này di truyền và chúng kết hợp với nhân giống ưu thế, qua thời gian, chúng sẽ trở nên phổ biến với nhóm. Vậy điều gì xảy ra trong não bộ khi ta thấy người đẹp? Những khuôn mặt cuốn hút kích hoạt vùng thị giác ở vỏ não nằm ở phần não sau, một khu vực gọi là hồi hình thoi, nơi đặc biệt nắm bắt xử lí khuôn mặt, và một khu vực gần kề gọi là phức hợp chẩm bên, đặc biệt phân tích các vật thể. Thêm vào đó, khuôn mặt cuốn hút kích hoạt hệ thần kinh tưởng thưởng và trung tâm thỏa mãn nằm phía trước và sâu trong não, và những khu vực này có những cái tên phức tạp, như vùng vân bụng, vỏ não trán ổ mắt và vỏ thùy giữa trán. Thị giác của ta được điều chỉnh để phân tích khuôn mặt tương tác với trung tâm khoái cảm để củng cố trải nghiệm về cái đẹp. Ngạc nhiên là, khi tất cả chúng ta cố gắng để hiểu về vẻ đẹp, mà không có kiến thức, cái đẹp cũng đồng thời thu hút ta. Não chúng ta phản ứng trước những khuôn mặt thu hút ngay cả khi ta không nghĩ gì về cái đẹp. Chúng tôi đã tiến hành một thí nghiệm mà mọi người được xem một loạt khuôn mặt, với một điều kiện, họ phải quyết định xem cặp khuôn mặt nào là cùng một người hay là một người khác. Mặc dù với điều kiện như vậy, những khuôn mặt đẹp điều hướng hoạt động thần kinh mạnh mẽ vùng vỏ não, mặc dù sự thật là họ nghĩ đó là đặc trưng cá nhân và không phải sắc đẹp. Một nhóm khác tương tự tìm thấy những phản hồi tự động về sắc đẹp trong khoảng trung tâm khoái cảm của chúng ta. Đi kèm với đó, những nghiên cứu chỉ ra rằng não ta tự động phản ứng trước cái đẹp nhờ kết nối những hình ảnh và sự thỏa mãn. Những máy dò nét đẹp, dường như, vang lên mỗi khi ta thấy cái đẹp, bất chấp bất cứ thứ gì khác ta có thể nghĩ tới. Ta cũng có một khuôn mẫu" cái đẹp là tốt" in sâu vào não. trong khoảng vỏ não trán ổ mắt, có hoạt động thần kinh chồng lên nhau để phản ứng lại cái đẹp và sự tinh túy, và điều này xảy ra ngay cả khi mọi người không suy nghĩ hẳn hoi về cái đẹp hay sự tinh túy. Não ta có vẻ đã kết hợp phản xạ trước cái đẹp và tốt. Và sự kết hợp phản xạ này có thể là sự khởi động sinh học cho nhiều hiệu ứng xã hội của vẻ đẹp. Những người thu hút nhận được tất cả lợi thế trong cuộc sống. Họ được xem như là thông minh hơn, đáng tin cậy hơn, họ được trả lương cao hơn và ít bị phạt hơn, thậm chí còn không bị ra lệnh phán xét. Những kiểu quan sát này bộc lộ mặt xấu của cái đẹp. Trong phòng thí nghiệm, chúng tôi phát hiện những khuôn mặt nhỏ dị thường và biến dạng thường bị coi là kém tốt, kém tử tế, kém thông minh, ít giỏi giang và không chăm chỉ. Không may, chúng ta cũng có khuôn mẫu rằng" biến dạng là xấu xí". Khuôn mẫu này có thể được khai thác và mở rộng nhờ hình ảnh từ phương tiện truyền thông đại chúng, nơi sự biến dạng khuôn mặt thường được dùng như vẽ tốc ký để mô tả nét hung ác của một người. Chúng ta cần hiểu rằng những kiểu thành kiến ngầm nếu ta vượt qua chúng và hướng tới một xã hội nơi con người đối sử với nhau công bằng, dựa trên cách cư xử của họ chứ không phải vẻ ngoài ngẫu nhiên Hãy để tôi đưa ra một điều cuối cùng. Sắc đẹp là một việc có quá trình. Thứ được gọi là đặc trưng chung của sắc đẹp được chọn lựa trong suốt hai triệu năm kỷ Pleistocene. Cuộc đời thì bẩn thỉu, hung ác và rất nhiều năm về trước. Sự chọn lọc tiêu chuẩn cho sự tái sản xuất thành công từ lúc đó không thực sự áp dụng được cho bây giờ. Ví dụ, chết bởi ký sinh trùng không phải là nguyên nhân hàng đầu khiến con người chết, ít nhất là không phải trong thế giới phát triển công nghiệp. Từ thuốc kháng sinh tới phẫu thuật, kế hoạch hóa tới thụ tinh trong ống nghiệm những bộ lọc cho sự tái sản xuất thành công được nghỉ ngơi. Và dưới những điều kiện thoải mái như vậy, sở thích và sự kết hợp đặc điểm được tự do bay bổng và trở nên biến động hơn. Thậm chí khi ta đang cực kỳ ảnh hưởng tới môi trường, y học hiện đại và phát minh công nghệ đang vô cùng ảnh hưởng tới bản chất của việc trông như thế nào là đẹp. Bản chất tự nhiên của cái đẹp đang biến đổi ngay cả khi ta đang thay đổi thế giới. Cảm ơn. (vỗ tay)