1
00:00:06,733 --> 00:00:10,717
Người ta thường nói mặc dù
giữa con người có nhiều xung đột,

2
00:00:10,717 --> 00:00:14,251
nhưng chúng ta cùng có chung dòng máu.

3
00:00:14,251 --> 00:00:17,381
Đó là một ý nghĩ hay
nhưng không hoàn toàn chính xác.

4
00:00:17,381 --> 00:00:21,452
Thực ra, máu của chúng ta 
có nhiều loại khác nhau.

5
00:00:21,452 --> 00:00:25,149
Tế bào hồng cầu của chúng ta 
chứa một loại protein gọi là hemoglobin

6
00:00:25,149 --> 00:00:26,764
gắn các phân tử oxy,

7
00:00:26,764 --> 00:00:30,230
cho phép tế bào vận chuyển 
oxy xuyên suốt cơ thể.

8
00:00:30,230 --> 00:00:33,251
Nhưng chúng cũng có 
một loại protein phức hợp khác

9
00:00:33,251 --> 00:00:35,947
nằm bên ngoài màng tế bào.

10
00:00:35,947 --> 00:00:41,059
Những protein này, gọi là kháng nguyên, 
tương tác với tế bào bạch cầu,

11
00:00:41,059 --> 00:00:44,524
tế bào miễn dịch giúp bảo vệ cơ thế 
chống lại sự lây nhiễm .

12
00:00:44,524 --> 00:00:47,095
Kháng nguyên có vai trò như 
những phân tử nhận diện,

13
00:00:47,095 --> 00:00:51,117
cho phép hệ thống miễn dịch 
nhận ra tế bào của cơ thể

14
00:00:51,117 --> 00:00:54,513
mà không tấn công chúng
như những dị nguyên bên ngoài.

15
00:00:54,513 --> 00:00:59,528
Có 2 loại kháng nguyên, A và B,
đóng vai trò quyết định nhóm máu.

16
00:00:59,528 --> 00:01:04,022
Nhưng làm thế nào chúng ta có được 4 loại 
nhóm máu chỉ từ 2 loại kháng nguyên?

17
00:01:04,022 --> 00:01:08,839
Vâng, các kháng nguyên này được mã hóa
từ 3 loại alen khác nhau,

18
00:01:08,839 --> 00:01:11,534
các trạng thái khác nhau 
của 1 gen riêng biệt.

19
00:01:11,534 --> 00:01:15,452
Trong khi alen A và B mã hóa
cho kháng nguyên A và B,

20
00:01:15,452 --> 00:01:18,669
thì alen O không mã hóa
cho kháng nguyên nào cả,

21
00:01:18,669 --> 00:01:22,422
và bởi vì chúng ta thừa hưởng 1 bản sao
của mỗi gen từ cha hoặc mẹ,

22
00:01:22,422 --> 00:01:27,081
nên mỗi người có 2 alen
quyết định nhóm máu.

23
00:01:27,081 --> 00:01:28,847
Những việc này xảy ra khác nhau,

24
00:01:28,847 --> 00:01:33,467
cái nào lấn át cái nào
tùy thuộc vào mối quan hệ tính trội.

25
00:01:33,467 --> 00:01:39,642
Đối với nhóm máu, alen A và B đồng trội,
trong khi alen O lặn.

26
00:01:39,642 --> 00:01:45,595
Vì vậy A và A cho bạn nhóm máu A,
B và B cho bạn nhóm máu B.

27
00:01:45,595 --> 00:01:47,673
Nếu bạn thừa hưởng mỗi nhóm 1 alen,

28
00:01:47,673 --> 00:01:52,524
thì kết quả của tính đồng trội
sẽ tạo ra cả 2 loại kháng nguyên A và B,

29
00:01:52,524 --> 00:01:54,448
với nhóm máu AB.

30
00:01:54,448 --> 00:01:56,831
Alen O là alen lặn,

31
00:01:56,831 --> 00:02:00,093
vì vậy những alen khác sẽ lấn át nó 
nếu nó đứng cùng thành cặp,

32
00:02:00,093 --> 00:02:03,225
kết quả là tạo ra 
nhóm máu A hoặc nhóm máu B.

33
00:02:03,225 --> 00:02:07,508
Nhưng nếu bạn thừa hưởng cả 2 alen O,
tính trạng sẽ biểu hiện

34
00:02:07,508 --> 00:02:12,849
làm cho tế bào máu
không có kháng nguyên A và B.

35
00:02:12,849 --> 00:02:14,940
Chính vì sự tương tác này,

36
00:02:14,940 --> 00:02:16,765
mà khi biết nhóm máu của bố và mẹ

37
00:02:16,765 --> 00:02:21,654
chúng ta có thể tiên đoán được
nhóm máu có thể có của con cái.

38
00:02:21,654 --> 00:02:23,452
Tại sao các nhóm máu lại quan trọng?

39
00:02:23,452 --> 00:02:24,963
Trong việc truyền máu,

40
00:02:24,963 --> 00:02:28,780
tìm ra đúng nhóm máu là vấn đề sống còn.

41
00:02:28,780 --> 00:02:33,525
Nếu ai đó có nhóm máu A
nhận được máu nhóm B, hoặc ngược lại,

42
00:02:33,525 --> 00:02:38,192
thì kháng thể của người đó sẽ loại bỏ 
kháng nguyên lạ và tấn công chúng,

43
00:02:38,192 --> 00:02:42,085
điều này có thể dẫn đến
máu được truyền bị đông thành cục.

44
00:02:42,085 --> 00:02:46,736
Tuy vậy những người nhóm máu AB
tạo ra cả 2 loại kháng nguyên A và B,

45
00:02:46,736 --> 00:02:51,868
họ không tạo ra kháng thể chống lại chúng,
nên họ sẽ nhận ra cả 2 đều an toàn.

46
00:02:51,868 --> 00:02:54,311
giúp họ trở thành nhóm chuyên nhận.

47
00:02:54,311 --> 00:02:55,534
Trái lại,

48
00:02:55,534 --> 00:02:58,999
những người nhóm máu O
không thể tạo ra kháng thể nào

49
00:02:58,999 --> 00:03:01,507
trở thành nhóm chuyên cho,

50
00:03:01,507 --> 00:03:04,370
nhưng sẽ khiến cho hệ thống miễn dịch
tạo kháng thể

51
00:03:04,370 --> 00:03:09,366
từ chối tất cả các nhóm máu khác.

52
00:03:09,366 --> 00:03:13,677
Không may là, sự tương thích giữa 
người cho và người nhận còn phức tạp hơn

53
00:03:13,677 --> 00:03:16,311
bởi hệ thống kháng nguyên đi kèm,

54
00:03:16,311 --> 00:03:18,308
đặc biệt là yếu tố Rh,

55
00:03:18,308 --> 00:03:22,580
lấy theo tên loài khỉ Rhesus 
giúp lần đầu phân lập yếu tố này.

56
00:03:22,580 --> 00:03:29,261
Rh+ hay Rh- tùy thuộc vào sự hiện diện 
hay vắng mặt của kháng nguyên D

57
00:03:29,261 --> 00:03:31,955
của hệ thống nhóm máu Rh.

58
00:03:31,955 --> 00:03:34,820
Và cộng với sự cản trở 
của việc truyền máu,

59
00:03:34,820 --> 00:03:38,355
nó có thể gây nên 
các biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ.

60
00:03:38,355 --> 00:03:42,853
Nếu người mẹ Rh- mang con Rh+,

61
00:03:42,853 --> 00:03:47,216
thì cơ thể người mẹ sẽ sản xuất kháng thể
Rh có thể truyền qua nhau thai

62
00:03:47,216 --> 00:03:49,142
và tấn công vào bào thai,

63
00:03:49,142 --> 00:03:53,340
đây được gọi là
bệnh tan huyết ở trẻ sơ sinh.

64
00:03:53,340 --> 00:03:57,092
Một số nền văn hóa tin rằng nhóm máu
liên quan đến tính cách con người,

65
00:03:57,092 --> 00:03:58,906
mặc dù điều này
không được khoa học thừa nhận.

66
00:03:58,906 --> 00:04:01,401
Và mặc dù tỉ lệ các nhóm máu

67
00:04:01,401 --> 00:04:03,784
là khác nhau giữa các cộng đồng người,

68
00:04:03,784 --> 00:04:06,603
các nhà khoa học không chắc 
tại sao chúng lại phát triển như vậy;

69
00:04:06,603 --> 00:04:09,143
có thể là do sự bảo vệ chống lạị 
các bệnh liên quan đến máu

70
00:04:09,143 --> 00:04:11,874
hoặc do chiều hướng di truyền ngẫu nhiên.

71
00:04:11,874 --> 00:04:15,724
Cuối cùng, các loài khác nhau 
có các bộ kháng nguyên khác nhau.

72
00:04:15,724 --> 00:04:19,676
Thật vậy, chúng ta chỉ có 4 nhóm máu chính

73
00:04:19,676 --> 00:04:25,943
dường như không đáng kể gì 
khi so sánh với 13 nhóm tìm thấy ở chó.