0:00:06.733,0:00:10.717
Người ta thường nói mặc dù[br]giữa con người có nhiều xung đột,

0:00:10.717,0:00:14.251
nhưng chúng ta cùng có chung dòng máu.

0:00:14.251,0:00:17.381
Đó là một ý nghĩ hay[br]nhưng không hoàn toàn chính xác.

0:00:17.381,0:00:21.452
Thực ra, máu của chúng ta [br]có nhiều loại khác nhau.

0:00:21.452,0:00:25.149
Tế bào hồng cầu của chúng ta [br]chứa một loại protein gọi là hemoglobin

0:00:25.149,0:00:26.764
gắn các phân tử oxy,

0:00:26.764,0:00:30.230
cho phép tế bào vận chuyển [br]oxy xuyên suốt cơ thể.

0:00:30.230,0:00:33.251
Nhưng chúng cũng có [br]một loại protein phức hợp khác

0:00:33.251,0:00:35.947
nằm bên ngoài màng tế bào.

0:00:35.947,0:00:41.059
Những protein này, gọi là kháng nguyên, [br]tương tác với tế bào bạch cầu,

0:00:41.059,0:00:44.524
tế bào miễn dịch giúp bảo vệ cơ thế [br]chống lại sự lây nhiễm .

0:00:44.524,0:00:47.095
Kháng nguyên có vai trò như [br]những phân tử nhận diện,

0:00:47.095,0:00:51.117
cho phép hệ thống miễn dịch [br]nhận ra tế bào của cơ thể

0:00:51.117,0:00:54.513
mà không tấn công chúng[br]như những dị nguyên bên ngoài.

0:00:54.513,0:00:59.528
Có 2 loại kháng nguyên, A và B,[br]đóng vai trò quyết định nhóm máu.

0:00:59.528,0:01:04.022
Nhưng làm thế nào chúng ta có được 4 loại [br]nhóm máu chỉ từ 2 loại kháng nguyên?

0:01:04.022,0:01:08.839
Vâng, các kháng nguyên này được mã hóa[br]từ 3 loại alen khác nhau,

0:01:08.839,0:01:11.534
các trạng thái khác nhau [br]của 1 gen riêng biệt.

0:01:11.534,0:01:15.452
Trong khi alen A và B mã hóa[br]cho kháng nguyên A và B,

0:01:15.452,0:01:18.669
thì alen O không mã hóa[br]cho kháng nguyên nào cả,

0:01:18.669,0:01:22.422
và bởi vì chúng ta thừa hưởng 1 bản sao[br]của mỗi gen từ cha hoặc mẹ,

0:01:22.422,0:01:27.081
nên mỗi người có 2 alen[br]quyết định nhóm máu.

0:01:27.081,0:01:28.847
Những việc này xảy ra khác nhau,

0:01:28.847,0:01:33.467
cái nào lấn át cái nào[br]tùy thuộc vào mối quan hệ tính trội.

0:01:33.467,0:01:39.642
Đối với nhóm máu, alen A và B đồng trội,[br]trong khi alen O lặn.

0:01:39.642,0:01:45.595
Vì vậy A và A cho bạn nhóm máu A,[br]B và B cho bạn nhóm máu B.

0:01:45.595,0:01:47.673
Nếu bạn thừa hưởng mỗi nhóm 1 alen,

0:01:47.673,0:01:52.524
thì kết quả của tính đồng trội[br]sẽ tạo ra cả 2 loại kháng nguyên A và B,

0:01:52.524,0:01:54.448
với nhóm máu AB.

0:01:54.448,0:01:56.831
Alen O là alen lặn,

0:01:56.831,0:02:00.093
vì vậy những alen khác sẽ lấn át nó [br]nếu nó đứng cùng thành cặp,

0:02:00.093,0:02:03.225
kết quả là tạo ra [br]nhóm máu A hoặc nhóm máu B.

0:02:03.225,0:02:07.508
Nhưng nếu bạn thừa hưởng cả 2 alen O,[br]tính trạng sẽ biểu hiện

0:02:07.508,0:02:12.849
làm cho tế bào máu[br]không có kháng nguyên A và B.

0:02:12.849,0:02:14.940
Chính vì sự tương tác này,

0:02:14.940,0:02:16.765
mà khi biết nhóm máu của bố và mẹ

0:02:16.765,0:02:21.654
chúng ta có thể tiên đoán được[br]nhóm máu có thể có của con cái.

0:02:21.654,0:02:23.452
Tại sao các nhóm máu lại quan trọng?

0:02:23.452,0:02:24.963
Trong việc truyền máu,

0:02:24.963,0:02:28.780
tìm ra đúng nhóm máu là vấn đề sống còn.

0:02:28.780,0:02:33.525
Nếu ai đó có nhóm máu A[br]nhận được máu nhóm B, hoặc ngược lại,

0:02:33.525,0:02:38.192
thì kháng thể của người đó sẽ loại bỏ [br]kháng nguyên lạ và tấn công chúng,

0:02:38.192,0:02:42.085
điều này có thể dẫn đến[br]máu được truyền bị đông thành cục.

0:02:42.085,0:02:46.736
Tuy vậy những người nhóm máu AB[br]tạo ra cả 2 loại kháng nguyên A và B,

0:02:46.736,0:02:51.868
họ không tạo ra kháng thể chống lại chúng,[br]nên họ sẽ nhận ra cả 2 đều an toàn.

0:02:51.868,0:02:54.311
giúp họ trở thành nhóm chuyên nhận.

0:02:54.311,0:02:55.534
Trái lại,

0:02:55.534,0:02:58.999
những người nhóm máu O[br]không thể tạo ra kháng thể nào

0:02:58.999,0:03:01.507
trở thành nhóm chuyên cho,

0:03:01.507,0:03:04.370
nhưng sẽ khiến cho hệ thống miễn dịch[br]tạo kháng thể

0:03:04.370,0:03:09.366
từ chối tất cả các nhóm máu khác.

0:03:09.366,0:03:13.677
Không may là, sự tương thích giữa [br]người cho và người nhận còn phức tạp hơn

0:03:13.677,0:03:16.311
bởi hệ thống kháng nguyên đi kèm,

0:03:16.311,0:03:18.308
đặc biệt là yếu tố Rh,

0:03:18.308,0:03:22.580
lấy theo tên loài khỉ Rhesus [br]giúp lần đầu phân lập yếu tố này.

0:03:22.580,0:03:29.261
Rh+ hay Rh- tùy thuộc vào sự hiện diện [br]hay vắng mặt của kháng nguyên D

0:03:29.261,0:03:31.955
của hệ thống nhóm máu Rh.

0:03:31.955,0:03:34.820
Và cộng với sự cản trở [br]của việc truyền máu,

0:03:34.820,0:03:38.355
nó có thể gây nên [br]các biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ.

0:03:38.355,0:03:42.853
Nếu người mẹ Rh- mang con Rh+,

0:03:42.853,0:03:47.216
thì cơ thể người mẹ sẽ sản xuất kháng thể[br]Rh có thể truyền qua nhau thai

0:03:47.216,0:03:49.142
và tấn công vào bào thai,

0:03:49.142,0:03:53.340
đây được gọi là[br]bệnh tan huyết ở trẻ sơ sinh.

0:03:53.340,0:03:57.092
Một số nền văn hóa tin rằng nhóm máu[br]liên quan đến tính cách con người,

0:03:57.092,0:03:58.906
mặc dù điều này[br]không được khoa học thừa nhận.

0:03:58.906,0:04:01.401
Và mặc dù tỉ lệ các nhóm máu

0:04:01.401,0:04:03.784
là khác nhau giữa các cộng đồng người,

0:04:03.784,0:04:06.603
các nhà khoa học không chắc [br]tại sao chúng lại phát triển như vậy;

0:04:06.603,0:04:09.143
có thể là do sự bảo vệ chống lạị [br]các bệnh liên quan đến máu

0:04:09.143,0:04:11.874
hoặc do chiều hướng di truyền ngẫu nhiên.

0:04:11.874,0:04:15.724
Cuối cùng, các loài khác nhau [br]có các bộ kháng nguyên khác nhau.

0:04:15.724,0:04:19.676
Thật vậy, chúng ta chỉ có 4 nhóm máu chính

0:04:19.676,0:04:25.943
dường như không đáng kể gì [br]khi so sánh với 13 nhóm tìm thấy ở chó.