1
00:00:06,983 --> 00:00:10,717
Men zegt vaak dat ondanks de vele
conflicten tussen mensen,

2
00:00:10,717 --> 00:00:14,251
we allemaal hetzelfde bloed bloeden.

3
00:00:14,251 --> 00:00:17,531
Een mooie gedachte, 
maar niet helemaal juist.

4
00:00:17,531 --> 00:00:21,542
Ons bloed heeft namelijk 
een paar variëteiten.

5
00:00:21,542 --> 00:00:25,269
Onze rode bloedcellen bevatten 
een proteïne, de hemoglobine,

6
00:00:25,269 --> 00:00:27,114
die bindt aan zuurstof

7
00:00:27,114 --> 00:00:30,330
die zo door cellen in 
het lichaam kan getransporteerd worden.

8
00:00:30,330 --> 00:00:33,251
Maar ze bevatten nog 
een complexe proteïne

9
00:00:33,251 --> 00:00:35,947
aan de buitenkant van de celmembraan.

10
00:00:35,947 --> 00:00:41,059
Deze proteïnen, bekend als antigenen, 
communiceren met witte bloedcellen,

11
00:00:41,059 --> 00:00:44,524
de immuuncellen 
die beschermen tegen infecties.

12
00:00:44,524 --> 00:00:47,095
Antigenen werken als
identificatoren,

13
00:00:47,095 --> 00:00:51,117
zodat het immuunsysteem jouw 
eigen lichaamscellen herkent

14
00:00:51,117 --> 00:00:54,513
zonder ze aan te vallen als
onbekend materiaal.

15
00:00:54,513 --> 00:00:59,528
De twee belangrijkste antigenen, A en B, 
bepalen jouw bloedgroep.

16
00:00:59,528 --> 00:01:04,022
Maar hoe krijgen we 4 bloedgroepen
van maar 2 antigenen?

17
00:01:04,022 --> 00:01:08,839
De antigenen worden gecodeerd
door 3 verschillende allelen,

18
00:01:08,839 --> 00:01:11,534
soorten van een bepaald gen.

19
00:01:11,534 --> 00:01:15,452
De A- en B-allelen coderen alleen
voor A- en B-antigenen,

20
00:01:15,452 --> 00:01:18,669
de O-allele voor geen van beide,

21
00:01:18,669 --> 00:01:22,422
en omdat we een kopie van de genen 
van beide ouders erven,

22
00:01:22,422 --> 00:01:27,081
heeft iedereen twee alleles die
de bloedgroep bepalen.

23
00:01:27,081 --> 00:01:28,847
Wanneer deze verschillend zijn,

24
00:01:28,847 --> 00:01:33,607
overstemt de één de ander, 
afhankelijk van hun dominantie.

25
00:01:33,607 --> 00:01:39,832
Voor bloedgroepen zijn A- en B-allelen
beide dominant en is O recessief.

26
00:01:39,832 --> 00:01:45,775
Dus A en A geeft bloedgroep A,
en B en B geeft bloedgroep B.

27
00:01:45,775 --> 00:01:47,673
Als je van beide één erft,

28
00:01:47,673 --> 00:01:52,524
zal de co-dominantie zowel 
A- als B-antigenen produceren,

29
00:01:52,524 --> 00:01:54,448
en krijg je bloedgroep AB.

30
00:01:54,448 --> 00:01:56,831
De O-allele is recessief,

31
00:01:56,831 --> 00:02:00,163
dus A en B overstemmen
als ze samenkomen met O,

32
00:02:00,163 --> 00:02:03,315
resulterend in groep A of groep B.

33
00:02:03,315 --> 00:02:07,508
Als je twee O´s erft,
wordt instructie gegeven

34
00:02:07,508 --> 00:02:12,849
om bloedcellen te maken zonder 
het A- of B-antigen.

35
00:02:12,849 --> 00:02:14,940
Door deze wisselwerking

36
00:02:14,940 --> 00:02:17,145
kan je aan de hand van de bloedgroep 
van beide ouders

37
00:02:17,145 --> 00:02:21,714
de mogelijke bloedgroep van de kinderen 
voorspellen.

38
00:02:21,714 --> 00:02:23,542
Waarom zijn bloedgroepen belangrijk?

39
00:02:23,542 --> 00:02:25,083
Voor bloedtransfusies

40
00:02:25,083 --> 00:02:28,940
is kennis van de juiste groep 
van levensbelang.

41
00:02:28,940 --> 00:02:33,565
Als iemand van groep A bloed krijgt
van groep B, of andersom,

42
00:02:33,565 --> 00:02:38,192
zullen de antilichamen de onbekende 
cellen afstoten en aanvallen,

43
00:02:38,192 --> 00:02:42,175
er mogelijk het transfusiebloed 
doen klonteren.

44
00:02:42,175 --> 00:02:46,736
Maar omdat mensen met groep AB
zowel A- als B-antigenen produceren,

45
00:02:46,736 --> 00:02:51,868
maken ze geen antilichamen aan 
en worden beide als veilig herkent,

46
00:02:51,868 --> 00:02:54,311
waardoor ze universele ontvangers zijn.

47
00:02:54,311 --> 00:02:55,534
Aan de andere kant,

48
00:02:55,534 --> 00:02:58,999
produceren mensen met bloedgroep O
geen van beide antigenen,

49
00:02:58,999 --> 00:03:01,507
wat hen universele donors maakt,

50
00:03:01,507 --> 00:03:04,370
maar hun immuunsysteem 
maakt antilichamen aan

51
00:03:04,370 --> 00:03:09,456
die elk ander bloedtype afwijzen.

52
00:03:09,456 --> 00:03:13,677
Helaas is donors en ontvangers koppelen 
nog iets gecompliceerder

53
00:03:13,677 --> 00:03:16,311
door een bijkomend antigeen-systeem,

54
00:03:16,311 --> 00:03:18,308
de Rhesus-factor,

55
00:03:18,308 --> 00:03:22,580
genoemd naar de resusaapjes
bij wie het voor het eerst ontdekt werd.

56
00:03:22,580 --> 00:03:29,261
Rh+ of Rh- verwijst naar de aanwezigheid
of afwezigheid van het D-antigeen

57
00:03:29,261 --> 00:03:31,955
in het Rh-bloedgroepsysteem.

58
00:03:31,955 --> 00:03:34,820
Naast het belemmeren 
van bepaalde bloedtransfusies,

59
00:03:34,820 --> 00:03:38,355
kan het ernstige complicaties 
opleveren tijdens een zwangerschap.

60
00:03:38,355 --> 00:03:42,853
Als een Rh- moeder een Rh+ kind draagt,

61
00:03:42,853 --> 00:03:47,216
zal haar lichaam Rh-antilichamen 
maken die door de placenta kunnen

62
00:03:47,216 --> 00:03:49,142
en de foetus kunnen aanvallen,

63
00:03:49,142 --> 00:03:53,340
bekend als hemolytische ziekte
van de pasgeborene.

64
00:03:53,340 --> 00:03:56,962
Sommigen denken dat een
bloedgroep verwant is aan persoonlijkheid,

65
00:03:56,962 --> 00:03:58,906
maar dat is niet 
wetenschappelijk bewezen.

66
00:03:58,906 --> 00:04:01,401
Ook al varieert de verhouding
van bloedgroepen

67
00:04:01,401 --> 00:04:03,784
tussen verschillende 
bevolkingsgroepen,

68
00:04:03,784 --> 00:04:06,603
weten wetenschappers niet precies
waarom ze evolueerden.

69
00:04:06,603 --> 00:04:09,143
Misschien als bescherming tegen
bloedoverdraagbare ziekten,

70
00:04:09,143 --> 00:04:11,874
of misschien door willekeurige 
genetische drift.

71
00:04:11,874 --> 00:04:15,724
Tot slot: verschillende diersoorten
hebben verschillende sets antigenen.

72
00:04:15,724 --> 00:04:19,676
De 4 voornaamste bloedgroepen
die wij apen delen,

73
00:04:19,676 --> 00:04:25,943
verbleken bij de 13 bloedgroepen 
bij honden.