0:00:06.983,0:00:10.717
Men zegt vaak dat ondanks de vele[br]conflicten tussen mensen,

0:00:10.717,0:00:14.251
we allemaal hetzelfde bloed bloeden.

0:00:14.251,0:00:17.531
Een mooie gedachte, [br]maar niet helemaal juist.

0:00:17.531,0:00:21.542
Ons bloed heeft namelijk [br]een paar variëteiten.

0:00:21.542,0:00:25.269
Onze rode bloedcellen bevatten [br]een proteïne, de hemoglobine,

0:00:25.269,0:00:27.114
die bindt aan zuurstof

0:00:27.114,0:00:30.330
die zo door cellen in [br]het lichaam kan getransporteerd worden.

0:00:30.330,0:00:33.251
Maar ze bevatten nog [br]een complexe proteïne

0:00:33.251,0:00:35.947
aan de buitenkant van de celmembraan.

0:00:35.947,0:00:41.059
Deze proteïnen, bekend als antigenen, [br]communiceren met witte bloedcellen,

0:00:41.059,0:00:44.524
de immuuncellen [br]die beschermen tegen infecties.

0:00:44.524,0:00:47.095
Antigenen werken als[br]identificatoren,

0:00:47.095,0:00:51.117
zodat het immuunsysteem jouw [br]eigen lichaamscellen herkent

0:00:51.117,0:00:54.513
zonder ze aan te vallen als[br]onbekend materiaal.

0:00:54.513,0:00:59.528
De twee belangrijkste antigenen, A en B, [br]bepalen jouw bloedgroep.

0:00:59.528,0:01:04.022
Maar hoe krijgen we 4 bloedgroepen[br]van maar 2 antigenen?

0:01:04.022,0:01:08.839
De antigenen worden gecodeerd[br]door 3 verschillende allelen,

0:01:08.839,0:01:11.534
soorten van een bepaald gen.

0:01:11.534,0:01:15.452
De A- en B-allelen coderen alleen[br]voor A- en B-antigenen,

0:01:15.452,0:01:18.669
de O-allele voor geen van beide,

0:01:18.669,0:01:22.422
en omdat we een kopie van de genen [br]van beide ouders erven,

0:01:22.422,0:01:27.081
heeft iedereen twee alleles die[br]de bloedgroep bepalen.

0:01:27.081,0:01:28.847
Wanneer deze verschillend zijn,

0:01:28.847,0:01:33.607
overstemt de één de ander, [br]afhankelijk van hun dominantie.

0:01:33.607,0:01:39.832
Voor bloedgroepen zijn A- en B-allelen[br]beide dominant en is O recessief.

0:01:39.832,0:01:45.775
Dus A en A geeft bloedgroep A,[br]en B en B geeft bloedgroep B.

0:01:45.775,0:01:47.673
Als je van beide één erft,

0:01:47.673,0:01:52.524
zal de co-dominantie zowel [br]A- als B-antigenen produceren,

0:01:52.524,0:01:54.448
en krijg je bloedgroep AB.

0:01:54.448,0:01:56.831
De O-allele is recessief,

0:01:56.831,0:02:00.163
dus A en B overstemmen[br]als ze samenkomen met O,

0:02:00.163,0:02:03.315
resulterend in groep A of groep B.

0:02:03.315,0:02:07.508
Als je twee O´s erft,[br]wordt instructie gegeven

0:02:07.508,0:02:12.849
om bloedcellen te maken zonder [br]het A- of B-antigen.

0:02:12.849,0:02:14.940
Door deze wisselwerking

0:02:14.940,0:02:17.145
kan je aan de hand van de bloedgroep [br]van beide ouders

0:02:17.145,0:02:21.714
de mogelijke bloedgroep van de kinderen [br]voorspellen.

0:02:21.714,0:02:23.542
Waarom zijn bloedgroepen belangrijk?

0:02:23.542,0:02:25.083
Voor bloedtransfusies

0:02:25.083,0:02:28.940
is kennis van de juiste groep [br]van levensbelang.

0:02:28.940,0:02:33.565
Als iemand van groep A bloed krijgt[br]van groep B, of andersom,

0:02:33.565,0:02:38.192
zullen de antilichamen de onbekende [br]cellen afstoten en aanvallen,

0:02:38.192,0:02:42.175
er mogelijk het transfusiebloed [br]doen klonteren.

0:02:42.175,0:02:46.736
Maar omdat mensen met groep AB[br]zowel A- als B-antigenen produceren,

0:02:46.736,0:02:51.868
maken ze geen antilichamen aan [br]en worden beide als veilig herkent,

0:02:51.868,0:02:54.311
waardoor ze universele ontvangers zijn.

0:02:54.311,0:02:55.534
Aan de andere kant,

0:02:55.534,0:02:58.999
produceren mensen met bloedgroep O[br]geen van beide antigenen,

0:02:58.999,0:03:01.507
wat hen universele donors maakt,

0:03:01.507,0:03:04.370
maar hun immuunsysteem [br]maakt antilichamen aan

0:03:04.370,0:03:09.456
die elk ander bloedtype afwijzen.

0:03:09.456,0:03:13.677
Helaas is donors en ontvangers koppelen [br]nog iets gecompliceerder

0:03:13.677,0:03:16.311
door een bijkomend antigeen-systeem,

0:03:16.311,0:03:18.308
de Rhesus-factor,

0:03:18.308,0:03:22.580
genoemd naar de resusaapjes[br]bij wie het voor het eerst ontdekt werd.

0:03:22.580,0:03:29.261
Rh+ of Rh- verwijst naar de aanwezigheid[br]of afwezigheid van het D-antigeen

0:03:29.261,0:03:31.955
in het Rh-bloedgroepsysteem.

0:03:31.955,0:03:34.820
Naast het belemmeren [br]van bepaalde bloedtransfusies,

0:03:34.820,0:03:38.355
kan het ernstige complicaties [br]opleveren tijdens een zwangerschap.

0:03:38.355,0:03:42.853
Als een Rh- moeder een Rh+ kind draagt,

0:03:42.853,0:03:47.216
zal haar lichaam Rh-antilichamen [br]maken die door de placenta kunnen

0:03:47.216,0:03:49.142
en de foetus kunnen aanvallen,

0:03:49.142,0:03:53.340
bekend als hemolytische ziekte[br]van de pasgeborene.

0:03:53.340,0:03:56.962
Sommigen denken dat een[br]bloedgroep verwant is aan persoonlijkheid,

0:03:56.962,0:03:58.906
maar dat is niet [br]wetenschappelijk bewezen.

0:03:58.906,0:04:01.401
Ook al varieert de verhouding[br]van bloedgroepen

0:04:01.401,0:04:03.784
tussen verschillende [br]bevolkingsgroepen,

0:04:03.784,0:04:06.603
weten wetenschappers niet precies[br]waarom ze evolueerden.

0:04:06.603,0:04:09.143
Misschien als bescherming tegen[br]bloedoverdraagbare ziekten,

0:04:09.143,0:04:11.874
of misschien door willekeurige [br]genetische drift.

0:04:11.874,0:04:15.724
Tot slot: verschillende diersoorten[br]hebben verschillende sets antigenen.

0:04:15.724,0:04:19.676
De 4 voornaamste bloedgroepen[br]die wij apen delen,

0:04:19.676,0:04:25.943
verbleken bij de 13 bloedgroepen [br]bij honden.