1
00:00:00,000 --> 00:00:08,412
Milattan önce 3000'li yıllarda

2
00:00:08,412 --> 00:00:13,516
Mezopotamyalı krallar rüyalarını
bal mumu tabletlere yazıp yorumladılar.

3
00:00:13,516 --> 00:00:15,146
Bin yıl sonra,

4
00:00:15,146 --> 00:00:17,268
Antik mısırlılar bir rüya kitabı yazdılar.

5
00:00:17,268 --> 00:00:20,544
İçerisinde yüzden fazla rüya
ve rüya tabiri bulunuyordu.

6
00:00:20,544 --> 00:00:21,863
Daha sonraki yıllarda,

7
00:00:21,863 --> 00:00:25,650
rüya görmemizin nedenini anlamak için
araştırmalarımıza hiç ara vermedik.

8
00:00:25,650 --> 00:00:28,121
Bu nedenle, birçok
bilimsel araştırma,

9
00:00:28,121 --> 00:00:29,787
teknolojik gelişme

10
00:00:29,787 --> 00:00:31,005
ve kararlılık sonucunda

11
00:00:31,005 --> 00:00:36,443
hala kesin cevaplar bulamadık
fakat bazı ilginç teorilerimiz var.

12
00:00:36,443 --> 00:00:40,937
Dileklerimizi gerçekleştirmek için
rüya görürüz.

13
00:00:40,937 --> 00:00:42,494
1900'lü yılların başında

14
00:00:42,494 --> 00:00:46,252
Sigmund Freud, gördüğümüz
tüm rüyaların ve kabusların

15
00:00:46,252 --> 00:00:49,521
bilinçli günlük yaşantımızdaki
imgelerin toplamı olduklarını,

16
00:00:49,521 --> 00:00:52,481
buna ek olarak bilinçaltımızdaki dileklerimizi

17
00:00:52,481 --> 00:00:55,754
gerçekleştirmekle ilgili sembolik anlamlar
taşıdıklarını ileri sürdü.

18
00:00:55,754 --> 00:00:59,044
Freud, bir rüyadan uyandığımızda
hatırladığımız her şeyin,

19
00:00:59,044 --> 00:01:02,510
bilinçdışındaki ilkel düşüncelerimiz,
dürtülerimiz ve arzularımızın

20
00:01:02,510 --> 00:01:05,535
sembolik bir temsilcisi
olduğu teorisini ortaya attı.

21
00:01:05,535 --> 00:01:08,489
Freud, bu hatırlanan unsurları inceleyerek

22
00:01:08,489 --> 00:01:11,742
bilinçdışındaki içeriğin bilincimize
ulaşıp açığa çıkabileceğine

23
00:01:11,742 --> 00:01:15,237
ve bu içeriğin bastırılması sonucu
ortaya çıkan psikolojik sorunların

24
00:01:15,237 --> 00:01:17,615
üzerine gidilip 
çözülebileceğine inandı.

25
00:01:17,615 --> 00:01:20,789
Hatırlamak için rüya görürüz.

26
00:01:20,789 --> 00:01:23,192
Belirli zihinsel işlevlerin
verimini artırmak için

27
00:01:23,192 --> 00:01:24,535
uyumak iyidir

28
00:01:24,535 --> 00:01:27,107
fakat uyurken rüya görmek daha da iyidir.

29
00:01:27,107 --> 00:01:28,781
2010'da araştırmacılar,

30
00:01:28,781 --> 00:01:32,257
karmaşık 3 boyutlu bir labirenti
geçmeye çalışan deneklerden

31
00:01:32,257 --> 00:01:34,476
ikinci denemelerinden önce
uykuya dalıp

32
00:01:34,476 --> 00:01:37,536
labirenti rüyalarında gören
denekler çok daha başarılı oldular.

33
00:01:37,536 --> 00:01:40,513
Aslına bakılırsa bu denekler,
sadece denemeler sırasında

34
00:01:40,513 --> 00:01:44,211
uyanıkken labirenti düşünen 
ve uykuya dalıp labirenti

35
00:01:44,211 --> 00:01:48,739
rüyalarında görmeyen deneklerden
on kat daha başarılıydılar.

36
00:01:48,739 --> 00:01:51,269
Araştırmacılar, 
belirli hafıza işlemlerinin

37
00:01:51,269 --> 00:01:54,241
sadece uyku anında gerçekleştiğini
ve gördüğümüz rüyaların

38
00:01:54,241 --> 00:01:58,202
bu işlemlerin gerçekleştiğinin göstergesi
olduğunu öne sürdüler.

39
00:01:58,202 --> 00:02:02,544
Unutmak için rüya görürüz.

40
00:02:02,544 --> 00:02:05,053
Beynimizde,
yaklaşık 10.000 trilyon

41
00:02:05,053 --> 00:02:07,615
sinirsel bağlantı vardır.

42
00:02:07,615 --> 00:02:11,510
Düşündüğümüz ve yaptığımız her şey
bu bağlantıların oluşmasını sağlar.

43
00:02:11,510 --> 00:02:15,869
1983'de, tersten öğrenme denilen
nörobiyolojik rüya teorisine göre

44
00:02:15,869 --> 00:02:19,490
uyurken ve özellikle REM uykusu döngüsünde

45
00:02:19,490 --> 00:02:22,765
nörokorteksiniz bu sinirsel
bağlantıları inceler

46
00:02:22,765 --> 00:02:25,329
ve gereksiz olanları temizler.

47
00:02:25,329 --> 00:02:27,095
Rüya görmemize neden olan

48
00:02:27,095 --> 00:02:28,924
bu unutma süreci olmadan

49
00:02:28,924 --> 00:02:31,623
beynimiz gereksiz 
bağlantılarla dolabilir

50
00:02:31,623 --> 00:02:34,962
ve parazitli düşünceler,
uyanıkken yapılması gereken

51
00:02:34,962 --> 00:02:37,303
düşünme işlevini engelleyebilir.

52
00:02:37,303 --> 00:02:42,815
Beynimizin devamlı çalışabilmesi
için rüya görürüz.

53
00:02:42,815 --> 00:02:45,497
Devamlı aktivasyon teorisine
göre rüyalar,

54
00:02:45,497 --> 00:02:49,741
beynin düzgün çalışabilmesi için
sürekli hafızayı pekiştirip

55
00:02:49,741 --> 00:02:52,754
uzun süreli hafızalar oluşturma
ihtiyacından doğar.

56
00:02:52,754 --> 00:02:55,792
Dıştan gelen bilgiler belirli bir 
seviyenin altına indiğinde,

57
00:02:55,792 --> 00:02:57,331
tıpkı uyku halinde olduğu gibi,

58
00:02:57,331 --> 00:02:58,914
beynimiz otomatik olarak

59
00:02:58,914 --> 00:03:01,588
hafıza depolarından bilgi
üretimini tetikler,

60
00:03:01,588 --> 00:03:04,458
bu da rüyalarımızda deneyimlediğimiz

61
00:03:04,458 --> 00:03:06,848
düşünceler ve hisler
şeklinde bize geri döner.

62
00:03:06,848 --> 00:03:07,724
Diğer bir deyişle rüyalarımız,

63
00:03:07,724 --> 00:03:10,966
beynimizin uyku anında etkinleştirdiği 
bir ekran koruyucusu olabilir,

64
00:03:10,966 --> 00:03:14,200
böylece beynimiz tamamıyla 
devre dışı kalmaz.

65
00:03:14,200 --> 00:03:18,145
Prova yapmak için rüya görürüz.

66
00:03:18,145 --> 00:03:21,994
Tehlikeli ve korkutucu durumları
içeren rüyalar sık sık karşımıza çıkar

67
00:03:21,994 --> 00:03:24,072
ve ilkel içgüdü provası teorisine göre

68
00:03:24,072 --> 00:03:27,790
bir rüyanın içeriği, o rüyanın
amacı için önemlidir.

69
00:03:27,790 --> 00:03:31,260
Gece yarısı ormanda bir ayı
tarafından kovalanmak ya da

70
00:03:31,260 --> 00:03:34,188
karanlık bir sokakta bir ninja
ile dövüşmek gibi rüyalar,


71
00:03:34,188 --> 00:03:37,657
kavga et-kaç içgüdülerimizi
deneyimlememizi sağlar

72
00:03:37,657 --> 00:03:41,720
ve hayatımızda ihtiyacımız olursa diye
bu içgüdüleri hazır ve güvenilir tutar.

73
00:03:41,720 --> 00:03:43,947
Fakat rüyalar her zaman 
kötü olmaz.

74
00:03:43,947 --> 00:03:46,388
Örneğin, çekici komşunuz hakkında 
gördüğünüz rüyalar,

75
00:03:46,388 --> 00:03:50,571
sizin üreme içgüdünüzü deneyimlemenizi
de sağlayabilir.

76
00:03:50,571 --> 00:03:54,512
İyileşmek için rüya görürüz.

77
00:03:54,512 --> 00:03:57,286
Beyindeki stres sinir ileticileri,
uykunun REM aşamasında

78
00:03:57,286 --> 00:03:59,839
ve travmatik deneyimlerin
olduğu rüyalarda bile

79
00:03:59,839 --> 00:04:01,808
daha az aktiftir.

80
00:04:01,808 --> 00:04:05,514
Bu nedenle bazı araştırmacılar,
rüya görmenin amaçlarından birinin


81
00:04:05,514 --> 00:04:08,632
psikolojik açıdan iyileşmeyi 
sağlamak için kötü deneyimlerimizin

82
00:04:08,632 --> 00:04:10,881
acısını hafifletmek olduğunu
düşünmektedirler.

83
00:04:10,881 --> 00:04:14,288
Zihinsel baskının az olduğu rüyalarda
travmatik olayları tekrar yaşamak

84
00:04:14,288 --> 00:04:16,070
daha net bir bakış açısı


85
00:04:16,070 --> 00:04:20,140
ve psikolojik olarak sağlıklı yollarla
olayları daha iyi kavrama yeteneği sunar.

86
00:04:20,140 --> 00:04:25,279
Ruh hali rahatsızlıkları ve TSSR olan
insanlar sık sık uyumakta zorluk çekerler.

87
00:04:25,279 --> 00:04:28,199
Bu nedenle bazı bilim adamları,
uyku eksikliğinin

88
00:04:28,199 --> 00:04:32,689
bu hastalıklara katkıda bulunan
bir faktör olduğuna inanmaktadırlar.

89
00:04:32,689 --> 00:04:36,764
Sorunları çözmek için rüya görürüz.

90
00:04:36,764 --> 00:04:40,263
Gerçeklik ve mantıkla
sınırlandırılmamış olan rüyalar sayesinde

91
00:04:40,263 --> 00:04:43,269
zihnimiz sorunları kavrayabilmek için


92
00:04:43,269 --> 00:04:45,256
sonsuz senaryolar üretebilir

93
00:04:45,256 --> 00:04:48,755
ve uyanıkken aklımıza gelmeyecek 
çözümler bulabilir.

94
00:04:48,755 --> 00:04:51,527
John Steinbeck bu duruma
uyku komitesi adını verdi

95
00:04:51,527 --> 00:04:53,024
ve araştırmacı,

96
00:04:53,024 --> 00:04:56,612
sorunları çözmede
rüya görmenin etkisini kanıtladı.

97
00:04:56,612 --> 00:04:58,958
Ünlü kimyager August Kekule de
tıpkı bu şekilde

98
00:04:58,958 --> 00:05:01,879
benzen molekülünün 
yapısını keşfetmişti.

99
00:05:01,879 --> 00:05:05,180
Bu nedenle bazen
bir sorunun en iyi çözümü

100
00:05:05,180 --> 00:05:06,920
uyumaktır.

101
00:05:06,920 --> 00:05:10,293
Bunlar, en önemli teorilerden
sadece birkaçıydı.

102
00:05:10,293 --> 00:05:13,856
Teknoloji, beyni anlama kabiliyetimizi
geliştirdikçe

103
00:05:13,856 --> 00:05:15,497
bir gün

104
00:05:15,497 --> 00:05:18,059
daha kesin nedenler bulabilmemiz mümkün.

105
00:05:18,059 --> 00:05:21,942
O zaman gelene kadar,
rüya görmeye devam edeceğiz.