Kur isha duke u përgatitur për këtë fjalim
shkova të kërkoj për disa thënie
që mund t'i ndaj me ju.
Lajm i mirë: Unë kam gjetur tri
që më pëlqyen veçanërisht,
i pari nga Samuel Johnson, i cili tha,
"Kur bëni zgjedhjen tuaj në jetë,
mos harroni të jetoni ",
i dyti nga Eskili, i cili na kujtoi atë
"lumturia është një zgjedhje
që kërkon përpjekje,"
dhe e treta është një nga Groucho Marx
i cili tha, "Unë nuk do të doja
të zgjidhja t'i përkisja
ndonjë klubi që do të më kishte
mua si anëtar ".
Tani, një lajm i keq:
Unë nuk e di se cilën nga këto citime
të zgjedh dhe të ndaj me ju.
Ankthi i ëmbël i zgjedhjes.
Në kohën e sotme të kapitalizmit
post-industrial,
zgjedhja, së bashku me lirinë individuale
dhe ideja e vetë-bërjes,
është ngritur në një ideal.
Tani, së bashku me këtë,
ne gjithashtu kemi një besim
për përparim të pafund.
Por pjesa e poshtme e kësaj ideologjie
ka qenë një rritje e ankthit,
ndjenjave të fajit,
ndjenjave të të qenit të papërshtatshëm,
duke ndjerë se ne po dështojmë në
zgjedhjet tona.
Mjerisht, kjo ideologji e zgjedhjes
individuale
na ka penguar të mendojmë për
ndryshimet shoqërore.
Duket se kjo ideologji ishte në të vërtetë
shumë efikase për të na qetësuar ne
si mendimtarë politikë dhe social.
Në vend që të bëjmë kritika sociale,
ne jemi shumë më shumë duke u
angazhuar në vetë-kritike
ndonjëherë deri në pikën e
vetë-shkatërrimit
Tani, si ka ardhur që ideologjia e
zgjedhjes
është akoma kaq e fuqishme,
madje edhe midis njerëzve që kanë
jo shumë gjëra për të zgjedhur midis tyre?
Si ndodh që njerëzit që janë të varfër
identifikohen akoma me shumë me idenë e
zgjedhjes,
llojin i idesë racionale të zgjedhjes
që ne përqafojmë?
Tani, ideologjia e zgjedhjes është shumë
e suksesshme
duke hapur për ne një hapësirë për
të menduar
për një të ardhme të imagjinuar.
Më lejoni t'ju jap një shembull.
Shoqja ime Manya,
kur ishte studente në universitet
në Kaliforni
fitonte para
duke punuar për një tregtar makinash.
Tani, Manya, ka hasur
klientin tipik, do të debatonte me atë
në lidhje me stilin e jetës së tij,
sa dëshiron të shpenzojë,
sa fëmijë ka,
për çfarë i duhet makina?
Ata zakonisht do të arrinin në një
përfundim të mirë
cila do të ishte një makinë perfekte.
Tani, përpara se klienti i Manyas të
shkoje në shtëpi
dhe të mendojë më tej
ajo do t'i thoshte atij,
"Makina që po blini tani është e përsosur,
por pas disa vjeteve
kur fëmijët tuaj do të jenë tashmë
jashtë shtëpisë,
kur do të keni pak më shumë para,
ajo makina tjetër do të jetë ideale.
Por ajo që po blini tani është
e shkëlqyeshme ”.
Tani, shumica e klientëve të Manyas
të cilët erdhën përsëri ditën tjetër
e blen atë makinën tjetër,
makinën që nuk kishin nevojë për të,
makinën që kushtonte më shumë para.
Manya u bë aq shumë e suksesshme
në shitjen e makinave
që së shpejti ajo kaloi në shitjen
e aeroplanëve
(Të qeshura)
Dhe duke ditur kaq shumë për psikologjinë
e njerëzve
e përgatiten atë mirë për punën e saj
aktuale
që është ajo e një psikoanalisti.
Tani, pse ishin klientët e Manyës
kaq iracional?
Suksesi i Manyas ishte se ajo ishte në
gjendje
për të hapur në kokat e tyre një imazh
të një të ardhmeje të idealizuar,
një imazh i vetvetes
kur ata janë tashmë më të suksesshëm,
më të lirë,
dhe për ta, duke zgjedhur atë makinën
tjetër
ishte sikur po i afroheshin këtij ideali
në të cilën ishte sikur Manya tashmë i
kishte parë ata.
Tani, ne rrallë bëjmë zgjedhje me të
vërtetë krejt racionale.
Zgjedhjet ndikohen nga pavetëdija jonë,
nga komuniteti ynë.
Ne shpesh zgjedhim
duke hamendësuar, çfarë njerëzit e tjerë
mendojnë për zgjedhjen tonë.
Gjithashtu ne po zgjedhim
duke parë se çfarë po zgjedhin të tjerët.
Ne gjithashtu po mendojmë se cila është
zgjedhja e pranueshme shoqërore.
Tani, për shkak të kësaj, ne në fakt
edhe pasi kemi zgjedhur tashmë,
si blerja nje makine,
të lexojmë pafund artikuj e komente
për makinat,
sikur ende dëshirojmë të bindemi
se kemi bërë zgjedhjen e duhur.
Tani, zgjedhjet janë provokuese të
ankthit.
Ato janë të lidhura me rreziqet, humbjet.
Ato janë shumë të paparashikueshëm.
Për shkak të kësaj,
njerëzit tani kanë gjithnjë e më
shumë probleme
se nuk po zgjedhin asgjë.
Jo shumë kohë më parë, isha në një dasem
dhe takova një grua të re, të bukur
e cila menjëherë filloi të më tregonte
për ankthin e saj për zgjedhjen.
Ajo më tha: “Mu desh një muaj
për të vendosur
se cilin fustan do të vishja "
Pastaj ajo tha: "Për javë të tëra kërkoja
në cilin hotel të qëndrojë këtë natë
Dhe tani, duhet të zgjedh një dhurues
të spermës ”.
(Të qeshura)
E shikova këtë grua në tronditje.
"Donatori i spermës? Çfarë është nxitimi?"
Ajo tha, "Unë po mbush 40 vjec
në fund të këtij viti,
dhe s'kam qenë aq e zonja në zgjedhjen
e burrave në jetën time".
Tani zgjedhja, për shkak se ajo është e
lidhur me rrezik,
është ankthi-provokues,
dhe ishte tashmë më i famshëmi
Filozofi Danez Søren Kierkegaard
i cili vëri ne dukje se ankthi
është i lidhur me mundësinë e mundësisë.
Tani, ne mendojmë sot se mund
t'i parandalojmë këto rreziqe.
Ne kemi analiza të pafundme të tregut,
parashikimet e fitimeve të ardhshme.
Edhe me tregun, që ka të bëjë me shansin,
rastësia, ne mendojmë se mund
të parashikojmë në mënyrë racionale
ku po shkon.
Tani, shansi në fakt po bëhet
shumë traumatik.
Vitin e kaluar, shoku im Bernard Harcourt
në Universitetin e Chicikagos organizoi
një konferencë për idenë e shansit.
Ai dhe unë ishim së bashku në panel,
dhe pak para dërgimit të artikujve tone -
ne nuk i dinim artikujt e njëri-tjetrit -
vendosëm ta shfrytëzonim rastin
seriozisht.
Kështu që informuam audiencën tonë
se ajo që ata do të dëgjojnë tani
do të jetë një studim i rastësishem,
një përzierje e dy studimeve
të cilën ne nuk e dinim
se kush e kishte shkruar.
Tani, ne e mbajtëm konferencën në
një mënyrë të tillë.
Bernard lexoi paragrafin e tij të parë,
Unë lexova paragrafin tim të parë,
Bernard lexoi paragrafin e tij të dytë,
Unë lexova lexuar paragrafin tim të
dytë,
në këtë mënyrë drejt fundit të artikujve
tone.
Tani, do të habiteni
se shumica e audiencës sonë
nuk mendojnë se ajo që ata do të dëgjonin
ishte një artikull krejtësisht
e rastësishme.
Ata nuk mund të besonin
se duke folur nga pozita e autoritetit
si dy profesorë që ishim,
do ta merrnim seriozisht rastin.
Ata menduan se përgatitëm fjalimet së bashku
dhe thjesht ishim duke bërë shaka se
është e rastësishme.
Tani, ne jetojmë në kohë me
shumë informacione,
të dhëna të mëdha,
shumë njohuri për brendësitë e
trupave tanë.
Ne deshifruam gjenomin tonë.
Ne dimë për trurin tonë më shumë se
më parë.
Por për çudi, njerëzit janë gjithnjë e
më shumë,
duke kthyer një sy të verbër përpara
kësaj njohjeje.
Injoranca dhe mohimi janë në rritje.
Në lidhje me krizën aktuale ekonomike,
ne mendojmë se thjesht do të
zgjohemi përsëri,
dhe gjithçka do të jetë njësoj si më parë,
dhe nuk nevojiten ndryshime politike
ose shoqërore.
Në lidhje me krizën ekologjike,
ne mendojmë se asgjë nuk duhet të
bëhet vetëm tani,
ose të tjerët duhet të veprojnë para nesh.
Ose edhe kur tashmë ndodh kriza
ekologjike,
si një katastrofë në Fukushima,
shpesh kemi njerëz që jetojnë në të
njëjtin mjedis
me të njëjtën sasi informacioni,
dhe gjysma e tyre do të shqetësohen
për rrezatimin,
dhe gjysma e tyre do ta injorojnë atë.
Tani, psikoanalistët e dinë shumë mirë,
se njerëzit çuditërisht nuk kanë
pasion për dije
por pasion për injorancën.
Tani, çfarë do të thotë kjo?
Le të themi kur jemi përballë,
një sëmundje kërcënuese për jetën,
shumë njerëz nuk duan ta dinë atë.
Ata do të preferojnë më shumë të
mohojnë sëmundjen,
cila është arsyeja pse nuk është aq e
mençur t'i informosh ata,
nëse nuk pyesin.
Çuditërisht, hulumtimet tregojnë
se ndonjëherë
njerëzit që mohojnë sëmundjet e tyre
jetojnë më gjatë se ata që po
zgjedhin racionalisht,
trajtimin më të mirë.
Tani, kjo injorancë, sidoqoftë,
nuk është shumë e dobishme në nivelin
e shoqërisë.
Kur jemi injorantë se ku po shkojmë,
mund të shkaktohet shumë dëme sociale.
Tani, përballë injorancës,
ne po ndeshemi edhe sot
me një lloj dukshmërie.
Ishte filozofi francez
Louis Althusser që vuri në dukje
qe ajo ideologji funksionon
në një mënyrë të tillë
që krijon një hije të së qartës.
Para se të bëjmë ndonjë kritikë sociale,
është e nevojshme të
largohet ai mbulimi i së vërtetës
dhe të mendojmë pak më ndryshe.
Nëse i kthehemi kësaj ideologjie
individuale, zgjedhja racionale
që shpesh përqafojmë,
është e nevojshme pikërisht këtu
për të hequr këtë dukshmëri
dhe të mendojmë pak më ndryshe.
Tani për mua, një pyetje shpesh
është pse ende e përqafojmë këtë ide të
një njeriu të bërit vetë
mbi të cilin mbështetej kapitalizmi që
nga fillimi i tij?
Pse mendojmë se jemi vërtet mjeshtër
të tillë
të jetës sonë që mundemi racionalisht
të bëjmë zgjedhjet më të mira ideale,
që të mos pranojmë humbje dhe rreziqe?
Për mua, është tronditëse të shohësh
ndonjëherë njerëz shumë të varfër,
për shembull, duke mos mbështetur idenë
që të pasurit taksohen më shumë.
Shumë shpesh këtu ata ende identifikohen,
me një lloj të caktuar të mentalitetit
të lotarisë.
Mirë, mbase nuk mendojnë se do ta bëjnë,
në të ardhmen, por mbase mendojnë,
djali im mund të bëhet Bill Gates i
ardhshëm.
Dhe kush do të donte të taksonte
djalin e vet?
Ose, një pyetje për mua është gjithashtu,
pse njerëzit që nuk kanë sigurim
shëndetësor
nuk përqafojnë kujdesin shëndetësor
universal?
Ndonjëherë ata nuk e përqafojnë atë
duke u identifikuar përsëri me idenë
e zgjedhjes,
por ata nuk kanë asgjë për të zgjedhur.
Tani, Margaret Thatcher tha shumë mirë,
se nuk ka asgjë si një shoqëri.
Shoqëria nuk ekziston,
janë vetëm individet
dhe familjet e tyre.
Mjerisht, kjo ideologji funksionon
ende shumë mirë,
kjo është arsyeja pse njerëzit e varfër
mund të ndjehen,
të turpëruar për varfërinë e tyre.
Mund të ndihemi pafundësisht se
jemi fajtorë,
duke mos bërë zgjedhjet e duhura,
dhe kjo është arsyeja pse ne nuk
patëm sukses.
Ne jemi në ankth se nuk jemi aq të mirë.
Kjo është arsyeja pse ne punojmë shumë,
orë të gjata në vendin e punës,
dhe po aq orë të gjata
për të rimarrur veten.
Tani, kur jemi në ankth
për zgjedhjet tona,
nganjëherë ne e japim lehtësisht fuqinë
tonë të zgjedhjes.
Ne identifikohemi me guru-n
i cili na tregon se çfarë të bëjmë,
terapist vetë-ndihmës,
ose ne përqafojmë një drejtues totalitar,
i cili duket se nuk ka dyshime për
zgjedhjet,
i cili e di se cfare ben.
Tani, shpesh njerëzit më pyesin,
Çfarë mësuat duke studiuar zgjedhjen?"
Dhe ka një mesazh të rëndësishëm
që mësova.
Kur mendoja për zgjedhjet,
unë ndalova së marri zgjedhjet
shumë seriozisht, personalisht.
Së pari, kuptova shumë zgjedhje që bëj,
nuk janë racionale.
Është lidhur me pavetëdijen time,
supozimet e mia për atë që zgjedhin
të tjerët,
ose çfarë është një zgjedhje e përqafuar
shoqërore.
Unë gjithashtu përqafoj idenë
se duhet të shkojmë përtej
duke menduar për zgjedhjet individuale,
se është shumë e rëndësishme të
rimendoni zgjedhjet sociale,
qysh atëherë kjo ideologji e zgjedhjes
individuale na ka qetësuar.
Me të vërtetë na pengoi të mendonim
për ndryshimet shoqërore.
Ne harxhojmë kaq shumë kohë duke
zgjedhur gjëra për veten tonë,
dhe mezi reflektojnë në
zgjedhjet komunale që mund të bëjmë.
Tani, nuk duhet ta harrojmë atë zgjedhje,
gjithnjë e lidhur me ndryshimin.
Ne mund të bëjmë ndryshime individuale,
por mund të bëjmë ndryshime sociale.
Mund të zgjedhim të kemi më shumë ujq.
Ne mund të zgjedhim të ndryshojmë
mjedisin tonë
të kemi më shumë bletë.
Ne mund të zgjedhim të kemi agjenci të
ndryshme vlerësimi.
Ne mund të zgjedhim të kontrollojmë
korporatat,
në vend që t'i lejojmë korporatat të na
kontrollojnë.
Ne kemi një mundësi për të bërë ndryshime.
Tani, unë fillova me një citim
nga Samuel Johnson,
i cili tha se kur bëjmë zgjedhje në jetë,
nuk duhet të harrojmë të jetojmë.
Më në fund, ju mund të shihni
unë pata një zgjedhje
për të zgjedhur një nga tre thënjet
me të cilën doja
të filloja ligjëratën time.
Unë pata një zgjedhje,
siç janë kombet, si njerëz,
edhe ne kemi zgjedhje për të rimenduar
në çfarë lloj shoqërie duam të jetojmë në
të ardhmen.
Faleminderit.
(Duartrokitje)