1
00:00:00,686 --> 00:00:04,584
Etrafımızın neden işlerimizi hızlı, 
daha da hızlı yapmamıza

2
00:00:04,584 --> 00:00:07,587
yardımcı olan şeylerle çevrili olduğunu
hiç düşündünüz mü?

3
00:00:08,104 --> 00:00:09,483
Daha hızlı iletişime geçelim,

4
00:00:09,483 --> 00:00:11,163
aynı zamanda daha hızlı çalışalım,

5
00:00:11,163 --> 00:00:13,084
banka işlerini daha hızlı yapalım,

6
00:00:13,084 --> 00:00:14,522
daha hızlı seyahat edelim,

7
00:00:14,522 --> 00:00:16,287
daha hızlı flört bulalım,

8
00:00:16,287 --> 00:00:18,114
daha hızlı yemek, temizlik yapalım

9
00:00:18,114 --> 00:00:20,290
ve bunların hepsini aynı anda yapalım.

10
00:00:20,803 --> 00:00:25,317
Uyanık olduğumuz her saati tamamıyla 
doldurma konusunda ne hissediyorsunuz?

11
00:00:26,714 --> 00:00:28,927
Benim jenerasyonumdaki
Amerikalılar için hız,

12
00:00:28,927 --> 00:00:31,176
doğuştan gelen bir hak gibidir.

13
00:00:31,200 --> 00:00:34,543
Bazen minimum hızımızın 
Mach 3 olduğunu düşünüyorum.

14
00:00:34,567 --> 00:00:37,964
Bu hızdan yavaşında rekabetçi
yanımızı kaybetmekten korkuyoruz.

15
00:00:38,634 --> 00:00:41,261
Ama benim neslim bile

16
00:00:41,261 --> 00:00:44,662
biz mi hızın efendisiyiz,
yoksa hız mı bizim efendimiz

17
00:00:44,662 --> 00:00:46,322
diye sorgulamaya başladı.

18
00:00:47,475 --> 00:00:49,921
Rand Corporation'da bir antropoloğum.

19
00:00:49,921 --> 00:00:52,696
Antropologların çoğu 
antik kültürlerle çalışırken

20
00:00:52,696 --> 00:00:54,604
ben ise günümüzdeki kültürlere

21
00:00:54,604 --> 00:00:58,571
ve dünyanın değişimine
nasıl uyum sağladığımıza odaklandım.

22
00:00:59,681 --> 00:01:04,985
Geçenlerde bir mühendis olan Seifu Chonde
ile hızı araştırmak için bir araya geldik.

23
00:01:05,009 --> 00:01:09,693
Hem insanların hızlanma çağına
nasıl adapte olduğuyla

24
00:01:09,693 --> 00:01:13,073
hem de çağın getirdiği güvenlik 
ve politika sorunlarına ilgiliydik.

25
00:01:13,580 --> 00:01:16,040
Eğer bu değişim hızı giderek artsaydı

26
00:01:16,040 --> 00:01:18,923
dünyamız 25 yıl içinde nasıl olurdu?

27
00:01:18,947 --> 00:01:21,375
Bu; taşıma ya da eğitim,

28
00:01:21,375 --> 00:01:24,226
iletişim, üretim,

29
00:01:24,226 --> 00:01:27,484
silahlar ve hatta doğal seleksiyon için
ne anlama gelirdi?

30
00:01:28,253 --> 00:01:31,844
Daha hızlı bir gelecek bizi daha
güvenli ve üretken mi yapacak?

31
00:01:32,279 --> 00:01:34,617
Yoksa bizi daha da savunmasız 
hâle mi getirecek?

32
00:01:35,203 --> 00:01:39,067
Araştırmamızda insanların hızlanmayı
ve beraberinde gelen heyecanı

33
00:01:39,067 --> 00:01:41,900
ve kontrolsüzlüğü kaçınılmaz 
olarak kabul ettiğini gördük.

34
00:01:41,948 --> 00:01:44,085
İnsanlar eğer yavaşlarlarsa

35
00:01:44,085 --> 00:01:46,743
demode olmaktan korkuyorlar.

36
00:01:46,767 --> 00:01:49,590
Paslanmaktansa yıpranmayı
tercih ettiklerini söylüyorlar.

37
00:01:50,309 --> 00:01:51,600
Ama aynı zamanda,

38
00:01:51,600 --> 00:01:54,793
hızın eski gelenekleri ve yuva hissini

39
00:01:54,793 --> 00:01:56,509
tüketeceğinden korkuyorlar.

40
00:01:57,548 --> 00:01:59,900
Ancak hız oyununda kazanan insanlar bile

41
00:01:59,900 --> 00:02:01,784
huzursuz hissettiklerini itiraf ediyor.

42
00:02:01,808 --> 00:02:05,407
Onlar da hızlanmanın 
bizim sahip olduklarımızla

43
00:02:05,407 --> 00:02:09,176
dijital dünyadan başka yerde
görmediğimiz jet sosyetenin

44
00:02:09,176 --> 00:02:11,882
sahip oldukları arasındaki farkı
açtığını düşünüyorlar.

45
00:02:12,984 --> 00:02:17,048
Evet, geleceğimizin daha hızlı olacağını
öngörmek için sağlam sebeplerimiz var

46
00:02:17,048 --> 00:02:18,819
fakat fark ettim ki

47
00:02:18,819 --> 00:02:20,932
hız paradoksaldır

48
00:02:21,366 --> 00:02:23,198
ve tüm iyi paradokslar gibi,

49
00:02:23,198 --> 00:02:25,921
ne kadar absürt ve karmaşık olursa olsun,

50
00:02:25,921 --> 00:02:29,009
bize insanların deneyimleri 
hakkında bilgi verir.

51
00:02:29,899 --> 00:02:32,335
İlk paradoks, hızı sevmemiz

52
00:02:32,335 --> 00:02:34,416
ve yoğunluğundan heyecan duymamız.

53
00:02:34,440 --> 00:02:38,112
Fakat prehistorik beynimiz 
aslında buna uygun değil.

54
00:02:38,136 --> 00:02:42,627
Hız trenler, süpersonik
uçaklar icat ediyoruz

55
00:02:42,627 --> 00:02:45,752
ama omurgamız zedeleniyor, araba tutuyor,

56
00:02:45,752 --> 00:02:46,936
ve jetlag oluyoruz.

57
00:02:47,584 --> 00:02:49,885
Çoklu görev yapabilecek
şekilde evrilmedik.

58
00:02:49,885 --> 00:02:53,989
Bir işe muazzam şekilde 
odaklanmak üzere evrildik,

59
00:02:53,989 --> 00:02:55,281
avlanmak gibi.

60
00:02:55,281 --> 00:02:56,931
İlla hızlı olmak gerekmiyor,

61
00:02:56,931 --> 00:02:59,681
büyük mesafeleri katedebilecek 
bir dayanıklılık gerekiyor

62
00:02:59,681 --> 00:03:02,109
ama artık biyoloji ve yaşayışımız arasında

63
00:03:02,109 --> 00:03:03,985
giderek artan bir uyuşmazlık olduğundan

64
00:03:03,985 --> 00:03:08,527
vücudun yapısı ve ondan beklentilerimiz
arasında bir uyuşmazlık bulunuyor.

65
00:03:08,870 --> 00:03:11,438
Bu, mentorlarımın

66
00:03:11,438 --> 00:03:14,239
"Sol şeritteki taş devri insanları"
dedikleri bir olgu.

67
00:03:14,239 --> 00:03:15,466
(Kahkaha)

68
00:03:16,087 --> 00:03:19,585
Hızın ikinci paradoksallığı,
objektif olarak ölçülmesidir;

69
00:03:19,585 --> 00:03:21,319
saatler için mil,

70
00:03:21,319 --> 00:03:22,939
saniyeler için gigabaytlar.

71
00:03:22,939 --> 00:03:24,969
Fakat hızın ne hissettirdiği

72
00:03:24,969 --> 00:03:26,969
ve hissettiğimiz şeyi sevip sevmediğimiz

73
00:03:26,969 --> 00:03:28,717
oldukça öznel.

74
00:03:28,717 --> 00:03:32,354
Yeni teknolojilere adapte olma hızımızın

75
00:03:32,354 --> 00:03:34,763
arttığını belgeleyebiliriz.

76
00:03:34,787 --> 00:03:39,059
Mesela telefonun icadından 85 yıl sonra,

77
00:03:39,059 --> 00:03:42,943
Amerikalıların çoğunluğu 
ev telefonu sahibi oldu.

78
00:03:43,438 --> 00:03:48,151
Buna karşın, çoğumuzun akıllı telefon 
sahibi olması 13 yıl sürdü.

79
00:03:48,627 --> 00:03:51,250
İnsanların hıza karşısındaki
tutumları ve tepkileri

80
00:03:51,250 --> 00:03:56,227
kültürlere ve aynı kültürün içindeki 
farklılıklara göre değişiklik gösterir.

81
00:03:56,251 --> 00:03:59,432
Bazı kültürlerde enerjik ve makul

82
00:03:59,432 --> 00:04:00,775
görülen etkileşimler,

83
00:04:00,775 --> 00:04:02,800
başkalarında oldukça kaba görülebilir.

84
00:04:02,824 --> 00:04:05,705
Japonların çay seremonisi sırasında,

85
00:04:05,705 --> 00:04:07,925
hemen bir sonraki
turistik mekana gitmek için

86
00:04:07,925 --> 00:04:09,767
al-götür bardak istemezdiniz,

87
00:04:09,767 --> 00:04:10,984
değil mi?

88
00:04:11,968 --> 00:04:15,630
Üçüncü paradoks ise, hızın hızı doğurması.

89
00:04:15,630 --> 00:04:18,590
Ne kadar hızlı yanıt verirsem
o kadar çok yanıt alırım,

90
00:04:18,590 --> 00:04:20,747
yine hızla yanıt vermek zorunda kalırım.

91
00:04:21,241 --> 00:04:23,215
Parmaklarımızın ucunda daha fazla

92
00:04:23,215 --> 00:04:25,454
iletişime ve bilgiye sahip olmak

93
00:04:25,454 --> 00:04:27,097
ve bunun daimi olması,

94
00:04:27,097 --> 00:04:31,002
karar vermemizi kolaylaştırmalı 
ve mantıklı hâle getirmeliydi.

95
00:04:32,209 --> 00:04:34,553
Ancak gerçekler böyle değil gibi.

96
00:04:35,759 --> 00:04:37,894
Son bir paradoks ise

97
00:04:38,601 --> 00:04:44,071
tüm bu hızlı teknolojiler bizi angarya 
işlerden kurtaracaktıysa

98
00:04:44,071 --> 00:04:46,966
neden zamansızlıktan
bu kadar şikayetçiyiz?

99
00:04:46,966 --> 00:04:50,249
Neden gelen mesaja hemen cevap vermemiz 
gerektiğini düşündüğümüz için

100
00:04:50,249 --> 00:04:53,147
rekor oranda trafik kazaları yapıyoruz?

101
00:04:53,878 --> 00:04:57,374
Sol şeritte hayatın daha eğlenceli

102
00:04:57,374 --> 00:04:59,155
ve daha az gergin olması gerekmez mi?

103
00:04:59,464 --> 00:05:01,972
Almanların bunun için 
bir kelimesi bile var:

104
00:05:01,972 --> 00:05:03,416
"Eilkrankheit."

105
00:05:03,416 --> 00:05:06,454
İngilizcede buna 
"ivedilik hastalığı" denir.

106
00:05:07,055 --> 00:05:09,768
Hızlı kararlar vermemiz gerektiğinde

107
00:05:09,768 --> 00:05:11,590
otomatik pilotta beyin devreye giriyor

108
00:05:11,590 --> 00:05:14,252
ve öğrenilmiş davranışlarımıza,

109
00:05:14,252 --> 00:05:18,074
reflekslerimize, bilişsel
ön yargılarımıza güvenerek

110
00:05:18,074 --> 00:05:21,034
hızlı algılama ve cevaplandırmada 
onlardan yararlanıyoruz.

111
00:05:21,502 --> 00:05:23,503
Bazen bu hayatımızı kurtarır.

112
00:05:23,503 --> 00:05:24,697
Savaş ya da sıvış.

113
00:05:25,134 --> 00:05:28,479
Ama bazen de uzun vadede
bizi yanlışa sürükler.

114
00:05:29,443 --> 00:05:32,934
Genellikle toplumumuzdaki muazzam hatalar,

115
00:05:32,934 --> 00:05:35,856
teknoloji kaynaklı hatalar değil;

116
00:05:35,880 --> 00:05:39,701
otopilotta çabucak verilmiş kararlardan

117
00:05:39,701 --> 00:05:41,240
doğan hatalardır.

118
00:05:41,264 --> 00:05:45,103
Noktaları birleştirmek,
yanlış bilgiyi elemek

119
00:05:45,103 --> 00:05:47,335
karmaşıklığı anlamlandırmak için

120
00:05:47,335 --> 00:05:49,573
yaratıcı ve mantıklı şekilde
düşünmemişizdir.

121
00:05:50,352 --> 00:05:53,689
Bu tarz bir düşünme şekli hızlı yapılamaz.

122
00:05:53,713 --> 00:05:55,595
Bu yavaş düşünmektir.

123
00:05:56,218 --> 00:05:59,280
Daniel Kahneman ve 
Amos Tversky isimli iki psikolog,

124
00:05:59,280 --> 00:06:02,529
bu konuya 1974'te 
dikkat çekmeye başlamıştı.

125
00:06:02,553 --> 00:06:05,999
Biz hâlâ onların fikirlerini 
anlamlandırmaya çalışıyoruz.

126
00:06:07,340 --> 00:06:11,770
Modern tarihin tamamı bir andan diğerine
vites arttırmak olarak görülebilir.

127
00:06:11,794 --> 00:06:14,131
Bir nevi hızlanırsak

128
00:06:14,155 --> 00:06:16,166
sorunlarımızdan kaçabilirmişiz gibi.

129
00:06:16,821 --> 00:06:18,354
Ama asla kaçamayız.

130
00:06:18,354 --> 00:06:20,155
Bunu kendi hayatlarımızdan biliyoruz

131
00:06:20,155 --> 00:06:22,366
ve siyasete yön verenler de bunu biliyor.

132
00:06:22,964 --> 00:06:25,271
Daima genişleyen veri evrenini 
işleyebilmek,

133
00:06:25,271 --> 00:06:27,680
daha hızlı ve daha zekice kararlar
alabilmek için

134
00:06:27,680 --> 00:06:31,184
artık yapay zekaya başvuruyoruz.

135
00:06:32,412 --> 00:06:34,903
Fakat veri işleyen makinalar;

136
00:06:34,903 --> 00:06:37,860
dürtülerini bir kenara bırakmak

137
00:06:37,860 --> 00:06:39,548
ve fikir akışının sağlamak için

138
00:06:39,548 --> 00:06:44,409
zamana ihtiyacı olan Taş Devri 
beyinlere sahip insanların

139
00:06:44,409 --> 00:06:47,542
kritik ve sürdürülebilir
düşünce şeklinin yerini alamaz.

140
00:06:49,064 --> 00:06:52,236
Frene basmamız gerektiğini düşünürseniz

141
00:06:52,236 --> 00:06:55,389
bu her zaman doğru karar olmayabilir.

142
00:06:55,413 --> 00:06:59,510
Viraja çok hızlı giren bir trenin
raydan çıkacağını hepimiz biliyoruz.

143
00:06:59,534 --> 00:07:01,496
Ancak bir mühendis olan Seifu,

144
00:07:01,496 --> 00:07:06,217
bana viraja çok yavaş giren bir trenin de 
raydan çıkabileceğini öğretti.

145
00:07:06,860 --> 00:07:10,092
Demek ki bu hız artışını yönetmek,

146
00:07:10,092 --> 00:07:12,577
hız üzerinde bireysel ve toplumsal olarak

147
00:07:12,577 --> 00:07:15,737
düşündüğümüzden daha fazla 
kontrol sahibi olduğumuzu

148
00:07:15,737 --> 00:07:17,748
anlamakla başlıyor.

149
00:07:18,602 --> 00:07:21,880
Bazen, kendimizi daha hızlı gitmek
için programlamamız gerekir.

150
00:07:21,904 --> 00:07:23,735
Düğümleri çözmek,

151
00:07:23,735 --> 00:07:26,390
kasırga mağdurlarına 
yardımları hızlandırmak

152
00:07:26,414 --> 00:07:29,832
ya da istediğimiz şeyi anında

153
00:07:29,856 --> 00:07:31,279
3D yazıcıdan üretmek isteriz.

154
00:07:31,955 --> 00:07:35,896
Bazen de hızlı bir deneyimden doğan 
kazanın adımlarını yönetebilmek için

155
00:07:35,896 --> 00:07:39,283
etrafımızdakilerin yavaşlamasını
hissetmek isteriz.

156
00:07:39,861 --> 00:07:43,737
Ayrıca sürekli uyarılmamak normaldir.

157
00:07:43,761 --> 00:07:45,267
Bu hem yetişkinler,

158
00:07:45,267 --> 00:07:46,638
hem de çocuklar için iyidir.

159
00:07:47,043 --> 00:07:50,626
Belki sıkıcı gelebilir ancak 
bize düşünecek zaman verir.

160
00:07:51,258 --> 00:07:54,738
Yavaş geçen zaman 
boşa harcanmamış zamandır.

161
00:07:56,142 --> 00:07:59,891
Zaman kazanmanın ne olduğunu
yeniden düşünmeliyiz.

162
00:08:00,318 --> 00:08:04,195
Dünyadaki kültür ve ritüeller
yavaşlık içinde gelişir;

163
00:08:04,195 --> 00:08:07,220
çünkü yavaşlık, ortak
değerlerimizi pekiştirip

164
00:08:07,220 --> 00:08:08,925
bağlantı kurmamıza yardımcı olur.

165
00:08:08,925 --> 00:08:12,062
Bağlantı, insan olmanın 
kritik bir parçasıdır.

166
00:08:13,237 --> 00:08:15,195
Hız konusunda ustalaşmalıyız

167
00:08:15,195 --> 00:08:17,925
ve bu, herhangi bir teknolojinin
değiş tokuşları hakkında

168
00:08:17,925 --> 00:08:19,629
dikkatlice düşünmek anlamına gelir.

169
00:08:19,629 --> 00:08:22,070
Bu insanlığınızı ifade etmek
için kullanabileceğiniz

170
00:08:22,070 --> 00:08:24,070
zamanı geri kazanmanıza yardımcı olur mu?

171
00:08:24,070 --> 00:08:26,160
Bu size ivedilik hastalığını verecek mi?

172
00:08:26,160 --> 00:08:27,880
Peki ya diğer insanlara verecek mi?

173
00:08:27,880 --> 00:08:32,402
Hayatta seyahat etmek istediğiniz hıza
karar verecek kadar şanslıysanız,

174
00:08:32,402 --> 00:08:33,831
bu bir ayrıcalıktır.

175
00:08:34,464 --> 00:08:35,615
Bunu kullanın.

176
00:08:36,250 --> 00:08:38,967
Hem hızlanmaya 
hem de yavaş zaman oluşturmaya

177
00:08:38,967 --> 00:08:40,970
ihtiyacınız olduğuna karar verebilirsiniz.

178
00:08:41,869 --> 00:08:43,599
Düşünüp taşınmak için,

179
00:08:43,599 --> 00:08:45,228
kendi rahatlığınızda

180
00:08:45,228 --> 00:08:46,670
analiz yapma zamanı;

181
00:08:47,688 --> 00:08:50,643
Dinleme, empati kurma,

182
00:08:51,517 --> 00:08:53,059
zihninizi dinlendirme,

183
00:08:53,890 --> 00:08:55,818
yemek masasına yaslanma zamanı.

184
00:08:57,402 --> 00:08:59,411
Geleceğe yaklaştıkça

185
00:08:59,411 --> 00:09:02,531
hız teknolojilerini,

186
00:09:03,321 --> 00:09:05,101
hızın amacını

187
00:09:05,101 --> 00:09:07,796
ve hız beklentilerimizi

188
00:09:07,796 --> 00:09:10,055
daha insani bir hıza ayarlamayı düşünelim.

189
00:09:10,760 --> 00:09:11,937
Teşekkür ederim.

190
00:09:11,937 --> 00:09:13,452
(Alkış)