0:00:00.686,0:00:04.584
Etrafımızın neden işlerimizi hızlı, [br]daha da hızlı yapmamıza

0:00:04.584,0:00:07.587
yardımcı olan şeylerle çevrili olduğunu[br]hiç düşündünüz mü?

0:00:08.104,0:00:09.483
Daha hızlı iletişime geçelim,

0:00:09.483,0:00:11.163
aynı zamanda daha hızlı çalışalım,

0:00:11.163,0:00:13.084
banka işlerini daha hızlı yapalım,

0:00:13.084,0:00:14.522
daha hızlı seyahat edelim,

0:00:14.522,0:00:16.287
daha hızlı flört bulalım,

0:00:16.287,0:00:18.114
daha hızlı yemek, temizlik yapalım

0:00:18.114,0:00:20.290
ve bunların hepsini aynı anda yapalım.

0:00:20.803,0:00:25.317
Uyanık olduğumuz her saati tamamıyla [br]doldurma konusunda ne hissediyorsunuz?

0:00:26.714,0:00:28.927
Benim jenerasyonumdaki[br]Amerikalılar için hız,

0:00:28.927,0:00:31.176
doğuştan gelen bir hak gibidir.

0:00:31.200,0:00:34.543
Bazen minimum hızımızın [br]Mach 3 olduğunu düşünüyorum.

0:00:34.567,0:00:37.964
Bu hızdan yavaşında rekabetçi[br]yanımızı kaybetmekten korkuyoruz.

0:00:38.634,0:00:41.261
Ama benim neslim bile

0:00:41.261,0:00:44.662
biz mi hızın efendisiyiz,[br]yoksa hız mı bizim efendimiz

0:00:44.662,0:00:46.322
diye sorgulamaya başladı.

0:00:47.475,0:00:49.921
Rand Corporation'da bir antropoloğum.

0:00:49.921,0:00:52.696
Antropologların çoğu [br]antik kültürlerle çalışırken

0:00:52.696,0:00:54.604
ben ise günümüzdeki kültürlere

0:00:54.604,0:00:58.571
ve dünyanın değişimine[br]nasıl uyum sağladığımıza odaklandım.

0:00:59.681,0:01:04.985
Geçenlerde bir mühendis olan Seifu Chonde[br]ile hızı araştırmak için bir araya geldik.

0:01:05.009,0:01:09.693
Hem insanların hızlanma çağına[br]nasıl adapte olduğuyla

0:01:09.693,0:01:13.073
hem de çağın getirdiği güvenlik [br]ve politika sorunlarına ilgiliydik.

0:01:13.580,0:01:16.040
Eğer bu değişim hızı giderek artsaydı

0:01:16.040,0:01:18.923
dünyamız 25 yıl içinde nasıl olurdu?

0:01:18.947,0:01:21.375
Bu; taşıma ya da eğitim,

0:01:21.375,0:01:24.226
iletişim, üretim,

0:01:24.226,0:01:27.484
silahlar ve hatta doğal seleksiyon için[br]ne anlama gelirdi?

0:01:28.253,0:01:31.844
Daha hızlı bir gelecek bizi daha[br]güvenli ve üretken mi yapacak?

0:01:32.279,0:01:34.617
Yoksa bizi daha da savunmasız [br]hâle mi getirecek?

0:01:35.203,0:01:39.067
Araştırmamızda insanların hızlanmayı[br]ve beraberinde gelen heyecanı

0:01:39.067,0:01:41.900
ve kontrolsüzlüğü kaçınılmaz [br]olarak kabul ettiğini gördük.

0:01:41.948,0:01:44.085
İnsanlar eğer yavaşlarlarsa

0:01:44.085,0:01:46.743
demode olmaktan korkuyorlar.

0:01:46.767,0:01:49.590
Paslanmaktansa yıpranmayı[br]tercih ettiklerini söylüyorlar.

0:01:50.309,0:01:51.600
Ama aynı zamanda,

0:01:51.600,0:01:54.793
hızın eski gelenekleri ve yuva hissini

0:01:54.793,0:01:56.509
tüketeceğinden korkuyorlar.

0:01:57.548,0:01:59.900
Ancak hız oyununda kazanan insanlar bile

0:01:59.900,0:02:01.784
huzursuz hissettiklerini itiraf ediyor.

0:02:01.808,0:02:05.407
Onlar da hızlanmanın [br]bizim sahip olduklarımızla

0:02:05.407,0:02:09.176
dijital dünyadan başka yerde[br]görmediğimiz jet sosyetenin

0:02:09.176,0:02:11.882
sahip oldukları arasındaki farkı[br]açtığını düşünüyorlar.

0:02:12.984,0:02:17.048
Evet, geleceğimizin daha hızlı olacağını[br]öngörmek için sağlam sebeplerimiz var

0:02:17.048,0:02:18.819
fakat fark ettim ki

0:02:18.819,0:02:20.932
hız paradoksaldır

0:02:21.366,0:02:23.198
ve tüm iyi paradokslar gibi,

0:02:23.198,0:02:25.921
ne kadar absürt ve karmaşık olursa olsun,

0:02:25.921,0:02:29.009
bize insanların deneyimleri [br]hakkında bilgi verir.

0:02:29.899,0:02:32.335
İlk paradoks, hızı sevmemiz

0:02:32.335,0:02:34.416
ve yoğunluğundan heyecan duymamız.

0:02:34.440,0:02:38.112
Fakat prehistorik beynimiz [br]aslında buna uygun değil.

0:02:38.136,0:02:42.627
Hız trenler, süpersonik[br]uçaklar icat ediyoruz

0:02:42.627,0:02:45.752
ama omurgamız zedeleniyor, araba tutuyor,

0:02:45.752,0:02:46.936
ve jetlag oluyoruz.

0:02:47.584,0:02:49.885
Çoklu görev yapabilecek[br]şekilde evrilmedik.

0:02:49.885,0:02:53.989
Bir işe muazzam şekilde [br]odaklanmak üzere evrildik,

0:02:53.989,0:02:55.281
avlanmak gibi.

0:02:55.281,0:02:56.931
İlla hızlı olmak gerekmiyor,

0:02:56.931,0:02:59.681
büyük mesafeleri katedebilecek [br]bir dayanıklılık gerekiyor

0:02:59.681,0:03:02.109
ama artık biyoloji ve yaşayışımız arasında

0:03:02.109,0:03:03.985
giderek artan bir uyuşmazlık olduğundan

0:03:03.985,0:03:08.527
vücudun yapısı ve ondan beklentilerimiz[br]arasında bir uyuşmazlık bulunuyor.

0:03:08.870,0:03:11.438
Bu, mentorlarımın

0:03:11.438,0:03:14.239
"Sol şeritteki taş devri insanları"[br]dedikleri bir olgu.

0:03:14.239,0:03:15.466
(Kahkaha)

0:03:16.087,0:03:19.585
Hızın ikinci paradoksallığı,[br]objektif olarak ölçülmesidir;

0:03:19.585,0:03:21.319
saatler için mil,

0:03:21.319,0:03:22.939
saniyeler için gigabaytlar.

0:03:22.939,0:03:24.969
Fakat hızın ne hissettirdiği

0:03:24.969,0:03:26.969
ve hissettiğimiz şeyi sevip sevmediğimiz

0:03:26.969,0:03:28.717
oldukça öznel.

0:03:28.717,0:03:32.354
Yeni teknolojilere adapte olma hızımızın

0:03:32.354,0:03:34.763
arttığını belgeleyebiliriz.

0:03:34.787,0:03:39.059
Mesela telefonun icadından 85 yıl sonra,

0:03:39.059,0:03:42.943
Amerikalıların çoğunluğu [br]ev telefonu sahibi oldu.

0:03:43.438,0:03:48.151
Buna karşın, çoğumuzun akıllı telefon [br]sahibi olması 13 yıl sürdü.

0:03:48.627,0:03:51.250
İnsanların hıza karşısındaki[br]tutumları ve tepkileri

0:03:51.250,0:03:56.227
kültürlere ve aynı kültürün içindeki [br]farklılıklara göre değişiklik gösterir.

0:03:56.251,0:03:59.432
Bazı kültürlerde enerjik ve makul

0:03:59.432,0:04:00.775
görülen etkileşimler,

0:04:00.775,0:04:02.800
başkalarında oldukça kaba görülebilir.

0:04:02.824,0:04:05.705
Japonların çay seremonisi sırasında,

0:04:05.705,0:04:07.925
hemen bir sonraki[br]turistik mekana gitmek için

0:04:07.925,0:04:09.767
al-götür bardak istemezdiniz,

0:04:09.767,0:04:10.984
değil mi?

0:04:11.968,0:04:15.630
Üçüncü paradoks ise, hızın hızı doğurması.

0:04:15.630,0:04:18.590
Ne kadar hızlı yanıt verirsem[br]o kadar çok yanıt alırım,

0:04:18.590,0:04:20.747
yine hızla yanıt vermek zorunda kalırım.

0:04:21.241,0:04:23.215
Parmaklarımızın ucunda daha fazla

0:04:23.215,0:04:25.454
iletişime ve bilgiye sahip olmak

0:04:25.454,0:04:27.097
ve bunun daimi olması,

0:04:27.097,0:04:31.002
karar vermemizi kolaylaştırmalı [br]ve mantıklı hâle getirmeliydi.

0:04:32.209,0:04:34.553
Ancak gerçekler böyle değil gibi.

0:04:35.759,0:04:37.894
Son bir paradoks ise

0:04:38.601,0:04:44.071
tüm bu hızlı teknolojiler bizi angarya [br]işlerden kurtaracaktıysa

0:04:44.071,0:04:46.966
neden zamansızlıktan[br]bu kadar şikayetçiyiz?

0:04:46.966,0:04:50.249
Neden gelen mesaja hemen cevap vermemiz [br]gerektiğini düşündüğümüz için

0:04:50.249,0:04:53.147
rekor oranda trafik kazaları yapıyoruz?

0:04:53.878,0:04:57.374
Sol şeritte hayatın daha eğlenceli

0:04:57.374,0:04:59.155
ve daha az gergin olması gerekmez mi?

0:04:59.464,0:05:01.972
Almanların bunun için [br]bir kelimesi bile var:

0:05:01.972,0:05:03.416
"Eilkrankheit."

0:05:03.416,0:05:06.454
İngilizcede buna [br]"ivedilik hastalığı" denir.

0:05:07.055,0:05:09.768
Hızlı kararlar vermemiz gerektiğinde

0:05:09.768,0:05:11.590
otomatik pilotta beyin devreye giriyor

0:05:11.590,0:05:14.252
ve öğrenilmiş davranışlarımıza,

0:05:14.252,0:05:18.074
reflekslerimize, bilişsel[br]ön yargılarımıza güvenerek

0:05:18.074,0:05:21.034
hızlı algılama ve cevaplandırmada [br]onlardan yararlanıyoruz.

0:05:21.502,0:05:23.503
Bazen bu hayatımızı kurtarır.

0:05:23.503,0:05:24.697
Savaş ya da sıvış.

0:05:25.134,0:05:28.479
Ama bazen de uzun vadede[br]bizi yanlışa sürükler.

0:05:29.443,0:05:32.934
Genellikle toplumumuzdaki muazzam hatalar,

0:05:32.934,0:05:35.856
teknoloji kaynaklı hatalar değil;

0:05:35.880,0:05:39.701
otopilotta çabucak verilmiş kararlardan

0:05:39.701,0:05:41.240
doğan hatalardır.

0:05:41.264,0:05:45.103
Noktaları birleştirmek,[br]yanlış bilgiyi elemek

0:05:45.103,0:05:47.335
karmaşıklığı anlamlandırmak için

0:05:47.335,0:05:49.573
yaratıcı ve mantıklı şekilde[br]düşünmemişizdir.

0:05:50.352,0:05:53.689
Bu tarz bir düşünme şekli hızlı yapılamaz.

0:05:53.713,0:05:55.595
Bu yavaş düşünmektir.

0:05:56.218,0:05:59.280
Daniel Kahneman ve [br]Amos Tversky isimli iki psikolog,

0:05:59.280,0:06:02.529
bu konuya 1974'te [br]dikkat çekmeye başlamıştı.

0:06:02.553,0:06:05.999
Biz hâlâ onların fikirlerini [br]anlamlandırmaya çalışıyoruz.

0:06:07.340,0:06:11.770
Modern tarihin tamamı bir andan diğerine[br]vites arttırmak olarak görülebilir.

0:06:11.794,0:06:14.131
Bir nevi hızlanırsak

0:06:14.155,0:06:16.166
sorunlarımızdan kaçabilirmişiz gibi.

0:06:16.821,0:06:18.354
Ama asla kaçamayız.

0:06:18.354,0:06:20.155
Bunu kendi hayatlarımızdan biliyoruz

0:06:20.155,0:06:22.366
ve siyasete yön verenler de bunu biliyor.

0:06:22.964,0:06:25.271
Daima genişleyen veri evrenini [br]işleyebilmek,

0:06:25.271,0:06:27.680
daha hızlı ve daha zekice kararlar[br]alabilmek için

0:06:27.680,0:06:31.184
artık yapay zekaya başvuruyoruz.

0:06:32.412,0:06:34.903
Fakat veri işleyen makinalar;

0:06:34.903,0:06:37.860
dürtülerini bir kenara bırakmak

0:06:37.860,0:06:39.548
ve fikir akışının sağlamak için

0:06:39.548,0:06:44.409
zamana ihtiyacı olan Taş Devri [br]beyinlere sahip insanların

0:06:44.409,0:06:47.542
kritik ve sürdürülebilir[br]düşünce şeklinin yerini alamaz.

0:06:49.064,0:06:52.236
Frene basmamız gerektiğini düşünürseniz

0:06:52.236,0:06:55.389
bu her zaman doğru karar olmayabilir.

0:06:55.413,0:06:59.510
Viraja çok hızlı giren bir trenin[br]raydan çıkacağını hepimiz biliyoruz.

0:06:59.534,0:07:01.496
Ancak bir mühendis olan Seifu,

0:07:01.496,0:07:06.217
bana viraja çok yavaş giren bir trenin de [br]raydan çıkabileceğini öğretti.

0:07:06.860,0:07:10.092
Demek ki bu hız artışını yönetmek,

0:07:10.092,0:07:12.577
hız üzerinde bireysel ve toplumsal olarak

0:07:12.577,0:07:15.737
düşündüğümüzden daha fazla [br]kontrol sahibi olduğumuzu

0:07:15.737,0:07:17.748
anlamakla başlıyor.

0:07:18.602,0:07:21.880
Bazen, kendimizi daha hızlı gitmek[br]için programlamamız gerekir.

0:07:21.904,0:07:23.735
Düğümleri çözmek,

0:07:23.735,0:07:26.390
kasırga mağdurlarına [br]yardımları hızlandırmak

0:07:26.414,0:07:29.832
ya da istediğimiz şeyi anında

0:07:29.856,0:07:31.279
3D yazıcıdan üretmek isteriz.

0:07:31.955,0:07:35.896
Bazen de hızlı bir deneyimden doğan [br]kazanın adımlarını yönetebilmek için

0:07:35.896,0:07:39.283
etrafımızdakilerin yavaşlamasını[br]hissetmek isteriz.

0:07:39.861,0:07:43.737
Ayrıca sürekli uyarılmamak normaldir.

0:07:43.761,0:07:45.267
Bu hem yetişkinler,

0:07:45.267,0:07:46.638
hem de çocuklar için iyidir.

0:07:47.043,0:07:50.626
Belki sıkıcı gelebilir ancak [br]bize düşünecek zaman verir.

0:07:51.258,0:07:54.738
Yavaş geçen zaman [br]boşa harcanmamış zamandır.

0:07:56.142,0:07:59.891
Zaman kazanmanın ne olduğunu[br]yeniden düşünmeliyiz.

0:08:00.318,0:08:04.195
Dünyadaki kültür ve ritüeller[br]yavaşlık içinde gelişir;

0:08:04.195,0:08:07.220
çünkü yavaşlık, ortak[br]değerlerimizi pekiştirip

0:08:07.220,0:08:08.925
bağlantı kurmamıza yardımcı olur.

0:08:08.925,0:08:12.062
Bağlantı, insan olmanın [br]kritik bir parçasıdır.

0:08:13.237,0:08:15.195
Hız konusunda ustalaşmalıyız

0:08:15.195,0:08:17.925
ve bu, herhangi bir teknolojinin[br]değiş tokuşları hakkında

0:08:17.925,0:08:19.629
dikkatlice düşünmek anlamına gelir.

0:08:19.629,0:08:22.070
Bu insanlığınızı ifade etmek[br]için kullanabileceğiniz

0:08:22.070,0:08:24.070
zamanı geri kazanmanıza yardımcı olur mu?

0:08:24.070,0:08:26.160
Bu size ivedilik hastalığını verecek mi?

0:08:26.160,0:08:27.880
Peki ya diğer insanlara verecek mi?

0:08:27.880,0:08:32.402
Hayatta seyahat etmek istediğiniz hıza[br]karar verecek kadar şanslıysanız,

0:08:32.402,0:08:33.831
bu bir ayrıcalıktır.

0:08:34.464,0:08:35.615
Bunu kullanın.

0:08:36.250,0:08:38.967
Hem hızlanmaya [br]hem de yavaş zaman oluşturmaya

0:08:38.967,0:08:40.970
ihtiyacınız olduğuna karar verebilirsiniz.

0:08:41.869,0:08:43.599
Düşünüp taşınmak için,

0:08:43.599,0:08:45.228
kendi rahatlığınızda

0:08:45.228,0:08:46.670
analiz yapma zamanı;

0:08:47.688,0:08:50.643
Dinleme, empati kurma,

0:08:51.517,0:08:53.059
zihninizi dinlendirme,

0:08:53.890,0:08:55.818
yemek masasına yaslanma zamanı.

0:08:57.402,0:08:59.411
Geleceğe yaklaştıkça

0:08:59.411,0:09:02.531
hız teknolojilerini,

0:09:03.321,0:09:05.101
hızın amacını

0:09:05.101,0:09:07.796
ve hız beklentilerimizi

0:09:07.796,0:09:10.055
daha insani bir hıza ayarlamayı düşünelim.

0:09:10.760,0:09:11.937
Teşekkür ederim.

0:09:11.937,0:09:13.452
(Alkış)