0:00:00.286,0:00:02.807
Chris Anderson: Pekâlâ, [br]öyle tahmin ediyorum ki

0:00:02.807,0:00:05.268
hayatın hakkında konuşacağız

0:00:05.268,0:00:08.426
ve benimle paylaştığınız[br]bazı resimleri kullanacağız.

0:00:08.426,0:00:11.375
Sanırım şu fotoğrafla başlamalıyız.

0:00:11.375,0:00:13.743
Peki, kim bu?

0:00:14.423,0:00:19.492
Martine Rothblatt: Bu benim[br]en büyük oğlumuz Eli ile birlikte.

0:00:19.492,0:00:21.382
Beş yaşlarındaydı.

0:00:21.382,0:00:23.495
Bu fotoğraf Nijerya'da çekilmişti,

0:00:23.495,0:00:27.489
Washington, D.C. baro sınavının [br]hemen ertesinde çekilmişti.

0:00:27.489,0:00:31.064
CA: Peki ama bu çok da [br]Martine'e benzemiyor.

0:00:32.084,0:00:39.841
MR: Evet. Bu benim erkekkenki hâlim,[br]büyütülüş şeklimdeki gibi.

0:00:39.841,0:00:43.733
Erkekten kadına, Martin'den Martine'e [br]dönüşümümden önce.

0:00:43.733,0:00:45.762
CA: Martin Rothblatt olarak yetiştirildin.

0:00:45.762,0:00:46.807
MR: Doğru.

0:00:46.807,0:00:51.431
CA: Bu resmin çekilmesinden yaklaşık [br]bir yıl sonra güzel bir kadınla evlendin.

0:00:51.431,0:00:53.947
İlk görüşte aşk mıydı? Ne oldu?

0:00:53.947,0:00:55.757
MR: İlk görüşte aşktı.

0:00:55.757,0:01:00.170
Bina'yı Los Angeles'da [br]bir diskotekte gördüm

0:01:00.170,0:01:03.653
ve sonra birlikte yaşamaya başladık

0:01:03.653,0:01:07.484
ama onu ilk gördüğüm anda[br]onun etrafındaki enerjiyi gördüm.

0:01:07.484,0:01:09.156
Ona dans etmeyi teklif ettim.

0:01:09.156,0:01:12.058
O da bana benim etrafımda [br]bir enerji gördüğünü söyledi.

0:01:12.058,0:01:15.753
Ben bekâr ve çocuklu bir erkektim.[br]O da bekâr ve çocuklu bir kadındı.

0:01:15.753,0:01:18.928
Birbirimize çocuklarımızın [br]resimlerini gösterdik

0:01:18.928,0:01:22.298
ve yaklaşık 33 yıldır [br]mutlu bir evlilik sürdürüyoruz.

0:01:22.298,0:01:26.832
(Alkış)

0:01:26.832,0:01:29.890
CA: O zamanlarda, [br]uydular hakkında çalışan

0:01:29.890,0:01:31.585
yetenekli bir girişimciydin.

0:01:31.585,0:01:33.847
Sanırım iki tane başarılı şirketin vardı

0:01:33.847,0:01:35.951
ve sonra radyoları [br]dönüştürmek için uyduları

0:01:35.951,0:01:40.162
nasıl kullanabileceğimize ilişkin [br]problemi ele almıştın.

0:01:40.162,0:01:41.825
Biraz bundan bahset.

0:01:41.825,0:01:44.241
MR: Evet. Her zaman uzay [br]teknolojisini sevmişimdir

0:01:44.241,0:01:47.092
ve uydular, bana, atalarımızın

0:01:47.092,0:01:50.021
kanoları ilk defa [br]suya itmeleri gibi gelmiştir.

0:01:50.021,0:01:53.388
Yani, gökyüzü okyanusunda seyrüseferin

0:01:53.388,0:01:55.826
bir parçası olmak benim için [br]çok heyecan vericiydi

0:01:55.826,0:02:00.354
ve farklı uydu iletişim [br]sistemlerini geliştirdikçe,

0:02:00.354,0:02:05.655
yaptığım temel şey daha büyük [br]ve daha güçlü uyduları fırlatmaktı,

0:02:05.655,0:02:09.316
bunun sonu olarak da alıcı antenlerin

0:02:09.316,0:02:11.290
daha küçük olabileceğiydi

0:02:11.290,0:02:15.144
ve doğrudan televizyon yayınının ardından

0:02:15.144,0:02:18.678
eğer daha güçlü bir uydu yapabilirsek[br]

0:02:18.678,0:02:21.418
alıcı çanağın daha küçük [br]olabileceği fikri aklıma geldi.

0:02:21.418,0:02:24.710
Öyle ki bu çanak parabolik [br]çanağın sadece bir parçası,

0:02:24.710,0:02:28.449
bir otomobilin üstüne yerleştirilecek [br]küçük düz bir parça olabilirdi

0:02:28.449,0:02:32.350
ve ulusal uydu radyosuna sahip olabilirdi

0:02:32.350,0:02:34.904
ve şu an bu sistem: Sirius XM.

0:02:34.904,0:02:36.924
CA: Vay be. Kimler Sirius'u kullandı?

0:02:36.924,0:02:39.506
(Alkış)

0:02:39.506,0:02:41.684
MR: Aylık abonelikleriniz için [br]teşekkür ediyorum.

0:02:41.684,0:02:44.447
(Gülüşmeler)

0:02:44.447,0:02:48.649
CA: Yani o zamanlardaki [br]tüm tahminlere karşı başarılı oldu.

0:02:48.649,0:02:50.878
Çok büyük bir ticari başarıydı

0:02:50.878,0:02:55.197
ancak ondan kısa bir süre [br]sonra 1990'ların başında

0:02:55.197,0:02:59.713
hayatındaki bu büyük dönüşüm başladı[br]ve sen Martine olmaya başladın.

0:02:59.713,0:03:03.300
MR: Doğru.[br]CA: Anlatsana, nasıl oldu?

0:03:05.010,0:03:11.877
MR: Bina ve dört güzel [br]çocuğumuzla bir toplantı yaptık

0:03:11.877,0:03:16.749
ve her birine tek tek ruhumun

0:03:16.749,0:03:22.739
her zaman bir kadın gibi hissettiğini

0:03:22.739,0:03:27.334
ama eğer bunu söylersem insanların [br]bana güleceğinden korktuğumu,

0:03:27.334,0:03:29.863
bu yüzden hep saklı tuttuğumu

0:03:29.863,0:03:32.998
ve sadece erkeksi tarafımı [br]gösterdiğimi söyledim.

0:03:32.998,0:03:36.016
Her biri bu konuya farklı yaklaştı.

0:03:36.016,0:03:40.497
Bina: "Ben senin ruhunu seviyorum,

0:03:40.497,0:03:44.073
dışı Martin ya da Martine [br]benim için fark etmez,

0:03:44.073,0:03:46.488
senin ruhunu seviyorum." dedi.

0:03:46.488,0:03:50.320
Oğlum: "Eğer bir kadın olursan

0:03:50.320,0:03:54.150
hâlâ benim babam [br]olmaya devam edecek misin?" dedi.

0:03:54.150,0:03:57.377
Ben de: "Evet her zaman [br]senin baban olarak kalacağım." dedim

0:03:57.377,0:04:00.675
ve hâlâ da onun babasıyım.

0:04:00.675,0:04:05.226
En küçük kızım mükemmel bir [br]beş yaş tepkisi verdi.

0:04:05.226,0:04:08.667
Bana dedi ki: "Ben babamı seviyorum[br]

0:04:08.667,0:04:11.897
ve o (kadın) da beni seviyor.".

0:04:11.897,0:04:16.432
Şöyle ki kızımın cinsiyetleri karıştırma [br]konusunda hiçbir problemi yoktu.

0:04:16.432,0:04:19.349
CA: Bu olaydan sonra şu kitabı yayınladın:

0:04:19.349,0:04:21.229
"Cinsiyet Ayrımı".

0:04:21.229,0:04:23.458
Bu kitaptaki iddian neydi?

0:04:23.458,0:04:27.800
MR: Benim bu kitaptaki iddiam, [br]dünyada yedi milyar insanın yaşadığı

0:04:27.800,0:04:33.117
ve aslında bir cinsiyeti ifade etmenin [br]yedi milyar farklı yolu olduğuydu.

0:04:33.117,0:04:39.549
Her ne kadar insanların bir erkek [br]veya bir kadın cinsel organı olsa da

0:04:39.549,0:04:42.591
cinsel organlar sizin cinsiyetinizi

0:04:42.591,0:04:45.400
ve hatta gerçekte [br]cinsel kimliğinizi belirlemez.

0:04:45.400,0:04:47.095
Bu sadece bir vücut yapısı

0:04:47.095,0:04:48.526
ve üreme yollarıdır

0:04:48.526,0:04:51.641
ve insanlar istedikleri [br]cinsiyeti seçebilirler,

0:04:51.641,0:04:54.477
eğer ki toplum tarafından

0:04:54.477,0:04:57.477
erkek veya kadın kategorisini [br]seçmeye zorlanmazlarsa,

0:04:57.477,0:04:58.778
aynen Güney Afrika'nın

0:04:58.778,0:05:01.778
insanları siyah veya beyaz [br]kategorisini seçmeye zorladığı gibi.

0:05:01.778,0:05:05.980
Antropoloji bilimden gelen bilgimizle [br]biliyoruz ki; ırk bir kurgudur,

0:05:05.980,0:05:08.782
her ne kadar ırkçılık [br]çok çok gerçek olsa da

0:05:08.782,0:05:11.382
ve şimdilerde ise toplumsal [br]çalışmalardan biliyoruz ki

0:05:11.382,0:05:15.140
ayrı erkek ve kadın cinsiyetleri [br]yaratılmış bir kurgudur.

0:05:15.570,0:05:18.335
Gerçek olan ise cinsiyetin değişkenliğidir

0:05:18.335,0:05:22.225
ki bu da erkekten kadına [br]bütün bir süreçte kesişmektedir.

0:05:22.225,0:05:25.784
CA: Sen kendini her zaman [br]yüzde yüz kadın hissetmiyorsun.

0:05:25.784,0:05:28.019
MR: Doğru. Bazı açılardan cinsiyetimi

0:05:28.019,0:05:31.920
aynen saç stilimi değiştirdiğim gibi [br]değiştirdiğimi söyleyebilirim.

0:05:31.920,0:05:39.142
CA: (Gülüşmeler) Peki, şimdi, [br]bu senin mükemmel kızın, Jenesis.

0:05:39.142,0:05:43.525
Oldukça kötü bir şey meydana [br]geldiğinde yaklaşık bu yaşlardaydı.

0:05:43.525,0:05:48.800
MR: Evet, evimizde kendi [br]yatak odasına çıkan merdivenleri

0:05:48.800,0:05:50.611
çıkamadığını fark etti

0:05:50.611,0:05:52.813
ve doktorlarla geçirdiğimiz [br]birkaç aydan sonra

0:05:52.813,0:05:54.267
çok nadir görülen

0:05:54.267,0:05:57.267
hemen hemen değişmeyecek [br]şekilde ölümcül bir hastalık olan

0:05:57.267,0:06:01.338
pulmoner arteriyel [br]hipertansiyon teşhisi konuldu.

0:06:01.338,0:06:03.639
CA: Peki buna nasıl tepki verdiniz?

0:06:03.639,0:06:07.398
MR: Şey, öncelikle onu götürebileceğimiz [br]en iyi doktorlara götürmeye çalıştık.

0:06:07.398,0:06:08.415
Kendimizi en sonunda

0:06:08.415,0:06:11.415
Washington, D.C.'deki Ulusal[br]Çocuk Hastanesi'nde bulduk.

0:06:11.415,0:06:13.621
Çocuk kardiyolojisinin başındaki kişi,

0:06:13.621,0:06:18.105
kızımı akciğer nakline yönlendireceğini

0:06:18.105,0:06:19.984
ama umutlu olmamamız gerektiğini,

0:06:19.984,0:06:22.096
çünkü uygun akciğerin, [br]özellikle de çocuklar için,

0:06:22.096,0:06:23.861
çok az olduğu söyledi.

0:06:23.861,0:06:28.319
Bize, bu teşhisin konulduğu [br]herkesin öldüğünü söyledi

0:06:28.319,0:06:32.309
ve aranızda "Lorenzo'nun yağı" [br]filmini izleyenleriniz varsa,

0:06:32.309,0:06:34.843
ana karakterin ağlayarak [br]merdivenlerden aşağı indiği

0:06:34.843,0:06:41.089
ve oğlunun kaderine [br]üzüldüğü bir sahne vardır,

0:06:41.089,0:06:44.456
işte bizim de Jenesis için [br]tam olarak hissettiğimiz şey buydu.

0:06:44.456,0:06:48.078
CA: Ama sen bunu yapabileceklerinin [br]bir sınırı olarak kabul etmedin.

0:06:48.078,0:06:49.915
Araştırmaya ve bu hastalığı

0:06:49.915,0:06:52.915
tedavi edecek bir yol bulmak [br]için çalışmaya başladın.

0:06:52.915,0:06:56.739
MR: Doğru. O dönemde [br]haftalarca yoğun bakımda kaldı

0:06:56.739,0:07:00.709
ve Bina ve ben [br]hastanede kalacakları seçtik,

0:07:00.709,0:07:03.101
diğeri ise çocuklarla ilgilenecekti

0:07:03.101,0:07:05.678
ve ben hastanedeyden[br]ve o uyuyorken,

0:07:05.678,0:07:07.373
hastanenin kütüphanesine gittim.

0:07:07.373,0:07:12.221
Pulmoner hipertansiyon hakkında [br]bulabildiğim tüm makaleleri okudum.

0:07:12.221,0:07:15.680
Okulda bile hiç biyoloji dersi almamıştım,

0:07:15.680,0:07:19.137
bu yüzden temel biyoloji kitaplarından [br]

0:07:19.137,0:07:22.137
üniversite seviyesindeki [br]kitaplara kadar gittim

0:07:22.137,0:07:25.572
ve sonra tıbbi ders kitaplarına[br]ve ardından dergi makalelerine, git gel,

0:07:25.572,0:07:29.635
sonunda birilerinin, bir tedavi bulma [br]ihtimali olabileceğini düşünmek için

0:07:29.635,0:07:31.400
yeterli bilgiyi elde etmiştim.

0:07:31.400,0:07:35.254
Böylece kâr amacı [br]gütmeyen bir dernek kurduk.

0:07:35.254,0:07:39.597
İnsanlara bağış yapmaları [br]için bir talepte bulundum

0:07:39.597,0:07:42.336
ve böylece tıbbi araştırmayı [br]karşılayabilecektik.

0:07:42.336,0:07:45.981
Konu hakkında uzmanlaşmıştım--[br]doktorlar bana, Martine,

0:07:45.981,0:07:49.696
bize sağladığın tüm [br]destekler için çok minnetarız

0:07:49.696,0:07:53.736
ama kızını kurtabilecek bir tedaviyi

0:07:53.736,0:07:55.431
zamanında bulamayacağız dedi.

0:07:55.431,0:08:02.652
Fakat, Burroughs Wellcome [br]Şirketi tarafından geliştirilen

0:08:02.652,0:08:05.764
hastalığın seyrini [br]kesebilecek bir ilaç var

0:08:05.764,0:08:10.570
fakat Burroughs Wellcome, [br]Glaxo Wellcome tarafından alındı.

0:08:10.570,0:08:12.723
Nadir ve seyrek görülen hastalıklar için

0:08:12.723,0:08:16.015
hiçbir ilaç geliştirmeme kararı aldılar

0:08:16.015,0:08:20.612
ve belki sen uydu [br]iletişimleri alanındaki bilgini

0:08:20.612,0:08:25.181
pulmoner hipertansyion için bir [br]tedavi geliştirmek için kullanabilirsin.

0:08:25.191,0:08:28.254
CA: Nasıl olur da bu ilaca erişebilirsin?

0:08:28.254,0:08:30.428
MR: Glaxo Wellcome'a gittim

0:08:30.428,0:08:35.907
ve üç kez reddedilişimden ve kapının [br]yüzüme kapanmasından sonra,

0:08:35.907,0:08:39.415
çünkü ilaç üzerindeki lisans hakkını

0:08:39.415,0:08:42.208
bir uydu iletişimleri [br]uzmanına vermeyeceklerdi,

0:08:42.208,0:08:48.213
hiç kimseye ilacı vermeyeceklerdi

0:08:48.213,0:08:51.682
ve benim bu alanda [br]uzman olmadığımı düşündüler,

0:08:51.682,0:08:58.276
en sonunda küçük bir grubu [br]benimle birlikte çalışmaya ikna edebildim

0:08:58.276,0:09:00.644
ve yeterli güvenirliliği oluşturabildik.

0:09:00.644,0:09:02.525
Onların direncini zayıflattım

0:09:02.525,0:09:05.995
ve bu arada bu işin başarılı [br]olabileceğine dair hiçbir inançları yoktu,

0:09:05.995,0:09:08.963
bana "zamanını boşa harcıyorsun. [br]Kızın hakkında çok üzgünüz."

0:09:08.963,0:09:10.414
demeye çalıştılar.

0:09:10.414,0:09:13.432
Ancak en nihayetinde, 25.000 dolara

0:09:13.432,0:09:17.900
ve elde edilen gelirlerin [br]yüzde 10'u dâhil,

0:09:17.900,0:09:21.200
bana bu ilacın dünya çapındaki [br]haklarını verme konusunda anlaştık.

0:09:22.310,0:09:28.616
CA: Yani sen bu ilacı mükemmel [br]bir şekilde piyasaya sürdün,

0:09:28.616,0:09:33.354
temelde parasal dengeyi [br]saptayıp bir değer biçerek yaptın.

0:09:33.354,0:09:37.185
MR: Ah evet Chris ama bu [br]benim nihai sonucum değildi--

0:09:37.185,0:09:40.180
onlara 25.000 dolarlık [br]bir çek yazdıktan sonra,

0:09:40.180,0:09:42.990
onlara "Peki, Jenesis için [br]olan ilaç nerede?" dedim.

0:09:42.990,0:09:46.041
Onlar bana "Ah, Martine, Jenesis [br]için uygun bir ilaç yok.

0:09:46.041,0:09:48.487
Bu bizim sadece farelerde [br]denediğimiz bir şey." dediler.

0:09:48.487,0:09:52.092
Bana, içinde az miktarda toz olan

0:09:52.092,0:09:53.977
kilitlenebilir plastik torbada[br]bir şey verdiler.

0:09:53.977,0:09:56.457
Bana "Bunu hiçbir insana verme" dediler

0:09:56.457,0:10:00.265
ve bana patent olduğu söylenilen [br]bir kâğıt parçası verdiler,

0:10:00.265,0:10:04.096
ondan sonra bu ilacı hayata geçirecek [br]bir yol bulmak zorundaydık.

0:10:04.096,0:10:07.481
Birleşik Devletler'de en iyi [br]üniversitelerde çalışan yüz kimyacı,

0:10:07.481,0:10:11.830
bu küçük patenti bir ilaca dönüştürmenin [br]mümkün olmadığına yemin ettiler.

0:10:11.830,0:10:15.125
Eğer ilaç ortaya çıkarsa,[br]bu ilaç alınamaz,

0:10:15.125,0:10:18.352
çünkü ilaç sadece 45 dakikalık [br]bir yarılanma ömrüne sahipti.

0:10:18.352,0:10:22.810
CA: Ve fakat, bir veya iki yıl sonra[br]elinde Jenesis için işe yarayan

0:10:22.810,0:10:26.967
bir ilaç vardı.

0:10:26.967,0:10:30.671
MR: Chris, mükemmel olan şey,

0:10:30.671,0:10:33.654
bu değersiz toz parçasının [br]sadece Jenesis için değil

0:10:33.654,0:10:37.717
diğer insanların yaşamaları [br]için de bir umut ışığı taşımasıdır,

0:10:37.717,0:10:42.964
ne var ki; bu toz, yıllık

0:10:42.964,0:10:47.097
bir buçuk milyar dolar gelir getiriyor.

0:10:47.097,0:10:49.753
(Alkış)

0:10:49.753,0:10:53.454
CA: Bak işte yaptın.

0:10:53.454,0:10:57.007
Bu yüzden bu şirketi halka açtın değil mi?

0:10:57.007,0:10:59.537
Bundan büyük bir servet elde ettin.

0:10:59.537,0:11:03.531
Peki Glaxo'ya kaç para ödemiştin,[br]unutmadan, 25.000 doların yanısıra?

0:11:03.531,0:11:07.339
MR: Evet, yani, her yıl onlara[br]1,5 milyar doların yüzde 10'unu ödüyoruz.

0:11:07.339,0:11:10.754
150 milyon dolar,[br]geçen yıl 100 milyon dolar.

0:11:10.754,0:11:12.644
Bu onlar için hayatları [br]boyunca yaptıkları

0:11:12.644,0:11:14.165
en büyük yatırımdı. (Gülüşmeler)

0:11:14.165,0:11:16.232
CA: Sanırım en iyi haber ise

0:11:16.232,0:11:18.089
şudur.

0:11:18.089,0:11:22.362
MR: Evet. Jenesis tamamıyla [br]mükemmel genç bir kız.

0:11:22.362,0:11:24.985
Hâlâ hayatta, 30 yaşında ve sağlıklı.

0:11:24.985,0:11:27.447
Beni, Bina'yı ve Jenesis'i görüyorsunuz.

0:11:27.447,0:11:30.326
Jenesis hakkındaki en muhteşem şey,

0:11:30.326,0:11:33.228
onun hayatta her şeyi [br]yapabilecek olmasıydı

0:11:33.228,0:11:36.774
ve inanın ki, eğer insanların [br]sizin yüzünüze karşı

0:11:36.774,0:11:39.846
ölümcül bir hastalığa yakalandığınızı [br]söyleyerek yetiştiyseniz,

0:11:39.846,0:11:41.559
muhtemelen Tahiti'ye giderdim,

0:11:41.559,0:11:44.559
bunu da sadece kimseyle [br]karşılaşmamak için yapardım.

0:11:44.559,0:11:47.694
Bunun yerine o, United Therapeutics'de [br]çalışmayı yeğledi.

0:11:47.694,0:11:51.134
Nadir görülen hastaların [br]ilaç alabilmesi için

0:11:51.134,0:11:53.522
elinden gelen her şeyi [br]yapmak istediğini söylüyor

0:11:53.522,0:11:58.212
ve bugün o bizim telekonferans [br]etkinliklerimizin proje lideri.

0:11:58.222,0:12:01.821
Bu telekonferanslarda, pulmoner [br]hipertansiyon için tedavi bulmak amacıyla

0:12:01.821,0:12:04.880
tüm şirketin dijital olarak [br]bir araya gelmesine yardımcı oluyor.

0:12:04.880,0:12:07.987
CA: Ancak bu hastalığa yakalanan [br]herkes o kadar da şanslı değil.

0:12:07.987,0:12:12.442
Birçok insan bu sebeple ölüyor ve siz de [br]bununla uğraşıyorsunuz. Peki nasıl?

0:12:12.442,0:12:16.496
MR: Kesinlikle Chris. Bu hastalıktan [br]ölmeye devam edenler

0:12:16.496,0:12:19.805
sadece Birleşik Devletler'de [br]yılda takriben 3.000 kişi,

0:12:19.805,0:12:21.960
dünya çapında ise belki de bunun 10 katı,

0:12:21.960,0:12:24.490
çünkü ilaçlar süreci yavaşlatıyor

0:12:24.490,0:12:26.185
ama onu durdurmuyor.

0:12:26.185,0:12:30.924
Pulmoner hipertansiyon, pulmoner fibroz,

0:12:30.924,0:12:33.360
kistik fibroz, amfizem

0:12:33.360,0:12:36.355
ve Leonard Nimoy'ın ölme [br]sebebi olan koah için

0:12:36.355,0:12:38.863
tek çare akciğer nakli

0:12:38.863,0:12:40.823
ama maalesef ki akciğer nakli için

0:12:40.823,0:12:43.525
Birleşik Devletler'de yılda

0:12:43.525,0:12:46.525
sadece 2.000 insan için [br]yeterli sayıda akciğer var

0:12:46.525,0:12:49.822
ancak yılda yaklaşık yarım milyon insan

0:12:49.822,0:12:52.121
akciğer yetersizliğinin [br]son aşamasında ölüyor.

0:12:52.121,0:12:54.815
CA: Peki bu konuda [br]nasıl hareket ediyorsunuz?

0:12:54.815,0:12:57.299
MR: Ben aynen binaların [br]ve makina parçalarının

0:12:57.299,0:13:00.712
sınırsız kaynağı ile [br]arabaları ve uçakları

0:13:00.712,0:13:03.104
ve binaları elimizde tuttuğumuz gibi,

0:13:03.104,0:13:07.331
neden insanları, özellikle de [br]akciğer hastalığı olanları,

0:13:07.331,0:13:10.631
süresiz olarak hayatta tutacak [br]organ nakli için sınırsız bir kaynak

0:13:10.631,0:13:15.939
yapmayalım ihtimalini [br]zihnimde canlandırıyorum.

0:13:16.106,0:13:19.092
Böylece, insan genomunu [br]çözen Craig Venter

0:13:19.092,0:13:20.902
ve X ödülünün kurucusu olan

0:13:20.902,0:13:23.444
Peter Diamandis ile birlikte[br]kurduğu bir şirketle,

0:13:23.444,0:13:26.950
domuzun genetiğini değiştirmek için

0:13:26.950,0:13:30.566
bir takım oluşturduk,

0:13:30.711,0:13:35.216
böylece domuzun organları [br]insan vücudu tarafından reddedilmeyecek

0:13:35.216,0:13:38.327
ve dolayısıyla da [br]nakledilebilir organlar için

0:13:38.327,0:13:40.742
sınırsız bir kaynak sağlamış olacağız.

0:13:40.742,0:13:43.714
Bunu şirketimiz, United Therapeutics, [br]aracılığıyla yapıyoruz.

0:13:43.714,0:13:46.779
CA: Yani sen, neydi, bir on yıl içinde

0:13:46.779,0:13:51.260
bu kişilerle, nakledilebilir akciğer [br]sıkıntısını çözeceğinize inanıyorsun.

0:13:51.260,0:13:52.839
MR: Kesinlikle, Chris.

0:13:52.839,0:13:56.531
Direkt televizyon yayını, Sirius XM'de [br]başarılı olduğumuz kadar

0:13:56.531,0:13:59.619
bunda da başarılı olacağımızdan eminim.

0:13:59.619,0:14:01.825
Aslına bakarsan bu atla deve değil.

0:14:01.825,0:14:05.284
Bu, bir genden diğerine kadar [br]uzak olan, kolay bir mühendislik.

0:14:05.284,0:14:08.666
Genom dizilimlemenin rutin olduğu [br]

0:14:08.666,0:14:12.285
ve Synthetic Genomics'deki [br]mükemmel insanların

0:14:12.285,0:14:14.723
domuz genomu üzerinde [br]sıfırlama yapabildiği,

0:14:14.723,0:14:17.249
problemli genleri bulabildiği [br]ve onu düzeltebildiği

0:14:17.249,0:14:20.321
bir dönemde doğduğumuz için çok şanslıyız.

0:14:20.321,0:14:23.360
CA: Ancak bu sadece vücutta değil --[br]bu tabii ki muhteşem.

0:14:23.360,0:14:26.681
(Alkış)

0:14:26.681,0:14:30.976
Bu, şu an için sizin ilginizi çeken [br]dayanıklı vücutlar değil sadece.

0:14:30.976,0:14:33.008
Bu dayanıklı zihinler de demek.

0:14:33.008,0:14:38.848
Sanırım bu grafik size oldukça [br]etkili bir şey söylüyor.

0:14:38.848,0:14:40.032
Bu ne anlama geliyor?

0:14:40.032,0:14:43.680
MR: Bu grafiğin söylediği şey, [br]Ray Kurzweil'dan geliyor,

0:14:43.680,0:14:46.230
bilgisayarın donanım,

0:14:46.230,0:14:51.293
aygıt ve yazılımını işleme sürecindeki

0:14:51.293,0:14:54.288
oran eğri boyunca artıyor,

0:14:54.288,0:14:58.460
2020 yıllarında, bugün önceki [br]sunumlarda da gördüğümüz gibi,

0:14:58.460,0:15:01.625
bilgiyi ve etrafımızdaki dünyayı

0:15:01.625,0:15:07.068
insan zihni ile aynı oranda işleyen [br]bilgi teknolojileri olacak.

0:15:08.333,0:15:12.027
CA: Böyle olunca da, beynimizin [br]içeriğini elde edeceğinize

0:15:12.027,0:15:16.114
ve onu sonsuza kadar [br]saklayacağınıza inanarak

0:15:16.114,0:15:22.457
aslında dünya için [br]hazır olmuş mu olacaksınız?

0:15:22.457,0:15:24.287
Bunu nasıl ifade edersin?

0:15:24.287,0:15:28.728
MR: Şey, Chris, üzerinde çalıştığımız şey;

0:15:28.728,0:15:31.213
insanların, kişisel özelliklerinin,

0:15:31.213,0:15:35.221
kişiliklerinin, hatıralarının, [br]duygularının, inançlarının,

0:15:35.221,0:15:37.101
davranışlarının ve değerlerinin,

0:15:37.101,0:15:40.147
bizim bugün Google'a, Amazon'a, [br]Facebook'a yüklediğimiz her şeyin

0:15:40.147,0:15:44.999
bütününden oluşan bir zihin dosyası [br]yaratabileceği bir durum oluşturmak.

0:15:44.999,0:15:51.174
Orada depolanmış olan tüm bilgi, [br]gelecek birkaç on yıl içinde

0:15:51.174,0:15:55.560
yazılımın bilinci yineleyebildiği [br]zaman geldiğinde,

0:15:55.560,0:16:00.474
zihin dosyamızda olması muhtemel [br]bilinci hayata döndürebilecek.

0:16:00.474,0:16:03.039
CA: Şimdi sen sadece bununla [br]boşa uğraşıp durmuyorsun.

0:16:03.039,0:16:06.160
Sen ciddisin. Yani, kim bu?

0:16:06.160,0:16:10.549
MR: Bu benim sevgili eşim, Bina'nın[br]bir robot versiyonu.

0:16:10.549,0:16:13.010
Biz ona Bina 48 diyoruz.

0:16:13.010,0:16:16.609
Teksas'ta Hanson Robotics [br]tarafından programlandı.

0:16:16.609,0:16:19.581
National Geographic dergisinin [br]orta sayfası

0:16:19.581,0:16:22.251
o ve bakıcılarından birisiyle,

0:16:22.251,0:16:24.294
kendisi internette geziniyor

0:16:24.294,0:16:29.548
ve Bina'nın kişisel özelliklerinin, [br]kişiliklerinin yüzlerce saatine sahip.

0:16:29.548,0:16:31.794
O, sanki iki yaşında bir çocuk gibi

0:16:31.794,0:16:34.975
ama insanları şaşkına [br]çeviren şeyler söylüyor,

0:16:34.975,0:16:37.610
bunu en iyi ifade eden belki de

0:16:37.610,0:16:40.928
Bina'nın cevaplarının genellikle [br]sinir bozucu olduğunu

0:16:40.928,0:16:42.188
ama diğer zamanlarda ise

0:16:42.188,0:16:44.316
daha önce röportaj yaptığı

0:16:44.316,0:16:47.316
kanlı canlı insanlar kadar [br]inandırıcı olduğunu söyleyen

0:16:47.316,0:16:50.195
Pulitzer ödülü sahibi, [br]New York Times gazetecisi Amy Harmon.

0:16:50.195,0:16:54.593
CA: Yani burada senin düşüncen, [br]umudunun bir parçası,

0:16:54.593,0:16:59.918
Bina'nın bu versiyonunun veya [br]ileride daha üst bir versiyonunun

0:16:59.918,0:17:03.150
sonsuza kadar yaşayacağı mı?

0:17:03.150,0:17:05.456
MR: Evet. Sadece Bina değil, herkes.

0:17:05.456,0:17:07.553
Bilirsin, sanal olarak [br]zihin dosyalarımızı

0:17:07.553,0:17:10.233
Facebook'da, Instagram'da, [br]neye sahipsek onda tutmak

0:17:10.233,0:17:12.779
bize bedavaya mal oluyor.

0:17:12.779,0:17:16.842
Sosyal medya, bence, [br]zamanımızın en mükemmel buluşu

0:17:16.842,0:17:20.836
ve bize Siri'den daha iyi Siri'yi çıkaran, [br]gittikçe daha iyisine imkân sağlayan

0:17:20.836,0:17:23.924
ve bilinç işletim sistemlerini geliştiren

0:17:23.924,0:17:26.571
uygulamalar kullanışlı hâle geldikçe

0:17:26.571,0:17:29.473
dünyadaki herkes, milyarlarca insan,

0:17:29.473,0:17:33.211
kendilerinin zihin [br]klonlarını geliştirebilecek,

0:17:33.211,0:17:35.765
bunların internette [br]kendi yaşamları olacak.

0:17:35.765,0:17:37.219
CA: Yani mesele şu Martine,

0:17:37.219,0:17:41.342
herhangi normal bir konuşma içinde[br]bu kulağa çok delice geliyor

0:17:41.342,0:17:44.686
ama hayat açısından yaptığınız şey,

0:17:44.726,0:17:46.786
bu hafta burada duyduğumuz şeyler,

0:17:46.786,0:17:49.272
zihinlerimizin verdiği [br]inşa edilmiş gerçeklikler,

0:17:49.272,0:17:52.776
diyorum ki, buna karşı bahse giremezsin.

0:17:52.776,0:17:55.632
MR: Yani, sanırım gerçekten[br]benden gelen bir şey yok.

0:17:55.632,0:18:02.296
Bilakis, belki ben, Çin'de, [br]Japonya'da, Hindistan'da,

0:18:02.296,0:18:05.686
Birleşik Devletler'de, [br]Avrupa'daki mükemmel şirketlerin

0:18:05.686,0:18:09.006
yürüttüğü olayların [br]birazcık da olsa haber vericisiyim.

0:18:09.006,0:18:13.709
İnsan bilincimizin gittikçe [br]artan yönlerini tanımlayan kodu

0:18:13.709,0:18:17.424
yazma üzerine çalışan [br]onlarca milyon insan var

0:18:17.424,0:18:22.509
ve bütün bu bağlantıların [br]bir araya geleceğini

0:18:22.509,0:18:26.641
ve sonunda insan bilincini oluşturacağını [br]görmek için dâhi olmaya gerek yok

0:18:26.641,0:18:28.847
ve bu da bizim değer verdiğimiz bir şey.

0:18:28.847,0:18:30.975
Hayatta yapacak çok fazla şey var

0:18:30.975,0:18:32.448
ve eğer kitapları işlememize, [br]

0:18:32.448,0:18:35.888
alışveriş yapmamıza, en iyi [br]arkadaşımız olmasına yardımcı olacak,

0:18:35.888,0:18:38.785
kendimizin bir dijital tıpatıp [br]aynısına sahip olabilirsek,

0:18:38.785,0:18:40.705
inanıyorum ki zihin klonlarımız,

0:18:40.705,0:18:41.705
kendimizin dijital versiyonları

0:18:41.705,0:18:43.787
bizim nihai en iyi arkadaşlarımız olacak

0:18:43.787,0:18:46.378
ve kişisel olarak benim için, Bina için

0:18:46.378,0:18:48.398
yine kişisel olarak,

0:18:48.398,0:18:50.186
birbirimizi deli gibi seviyoruz.

0:18:50.186,0:18:51.982
Her gün, diyoruz ki;

0:18:51.982,0:18:54.517
"Vay be, seni 30 yıl [br]öncekinden daha çok seviyorum.

0:18:54.517,0:18:57.663
Bizim için, zihin klonlarının

0:18:57.663,0:18:59.587
ve iyileştirilmiş vücutların beklentisi

0:18:59.587,0:19:02.827
bizlerin gönül ilişkisidir Chris, [br]sonsuza kadar gidebilecek bir aşk.

0:19:02.827,0:19:05.999
Biz hiç birbirimizden sıkılmıyoruz.[br]Eminim ki sıkılmayacağız da.

0:19:05.999,0:19:08.531
CA: Sanırım Bina burada, değil mi?[br]MR: Evet, burada.

0:19:08.531,0:19:11.554
CA: Çok olabilir, bilmiyorum,[br]mikrofonumuz var mı?

0:19:11.554,0:19:15.246
Bina, seni sahneye davet edebilir miyiz?[br]Sana bir soru sormak istiyorum.

0:19:15.246,0:19:16.894
Ayrıca seni görmeliyiz.

0:19:16.894,0:19:19.843
(Alkış)

0:19:23.442,0:19:24.998
Teşekkürler, teşekkürler.

0:19:24.998,0:19:27.691
Gel hadi, Martine'e katıl.

0:19:27.691,0:19:32.544
Yani, bak, evlendiğinde,

0:19:32.544,0:19:35.633
biri sana, birkaç yıl içinde,

0:19:35.633,0:19:37.931
evlendiğin adam, [br]kadın olacak,

0:19:37.931,0:19:41.283
bundan sonraki birkaç yıl içinde de[br]sen bir robot olacaksın deseydi--

0:19:41.283,0:19:43.898
(Gülüşmeler) --

0:19:43.898,0:19:46.763
Nasıl olurdu? Nasıl düşünürdün?

0:19:46.763,0:19:49.479
Bina Rothblatt: Çok [br]heyecanlı bir maceraydı

0:19:49.479,0:19:52.089
ve o zamanlar bunun [br]olacağını hiç düşünmezdim,

0:19:52.089,0:19:55.676
fakat yeni hedefler bulmaya [br]ve bu hedefleri değerlendirmeye

0:19:55.676,0:19:57.197
ve bunları başarmaya başladık

0:19:57.197,0:20:00.074
ve farkına varmadan[br]daha ileriye sürekli ileri gidiyorduk

0:20:00.074,0:20:02.311
ve hâlâ da durmuş değiliz,[br]bu muhteşem bir şey.

0:20:02.311,0:20:05.376
CA: Martine bana gerçekten [br]çok güzel bir şey söyledi,

0:20:05.376,0:20:08.135
aslında buraya gelmeden [br]önce Skype üzerinden,

0:20:08.135,0:20:13.966
zihin dosyası olarak yüzlerce[br]yıl yaşamak istediğini

0:20:13.966,0:20:16.292
söyledi

0:20:16.752,0:20:19.424
ama sensiz değil.

0:20:19.424,0:20:21.502
BR: Doğru, bunu birlikte [br]yapmak istiyoruz.

0:20:21.502,0:20:23.462
Biz aynı zamanda [br]dondurulmuş canlılarız

0:20:23.462,0:20:25.275
ve birlikte uyanmak istiyoruz.

0:20:25.275,0:20:27.741
CA: İşte gördüğünüz gibi,[br]benim bakış açımla,

0:20:27.741,0:20:30.936
bu sadece benim duyduğum en mükemmel [br]hayatlardan bir tanesi değil,

0:20:30.936,0:20:33.940
o, benim duyduğum en mükemmel [br]aşk hikâyelerinden birisi.

0:20:33.940,0:20:36.300
İkinizi de TED'de görmüş [br]olmak büyük bir mutluluk.

0:20:36.300,0:20:37.646
Çok teşekkür ederim.

0:20:37.646,0:20:39.968
MR: Teşekkür ederim.

0:20:39.968,0:20:46.609
(Alkış)