WEBVTT

00:00:01.111 --> 00:00:06.451
Dzisiaj chcę opowiedzieć wam o gniewie.

00:00:09.128 --> 00:00:11.130
W wieku 11 lat widziałem,

00:00:11.130 --> 00:00:14.462
jak koledzy odchodzili ze szkoły,

00:00:14.462 --> 00:00:18.684
ponieważ ich rodziców
nie było stać na podręczniki.

00:00:18.684 --> 00:00:21.186
To mnie rozgniewało.

00:00:23.316 --> 00:00:26.068
Kiedy miałem 27 lat,

00:00:26.068 --> 00:00:31.280
poznałem losy zdesperowanego ojca,

00:00:31.280 --> 00:00:36.292
którego córkę sprzedano do burdelu.

00:00:36.302 --> 00:00:38.683
To mnie rozgniewało.

00:00:40.423 --> 00:00:42.763
W wieku 50 lat

00:00:42.763 --> 00:00:47.586
leżałem na ulicy w kałuży krwi

00:00:47.586 --> 00:00:50.532
obok mojego własnego syna.

00:00:50.532 --> 00:00:52.999
To mnie rozgniewało.

NOTE Paragraph

00:00:55.299 --> 00:01:00.484
Drodzy przyjaciele, od zawsze
wpajano nam, że gniew jest zły.

00:01:01.274 --> 00:01:03.486
Nasi rodzice, nauczyciele, księża,

00:01:03.486 --> 00:01:09.371
każdy uczył nas,
jak kontrolować i tłumić gniew.

00:01:12.241 --> 00:01:14.146
Pytam jednak - dlaczego?

00:01:15.596 --> 00:01:20.513
Czemu nie zamienić gniewu
w większe dobro dla ludzi?

00:01:20.513 --> 00:01:26.069
Czemu nie użyć gniewu
w walce ze złem tego świata?

00:01:29.705 --> 00:01:32.176
To próbowałem zrobić.

NOTE Paragraph

00:01:34.036 --> 00:01:35.847
Przyjaciele,

00:01:37.367 --> 00:01:43.370
większość moich najlepszych pomysłów
wzięła się z gniewu.

00:01:43.814 --> 00:01:53.514
Jak wtedy, kiedy miałem 35 lat
i siedziałem zamknięty w więzieniu.

00:01:54.564 --> 00:01:57.067
Byłem wściekły całą noc.

00:01:57.957 --> 00:02:01.017
Ten gniew zrodził jednak nowy pomysł.

00:02:01.017 --> 00:02:04.176
Wrócę jednak do tego później.

00:02:04.176 --> 00:02:11.041
Pozwólcie mi zacząć od opowieści
o tym, jak zdobyłem imię.

NOTE Paragraph

00:02:13.481 --> 00:02:17.622
Od dzieciństwa byłem
zwolennikiem Mahatmy Gandhiego.

00:02:19.032 --> 00:02:24.321
Gandhi walczył i przewodził
indyjskiemu ruchowi niepodległościowemu.

00:02:25.261 --> 00:02:27.299
Co jednak ważniejsze

00:02:27.299 --> 00:02:34.034
nauczył nas, jak traktować
najbardziej narażonych ludzi,

00:02:34.034 --> 00:02:38.305
osoby najbardziej poszkodowane,
z godnością i szacunkiem.

00:02:39.595 --> 00:02:44.562
Kiedy więc Indie świętowały

00:02:44.562 --> 00:02:47.829
rocznicę urodzin Gandhiego w 1969 roku,

00:02:47.829 --> 00:02:50.117
miałem wtedy piętnaście lat,

00:02:50.117 --> 00:02:52.474
wpadłem na pewien pomysł.

00:02:53.774 --> 00:02:57.244
A może świętować to inaczej?

00:02:57.244 --> 00:03:02.672
Wiedziałem, tak jak pewnie i część z was,

00:03:02.672 --> 00:03:10.665
że w Indiach mnóstwo ludzi
rodzi się w niższych kastach.

00:03:12.185 --> 00:03:15.324
Są traktowani jak niedotykalni.

00:03:15.324 --> 00:03:16.656
Tym ludzion

00:03:16.656 --> 00:03:21.066
nie wolno wchodzić do świątyń,

00:03:21.066 --> 00:03:28.250
a nawet wchodzić do domów
i sklepów ludzi z wyższej kasty.

NOTE Paragraph

00:03:28.250 --> 00:03:33.564
Byłem zafascynowany
liderami mojego miasta,

00:03:33.564 --> 00:03:38.102
którzy ostro przeciwstawiali się
nietykalności i kastom,

00:03:38.102 --> 00:03:40.274
opowiadali o pomysłach Gandhiego.

00:03:41.774 --> 00:03:44.944
Zainspirowany tym chciałem dać przykład,

00:03:44.944 --> 00:03:51.389
zapraszając tych ludzi na jedzenie
ugotowane i serwowane

00:03:51.389 --> 00:03:54.619
przez kastę nietykalnych.

00:03:54.619 --> 00:03:59.551
Poszedłem do ludzi z niskiej kasty,
tak zwanych "niedotykalnych",

00:04:01.421 --> 00:04:05.807
chciałem ich przekonać,
ale dla nich było to nie do pomyślenia.

00:04:05.807 --> 00:04:09.760
Mówili mi: "To niemożliwe.
To się nigdy nie stanie".

00:04:11.070 --> 00:04:12.784
Tłumaczyłem: "Popatrzcie na liderów,

00:04:12.784 --> 00:04:15.221
są wspaniali, występują
przeciwko niedotykalności.

00:04:15.221 --> 00:04:17.981
Przyjdą. Jeśli nikt nie przyjdzie,
możemy dać im przykład".

00:04:20.891 --> 00:04:26.751
Uznali, że jestem zbyt naiwny.

00:04:28.161 --> 00:04:30.651
Ostatecznie się przekonali.

NOTE Paragraph

00:04:30.651 --> 00:04:36.352
Wraz z przyjaciółmi wsiedliśmy na rowery
i zaprosiliśmy przywódców politycznych.

00:04:37.982 --> 00:04:41.126
Byliśmy zachwyceni,
poczuliśmy swoją moc,

00:04:41.126 --> 00:04:45.722
kiedy widzieliśmy,
że każdy z nich się zgodził.

00:04:47.192 --> 00:04:50.083
Pomyślałem: "Świetny pomysł.
Możemy dać przykład.

00:04:50.083 --> 00:04:53.711
Możemy doprowadzić
do zmian w społeczeństwie".

NOTE Paragraph

00:04:55.451 --> 00:04:57.004
Nadszedł ten dzień.

00:04:57.724 --> 00:05:03.467
Wszyscy niedotykalni,
trzy kobiety i dwoje mężczyzn,

00:05:03.467 --> 00:05:06.816
zgodziło się przyjść.

00:05:07.436 --> 00:05:13.075
Założyli swoje najlepsze ubrania.

00:05:14.475 --> 00:05:16.740
Kupili nowe naczynia.

00:05:18.000 --> 00:05:20.339
Brali kąpiel setki razy,

00:05:20.339 --> 00:05:23.300
ponieważ sytuacja
była dla nich niewyobrażalna.

00:05:23.300 --> 00:05:25.944
To był moment zmiany.

00:05:27.254 --> 00:05:29.702
Zebraliśmy się. Jedzenie było gotowe.

00:05:30.402 --> 00:05:33.000
Była dziewiętnasta.

00:05:33.000 --> 00:05:35.876
Czekaliśmy do dwudziestej,

00:05:35.876 --> 00:05:40.857
bo politycy często się spóźniają

00:05:40.857 --> 00:05:42.539
o godzinę czy coś.

NOTE Paragraph

00:05:43.239 --> 00:05:49.922
Po 20:00 wsiedliśmy na rowery
i ruszyliśmy do domów tych liderów,

00:05:49.922 --> 00:05:52.278
aby im o nas przypomnieć.

00:05:54.248 --> 00:05:58.945
Żona jednego z nich powiedziała mi:

00:05:58.945 --> 00:06:03.960
"Przepraszam, ale męża boli głowa,
chyba nie będzie mógł przyjść".

00:06:03.960 --> 00:06:06.037
Pojechałem do drugiego lidera

00:06:06.037 --> 00:06:10.097
i jego żona powiedziała mi:
"Wracajcie, on na pewno przyjdzie".

00:06:11.357 --> 00:06:15.469
Pomyślałem, że kolacja dojdzie do skutku,

00:06:15.469 --> 00:06:19.952
nawet jeśli będzie w mniejszej skali.

NOTE Paragraph

00:06:21.352 --> 00:06:27.319
Wróciłem na miejsce spotkania,
do nowo wybudowanego Parku Gandhiego.

00:06:28.559 --> 00:06:30.053
Była dwudziesta druga.

00:06:31.483 --> 00:06:34.822
Żaden z liderów się nie pokazał.

00:06:36.132 --> 00:06:38.835
To mnie rozgniewało.

00:06:40.275 --> 00:06:46.679
Stałem oparty o pomnik Gandhiego.

00:06:49.839 --> 00:06:54.310
Byłem emocjonalnie
wyczerpany, wycieńczony.

00:06:56.890 --> 00:07:02.375
Usiadłem przy jedzeniu.

00:07:05.695 --> 00:07:07.785
Trzymałem swoje uczucia na wodzy.

00:07:07.785 --> 00:07:12.279
Jednak po pierwszym kęsie

00:07:12.279 --> 00:07:15.210
wybuchnąłem płaczem.

00:07:15.210 --> 00:07:20.149
Nagle poczułem czyjąś rękę na ramieniu.

00:07:20.149 --> 00:07:26.047
To było jak uzdrowienie,
matczyny dotyk nietykalnej kobiety.

00:07:26.047 --> 00:07:30.278
Zapytała mnie: "Kailash, czemu płaczesz?

00:07:31.598 --> 00:07:34.011
Zrobiłeś swoje.

00:07:34.011 --> 00:07:37.136
Zjadłeś jedzenie
przygotowane przez niedotykalnych.

00:07:37.136 --> 00:07:40.127
Coś takiego nie miało miejsca
nigdy wcześniej".

00:07:41.207 --> 00:07:45.789
Mówiła: "Dzisiaj to ty zwyciężyłeś".

00:07:45.789 --> 00:07:50.759
Moi przyjaciele przyznali jej rację.

NOTE Paragraph

00:07:52.059 --> 00:07:55.789
Wróciłem do domu chwilę po północy.

00:07:55.789 --> 00:08:00.363
Wstrząsnął mną widok
kilku starszych ludzi z wysokiej kasty

00:08:00.363 --> 00:08:02.517
siedzących na moim podwórku.

00:08:02.517 --> 00:08:05.613
Zobaczyłem zapłakaną matkę i inne kobiety.

00:08:05.613 --> 00:08:10.071
Błagały tych starców,

00:08:10.071 --> 00:08:13.005
którzy grozili, że usuną nas z kasty.

00:08:14.345 --> 00:08:19.477
Usunięcie rodziny z kasty
jest największą karą,

00:08:19.477 --> 00:08:22.031
jaką można sobie wyobrazić.

00:08:23.981 --> 00:08:28.821
Jakoś zgodzili się, by ukarać tylko mnie,
moją karą miała być puryfikacja.

00:08:28.821 --> 00:08:33.336
Miałem wyjechać o 1000 kilometrów od domu

00:08:33.336 --> 00:08:37.267
i dotrzeć do rzeki Ganges,
aby wziąć świętą kąpiel.

00:08:37.267 --> 00:08:41.691
Następnie miałem wydać
ucztę dla 101 kapłanów,

00:08:41.691 --> 00:08:45.239
umyć im stopy i wypić zużytą wodę.

NOTE Paragraph

00:08:46.529 --> 00:08:49.528
To była całkowita bzdura.

00:08:49.528 --> 00:08:52.417
Nie zgodziłem się na przyjęcie kary.

00:08:53.267 --> 00:08:55.397
Jak mnie ukarali?

00:08:55.397 --> 00:09:01.194
Nie mogłem wchodzić do własnej kuchni,
do własnej jadalni.

00:09:01.194 --> 00:09:04.246
Moje naczynia zostały oddzielone.

00:09:04.246 --> 00:09:09.300
Tej nocy, kiedy byłem zły,
chcieli wyrzucić mnie z kasty.

00:09:10.600 --> 00:09:14.633
Ja zaś zdecydowałem,
że wyrzucę cały system kast.

00:09:15.503 --> 00:09:20.228
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:09:20.988 --> 00:09:28.113
Było to możliwe, bo na początek
musiałem zmienić nazwisko,

00:09:28.119 --> 00:09:31.784
jako że w Indiach większość
nazwisk pochodzi od kast.

00:09:31.784 --> 00:09:34.306
Zdecydowałem się porzucić nazwisko.

00:09:34.306 --> 00:09:40.810
Później nadałem sobie nowe: Satyarthi.

00:09:40.810 --> 00:09:43.776
To oznacza "poszukiwacz prawdy".

00:09:45.216 --> 00:09:49.248
(Brawa)

00:09:49.248 --> 00:09:52.585
To był początek
transformacji mojego gniewu.

NOTE Paragraph

00:09:54.095 --> 00:09:56.704
Czy ktoś z was mógłby mi powiedzieć,

00:09:56.704 --> 00:10:01.530
kim byłem, zanim zostałem
działaczem na rzecz praw dzieci?

00:10:02.410 --> 00:10:03.788
Czy ktoś wie?

00:10:04.898 --> 00:10:06.169
Nikt.

00:10:06.169 --> 00:10:12.558
Byłem inżynierem. Inżynierem energetykiem.

00:10:12.558 --> 00:10:17.662
Dowiedziałem się, jak energia

00:10:17.662 --> 00:10:22.146
pochodząca z ognia i węgla,

00:10:22.146 --> 00:10:26.250
paliwo atomowe wewnątrz reaktora,

00:10:26.250 --> 00:10:29.442
szalejące prądy rzeczne

00:10:29.442 --> 00:10:33.066
i gwałtowne wiatry

00:10:33.066 --> 00:10:38.083
można zmienić w światło
i życie dla milionów ludzi.

00:10:38.963 --> 00:10:40.105
Dowiedziałem się też,

00:10:40.105 --> 00:10:44.555
jak wykorzystać najbardziej
nieokiełznaną formę energii

00:10:44.555 --> 00:10:47.970
dla dobra całego społeczeństwa.

NOTE Paragraph

00:10:52.925 --> 00:10:59.692
Wrócę do historii o tym,
jak mnie uwięziono.

00:10:59.692 --> 00:11:03.919
Byłem bardzo szczęśliwy,
uwalniając setki dzieci z niewoli,

00:11:03.919 --> 00:11:06.890
przekazując je rodzicom.

00:11:06.890 --> 00:11:10.078
Nie mogę opisać szczęścia,
które czuję, uwalniając dziecko.

00:11:11.238 --> 00:11:12.698
Byłem taki szczęśliwy.

00:11:13.458 --> 00:11:19.021
Kiedy jednak czekałem na pociąg,
aby wrócić do rodzinnego Delhi,

00:11:19.021 --> 00:11:22.264
zobaczyłem przyjazd dziesiątek dzieci,

00:11:22.264 --> 00:11:25.562
które były przedmiotem handlu.

00:11:25.562 --> 00:11:28.415
Zatrzymałem tych ludzi.

00:11:28.415 --> 00:11:30.517
Zawiadomiłem policję.

00:11:30.517 --> 00:11:35.071
Policjanci, zamiast mi pomóc,

00:11:35.071 --> 00:11:40.773
wrzucili mnie do tej
maleńkiej celi, jak zwierzę.

00:11:41.573 --> 00:11:43.121
Była to noc gniewu,

00:11:43.121 --> 00:11:46.972
podczas której narodził się
jeden z moich najlepszych pomysłów.

00:11:47.632 --> 00:11:53.100
Jeśli uwolnię 10 dzieci,
a na ich miejsce przyjdzie pięćdziesiąt,

00:11:53.100 --> 00:11:54.560
to nic nie zrobiłem.

00:11:54.560 --> 00:11:57.368
Uwierzyłem w siłę odbiorców.

00:11:57.368 --> 00:12:00.852
Wydaje mi się, że wtedy po raz pierwszy

00:12:00.852 --> 00:12:05.968
zrobiono na świecie kampanię,

00:12:05.968 --> 00:12:10.041
aby edukować i uwrażliwiać konsumentów,

00:12:10.041 --> 00:12:14.501
aby stworzyć popyt
na świat bez pracy dzieci.

00:12:15.691 --> 00:12:19.083
W Europie i Ameryce odnieśliśmy sukces.

00:12:19.083 --> 00:12:23.768
To spowodowało ograniczenie pracy dzieci

00:12:23.768 --> 00:12:27.024
w krajach południowej Azji o 80%.

00:12:27.024 --> 00:12:30.406
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:12:32.736 --> 00:12:39.397
Co więcej pierwszy raz
energia klientów, kampania konsumencka,

00:12:39.397 --> 00:12:43.505
zadziałała w innych krajach
i gałęziach przemysłu,

00:12:43.505 --> 00:12:48.931
czekoladzie, odzieży, butach i tak dalej.

00:12:51.271 --> 00:12:52.823
Mój gniew w wieku 11 lat,

00:12:52.823 --> 00:12:58.176
kiedy zrozumiałem znaczenie
edukacji dla każdego dziecka,

00:12:58.176 --> 00:13:05.821
wymyśliłem, aby zebrać używane książki
i pomóc najbiedniejszym dzieciom.

00:13:05.821 --> 00:13:09.270
Założyłem bank książek w wieku 11 lat.

00:13:10.570 --> 00:13:11.813
Ale nie zatrzymałem się.

00:13:11.813 --> 00:13:14.046
Później współtworzyłem

00:13:14.046 --> 00:13:18.580
największą akcję środowiska obywatelskiego
na rzecz edukacji na świecie.

00:13:18.580 --> 00:13:21.571
Global Campaign for Education.

00:13:22.221 --> 00:13:26.866
Ta organizacja pomogła
w zmianie całego myślenia o edukacji

00:13:26.866 --> 00:13:29.257
z modelu charytatywnego
do modelu praw człowieka

00:13:29.257 --> 00:13:34.026
i pomogła w zmniejszeniu
liczby dzieci nie chodzących do szkoły

00:13:34.026 --> 00:13:37.614
o połowę w ciągu ostatnich 15 lat.

00:13:37.614 --> 00:13:41.693
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:13:43.753 --> 00:13:46.867
Mój gniew w wieku 27 lat,

00:13:46.867 --> 00:13:52.235
chęć uwolnienia dziewczynki,
która miała trafić do burdelu,

00:13:52.235 --> 00:13:57.018
dała mi pomysł

00:13:57.018 --> 00:14:01.271
przejścia do nowej strategii
działania i ratowania,

00:14:01.271 --> 00:14:04.188
uwalniania dzieci z niewolnictwa.

00:14:04.758 --> 00:14:10.614
Jestem dumny i szczęśliwy,
bo mogę stwierdzić,

00:14:10.614 --> 00:14:16.957
że razem z kolegami uwolniliśmy
83 000 młodocianych niewolników

00:14:16.962 --> 00:14:20.093
i oddaliśmy je matkom i rodzinom.

00:14:20.093 --> 00:14:23.452
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:14:25.692 --> 00:14:27.979
Wiem, że potrzebujemy
globalnych standardów.

00:14:27.979 --> 00:14:31.011
Zorganizowaliśmy międzynarodowe
protesty przeciwko pracy dzieci,

00:14:31.011 --> 00:14:37.073
których efektem była
nowa międzynarodowa konwencja

00:14:37.073 --> 00:14:41.172
mająca na celu ochronę
dzieci w najgorszej sytuacji.

00:14:42.262 --> 00:14:46.351
Twarde dowody pokazują,
że liczba pracujących dzieci na świecie

00:14:46.351 --> 00:14:51.891
zmniejszyła się o jedną trzecią
w ciągu ostatnich 15 lat.

00:14:51.891 --> 00:14:54.201
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:14:56.311 --> 00:14:59.721
Każdy z tych przypadków

00:14:59.721 --> 00:15:03.510
zaczyna się od gniewu,

00:15:03.510 --> 00:15:06.159
który zmienia w pomysł

00:15:06.159 --> 00:15:09.565
i działanie.

00:15:09.565 --> 00:15:12.441
Więc gniew, a co dalej?

00:15:12.441 --> 00:15:14.920
Pomysł i...

00:15:14.920 --> 00:15:16.278
Widownia: Działanie.

00:15:16.278 --> 00:15:20.835
KS: Gniew, pomysł, działanie.
To właśnie próbowałem zrobić.

NOTE Paragraph

00:15:22.254 --> 00:15:24.751
Gniew to moc, gniew to energia,

00:15:24.751 --> 00:15:27.552
a według praw natury

00:15:27.552 --> 00:15:32.795
energii nie da się stworzyć
ani jej unicestwić.

00:15:32.795 --> 00:15:39.685
Czemu więc nie wykorzystać energi gniewu

00:15:39.685 --> 00:15:44.221
do stworzenia lepszego świata,
bardziej sprawiedliwego i słusznego?

NOTE Paragraph

00:15:44.861 --> 00:15:47.341
Gniew jest w każdym z was.

00:15:47.341 --> 00:15:53.241
Podzielę się z wami pewną tajemnicą:

00:15:53.241 --> 00:16:00.795
jeśli ogranicza nas własne ego,

00:16:00.795 --> 00:16:05.225
jeśli tkwimy w egoizmie,

00:16:05.225 --> 00:16:12.709
nasz gniew zamieni się w nienawiść,
przemoc, zemstę i niszczenie.

00:16:13.539 --> 00:16:16.595
Jeśli jednak wyzwolimy się z tego,

00:16:16.595 --> 00:16:22.481
będzie można zamienić
tę samą energię w wielką siłę.

00:16:22.481 --> 00:16:26.828
Będzie można przerwać błędne koło,
używając wrodzonego współczucia

00:16:26.828 --> 00:16:30.678
i przez współczucie
połączyć się i ulepszyć świat.

00:16:30.678 --> 00:16:34.351
Ten sam gniew można zmienić w siłę.

NOTE Paragraph

00:16:34.351 --> 00:16:38.936
Drodzy przyjaciele, jeszcze raz,
jako laureat nagrody Nobla,

00:16:39.956 --> 00:16:42.711
wzywam was do gniewu.

00:16:43.841 --> 00:16:46.983
Wzywam was do gniewu.

00:16:48.003 --> 00:16:52.299
A najbardziej rozgniewany wśród nas

00:16:52.299 --> 00:16:59.510
to ten, który może przekształcić
swój gniew w pomysł i działanie.

NOTE Paragraph

00:17:00.440 --> 00:17:02.275
Dziękuję bardzo.

NOTE Paragraph

00:17:02.275 --> 00:17:06.245
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:17:15.115 --> 00:17:18.924
Chris Anderson: Przez wiele lat
byłeś inspiracją dla innych.

00:17:18.924 --> 00:17:22.109
Kto lub co inspiruje ciebie i dlaczego?

NOTE Paragraph

00:17:22.629 --> 00:17:24.341
KS: Dobre pytanie.

00:17:24.341 --> 00:17:28.335
Prawda jest taka,

00:17:28.335 --> 00:17:32.849
że przy każde uwolnione dziecko,

00:17:32.849 --> 00:17:37.028
które straciło nadzieję
na powrót do matki,

00:17:37.028 --> 00:17:41.335
jego pierwszy uśmiech wolności,

00:17:41.335 --> 00:17:43.890
i matka, która straciła nadzieję,

00:17:43.890 --> 00:17:50.501
że jej kiedykolwiek
weźmie to dziecko na kolana,

00:17:50.501 --> 00:17:52.656
oboje tak mocno to przeżywają,

00:17:52.656 --> 00:17:57.809
że kiedy pierwsza
łza szczęścia spływa jej po policzku,

00:17:57.809 --> 00:18:01.154
to widzę w niej obraz Boga;
to moja największa inspiracja.

00:18:01.154 --> 00:18:06.032
Jestem szczęściarzem,
że nie raz, ale tysiące razy

00:18:06.032 --> 00:18:09.628
widziałem mojego Boga
na twarzach tych dzieci.

00:18:09.628 --> 00:18:11.640
To moja największa inspiracja.

00:18:11.640 --> 00:18:13.647
Dziękuję.

00:18:13.647 --> 00:18:16.457
(Brawa)