Այսօր ես պատրաստվում եմ 
խոսել զայրույթի մասին:

Երբ ես 11 տարեկան էի,

այն, որ ընկերներիցս 
որոշները լքում էին դպրոցը,

քանի որ նրանց ծնողները չէին կարող 
իրենց դասագրքեր թույլ տալ,

ինձ զայրացրեց:

Երբ ես 27 էի,

մի հուսահատ ստրուկ հոր կացությունը լսելը,

ում աղջիկը պետք է վաճառվեր հասարակած տանը,

ինձ զայրացրեց:

50 տարեկանում

փողոցում՝ արյան լողավազանում պառկելը,

սեփական տղայիս հետ միասին,

ինձ զայրացրեց:

Սիրելի ընկերնե՛ր, դարեր շարունակ 
մեզ սովորեցնում էին, որ զայրույթը վատն է:

Մեր ծնողները, ուսուցիչները, քահանաները --

բոլորը մեզ սովորեցրել են՝ ինչպես 
կառավարել և ճնշել մեր զայրույթը:

Բայց ես հարցրեցի ինչո՞ւ:

Ինչո՞ւ չենք կարող փոխարկել մեր զայրույթը 
հասարակության ավելի մեծ բարիքի համար:

Ինչո՞ւ չենք կարող օգտագործել զայրույթը

աշխարհում չարիքը վիճարկելու 
և փոխելու համար:

Հենց դա ես փորձեցի անել:

Ընկերնե՛ր,

ամենապայծառ գաղափարներից շատերը 
իմ միտք եկան զայրույթից:

Ինչպես երբ ես 35 էի 
և փակված էի փոքրիկ բանտում:

Ամբողջ գիշեր ես զայրացած էի:

Բայց դա ծնեց մի նոր գաղափար:

Բայց ես դրան կվերադառնամ ավելի ուշ:

Թույլ տվեք սկսել մի պատմությունից, 
թե ինչպես իմ անունը ստացա:

Մանկությունից ես եղել եմ 
Մահաթմա Գանդիի մեծ երկրպագուն:

Գանդին պայքարում էր ու ղեկավարում 
Հնդկաստանի ազատագրական շարժումը;

Բայց ամենակարևորը

նա մեզ սովորեցրեց՝ ինչպես վարվել 
առավել խոցելի խմբերի հետ,

առավել զրկված մարդկանց հետ.
արժանապատվությամբ և հարգանքով:

Եվ այսպես, երբ Հնդկաստանը տոնում էր

Մահաթմա Գանդիի ծննդյան 
հարյուրամյակը 1969-ին,

ես 15 էի այդ ժամանակ,

մի միտք ծագեց իմ մտքում:

Ինչո՞ւ չենք կարող այն ուրիշ ձև տոնել:

Ես գիտեի, ինչպես շատերտ միգուցե գիտեք,

որ Հնդկաստանում մեծ քանակությամբ մարդիկ 
ծնվում են կաստաների ցածր սեգմենտում:

Եվ նրանք կոչվում են անձեռնմխելիներ:

Սրանք այն մարդիկ են..

մոռացեք նրանց տաճարներ 
մուտք գործելու հնարավորության մասին,

նրանք նույնիսկ չեն կարող մտնել բարձր 
կաստաների մարդկանց տներն ու խանութները:

Այսպես, ես շատ տպավորված էի
իմ քաղաքի լիդերներով,

ովքեր դեմ էին կաստայական համակարգին ու 
անձեռնմխելիությանը

և խոսում էին Գանդիի գաղափարների մասին:

Սրանից ոգեշնչված, ես մտածեցի, 
որ կարելի է օրինակ ծառայել՝

այդ մարդկանց հրավիրելով ճաշի, 
որը պատրաստված և մատուցված էր

անձեռնմխելիների համայնքով:

Ես գնացի որոշ ցածր կաստաների՝ 
այսպես կոչված անձեռնմխելի մարդկանց մոտ,

փորձեցի համոզել նրանց, բայց
դա նրանց համար անընդունելի էր:

Նրանք ասացին ինձ. <Ո՛չ, ո՛չ: 
Դա հնարավոր չէ: Դա երբեք չի եղել>:

Ես ասացի.<Նայեք այս լիդերներին,

նրանք հոյակապ են, 
նրանք դեմ են անձեռնմխելիությանը:

Նրանք կգան: Եթե ոչ ոք չգա,
կարող ենք օրինակ ծառայել>:

Այս մարդիկ կարծեցին, թե ես շատ միամիտ եմ:

Ի վերջո նրանք համոզվեցին:

Ընկերներս և ես վերցրեցինք մեր հեծանիվները
և հրավիրեցինք քաղաքական լիդերներին:

Եվ ես այնքան ոգևորված էի, 
ավելի ճիշտ, հզորացած՝

տեսնելով, թե ինչպես է նրանցից 
յուրաքանչյուրը համաձայնվում:

Ես մտածեցի. <Հրաշալի միտք: 
Մենք կարող ենք օրինակ սահմանել:

Մենք կարող ենք փոփոխություն 
մտցնել հասարակությունում:>

Ահա եկավ օրը:

Այդ բոլոր անձեռնմխելիները՝ 
երեք կին և երկու տղամարդ,

համաձայնվեցին գալ:

Ես կարող եմ հիշել, որ նրանք 
հագել էին իրենց լավագույն շորերը:

Նրանք բերել էին նոր պարագաներ:

Նրանք հարյուրավոր անգամներ
լոգանք էին ընդունել,

որովհետև դա նրանց համար անհավատալի էր:

Դա փոփոխության պահն էր:

Նրանք հավաքվեցին: Ուտելիքը պատրաստվեց:

Ժամը 7-ն էր:

Մինչև 8-ը մենք դեռ սպասում էինք,

որովհետև դա ոչ այնքան հազվադեպ երևույթ է, 
երբ լիդերները ուշանում են

մեկ ժամ կամ ավել:

Այսպես 8-ից հետո մենք վերցրեցինք մեր 
հեծանիվները և գնացինք այդ լիդերները տները,

որպեսզի հիշեցնենք նրանց:

Լիդերներից մեկի կինը ինձ ասաց.

<Կներեք, նա գլխացավ ունի, 
երևի չկարողանա գալ>:

Ես գնացի մեկ այլ լիդերի մոտ

և նրա կինը ասաց ինձ.<Լավ, 
Դուք գնացեք, նա անպայման կմիանա Ձեզ>:

Այսպես ես մտածեցի,
որ ճաշկերույթը տեղի կունենա,

չնայած ոչ այդքան մեծ մասշտաբով:

Ես ետ գնացի անցկացման վայրը, որը 
նորակառույց Մահատմա Գանդիի Այգին էր:

Ժամը 10-ն էր:

Լիդերներից ոչ ոք չեկավ:

Դա ինձ զայրացրեց:

Ես կանգնած էր հենված 
Մահատմա Գանդիի արձանին:

Ես էմոցիոնալապես դատարկված էի, 
ավելի շուտ, սպառված:

Հետո ես նստեցի այնտեղ,
որտեղ ուտելիքն էր դրված:

Ես պահեցի իմ զգացմունքները:

Բայց հետո, երբ ես փորձեցի առաջին կտորը,

ես արտասվեցի:

Եվ հանկարծ ես զգացի 
իմ ուսին մի ձեռք զգացի:

Եվ դա ապաքինող, մայրական 
հպում էր անձեռնմխելի կնոջ:

Եվ նա ասաց ինձ. < Քայլաշ, 
ինչո՞ւ ես արտասվում:

Դու արեցիր քո չափաբաժինը:

Դու կերար անձեռնմխելիների 
կողմից պատրաստված ուտելիքը,

ինչը մեր հիշողության մեջ 
երբեք տեղի չէր ունեցել>:

Նա ասաց.<Դու հաղթեցիր այսօր>:

Եվ, ընկերներ, նա ճիշտ էր:

Ես վերադարձա տուն, կեսգիշերից քիչ ուշ,

և ապշած էի տեսնել, որ մի քանի 
բարձր կաստաների տարեց մարդիկ

նստած էին իմ բակում:

Ես տեսա իմ մորը և տարեց կանանց արտասվելիս

և նրանք աղերսում էին այդ տարեց մարդկանց,

որովհետև նրանք սպառնում էին 
կաստայից հեռացնել ողջ ընտանիքիս:

Եվ գիտե՞ք, ընտանիքի կաստայից հեռացումը 
ամենամեծ սոցիալական պատիժն է,

որը կարելի է մտածել:

Մի կերպ նրանք համաձայնվեցին պատժել 
միայն ինձ, և պատիժն էր մաքրումը:

Դա նշանակում էր, որ ես պետք է 
գնայի 600 մղոն իմ հայրենի քաղաքից

դեպի Գանգես գետը քաշելու սուրբ անկումը:

Եվ դրանից հետո ես պետք է կազմակերպեի 
խնջույք քահանաների՝ 101 քահանայի համար,

լվանայի նրանց ոտքերը և խմեի այդ ջուրը:

Դա բացարձակ անհեթեթություն էր,

և ես հրաժարվեցի ընդունել այդ պատիժը:

Ինչպե՞ս նրանք ինձ պատժեցին:

Ինձ արգելեցին մտնել իմ սեփական 
խոհանոց և իմ սեփական ճաշասենյակ,

իմ պարագաները առանձին էին:

Բայց այն գիշեր, երբ ես զայրացած էի 
նրանք ցանկանում էին ինձ կաստայից հեռացնել:

Բայց ես որոշեցի կաստայից հեռացնել 
ամբողջ կաստայական համակարգը:

(Ծափահարություններ)

Եվ դա հնարավոր էր, որովհետև սկիզբը կլիներ

ընտանեկան անունը կամ ազգանունը փոխելը,

որովհետև Հնդկաստանում, ընտանեկան 
անունների մեծ մասը կաստայի անունն է:

Այսպես ես որոշեցի փոխել իմ անունը:

Եվ հետո, ավելի ուշ, ես ինձ 
նոր անուն տվեցի՝ Սատյարթի,

ինչը նշանակում է <ճշմարտություն փնտրող> :

(Ծափահարություններ)

Եվ դա սկիզբն էր իմ փոխակերպող զայրութի:

Ընկերնե՛ր, կարո՞ղ է ձեզանից մեկը ասել,

թե ինչով էի ես զբաղվում մինչև երեխաների 
իրավունքների ակտիվիստ դառնալը:

Ո՞րևէ մեկը գիտի:

Ոչ:

Ես ինժեներ էի՝ էլեկտրիկ:

Եվ հետո ես սովորեցի՝ ինչպես է էներգիան՝

վառվող կրակի, ածուխի,

պալատներում նուկլեար պայթյունի,

մոլեգնող գետի հոսանքների,

կատաղի քամիների,

կարող է փոխակերպվել լույսի 
և միլիոնավոր կյանքերի:

Նաև ես սովորեցի՝ ինչպես ամենից 
չղեկավարվող էներգիայի տեսակը

կարող է օգտագործվել լավի համար և 
հասարակությունը բարելավելու համար:

Ես դեռ կվերադարռնամ այն 
պատմությանը, երբ ես բռնվեցի բանտում.

ես շատ ուրախ էի՝ տասնյակ երեխաների 
ազատելով գերստրկությունից,

տալով նրանց իրենց ծնողներին:

Ես չեմ կարող նկարագրել իմ
ուրախությունը, երբ ես ազատում եմ երեխայի:

Ես այնքան երջանիկ էի:

Բայց երբ ես սպասում էի գնացքին իմ 
հայրենի տուն՝ Դելհի, վերադառնալու համար,

ես տեսա ժամանող տասնյակ երեխաների,

նրանք թրաֆիքինգի էին 
ենթարկվում մեկի կողմից:

Ես կանգնեցրեցի այդ մարդկանց:

Ես բողոքեցի ոստիկանությանը:

Այսպես ոստիկանը, ինձ օգնելու փոխարեն,

գցեց ինձ այդ փոքր խուցը ինչպես կենդանու:

Եվ դա զայրույթի գիշեր էր,

երբ ամենապայծառ և ամենամեծ 
գաղափարնեից մեկը ծնվեց:

Ես մտածեցի՝ եթե ես անընդհատ 
ազատեմ 10 երեխա և 50-ը ավելանան,

այդպես չի լինի:

Եվ ես հավատում եմ սպառողի ուժին,

և թույլ տվեք ասել, որ սա առաջին դեպքն էր,

երբ արշավը ստեղծվեց իմ կողմից 
կամ աշխարհի որևէ վայրում,

կրթելու և ինֆորմացնելու սպառողներին

ստեղծել պահանջարկ երեխայի 
աշխատանքից ազատ գորգեր:

Եվրոպայում և Ամերիկայում 
մենք հաջողակ էինք:

Եվ դրա արդյունքում երեխաների 
աշխատանքի նվազում տեղի ունեցավ

80 տոկոսով Հարավային Ասիայի երկրներում:

(Ծափահարություններ)

Ոչ միայն դա, բայց այս երբևէ առաջին 
սպառողական ուժը կամ սպառողական արշավը

աճեց նաև այլ երկրներում և այլ ոլորտներում՝

հնարավոր է շոկոլադի, հնարավոր է հագուստի, 
հնարավոր է կոշիկի. այն դառձավ ավելին:

իմ զայրույթը 11 տարեկանում,

երբ ես հասկացա, թե ինչքան կարևոր է
կրթությունը յուրաքանչյուր երեխայի համար,

իմ մոտ գաղափար ծագեց հավաքել օգտագործած 
գրքերը և օգնել աղքատ երեխաներին:

Ես ստեղծեցի գրքի բանկ 11 տարեկանում:

Բայց ես կանգ չառա:

Ավելի ուշ, եղա հիմնադիրներից մեկը

աշխարհի միակ ամենամեծ քաղաքացիական
հասարակության արշավը կրթության համար,

ինչն է Գլոբալ Արշավ Կրթության համար:

Դա օգնեց փոխել կրթության հանդեպ
ամբողջ մտածելակերպը

բարեգործական ռեժիմից մարդու 
իրավունքների ռեժիմին,

Եվ դա կոնկրետ օգնեց դպրոց 
չհաճախող երեխաների թվի կրճատմանը

կես չափով վերջին 15 տարում:

(Ծափահարություններ)

Իմ զայրույթը 27 տարեկանում՝

ազատել այն աղջկան, ով պետք է 
վաճառվեր հասրակած տանը,

ինձ միտք տվեց

ստեղծել ապստամբության և 
ազատագրման նոր ռազմավարություն՝

ազատելով երեխաներին ստրկությունից:

Եվ ես հաջողակ և հպարտ եմ ասել,
որ մեկը կամ 10-ը կամ 20-ը չեն,

բայց իմ կոլեգաները և ես կարողացանք 
ֆիզիկապես ազատագրել 83000 ստրուկ երեխա

և հանձնել նրանց իրենց 
ընտանիքներին ու մայրերին:

(Ծափահարություններ)

Ես գիտեի՝ անհրաժեշտ էր 
գլոբալ քաղաքականություն:

Մենք կազմակերպեցինք համաշխարհային 
երթեր երեխաների աշխատելուն դեմ,

և դա նույնպես բերեց նոր 
միջազգային կոնվենցիայի

պաշտպանելու ամենավատ 
վիճակում գտնվող երեխաներին:

Եվ կոնկրետ արդյունքը եղավ այն, որ 
աշխատող երեխաների թիվը գլոբալ կերպով

նվազեց մեկ երրորդ չափով վերջին 15 տարում:

(Ծափահարություններ)

Այսպես, ամեն դեպքում,

դա սկսեց զայրույթից,

վերածվեց գաղափարի

և գործողության:

Այսպես զայրույթ, հետո ի՞նչ:

Գաղափար և....

Հանդիսատես: <Գործողություն>:

Քայլաշ Սատյարթի: Զայրույթ, գաղափար, 
գործողություն: Ինչը ես փորձեցի անել:

Զայրույթը ուժ է, զայրույթը էներգիա է,

և բնության օրենքն է, որ էներգիան

երբեք չի կարող ստեղծվել և վերանալ, 
երբեք չի կարող ոչնչացվել:

Այպես ինչո՞ւ զայրույթի էներգիան 
չի կարող վերածվել և փոխակերպվել

ստեղծելու ավելի լավ ու գեղեցիկ աշխարհ, 
ավելի արդար և հավասարակշռված աշխարհ:

Զայրույթը ձեզանից յուրաքանչյուրի մեջ է.

և ես գաղտնիք կբացեմ մի քանի վայրկյանում.

եթե մենք սահմանափակվում ենք 
էգոյի նեղ սահմաններում

և եսասիրության շրջանակներում,

ապա զայրույթը կվերածվի ատելության, 
բռնության, վրեժի, կործանման:

Բայց եթե մենք կարողանանք 
քանդել այդ սահմանները,

ապա այդ նույն զայրույթը
կարող է վերածվել հզոր ուժի:

Մենք կարող ենք կոտրել սահմանները՝ 
օգտագործելով մեզ բնորոշ կարեկցանքը

և միանալ աշխարհին կարեկցանքի միջոցով 
այս աշխարհը լավը դարձնելու համար:

Նույն զայրույթը կարող է փոխակերպվել դրան:

Այսպես, սիրելի քույրեր և եղբայրներ,
կրկին, որպես Նոբելյան մրցանակակիր՝

ես կոչ եմ անում ձեզ զայրանալ:

Ես կոչ եմ անում ձեզ զայրանալ:

Եվ մեզանից ամենազայրացածը

նա է, ով կարող է փոխակերպել իր 
զայրույթը գաղափարի և գործողության:

Շատ շնորհակալություն:

(Ծափահարություններ)

Քրիս Անդերսոն. Տարիներ շարունակ 
Դուք ներշնչանք եք ուրիշների համար:

Ո՞վ և ի՞նչն է Ձեզ ոգեշնչում և ինչո՞ւ:

ՔՍ. Լավ հարց էր:

Քրիս, թույլ տվեք ասել, 
և դա է ճշմարտությունը,

ամեն անգամ, երբ ես ազատում եմ երեխայի,

երեխայի, ով կորցրել է իր հավատը, 
որ երբևէ կգտնի իր մորը,

ազատության առաջին ժպիտը,

և մորը, ով կորցրել է ամբողջ հավատը,

որ իր որդին կամ աղջիկը 
կվերադառնան և կնստեն իր գրկում,

նրանք դառնում են այնքան զգացմունքային

և առաջին երջանկության արցունքը, 
երբ իջնում է նրա այտից,

ես տեսնում եմ Աստծո հայացքը դրանում.
դա է իմ մեծագույն ոգեշնչումը:

Եվ այնքան բախտավոր եմ, որ ոչ մեկ անգամ, 
ինչպես նշեցի, բայց հազարավոր անգամներ

ես հնարավորթյուն ունեցա տեսնել 
իմ Աստծոն այդ երեխաների դեմքերում

և նրանք եմ իմ մեծագույն ոգեշնչումը:

Շնորհակալություն:

(Ծափահարություններ)